Do 1 marca br. należy przekazać prezesowi Urzędu Zamówień Publicznych sprawozdanie o udzielonych w ubiegłym roku zamówieniach publicznych. UZP przypomina, że sprawozdanie za 2020 rok należy przygotować zgodnie z dotychczasowym stanem prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2020 r. oraz na zasadach określonych w rozporządzeniu ministra rozwoju i finansów z 15 grudnia 2016 r. w sprawie informacji zawartych w rocznym sprawozdaniu o udzielonych zamówieniach, jego wzoru oraz sposobu przekazywania (Dz.U. poz. 2038).

Rozwiązania związane ze środkami ochrony prawnej zawarte w treści nowej ustawy Pzp z 11 września 2019 r. mają zwiększać efektywność postępowań odwoławczych, a także w odniesieniu do postępowania skargowego – rozszerzyć dostępność skarg na orzeczenia KIO oraz zapewnić większą jednolitość orzeczeń KIO. Przypominamy w kilku punktach najważniejsze przepisy nowej ustawy Pzp dotyczące postępowań  odwoławczych i skargowych.

Według stanu ustawy Pzp sprzed nowelizacji wykonawca, który nie wyraził zgody na przedłużenie terminu związania ofertą, podlegał wykluczeniu z postępowania o udzielenie zamówienia. Po nowelizacji oferta wykonawcy, który nie wyraził zgody na przedłużenie terminu związania ofertą podlega odrzuceniu. Zmiany kwalifikacji czynności eliminacyjnej z podmiotowej na przedmiotową nie towarzyszyło zatem rozwiązanie dylematu dotyczącego konsekwencji braku przedłużenia terminu związania ofertą z inicjatywy własnej wykonawcy oraz bytu prawnego takiej oferty. Jednak nowa ustawa Prawo zamówień publicznych w art. 252 ust. 2 dopuszcza możliwość wyboru oferty i udzielenia zamówienia wykonawcy, który nie jest już związany złożoną przez siebie ofertą, co de lege lata jest jedynie wyinterpretowane z przepisów ustawy przez część orzecznictwa. Wobec powyższego Izba uznała, że zamawiający niezasadnie odrzucił ofertę odwołującego, który samodzielnie nie przedłużył terminu związania nią. W konsekwencji doprowadziło to do niezgodnego z ustawą wyboru najkorzystniejszej oferty. Zarzuty naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 7a oraz art. 91 ust. 1 ustawy Pzp z 29 stycznia 2004 r. potwierdziły się (wyrok KIO z 6 listopada 2020 r. sygn. akt KIO 2593/20).

Pojęcie „wartości gospodarczej” informacji ma charakter nieostry. Informacje posiadają wartość gospodarczą, jeżeli wpływają na wartość przedsiębiorstwa w obrocie gospodarczym lub mają znaczenie w działalności gospodarczej osoby uprawnionej lub osoby trzeciej. Aby uznać, czy dana informacja ma wartość gospodarczą, należy ocenić, czy jej posiadanie przez innego wykonawcę daje mu przewagę konkurencyjną oraz czy jej ewentualne pozyskanie przez konkurencję może przysporzyć korzyści lub zaoszczędzić kosztów (zakłócić konkurencję). Załączone przez wykonawcę do oferty dokumenty w postaci polityki bezpieczeństwa, regulaminu pracy czy umowy o pracę stanowią jedynie wyciągi i wzory dokumentów i nie zawierają żadnych informacji o charakterze technicznym, technologicznym, organizacyjnym czy posiadającym wartość gospodarczą, która zasługiwałaby na ochronę jako tajemnica przedsiębiorstwa (wyrok KIO z 6 października 2020 r., sygn. akt KIO 2331/20).

Raport potwierdzający przyjęcie wiadomości przez serwer odbiorcy jest wystarczającym dowodem, by wykazać przesłanie wiadomości wykonawcy. Jak wskazała Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z 26 sierpnia 2016 r. (sygn. akt KIO 1499/16) „podstawą działania poczty elektronicznej jest pewność dostarczenia wiadomości do adresata. Wszystkie protokoły i zasady rządzące działaniem poczty elektronicznej mają za zadanie zapewnienie, danie pewności wysyłającemu, że w momencie wysyłki wiadomości elektronicznej do odbiorcy wiadomość ta zostanie do niego i tylko do niego dostarczona. W celu zapewnienia pewności dostarczenia poczty wprowadzono mechanizmy informujące nadawcę o nieprawidłowym lub błędnym nadaniu poczty lub też o błędzie serwera odbiorczego” – wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 4 grudnia 2020 r. (sygn. akt KIO 2993/20).

Skoro kwota szacowana przez zamawiającego wynosiła 9 mln zł, a cena najdroższej oferty oscylowała na poziomie 7 mln zł, to oznacza, że zamawiający przeszacował wartość zamówienia o około 2 mln zł. Okoliczność znacznego przeszacowania wartości zamówienia przez zamawiającego, wpływ ośmiu ofert ze znacznie niższymi cenami, utrzymującymi się na jednakowym poziomie (tj. z niewielką rozpiętością cen), powinna spowodować u  zamawiającego wątpliwości co do zasadności wezwania do złożenia wyjaśnień dotyczących zaoferowanej ceny (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 7 grudnia 2020 r., sygn. akt KIO 2991/20).

Zamawiający ma prawo wyjaśniać, czy oferowany mu przedmiot ma szczegółowe cechy wymagane w opisie przedmiotu zamówienia. Nie może jednak żądać dokumentów przedmiotowych niewymaganych w siwz (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 10 grudnia 2020 r., sygn. akt KIO 3124/20).

Trybunał Konstytucyjny Rzeczpospolitej Polskiej w orzeczeniu z 2 grudnia 2020 r. uznał za niezgodną z Konstytucją RP wysokość opłaty, jaką skarżący zobowiązany był uiścić od skargi na orzeczenie Krajowej Izby Odwoławczej, z którym się nie zgadzał (wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2 grudnia 2020 r., sygn. akt SK 9/17). Od 1 stycznia 2021 r. wysokość wpisu od skargi uległa obniżeniu. Czy jest to jednak obniżenie na tyle istotne, że zapewni szerszy dostęp do tego środka ochrony prawnej?

Pomimo braku w systemie postępowania przed Izbą wprost odpowiednika art. 231 Kodeksu postępowania cywilnego możliwe jest przyjęcie konstrukcji domniemania faktycznego. W sytuacji, w której brak jest dowodu wskazującego na zawinienie, wykonawca ma prawo wykazać innymi dowodami fakty, które co prawda nie świadczą bezpośrednio o jego zaistnieniu, ale można z nich wyprowadzić wniosek, że miało ono miejsce. W tym zakresie strona, która przeprowadza taki wywód, musi sprostać ciężarowi dowodu, albowiem fakt domniemany nie wymaga twierdzenia ani dowodzenia. Twierdzenia i dowodzenia wymagają jednak fakty składające się na podstawę faktyczną domniemania (por. wyrok SN z 17 października 2000 r., I CKN 1196/98). Oznacza to, że ustalenie okoliczności istotnej może być oparte na domniemaniu faktycznym, gdy domniemanie to stanowi wniosek logicznie wynikający z prawidłowo ustalonych faktów stanowiących jego przesłanki (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 12 listopada 2020 r., sygn. akt KIO 2302/20).

Urząd Zamówień Publicznych poinformował, że zgodnie z przedstawionym planem wdrażania nowego Biuletynu Zamówień Publicznych, 18 stycznia 2021 r. oddano do użytku kolejne moduły  platformy e-Zamówienia: