podwykonawstwo

Czy wykonawca może wykazywać swoje doświadczenie, nawet jeśli część prac realizował dla niego podwykonawca?

Pytanie:

Mam problem z oceną spełnienia przez wykonawcę warunku udziału w postępowaniu. Zamawiający żąda, aby wykonawca potwierdził, że w okresie ostatnich 5 lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym okresie, wykonał co najmniej 2 roboty budowlane obejmujące swoim zakresem roboty montażowe wymiany stolarki drzwiowej o wartości co najmniej 120.000 zł brutto każda.

Wykonawca złożył wykaz potwierdzający wykonanie roboty o wartości 7 mln zł (rozbudowa obiektu, wyszczególnione prace dot. kanalizacji, elektryki, wentylacji itp.). Z wykazu ani referencji nie wynika, że przedmiot realizacji obejmował także stolarkę drzwiową. Wobec tego wezwano wykonawcę do uzupełnienia wykazu w zakresie potwierdzenia spełnienia warunku udziału w postępowaniu ze wskazaniem w SWZ. W odpowiedzi do wykazu i referencji załączył protokół częściowego odbioru prac do roboty wskazanej wcześniej w wykazie, który dotyczy wymiany drzwi na kwotę 200.000 zł. Na protokole, w komparycji jako zamawiający – wskazany jest wykonawca, który składał ofertę, a jako wykonawca – inny podmiot. Z treści protokołu wynika, iż dotyczy on umowy wskazanej w wykazie przez wykonawcę składającego ofertę. Podejrzewam, że podmiot wskazany na protokole odbioru był podwykonawcą wykonawcy, który złożył ofertę w postępowaniu. Skierowaliśmy do wykonawcy prośbę o wyjaśnienie roli podmiotu wskazanego na protokole odbioru. Czy jeśli wykonawca poda, że podmiot ten realizował robotę wskazaną przez wykonawcę jako jego podwykonawca, a z referencji wynika, że roboty zostały wykonane prawidłowo, możemy uznać, że wykonawca spełnia warunek udziału w postępowaniu (mimo, że faktycznie prace wykonał podwykonawca)?

Podwykonawstwo, konsorcjum, powołanie się na zasoby podmiotów trzecich – z której możliwości skorzystać?

Podwykonawstwo, konsorcjum, powołanie się na zasoby podmiotów trzecich – z której możliwości skorzystać?

Nie każdy wykonawca ma zasoby potrzebne do tego, by ubiegać się o zamówienie publiczne a następnie je realizować zgodnie z wymogami zamawiającego postawionymi w SWZ czy innych dokumentach zamówienia. Ustawa Pzp podsuwa takim podmiotom pewne rozwiązania. Wykonawca może skorzystać z pomocy podwykonawców, może zawiązać konsorcjum z innymi podmiotami lub skorzystać z zasobów podmiotu trzeciego, potwierdzając dzięki temu stawiane przez zamawiającego warunki. Czym rożni się między sobą: podwykonawstwo, wspólne występowanie wykonawców oraz udostępnianie zasobów? Jakie załączniki przy sporządzaniu SWZ zamawiający powinien przygotować?

Rada

W tym artykule:

  • Podwykonawstwo – czym jest w praktyce?
  • Wspólne ubieganie się o zamówienie – co trzeba wiedzieć?
  • Warunki udziału w postępowaniu w przypadku konsorcjum
  • Realizacja zamówienia przez konsorcjum
  • Udostępnienie zasobów przez podmiot trzeci – najważniejsze informacje
  • Wymagane dokumenty w przypadku powoływania się na zasoby podmiotów trzecich
  • Podmiot trzeci podwykonawcą – jak ocenić ofertę?
  • Wzory dokumentów

Umowa o podwykonawstwo jest umową w formie pisemnej o charakterze odpłatnym, zawartą:

  • między wykonawcą a podwykonawcą,
  • w przypadku zamówienia na roboty budowlane innego niż zamówienie w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa – również między podwykonawcą a dalszym podwykonawcą lub między dalszymi podwykonawcami.

Na mocy tej umowy odpowiednio podwykonawca lub dalszy podwykonawca zobowiązuje się wykonać część zamówienia.

Podwykonawstwo jest zatem powierzeniem realizacji jakichś części prac innemu podmiotowi. Definicja podwykonawstwa jest zawarta w art. 2 pkt 27 ustawy Pzp.

Wspólne ubieganie się o zamówienie to złożenie wspólnej oferty w ramach tzw. konsorcjum. Wspólne ubieganie się o zamówienie to także występowanie w postępowaniu jako np. spółka cywilna. Regulacje odnoszące się do wspólnej oferty są zawarte m.in. w art. 58 i art. 117 ustawy Pzp.

Zgodnie z art. 58 ust. 1 wykonawcy mogą wspólnie ubiegać się o udzielenie zamówienia.
Wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia ustanawiają pełnomocnika do reprezentowania ich w postępowaniu albo do reprezentowania w postępowaniu i zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego.


Zgodnie z art. 58 ust. 3 ustawy Pzp zamawiający nie może wymagać od wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia posiadania określonej formy prawnej w celu złożenia oferty lub wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu.

Przepisy dotyczące wykonawcy stosuje się odpowiednio do wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia.

Stosownie z kolei do art. 117 zamawiający może określić szczególny, obiektywnie uzasadniony, sposób spełniania przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia warunków udziału w postępowaniu, jeżeli jest to uzasadnione charakterem zamówienia i jest proporcjonalne.

Warunek dotyczący uprawnień do prowadzenia określonej działalności gospodarczej lub zawodowej, o którym mowa w art. 112 ust. 2 pkt 2, jest spełniony, jeżeli co najmniej jeden z wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia posiada uprawnienia do prowadzenia określonej działalności gospodarczej lub zawodowej i zrealizuje roboty budowlane, dostawy lub usługi, do których realizacji te uprawnienia są wymagane.
 

W odniesieniu do warunków dotyczących wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub do-
świadczenia wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia mogą polegać na zdolnościach tych z wykonawców, którzy wykonają roboty budowlane lub usługi, do realizacji których te zdolności są wymagane.

Podwykonawca i podmiot udostępniający zasoby – jakich oświadczeń i dokumentów od nich żądać?

Pytanie:

Ogłosiliśmy przetarg nieograniczony zgodnie ze starą ustawą Pzp w procedurze krajowej. Wykonawca w oświadczeniu o braku podstaw wykluczenia z postępowania wpisał, że będzie realizował zamówienie przy udziale podwykonawcy, który nie podlega wykluczeniu z postępowania. W pozycji dotyczącej podmiotu trzeciego udostępniającego zasób nie wskazał tego podwykonawcy, czym potwierdził, że samodzielnie spełnia warunki zamówienia.

Po wezwaniu wykonawcy z art. 26 ust. 2 ustawy Pzp do złożenia dokumentów potwierdzających brak podstaw wykluczenia z postępowania i spełnianie warunków udziału w postępowaniu z wykazu osób przewidzianych do realizacji zamówienia wynika, że w przypadku dwóch kierowników robót (wymaganych w warunku udziału w postępowaniu) podstawą dysponowania nimi jest umowa o podwykonawstwo. Są tu wymienieni pracownicy firm wskazanych jako podwykonawcy w oświadczeniu, z zastrzeżeniem że jedna z tych firm to osoba fizyczna prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą, a druga to większy podmiot. Czy w zaistniałej sytuacji zamawiający powinien wezwać wykonawcę:

a) w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp do złożenia poprawnie wypełnionego oświadczenia o braku podstaw wykluczenia, z którego będzie wynikało, iż podwykonawca jest zarazem pomiotem trzecim udostępniającym zasoby,

b) w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp do złożenia zobowiązania podmiotu trzeciego do udostępnienia zasobu,

c) w trybie art. 26 ust. 2 ustawy Pzp do złożenia dokumentów potwierdzających brak podstaw wykluczenia z postępowania względem podwykonawcy (takie było zastrzeżenie w siwz)?

Czy oprócz dokumentów wymienionych w siwz wynikających z rozporządzenia powinniśmy też żądać oświadczenia podwykonawcy o braku podstaw wykluczenia, czy wystarczy, że będzie to zawarte w oświadczeniu wykonawcy?

Czy wydzierżawienie od innego podmiotu maszyn narusza zakaz podwykonawstwa?

Pytanie:

Spółka utworzona przez gminę (art. 4 pkt 3 ustawy Pzp) jest wykonawcą usług odbioru odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości (zamówienie zostało pozyskane w trybie przetargu nieograniczonego). Spółka dysponuje wystarczającym potencjałem technicznym do realizacji zamówienia (samochody ciężarowe z zabudową śmieciarki), jednak ze względu na braki kadrowe musi powierzyć wykonanie części zamówienia podmiotom zewnętrznym.

Podmioty zewnętrzne, którym spółka zamierza powierzyć wykonanie części zamówienia, nie dysponują samochodami ciężarowymi z zabudową śmieciarki, które są niezbędne do świadczenia usługi. W związku z powyższym spółka chce oddać w dzierżawę tym podmiotom własne pojazdy.

Czy w sytuacji gdy wykonanie części zamówienia w zakresie odbioru odpadów komunalnych (w szczególności transportu odpadów) zostanie powierzone firmie zewnętrznej, a przedmiotem umowy będzie jednocześnie wydzierżawienie tej firmie samochodu ciężarowego z zabudową śmieciarki w celu świadczenia powierzonych do wykonania usług, to będziemy mieć do czynienia z umową o podwykonawstwo? Czy przedmiot umowy o podwykonawstwo może wykraczać poza przedmiot zamówienia publicznego (dzierżawa wykracza poza ten przedmiot)? Odpowiedź na powyższe pytanie jest kluczowa w sytuacji gdy Zamawiający zastrzega w dokumentach zamówienia (SWZ) obowiązek osobistego wykonania zamówienia przez wykonawcę i nie dopuszcza podwykonawstwa. Jeżeli umowę, której przedmiotem jest odbiór i/lub transport odpadów odebranych od właścicieli nieruchomości oraz przyjęcie w dzierżawę pojazdu niezbędnego do transportu odpadów, należy uznać za umowę o podwykonawstwo, to czy można w inny sposób rozwiązać problem braków kadrowych spółki? Obawiamy się zarzutu, że zamówienie nie jest wykonywane osobiście przez wykonawcę, podczas gdy zamawiający nie dopuścił podwykonawstwa.

Dla spółki opcją korzystniejszą pod względem finansowym jest oddanie pojazdów w dzierżawę. Jednak być może umowa, której przedmiotem będzie jedynie udostępnienie spółce przez firmę zewnętrzną swoich pracowników, którzy pod nadzorem spółki będą wykonywali prace polegające na odbiorze i transporcie odpadów z wykorzystaniem pojazdów należących do spółki (bez umowy dzierżawy) rozwiązywałoby opisany problem, tj. nie stanowiłaby podwykonawstwa w rozumieniu ustawy Pzp.

Czy wykonawca mający status zamawiającego musi w trybie ustawy Pzp zawierać umowy o podwykonawstwo?

Pytanie:

Jesteśmy spółką, która jest jednocześnie:

  • zamawiającym zgodnie z art. 4 pkt 3 nowej ustawy Pzp (gmina posiada ponad połowę udziałów i sprawuje nadzór nad organem zarządzającym spółki) oraz
  • wykonawcą, który składa oferty w postępowaniach o udzielenie zamówienia na świadczenie usług komunalnych z zakresu odbioru odpadów komunalnych, całorocznego utrzymania dróg, utrzymania zieleni miejskiej, itp.

Czy zawarcie umowy o wartości powyżej 130.000 zł netto należy traktować jako zamówienie publiczne, do którego udzielenia stosuje się przepisy ustawy Pzp, jeżeli przedmiotem tej umowy jest podwykonawstwo?

Przykładowo jesteśmy wykonawcą, któremu udzielono zamówienia na świadczenie usług odbioru odpadów komunalnych. Nie możemy jednak samodzielnie wykonać całego  zamówienia i chcemy jego część powierzyć podwykonawcy, przy czym wartość umowy o podwykonawstwo przekroczy 130.000 zł netto. Czy istnieje przepis, który wskazuje na to, że do zawarcia umów o podwykonawstwo nie mają zastosowania regulacje ustawy Pzp? Czy można uznać, że wynika to z samej definicji zamówienia publicznego (umowa zawarta między zamawiającym a wykonawcą, a nie między wykonawcą a podwykonawcą) oraz pozostałych ustawowych wymogów w odniesieniu do podwykonawstwa jak np. obowiązkowego wskazania w ofercie nazwy podwykonawcy i wykazania wobec niego braku podstaw wykluczenia, jeśli zamawiający tego wymaga, albo jeśli podwykonawca jest jednocześnie podmiotem udostępniającym zasoby?

Obowiązek wszczęcia postępowań o udzielenie zamówienia w celu wyboru podwykonawców albo całkowicie uniemożliwiłby spółce składanie ofert, albo naraziłby ją na ryzyko, że umowa z zamawiającym nie będzie wykonywana należycie do momentu rozstrzygnięcia postępowania o udzielenie zamówienia na wybór podwykonawcy i zawarcie z nim umowy.

Czy ma jakieś znaczenie fakt, że wynagrodzenie podwykonawcy jest w rzeczywistości pokrywane ze środków publicznych wydatkowanych przez gminę, z którą spółka zawarła umowę po przeprowadzeniu przez gminę postępowania zgodnie z przepisami ustawy Pzp? Z wynagrodzenia otrzymanego od gminy spółka pokrywa wszelkie koszty związane z realizacją umowy, w tym wynagrodzenia podwykonawców.

Czy w tej sytuacji ma znaczenie fakt, że niektórzy podwykonawcy wykonują usługi pojazdami lub sprzętem spółki tj. wykonawcy (na podstawie umowy dzierżawy)?