zamówienie publiczne
Katalogi nakładów rzeczowych (KNR) warto wykorzystać w kosztorysowaniu zamówień publicznych
Katalogi Nakładów Rzeczowych tworzą bazę normatywną danych stanowiącą podstawę kalkulacji kosztorysowej w budownictwie. Są to w szczególności zestawienia robocizny, materiałów i sprzętu, przypisanych do konkretnych czynności wykonywanych w trakcie robót budowlanych. Katalogi te – obok cenników – są jednym z podstawowych narzędzi kosztorysanta, który przygotowuje kosztorys. Ich wykorzystywanie może być niekiedy uwarunkowane przepisami Prawa zamówień publicznych, choć należy od razu wyraźnie zaznaczyć, że ani zamawiający ani wykonawcy nie mają obowiązku korzystania z KNR w procesie udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane.
- Katalogi Nakładów Rzeczowych to ujednolicone zbiory norm (R, M, S) służące do kalkulacji kosztorysowej robót budowlanych. Ułatwiają przygotowanie wartości inwestycji, ofert oraz rozliczeń, ale same w sobie nie przesądzają o technologii wykonania.
- Ani zamawiający, ani wykonawcy nie mają ustawowego obowiązku stosowania KNR w postępowaniach na zamówienia publiczne o roboty budowlane. Katalogi funkcjonują jako prywatne publikacje i narzędzia pomocnicze w kosztorysowaniu.
- Każdy katalog zawiera tytuł/oznaczenie, tablice elementów, nakłady rzeczowe oraz uwagi i zalecenia. Dane opisują robociznę, materiały i sprzęt przypisane do konkretnych czynności, opierając się na uśrednionych warunkach technologicznych.
- Ze względu na uśredniony charakter norm konieczna jest weryfikacja warunków konkretnej budowy. Doświadczenie kosztorysanta decyduje o ewentualnych współczynnikach korygujących lub analizach indywidualnych.
- W przedmiarze można pomocniczo odwołać się do pozycji z katalogów (z podaniem numeru katalogu, wydania, tablicy/kolumny), aby precyzyjnie opisać roboty. Należy jednak unikać narzucania technologii producenta/wykonawcy, co mogłoby naruszać art. 99 ust. 4 Pzp i ograniczać konkurencję.
- Przy sporządzaniu kosztorysu inwestorskiego pierwszeństwo mają dane rynkowe (w tym ceny z wcześniejszych umów), a dopiero w ich braku – kalkulacja szczegółowa oparta na KNR i cenach RMS. Zamawiający powinien dokładnie identyfikować użyte katalogi (numer, wydanie, tablica, kolumna), aby ułatwić weryfikację.
- Wykonawcy mogą swobodnie korzystać z wybranych katalogów przy kalkulacji ceny ofertowej. Dobrą praktyką jest wskazywanie w SWZ, że odniesienia do KNR w przedmiarze mają charakter niewiążący.
- KNR porządkują kalkulację i ułatwiają porównywalność, ale bezrefleksyjne ich kopiowanie może prowadzić do narzucenia technologii lub nieadekwatnych założeń. W każdym przypadku opis przedmiotu zamówienia powinien pozostać neutralny technologicznie, mierzalny i konkurencyjny.
Czy Zespół Obsługi Jednostek Oświatowych może prowadzić przetarg w imieniu szkół?
Jednostki oświatowe często zastanawiają się, czy mogą wspólnie realizować postępowania zakupowe – np. na dostawę energii elektrycznej – powierzając ich przeprowadzenie Zespołowi Obsługi Jednostek Oświatowych. Przepisy Pzp na to pozwalają: zamawiający mogą powierzyć swojej jednostce organizacyjnej lub osobie trzeciej przygotowanie i przeprowadzenie postępowania w ramach tzw. pomocniczych działań zakupowych. Co istotne, powierzenie jednego zamówienia nie pozbawia szkół prawa do samodzielnego wszczynania innych postępowań jako odrębni zamawiający.
Czy stosować IZM, gdy tylko jedno z kilku postępowań przekracza próg 5 mln euro?
Czy próg 5 mln euro dla zastosowania Instrumentu Zamówień Międzynarodowych (IZM) należy odnosić do pojedynczego postępowania, czy do łącznej wartości podobnych dostaw? W kontekście wyrobów medycznych i nowych regulacji unijnych pojawiają się istotne wątpliwości interpretacyjne, które mogą mieć realny wpływ na obowiązek wykluczania wykonawców z Chińskiej Republiki Ludowej z postępowań o udzielenie zamówienia. Wyjaśniamy, jak prawidłowo określić zakres stosowania IZM w przypadku wielu postępowań zaplanowanych w jednym roku. Sprawdź także omówienie nowych przepisów dotyczących wykluczenia chińskich wyrobów z unijnych zamówień publicznych – LINK: Chińscy wykonawcy wykluczeni z unijnych zamówień na wyroby medyczne.
Zamówienie z wolnej ręki po unieważnieniu postępowania – kiedy i jak można udzielić zamówienia?
Unieważnienie postępowania przetargowego nie oznacza końca procedury zakupowej. W określonych przypadkach ustawa Prawo zamówień publicznych pozwala na udzielenie zamówienia w trybie negocjacyjnym bez ogłoszenia, czyli tzw. trybie z wolnej ręki. Możliwość ta przewidziana została zarówno dla zamówień o wartości powyżej progów unijnych (art. 214 ust. 1 pkt 6 Pzp), jak i dla zamówień krajowych (art. 305 pkt 2 Pzp). Warunkiem jest jednak unieważnienie wcześniejszego postępowania przetargowego z uwagi na m.in. brak ważnych ofert. Inną przesłanką jest brak istotnej zmiany pierwotnych warunków zamówienia. W artykule wyjaśniamy:
- kiedy możliwe jest skorzystanie z trybu z wolnej ręki po unieważnieniu przetargu,
- jakie warunki muszą zostać spełnione,
- na co zwrócić uwagę, by procedura była zgodna z przepisami Pzp i orzecznictwem KIO.
- Tryb udzielenia zamówienia z wolnej ręki po unieważnieniu przetargu/tryb podstawowego można zastosować wyłącznie, gdy spełnione są przesłanki ustawowe. Kluczowe jest, aby wcześniejsze postępowanie zakończyło się brakiem ofert (wniosków) lub odrzuceniem wszystkich, a warunki zamówienia nie zostały istotnie zmienione.
- Brak ofert (wniosków) lub ich odrzucenie musi nastąpić z konkretnych przyczyn przewidzianych ustawą (art. 226 ust. 1 pkt 2 lub 5). Inne podstawy odrzucenia nie wypełniają przesłanki z przepisu.
- Podstawy prawne trybu to art. 214 ust. 1 pkt 6 Pzp dla postępowań unijnych i art. 305 pkt 2 ustawy Pzp dla zamówień krajowych. Oba przepisy wymagają ścisłego powiązania z wcześniejszym postępowaniem w przetargu nieograniczonym lub ograniczonym albo trybem podstawowym.
- Brak istotnych zmian pierwotnych warunków zamówienia oznacza, że zamówienie udzielane w trybie uproszczonym musi odpowiadać zakresem i warunkami wcześniejszej procedurze. Ustawa Pzp nie definiuje, czym jest istotna zmiana warunków zamówienia. W orzecznictwie TSUE przyjmuje się jednak, że zmiana warunków jest istotna, jeśli modyfikuje potencjalny krąg wykonawców zainteresowanych zamówieniem.
- Zamawiający musi sporządzić dokumentację obejmującą m.in. uzasadnienie trybu, protokół z negocjacji i dokumenty z poprzedniego postępowania. Dopełnienie obowiązków publikacyjnych (np. ogłoszenie o udzieleniu zamówienia) jest również niezbędne.
- Zastosowanie trybu może być zaskarżone w ramach środków ochrony prawnej. Wykonawcy mają prawo kwestionować legalność trybu, jeśli uważają, że zamawiający naruszył przepisy Pzp lub pominął ich ofertę bez podstawy.
Zasada jednokrotności wezwania do uzupełnienia dokumentów z art. 128 PZP
Zasada jednokrotnego wezwania do uzupełnienia dokumentów, wynikająca z art. 128 ustawy Pzp, budzi liczne wątpliwości interpretacyjne w praktyce zamówień publicznych. Czy zamawiający może ponownie wezwać wykonawcę do uzupełnienia, jeśli wykryje inną nieprawidłowość w dokumentacji? W opracowaniu analizujemy dopuszczalność ponownego wezwania na konkretnym przykładzie postępowania oraz w świetle aktualnego orzecznictwa KIO.
- Zamawiający może jednokrotnie wezwać wykonawcę do uzupełnienia podmiotowych środków dowodowych na podstawie art. 128 ust. 1 ustawy Pzp. Wielokrotne wzywanie do uzupełnienia tego samego dokumentu jest, co do zasady, niedopuszczalne.
- Dopuszczalne jest kolejne wezwanie, jeśli dotyczy innej nieprawidłowości lub innego dokumentu niż ten uzupełniany wcześniej. Kluczowe znaczenie ma odróżnienie rodzaju dokumentu oraz zakresu uzupełnienia.
- Jeśli pierwsze wezwanie było nieprecyzyjne lub nie objęło wszystkich braków, zamawiający może wystosować kolejne wezwanie. Takie działanie nie narusza zasady jednokrotności, jeżeli mieści się w granicach równego traktowania wykonawców.
- Referencje złożone w formie skanów podpisanych dokumentów papierowych mogą posiadać moc dowodową, nawet jeśli nie zostały opatrzone podpisem elektronicznym. Brak kwalifikowanego podpisu nie przesądza automatycznie o ich nieskuteczności.
