rażąco niska cena

Wykonawca wszelkimi niezbędnymi środkami dostępnymi w danej sprawie i uzasadnionymi w konkretnym stanie faktycznym powinien wykazać zamawiającemu, że jego oferta nie zawiera ceny rażąco niskiej, pomimo wypełnienia określonych ustawowych przesłanek podejrzenia rażąco niskiej ceny w jego ofercie, co też miało miejsce w niniejszej sprawie. Wskazać również należy, że każdy dowód złożony w odpowiedzi na wezwanie podlega ocenie przez samego zamawiającego, który może uznać złożone dokumenty za niewystarczające lub niepotwierdzające okoliczności przez wykonawcę podnoszonych. Wyjaśnienia elementów mających wpływ na wysokość ceny muszą być konkretne, wyczerpujące i nie mogą pozostawiać jakichkolwiek wątpliwości co do rzetelności kalkulacji oferty (wyrok KIO z 20 kwietnia 2017 r., KIO 681/17) – wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 30 września 2022 r., ygn.. akt XXIII Zs 85/22.

Objęcie tajemnicą przedsiębiorstwa wyjaśnień w zakresie kalkulacji ceny ofertowej nie wyklucza możliwości ich zakwestionowania w drodze środków ochrony prawnej. Izba nie podzieliła stanowiska podmiotu zamawiającego, zgodnie z którym zarzut dotyczący rażąco niskiej ceny był bezprzedmiotowy, z uwagi na fakt, że wykonawca nie zna treści złożonych przez konkurenta wyjaśnień i nie wniósł o dokonanie ich odtajnienia (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 5 września 2022 r. sygn. akt  KIO 2192/22).

Jeden z wykonawców w postępowaniu podniósł zarzut zaniechania odrzucenia oferty jako zawierającej rażąco niską cenę. Jako uzasadnienie wskazał na bezsporną wagę składnika ceny i proste porównanie wartości arytmetycznych w złożonych ofertach. KIO nie zgodziła się, że jedynie taka okoliczność może stanowić o konieczności wyeliminowania wykonawcy i jego oferty z postępowania (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 13 kwietnia 2022 r., sygn. akt  KIO 823/22).

Wykonawca ma obowiązek wyjaśnić sposób kalkulacji ceny oferty na wezwanie zamawiającego. Jeśli nie zgadza się on zarówno z samymi wezwaniami do wyjaśnień, jak i wyznaczonym terminem do złożenia wymaganych dowodów, może wnieść stosowne odwołanie. Wykonawca powinien przy tym dysponować odpowiednimi kalkulacjami, zanim złożył ofertę w postępowaniu. Nie ma zatem podstaw, aby uznać, że konieczne jest potwierdzenie aktualności ofert podmiotów trzecich w zakresie, w jakim miały one wpływ na kalkulacje (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 14 lutego 2022 r., sygn. akt KIO 262/22).

Jeżeli przedstawiona cena za roboczogodzinę jest realna, a założona wielkość nakładu pracy odpowiada potrzebom zamawiającego, dla którego okoliczności te są znane także z racji korzystania z usługi w okresie kilku kolejnych lat, nie można uznać, że cena oferty jest rażąco niska (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 10 stycznia 2022 r., sygn. akt KIO 3706/21).

Ciężar dowodu w przypadku zarzutu rażąco niskiej ceny jest ukształtowany odwrotnie do reguły, zgodnie z którą ciężar dowodu spoczywa na stronie, która z danego faktu wywodzi skutki prawne. Wynika to z regulacji art. 534 ust. 1 ustawy Pzp. Jednocześnie pomimo modyfikacji reguły ciężaru dowodu wykonawca, który zarzuca zamawiającemu, że nie odrzucił oferty z rażąco niską ceną, w dalszym ciągu ma obowiązek udowodnić fakty, które pozwalają stawiać tezę o rażąco niskiej cenie (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 30 listopada 2021 r., sygn. akt KIO 3273/21).