Czy zamawiający może zmniejszyć lub anulować karę umowną za opóźnienie wykonawcy? Jak rozliczyć drobne różnice w kosztorysie po wyborze oferty? Czy można narzucić wykonawcy stałą kwotę za gotowość do odśnieżania? I wreszcie – co zrobić, gdy cena na fakturze nie zgadza się z ofertą? Na te pytania odpowiadamy w najnowszym wydaniu „Zamówień Publicznych w Pytaniach i Odpowiedziach”. Tematem numeru jest realizacja umowy o zamówienie publiczne – etap, na którym nawet najlepiej przygotowane postępowanie potrafi ujawnić trudności. To właśnie tu często pojawiają się problemy praktyczne: błędy w kosztorysach, wątpliwości przy naliczaniu kar, rozbieżności między dokumentami, a także niejasności przy rozliczeniach. Nasi eksperci pokazują, jak postępować zgodnie z prawem i jednocześnie skutecznie chronić interes zamawiającego. Wyjaśniają m.in.: • kiedy i na jakich zasadach możliwe jest zawarcie ugody lub umorzenie kary umownej oraz jak uniknąć zarzutu naruszenia dyscypliny finansów publicznych • jak postąpić przy różnicach w kosztorysie ofertowym, gdy nie wpływają one na cenę umowną, a także • jak rozliczać faktury, by nie doszło do przekroczenia wartości oferty. To wydanie stanowi praktyczny przewodnik po częstych problemach realizacyjnych – z gotowymi rozwiązaniami, które pozwolą uniknąć sporów, korekt i błędów w dokumentacji.

Zamawiający dość często stają przed dylematem: co zrobić, gdy wszystkie oferty w przetargu trzeba odrzucić? Czy można wówczas sięgnąć po tryb z wolnej ręki, czy też konieczne jest ponowne ogłoszenie postępowania? Odpowiedzi na te pytania – oparte na aktualnym orzecznictwie i praktyce kontrolnej – publikujemy w bieżącym wydaniu w Temacie numeru. Wyjaśniamy krok po kroku, kiedy przesłanki z art. 214 ust. 1 pkt 6 Pzp rzeczywiście pozwalają na zastosowanie trybu z wolnej ręki, a kiedy byłoby to działanie bez podstawy prawnej, narażające zamawiającego na zarzut naruszenia ustawy. W wydaniu poruszamy również inne ciekawe kwestie z praktyki korzystania z trybu z wolnej ręki: • czy zakaz in-house z ustawy o utrzymaniu czystości obejmuje prowadzenie PSZOK, • czy błąd w oznaczeniu wykonawcy w zaproszeniu do negocjacji uzasadnia unieważnienie postępowania, • czy usługi autoryzowanego serwisu można zlecić w trybie z wolnej ręki. Każdy z tych przypadków pokazuje, jak różne sytuacje mogą wymagać od zamawiających odmiennej interpretacji przepisów.

To wydanie „Zamówień publicznych w pytaniach i odpowiedziach” otwieramy tematem, który realnie zmieni praktykę każdego postępowania o udzielenie zamówienia. Dnia 9 września 2025 r. weszła w życie ustawa z 9 lipca 2025 r. (Dz.U. poz. 1165), która dodała do Pzp m.in. art. 16a i 16b, porządkując dostęp do polskiego rynku przetargowego dla wykonawców spoza UE. Co to oznacza w praktyce? Po pierwsze – obowiązek równego traktowania jedynie względem unijnych wykonawców oraz tych pochodzących z państw objętych GPA i innymi stosownymi umowami międzynarodowymi. Po drugie – prawo precyzyjnego dopuszczania (lub ograniczania) udziału podmiotów z państw trzecich oraz kształtowania dla nich mniej korzystnych warunków zamówienia. W ślad za tym zmieniają się też kluczowe przepisy dotyczące m.in. odrzucania ofert, obliczania rażąco niskiej ceny i środków ochrony prawnej. Katarzyna Bełdowska – ekspert i wieloletni praktyk – omawia krok po kroku: co dokładnie zmieniono w Pzp, jak sformułować postanowienia SWZ, jak weryfikować pochodzenie świadczeń i jak działa reżim przejściowy. Zapraszamy do lektury całego wydania i wdrożenia sprawdzonych wskazówek już dziś!