wniesienie wadium

Wadium w nowej ustawie Pzp – formy, wysokość, zasady zwrotu i zatrzymania

Wadium w nowej ustawie Pzp – formy, wysokość, zasady zwrotu i zatrzymania

Regulacje dotyczące wadium przewidziane w ustawie z 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz.U. poz. 2019 r., dalej: „nowa ustawa Pzp”) w znacznym stopniu różnią się od dotychczasowych rozwiązań zawartych w ustawie Pzp. Wymagają w związku z tym wnikliwej analizy oraz zmiany utartych schematów działania zarówno zamawiającego, jak i wykonawcy. W artykule m.in. o tym w jakich formach, w jakiej wysokości i kiedy będzie wnoszone wadium. Dowiesz się także o nowych zasadach zwrotu wadium.

Darmowa treść

  1. Przepisy nowej Pzp zapewniają zamawiającemu swobodę w podjęciu decyzji o tym, czy w danym postępowaniu o udzielenie zamówienia będzie żądał wniesienia wadium czy też uzna że jest to zbędne. Uprawnienie to jest niezależne od wartości zamówienia, o czym świadczy art. 97 ust. 1 nowej ustawy Pzp.
  2. Nie będzie już zatem możliwości wniesienia wadium w formie poręczenia bankowego lub poręczenia spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej.
  3. Na mocy przepisów nowej ustawy Pzp zróżnicowaniu ulega także maksymalna wysokość procentowa, jakiej zamawiający może żądać od wykonawcy. Od zamawiającego wymaga to „przestawienia się” na potrzebę rozróżnienia zwrotu wadium:
  • „z urzędu” (tj. bez wniosku wykonawcy) oraz
  • na wniosek wykonawcy,

zwłaszcza w odniesieniu do sytuacji, gdy nastąpił wybór najkorzystniejszej oferty. 

Co to znaczy, że wadium jest ważne tylko wobec pierwotnej oferty i co zrobić z taką gwarancją w aukcji elektronicznej?

Pytanie:

Wykonawca w przetargu nieograniczonym na dostawy rękawic ochronnych złożył z ofertą  wadium w postaci gwarancji bankowej, która zawiera w swojej treści sformułowanie: „Niniejsza gwarancja jest ważna tylko w stosunku do pierwotnej oferty złożonej przez zleceniodawcę”. Czy jeżeli w wyniku aukcji elektronicznej, którą zamawiający przewidział w ramach przedmiotowego postępowania, wykonawca obniży ceny w stosunku do tych określonych w ofercie z dnia otwarcia za poszczególne zadania, z których składa się postępowanie, to należy odrzucić jego ofertę w zakresie tych zadań na podstawie art.  89 ust. 1 pkt 7b ustawy Pzp?

W wyroku z 10 lipca 2009 r. (sygn. akt KIO 703/09, KIO 709/09) Izba nie zgodziła się z odwołującym, który twierdził, że zapisy w gwarancji wadialnej wystawionej przez bank o treści „Niniejsza gwarancja jest ważna tylko w stosunku do pierwotnej oferty złożonej przez zleceniodawcę” powodują wadliwość takiego wadium dla oferty, która została uzupełniona bądź wyjaśniona przez wykonawcę po wcześniejszym wezwaniu przez zamawiającego. Izba powołała się na definicję oferty zawartej w art. 66 § 1 Kodeksu cywilnego i argumentowała, że dokonanie w toku postępowania takich czynności jak poprawienie oczywistych omyłek czy uzupełnienie oferty po wezwaniu nie powoduje utraty „pierwotności” oferty. W treści uzasadnienia nie wspomniano natomiast, czy oferta utraci swoją „pierwotność” na skutek zmiany ceny po aukcji elektronicznej.

Obawy wyrażone w pytaniu są słuszne. Gwarancja wadialna, która zawiera zastrzeżenie, że jest ważna tylko w stosunku do pierwotnie złożonej oferty, może zostać podważona po zmianie jej istotnego elementu, jakim jest cena. Oferta to oświadczenie woli zawarcia umowy, której istotne warunki takie jak cena, gwarancja, termin realizacji wyznaczają jej granice i statuują jej merytoryczną i wiążącą treść.

W takiej sytuacji zamawiający, działając na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 7b ustawy Pzp, odrzuca ofertę.  

Nie wolno uzależnić udostępnienia siwz od wcześniejszej wpłaty wadium

Pytanie:

Zamawiający w zapytaniu ofertowym zamieścił informację „W niniejszym postępowaniu warunkiem przyjęcia oferty (Załącznik 6) jest wcześniejsze potwierdzenie spełnienia przez Oferenta kryteriów dostępu opisanych w pkt 6 oraz potwierdzenie tego dokumentami wymienionymi w pkt 7”. Punkt 7 wskazuje wykaz oświadczeń i dokumentów, jakie oferenci mają dostarczyć w celu potwierdzenia spełnienia warunków udziału w postępowaniu oraz otrzymania specyfikacji przedmiotu zamówienia z załącznikami. Jest wśród nich dowód opłaty wadium.

Czy taki zapis jest dopuszczalny? Zgodnie z tymi postanowieniami, aby móc zapoznać się ze specyfikacją przedmiotu zamówienia, muszę wpłacić wcześniej wadium.

Z całą pewnością, zamawiający nie jest uprawniony do żądania wniesienia wadium w celu „nabycia możliwości” zapoznania się ze szczegółowym opisem przedmiotu zamówienia. Wadium ze swej istoty zabezpiecza ofertę, a ta, nie może zostać sporządzona bez wiedzy o przedmiocie zamówienia. Podobnie, zamawiający nie musi wykazywać spełnienia warunków udziału w postępowaniu przed złożeniem oferty, aby nabyć taką możliwość. Zalecam pilny kontakt z osobą wyznaczoną do porozumiewania się z wykonawcami. Dodatkowo, wykonawcy mają zazwyczaj prawo do zadawania pytań do treści zapytania.

Podmioty wydatkujące środki europejskie, muszą wybierać wykonawców dostaw, usług i robót budowlanych, przestrzegając określonych warunków i procedur. Ma to zagwarantować wybór najkorzystniejszej oferty i efektywne wydatkowanie środków.

Szczegółowy opis zasady konkurencyjności i rygorów wynikających z jej stosowania  znajduje się w Wytycznych  w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014–2020 (dalej: Wytyczne).