Pytanie: Zawarliśmy umowę na remont obiektu na kwotę 3.500.000 zł brutto. Czas trwania kontraktu początkowo wynosił 9 miesięcy (1 marca 2018 r. – 30 listopada 2018 r.). Z uzasadnionych przyczyn byliśmy zmuszeni przesunąć termin realizacji zadania na czas do 30 kwietnia 2019 r. Na początku br. wykonawca zawnioskował o zwiększenie kwoty umownego wynagrodzenia o wzrost minimalnego wynagrodzenia o pracę, czyli o 7,14% i chce podwyższenia kwoty kosztorysowej o ten wskaźnik (tj. wniósł o podwyżkę o ok. 248.000 zł brutto). Dopuściliśmy możliwość wystawiania faktur częściowych i część kwoty z 3.500.000 zł została już uregulowana w 2018 roku. Zgodnie z art. 142 ust. 5 ustawy Pzp umowa zawarta na okres dłuższy niż 12 miesięcy zawiera postanowienia o zasadach wprowadzenia zmian wynagrodzenia wykonawcy w przypadku wzrostu minimalnego wynagrodzenia. Nasza umowa nie regulowała tej sytuacji, bo była zawarta na 9 miesięcy, co do których wykonawca nie zgłaszał uwag. Nie naliczaliśmy tez żadnych kar umownych za przekroczenie ustalonego w umowie terminu realizacji inwestycji, a ponadto wykonawca w kosztorysie ofertowym ustalił stawkę roboczogodziny na wyższą niż minimalną, tj. 17 zł brutto (która przekracza także stawkę minimalnego wynagrodzenia o pracę po zmianach w styczniu br.). Czy wniosek wykonawcy można uznać za zasadny i zwiększyć wskaźnik pozostałej części kosztorysu o 7,14%?

Pytanie: Zakres robót objętych umową zawierał m.in. montaż windy w budynku. Umowę z wykonawcą aneksowano ze względu na przedłużające się uzgodnienia z Urzędem Dozoru Technicznego. Zamawiający nie dostrzegł, że to po jego stronie leży uzyskanie akceptacji UDT (był przekonany, że jest to zadanie wykonawcy). W związku z opóźnieniem złożenia wniosku i uzyskania przez zamawiającego stanowiska UDT przedłużono termin realizacji zamówienia o 2 miesiące (przy pierwotnym 5-miesięcznym terminie realizacji zamówienia, wydłużonym wcześniejszymi aneksami o 4 miesiące z uwagi na wystąpienie robót dodatkowych). Zapisy umowy nie przewidywały takiej przyczyny dokonania jej zmian – wskazano możliwość zmiany terminu realizacji umowy ze względu na warunki atmosferyczne, działanie siły wyższej oraz wystąpienie robót dodatkowych. Żadna z umownych klauzul nie umożliwiała dokonania zmiany terminu realizacji zamówienia z uwagi na przedłużające się uzgodnienia z zewnętrzną jednostką bądź szerzej – ze względu na okoliczności wynikające z działań zamawiającego. Trudno przyjąć, że zmiana spełnia dyspozycję art. 144 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp, ponieważ konieczność uzyskania uzgodnień UDT nie jest okolicznością, której zamawiający, działając z należytą starannością, nie mógł przewidzieć. Zamawiający stoi na stanowisku, że sytuacja miała charakter obiektywny i dotyczyłaby każdego wykonawcy. W związku z tym jest zmianą nieistotną i nie wprowadza warunków, które gdyby były postawione w postępowaniu o udzielenie zamówienia, to wzięliby lub mogliby wziąć w nim udział inni wykonawcy. Czy możliwe jest w związku z tym potwierdzenie zgodności dokonania zmiany zgodnie z art. 144 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp czy też ze względu na brak odpowiednich zapisów umowy oraz zmianę terminu (co zwykle uznawane jest jednak w orzecznictwie za zmianę istotną), można uznać, że zmiany dokonano z naruszeniem przepisów ustawy Pzp?

Pytanie: Postępowanie wszczęto 16 grudnia 2016 r. Zawarta umowa z wykonawcą była kilkukrotnie aneksowana, również w zakresie terminu realizacji zamówienia. Ostatecznie roboty miały zostać zakończone 31 stycznia 2018 r., ale wykonawca nie dotrzymał umówionego terminu i zakończył prace dopiero w maju 2018 roku. Przedstawiona przez wykonawcę argumentacja i wniosek o aneksowanie umowy w zakresie terminu realizacji inwestycji nie zostały zaakceptowane przez zamawiającego, w związku z czym naliczono wykonawcy kary umowne za opóźnienie. Jednocześnie 21 marca 2018 r. zawarto aneks do umowy – zmianie uległy zasady dokonywania płatności – pierwotnie planowano dokonanie jednej płatności częściowej (do 50% wartości zamówienia) i płatności końcowej, zaś w aneksie ustalono rozliczenie dwiema fakturami przejściowymi (70% wartości zamówienia) i płatnością końcową. Zapisy umowy nie określały przesłanek dokonania takiej zmiany. Wątpliwość dotyczy tego, że co do zasady zmiana polegająca na zastąpieniu jednorazowej płatności częściowej dwiema i zwiększeniu poziomu wynagrodzenia rozliczanego płatnością częściową z 50 do 70%, narusza równowagę ekonomiczną umowy na korzyść wykonawcy w sposób pierwotnie nieprzewidziany. Trudno uznać za wyrównanie równowagi ekonomicznej sytuację, w której zamawiający przekazuje nieplanowane wcześniej płatności wykonawcy, który bez racjonalnego powodu kończy realizację inwestycji 4 miesiące po – i tak przedłużanym – terminie. Zamawiający uznał jednak, że zmiana ma charakter nieistotny, a więc możliwe jest jej dokonanie na podstawie art. 144 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp. W jego ocenie przedłużający się termin realizacji prac pogorszył sytuację wykonawcy, w związku z czym wprowadzona zmiana tylko tę sytuację wyrównywała. Powołano się również na opinię Rzecznika Generalnego Juliane Kokott z 13 marca 2008 r. (sprawa C-454/06) w kwestii konieczności dostosowania treści umowy do nieprzewidzianej zmiany okoliczności zewnętrznych. Czy możliwe jest w związku z tym potwierdzenie zgodności dokonania zmiany zgodnie z art. 144 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp czy też ze względu na brak odpowiednich zapisów umowy, oraz zmianę zasad dokonywania płatności w stosunku do wzoru umowy, zasadne jest uznanie, że zmiany dokonano z naruszeniem przepisów ustawy?

Pytanie: Jak postąpić z rozstrzygniętymi zamówieniami na dostawę energii elektrycznej po ostatnich zmianach rządowych? Czy trzeba ogłaszać nowy przetarg? Jaka cena będzie obowiązywać w okresie wypowiedzenia umowy?

Pytanie: Zgodnie z umową w sprawie zamówienia publicznego: „1. Wykonawca nie może przenieść na osobę trzecią całości praw i obowiązków wynikających z Umowy. Umowy skutkujące takim przeniesieniem są bezskuteczne względem Zamawiającego. 2. Wykonawca nie jest uprawniony do przeniesienia wierzytelności lub długu wynikających z umowy na inny podmiot bez uzyskania – pod rygorem nieważności – uprzedniej pisemnej zgody Zamawiającego”. Wykonawca zwrócił się do zamawiającego z wnioskiem o wyrażenie zgody na cesję obowiązków i praw z umowy, tj. zobowiązania z tytułu gwarancji i rękojmi na okres 60 miesięcy, z tytułu płatnego serwisu pogwarancyjnego na okres 10 lat. Prawa i obowiązki nie dotyczą czynności związanych z wykonaniem głównego przedmiotu umowy, bowiem został on wydany i jest już eksploatowany. Płatność za dostawę została uregulowana. Czy zamawiający może w takiej sytuacji, zgodnie z przepisami ustawy Pzp, wyrazić zgodę na zawarcie umowy cesji, która przeniesie ogół praw i obowiązków wynikających z umowy z wykonawcy na firmę X? Wykonawca uzasadnia swoja prośbę tym, że cesja praw i obowiązków na firmę X zagwarantuje zamawiającemu pełniejszą realizację jego umownych praw, wobec czego zgoda leży w jego interesie. Firma X dysponuje większą wiedzą, doświadczeniem oraz potencjałem ludzkim i technologicznym, który obecnie przewyższa pod tym względem wykonawcę.

Pytanie: W wyniku przetargu nieograniczonego na usługi projektowe w 2018 roku została zawarta umowa na kwotę 146.862 zł brutto z terminem wykonania do 17 czerwca 2019 r. W trakcie realizacji zamówienia zachodzi konieczność zwiększenia o prace projektowe polegające na zaprojektowaniu oświetlenia wzdłuż ścieżki pieszo-rowerowej oraz na moście, które nie były objęte zamówieniem podstawowym. Biuro projektowe złożyło ofertę na powyższe na kwotę 7.900 zł netto. Czy mogę wprowadzić zmiany aneksem do umowy, powołując się na art. 144 ust. 1 pkt 5 i 6 ustawy Pzp, bowiem jej kwota nie przekracza 10% wartości usługi?

Pytanie: Zamawiający w postępowaniu poniżej progów unijnych w przetargu nieograniczonym na roboty budowlane „Modernizacja c.o. na obiekcie hali sportowej” przeznaczył na sfinansowanie zamówienia 221.000 zł brutto. W postępowaniu obowiązuje rozliczenie ryczałtowe. Zamówienie było ujęte w planie. W postępowaniu wybrano ofertę za 168.000 zł brutto. W związku z powyższym zamawiającemu pozostały środki w budżecie na danym obiekcie. Czy z racji oszczędności można zlecić wybranemu wykonawcy na podstawie art. 144 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp malowanie ścian i wymianę kanalizacji, mimo, że nie były one objęte umową?

Pytanie: Zamawiający przeprowadził przetarg nieograniczony (poniżej kwot unijnych) na zagospodarowanie odpadów komunalnych a potem kolejny na odbiór i transport tych odpadów. Wartość szacunkowa obydwu procedur nie przekroczyła progów unijnych. Po podpisaniu umowy na zagospodarowanie odpadów zamawiający zauważył, że wykonawca zawyżył cenę jednostkową jednej pozycji odpadu – zamiast 270 zł za tonę, zaoferował 5.400 zł za tonę. Kwota ta podniosła znacząco – bo o około 25.000 zł – całkowitą cenę oferty. Wykonawca przyznał się do błędu. Istnieje zagrożenie braku środków finansowych w budżecie gminy dla tych dwóch zadań. Co w takiej sytuacji można zrobić – gdy podpisano już umowę i ogłoszono udzielenie zamówienia w Biuletynie ZP?

Pytanie: Po przeprowadzeniu przetargu nieograniczonego poniżej progów unijnych na „Dostawę, montaż i uruchomienie dwóch mikro instalacji fotowoltaicznych o łącznej mocy 59,7 kW” zamawiający podpisał umowę z wykonawcą. Z jej zapisów wynikało, że: „1. Dostawa urządzeń, ich montaż oraz uruchomienie nastąpi do 31 października 2018 r., natomiast zgłoszenie instalacji do operatora sieci najpóźniej do 9 listopada 2018 r. 2. Wykonawca musi dokonać odbioru końcowego po zakończeniu całości robót i zgłoszeniu instalacji do operatora sieci, informując pisemnie zamawiającego o tym fakcie najpóźniej 7 dni przed planowanym terminem”. W dniu 26 października 2018 r. wykonawca złożył zamawiającemu pismo informujące, o tym że zakończył prace instalacyjno-montażowe i przeprowadził próbny rozruch instalacji zakończony sukcesem. Ponadto wskazał, że do 31 października 2018 r. dokona pomiarów elektrycznych i ostatecznie uruchomi instalację. W dniu 30 października 2018 r. oświadczył jednak pisemnie, że ze względu na warunki pogodowe nie może bezpiecznie przeprowadzić pomiarów. Podniósł, że jako pracodawca jest zobowiązany zapewnić pracownikom bezpieczne warunki pracy a wykonanie pomiarów elektrycznych działającej instalacji wymaga bezwietrznych i bezdeszczowych warunków pogodowych w celu wyeliminowania ryzyka porażenia. Argumentował, że są to okoliczności, których nie był w stanie przewidzieć. Następnie 5 listopada 2018 r. poinformował zamawiającego, że w związku z ustaniem niekorzystnych warunków pogodowych przeprowadził tego dnia prace pomiarowe, i że na 13 listopada 2018 r. zaplanował odbiór końcowy wykonanych prac (zgodnie z zapisem umowy nakazującym poinformowanie zamawiającego o odbiorze minimum 7 dni przed nim). Czy zamawiający powinien uznać, że wykonawca nie dotrzymał obydwu terminów, bo przeprowadził tylko próbny rozruch instalacji do 31 października 2018 r.? Czy ewentualnie przy zapisie wynikającym z umowy zawartej pomiędzy wykonawcą a zamawiającym o treści „Na podstawie art. 144 ustawy Pzp zamawiający dopuszcza (pod warunkiem uzyskania jego pisemnej zgody) możliwość zmiany postanowień w zakresie terminu wykonania zamówienia w przypadku wystąpienia siły wyższej uniemożliwiającej wykonanie zamówienia? Powyższa zmiana musi zostać dokonana w formie aneksu podpisanego przez obie strony. »Siła wyższa« oznacza zdarzenie zewnętrzne, niemożliwe do przewidzenia i zapobieżenia mimo dochowania należytej staranności” można zmienić termin wykonania zamówienia stosownym aneksem, odstępując od wymierzenia kar umownych?

Pytanie: Ośrodek pomocy społecznej w wyniku postępowania na usługi społeczne z art. 138o ustawy Pzp zawarł i realizuje dwuletnią umowę na usługi opiekuńcze. Cena za 1 godzinę usługi została ustalona na okres trwania umowy i nie powinna ulec zmianie. Wykonawca zobowiązał się do przestrzegania minimalnego wynagrodzenia (minimalnych stawek godzinowych) w stosunku do osób, które zatrudnia, zgodnie z obowiązującymi przepisami. Strony zobowiązują się w umowie zmienić wysokość wynagrodzenia należnego wykonawcy m.in. w przypadku zmiany wysokości minimalnej stawki godzinowej bądź minimalnego wynagrodzenia ustalonego na podstawie odpowiednich przepisów. Umowa przewiduje w takim przypadku, że wynagrodzenie wykonawcy ulegnie zmianie o kwotę odpowiadającą wzrostowi kosztu wykonawcy w związku ze zwiększeniem wysokości wynagrodzeń osób świadczących usługi do wysokości aktualnie obowiązującego minimalnego wynagrodzenia za pracę, z uwzględnieniem wszystkich obciążeń publicznoprawnych od kwoty wzrostu minimalnego wynagrodzenia. Kwota odpowiadająca wzrostowi kosztu wykonawcy będzie odnosić się wyłącznie do części wynagrodzenia osób świadczących usługi, o których mowa w zdaniu poprzedzającym, odpowiadającej zakresowi, w jakim wykonują oni prace bezpośrednio związane z realizacją przedmiotu umowy. Czy wówczas w wyniku zwiększenia wynagrodzenia wykonawcy cena za 1 godzinę usług opiekuńczych może pozostać bez zmian? Zmiana umowy dotyczyłaby zatem całkowitego wynagrodzenia wykonawcy a nie ceny za 1 godzinę usługi.