warunek doświadczenia

Sumowanie doświadczenia wykonawców w zamówieniach publicznych

Sumowanie doświadczenia wykonawców, podwykonawców i konsorcjantów w zamówieniach publicznych – przepisy i orzeczenia

Zgodnie z przepisami ustawy Prawo zamówień publicznych, wykonawcy mogą polegać na zdolnościach innych podmiotów w zakresie wykształcenia, kwalifikacji zawodowych czy doświadczenia, pod warunkiem że podmioty te faktycznie zrealizują część zamówienia, do której te zdolności są wymagane. Szczególne wątpliwości praktyczne budzi jednak kwestia dopuszczalności sumowania doświadczenia różnych podmiotów, zwłaszcza w przypadku wymogu wielokrotnego wykonania podobnych zadań. Artykuł analizuje obowiązujące przepisy oraz stanowiska Krajowej Izby Odwoławczej, które precyzują granice dopuszczalności takiego sumowania oraz wskazują, kiedy uznanie spełnienia warunku udziału w postępowaniu jest zasadne. Wszystko to na podstawie dwóch case studies z konkretnych postępowań.

W tym artykule

Sumowanie doświadczenia w zamówieniach publicznych (art. 118 Pzp)

Check lista dla wykonawcy

Przed złożeniem oferty upewnij się, że spełniasz wymagania zgodnie z przepisami Pzp i orzecznictwem KIO:

  1. Warunek wielokrotnego wykonania:

Sprawdź, czy jeden podmiot samodzielnie wykazuje wymagane projekty/roboty/usługi (np. 2x to samo zadanie).

  1. Powołujesz się na podmiot trzeci:

Upewnij się, że wskazujesz, jaką część zamówienia ten podmiot zrealizuje jako podwykonawca.

  1. Zgodność z SWZ i art. 118 Pzp:

Sprawdź, czy dokumentacja przewiduje warunek wymagający powtarzalności oraz sposób jego spełnienia.

  1. Konsorcjum:

Oceń, czy warunek może być spełniony oddzielnie przez członków (np. projekt i budowa), czy musi być spełniony wspólnie (np. 2 takie same roboty).

  1. Unikaj pozorności:

Nie wystarczy „wypożyczenie” doświadczenia – wymagany jest realny udział podmiotu trzeciego w realizacji zamówienia.

  1. Zadbaj o zgodność z orzecznictwem KIO:

Odwołuj się do aktualnych wyroków, które potwierdzają Twoją interpretację warunku (np. KIO 1495/14, KIO 3545/20).

Pamiętaj: Rzetelne wykazanie spełniania warunków to nie tylko formalność – to warunek skutecznego udziału w przetargu!

Ważne dla zamawiającego

  • Nie sumuj doświadczenia różnych podmiotów, jeśli warunek wymaga wielokrotności – upewnij się, że jeden wykonawca spełnia warunek samodzielnie.
  • Ofertę składa konsorcjum? Pamiętaj, że połączenie doświadczenia członków nie zawsze oznacza spełnienie warunku udziału. Zawczasu odpowiednio sformułuj warunek i pamiętaj, że przy warunku wielokrotnego powtórzenia zadania, nie da się zsumować doświadczeń konsorcjantów (2 zadania jeden podmiot + 2 zadania drugi).
  • Weryfikuj realność udostępnienia zasobów przez podmioty trzecie – nie wystarczy deklaracja, liczy się faktyczny udział w realizacji zamówienia.
  • Formułuj warunki z myślą o ich weryfikowalności – zapewnij przejrzystość i równe traktowanie wykonawców.

Sposób wykazania doświadczenia przez spółkę cywilną – razem czy przez jednego wspólnika?

Pytanie:

Zamawiający postawił warunek wymaganego doświadczenia o treści: „W celu potwierdzenia spełniania przez wykonawcę warunków udziału w postępowaniu zamawiający żąda złożenia następujących podmiotowych środków dowodowych w zakresie:

1)       wykonanych robót. Na potwierdzenie niniejszego warunku należy złożyć oświadczenie, że w okresie ostatnich 5 lat, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym okresie wykonawca wykonał min. 2 roboty budowlane, tj.:

  • minimum jedną robotę budowlaną zrealizowaną w ramach oddzielnej umowy/kontraktu, w ramach której wykonano z należytą starannością robotę związaną z budową/przebudową/rozbudową/remontem budynku użyteczności publicznej;
  • minimum jedną robotę budowlaną zrealizowaną w ramach oddzielnej umowy/kontraktu, w ramach której wykonano z należytą starannością robotę związaną z budową/przebudową/rozbudową/remontem hali sportowej. Wymagana wartość wykonanych robót budowlanych: minimum: 4.000.000 zł brutto każda.

Na potwierdzenie spełnienia warunku (spółka cywilna składająca się z dwóch wspólników A i B) złożyła zobowiązanie podmiotu trzeciego, którym był jeden ze wspólników spółki (A), który jedną z wymaganych w opisanym warunku robót udostępnił w ramach prowadzonej przez siebie działalności. Drugą z wymaganych robót wykazała się spółka cywilna.

Oznacza to, że do potwierdzenia wymaganego doświadczenia spółka cywilna wykazała się jedną robotą zrealizowaną przez wspólnika w ramach jego odrębnej działalności i drugą, którą zrealizowała samodzielnie. Spółkę wezwano do wyjaśnienia z prośbą, by  wskazała, jaką część robót wykonali poszczególni wspólnicy, chcąc w ten sposób ustalić, czy aby udostępniający zasoby wspólnik A nie spełnia samodzielnie wymaganego doświadczenia. W odpowiedzi wskazano, że nie jest to możliwe do ustalenia, gdyż inwestycję realizowano wspólnie. Czy przy tak postawionym warunku, który wykonawca ma spełnić samodzielne – wykonawcy występujący wspólnie mogą go potwierdzić w sposób rozłączny – czyli jedną robotę w ramach udostępnienia a drugą zrealizowaną samodzielnie? Dodam, że wspólnik (A) wskazał w oświadczeniu, że to on zrealizuje główny zakres robót w ramach spółki.

Doświadczenie projektanta w ramach spółki – czy zamawiający powinien je uznać?

Pytanie:

Zamawiający w postępowaniu prowadzonym w trybie podstawowym na wybór wykonawcy w formule zaprojektuj i wybuduj kanalizacji sanitarnej, określił w SWZ jeden z warunków udziału w następującym brzmieniu:

„Zdolność zawodowa – zamawiający uzna za spełniony warunek, jeżeli wykonawca wykaże, że dysponuje minimum jedną osobą pełniącą funkcję projektanta, posiadającą uprawnienia w zakresie projektowania bez ograniczeń w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń: wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych, wentylacyjnych oraz gazowych, zgodnie z przepisami ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, lub odpowiadające im uprawnienia uzyskane na podstawie wcześniej obowiązujących przepisów.

Projektant musi wykazać się wykonaniem, jako projektant co najmniej jednej dokumentacji projektowej na wykonanie inwestycji związanej z budową/rozbudową/przebudową sieci kanalizacyjnej, zatwierdzonej przez właściwy organ ostateczną decyzją (pozwolenie na budowę), której ostateczność została stwierdzona w okresie ostatnich 5 lat przed upływem terminu składania ofert o łącznej długości tej sieci wynoszącej co najmniej 1000 mb”. Wykonawca oświadczył, że nie będzie korzystał z zasobów podmiotu trzeciego na potwierdzenie spełnienia warunków udziału w postępowaniu.

Obecnie, przedstawiając wykaz osób, które wezmą udział w postępowaniu, na potwierdzenie warunku dotyczącego dysponowania projektantem z odpowiednim doświadczeniem wskazał projektantkę, która ma doświadczenie w opracowaniu projektu z zakresu kanalizacji o wymaganej długości. Wykonała ona ów projekt, wchodząc w skład zespołu projektowego, w którym była projektantem opracowującym projekt. Drugą osobą wchodzącą w skład zespołu był projektant sprawdzający. Projekt, jako dzieło, został opracowany jednak nie przez samą projektantkę tylko przez jej spółkę, i to na spółkę wystawiono poświadczenie należytego wykonania projektu.

Również w decyzji budowlanej wydanej na podstawie opracowanego projektu wskazana jest spółka, która opracowała projekt, choć oczywiście wymieniona jest także projektantka. Czy w takiej sytuacji zamawiający może uznać, że warunek dysponowania projektantem, który posiada doświadczenie w realizacji projektu kanalizacyjnego, został spełniony? Czy występuje tutaj powołanie się na zasoby podmiotu trzeciego, skoro projekt został wykonany przez spółkę? Wykonawca oświadczył, że będzie zatrudniał projektantkę na podstawie umowy zlecenia.

Doświadczenie spółki cywilnej – jak je wykazać i potwierdzić w przetargu?

Pytanie:

W prowadzonym postępowaniu w trybie podstawowym bez negocjacji zamawiający postawił warunek doświadczenia (jedna robota o określonej wartości) i dysponowania 3 osobami (kierownik budowy z uprawnieniami konstrukcyjno-budowlanymi, kierownik robót elektrycznych z uprawnieniami do kierowania robotami budowlanymi o specjalności instalacyjnej w zakresie instalacji elektrycznych i kierownik robót sanitarnych z uprawnieniami do kierowania robotami budowlanymi o specjalności instalacyjnej w zakresie instalacji i urządzeń cieplnych). W postępowaniu ofertę złożyła spółka cywilna (3 wspólników XYZ). Z ofertą każdy ze wspólników złożył wstępne oświadczenia (o których mowa w art. 125 ust. 1 ustawy Pzp), iż każdy z nich spełnia warunki w zakresie zdolności technicznej lub zawodowej (są to 3 oświadczenia o tej samej treści). Wykonawca nie załączył do oferty oświadczenia o tym, jakie roboty budowlane, dostawy lub usługi wykonają poszczególni wspólnicy (art. 117 ust. 4 ustawy Pzp). Zamawiający wezwał do uzupełnienia dokumentu zgodnie z art. 128 ust 1. ustawy Pzp. W odpowiedzi uzyskał oświadczenie, z którego wynika, że wykonawca X wykona instalacje fotowoltaiczne, pompy ciepła i wymianę c.o., wykonawca Y – instalacje elektryczne a wykonawca Z pozostałe roboty budowlane. Czy tak złożone oświadczenie, z treści którego wynika, jakie roboty budowlane wykonają poszczególni wspólnicy, jest prawidłowe? Wykonawca w złożonym oświadczeniu nie wykazał osób, które są wymagane w tym zakresie. Artykuł 117 ust. 4 ustawy Pzp nie zobowiązuje wykonawców do tego, by w oświadczeniu znajdowała się informacja dotycząca osób przeznaczonych do realizacji zamówienia. Ponadto w przypadku wezwania spółki do złożenia podmiotowych środków dowodowych, czy wspólnicy spółki cywilnej, którzy prowadzą działalność tylko w formie spółki mogą:

1)     razem w wykazie robót wskazać wspólnie nabyte doświadczenie (przy realizacji określonego zadania jako spółka) i wówczas w przypadku spełniania warunku doświadczenia określonego w dokumentach zamówienia uznać, że wykonawca spełnia w tym zakresie warunki udziału w postępowaniu oraz uznać że złożone oświadczenia wspólników spółki (o których mowa w art. 125 ust. 1 ustawy Pzp) jest prawidłowe i zbieżne z pozostałymi dokumentami,

2)     wspólnie w wykazie osób wskazać dysponowanie 3 osobami o stosownych uprawnieniach i wówczas w przypadku spełniania warunku dysponowania osobami określonego w dokumentach zamówienia uznać, że wykonawca spełnia w tym zakresie warunki udziału w postępowaniu oraz uznać że złożone oświadczenia wspólników spółki (o których mowa w art. 125 ust. 1 ustawy Pzp) jest prawidłowe i zbieżne z pozostałymi dokumentami?