Art. 30 ust. 4 Pzp w praktyce zamawiających – kiedy i jak bezpiecznie z niego korzystać?
W przestrzeni publicznej pojawiają się odmienne interpretacje dotyczące stosowania art. 30 ust. 4 Pzp, zwłaszcza w kontekście planowania zamówień i możliwości wyodrębnienia ich części. Jedne opinie wskazują na wykorzystanie tej regulacji w sytuacjach nagłych i nieprzewidzianych, inne – na konieczność wcześniejszego, łącznego oszacowania wartości wszystkich części zamówienia. Ekspertka – na podstawie konkretnego case study – wyjaśnia, że kluczowe nie jest samo „kiedy”, ale spełnienie warunku uprzedniego ustalenia łącznej wartości całego zamówienia oraz wartości jego części – zgodnie ze stanowiskiem KIO z 7 stycznia 2025 r. (sygn. akt KIO/KD 25/24).
Kiedy zamawiający może wyodrębnić część zamówienia? Analiza case study
Czy skorzystanie z art. 30 ust. 4 ustawy Pzp należy zaplanować (np. w planie zamówień) czy też prawidłowe jest korzystanie z tej regulacji jedynie w przypadku sytuacji nieprzewidzianej (ad hoc). Dysonans poznawczy w tym przedmiocie mogą budzić różne opinie doktryny. Dla przykładu:
1) „(…) wskazuje się, że regulacja przewidziana w art. 30 ust. 4 ustawy Pzp może być wygodnym instrumentem upraszczania procedur postępowań o udzielenie zamówienia. Przykładowo może umożliwiać szybką realizację zamówień w sytuacjach niedających się przewidzieć, np.:
- pilnej potrzeby wyodrębnienia z całości zamówienia lub
- gdy nie powiedzie się wybór wykonawcy dużego zamówienia,
- jeśli niezbędne jest zabezpieczenie potrzeby zamawiającego na czas prowadzenia kolejnego postępowania i udzielenia docelowego zamówienia, a także
- jeżeli prowadzone postępowanie nie doprowadzi do wyłonienia wykonawcy na kolejny okres, a poprzednia umowa wygasła” (fragment opinii dla portaluZP p. Andrzeli Gawrońskiej-Baran);
2) „Skoro na etapie przygotowania postępowania zamawiający nie uwzględnił zakresu obejmującego mycie okien, to nie ma teraz podstaw, aby zastosować art. 30 ust. 4 ustawy Pzp. (…) Łączne ustalenie wartości szacunkowej zamówienia, a następnie decyzja o udzieleniu zamówienia w dwóch częściach w odrębnych postępowaniach, powinno mieć odzwierciedlenie zarówno w protokole postępowania, jak i w ogłoszeniu o zamówieniu.
(…) Punktem wyjścia dla możliwości zastosowania art. 30 ust. 4 ustawy Pzp jest zatem pierwotne łączne oszacowanie wartości planowanych do udzielenia zamówień” (fragment opinii dla portaluZP p. Krzysztofa Hodta).
Czy prawidłowe jest wyodrębnienie z całości zamówienia jego części na podstawie art. 30 ust. 4 ustawy Pzp:
1) na etapie tworzenia planu zamówień i planu postępowań,
2) na etapie przygotowania postępowania, po powołaniu komisji, w trakcie jej prac nad SWZ, ale przed publikacją ogłoszenia o zamówieniu,
3) na etapie po publikacji ogłoszenia o zamówieniu, ale przed wyborem najkorzystniejszej oferty, ewentualnie podpisaniem umowy z wykonawcą (udzieleniem zamówienia publicznego)?
Różne interpretacje art. 30 ust. 4 Pzp – skąd bierze się problem?
Nie jest możliwe podanie jednego tylko terminu (czasu/momentu) na ocenę dopuszczalności zastosowania art. 30 ust. 4 ustawy Pzp przy udzielaniu danej (danych) części zamówienia, jak zdaje się to czynić pytający.
Przedstawione w pytaniu stanowiska (w tym jedno mojego autorstwa oparte zresztą na orzeczeniu Głównej Komisji Orzekającej w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych i wskazówkach z niego co do przypadków zastosowania tej regulacji) nie są różne. Oba wskazują na to, że zamówienie udzielane w oparciu o art. 30 ust. 4 ustawy Pzp stanowi część zamówienia, którego wartość została uprzednio ustalona łącznie dla całego zamówienia.
Kluczowy warunek: uprzednie opisanie przedmiotu zamówienia i oszacowanie jego wartości
W odniesieniu do kwestii poruszonej w pytaniu warto mieć na uwadze stanowisko przedstawione w uchwale KIO z 7 stycznia 2025 r., KIO/KD 25/24.
Podkreślono w niej, że prawidłowe zastosowanie art. 30 ust. 4 ustawy Pzp wymaga:
1) po pierwsze – określenia łącznej wartości całego zamówienia,
2) po drugie – określenia wartości każdej z części wchodzącej w skład tego zamówienia. To z kolei wymaga uprzednio sporządzenia opisu przedmiotu zamówienia zgodnego z art. 99 ustawy Pzp.
W przypadku pominięcia tych czynności nie można ustalić, czy przesłanki warunkujące skorzystanie z ww. przepisu art. 30 ust. 4 ustawy Pzp faktycznie wystąpiły.
Powiązane treści
