Każdy zamawiający prędzej czy później spotka się z koniecznością wszczęcia procedury sprawdzającej rażąco niską cenę. Właściwe jej przeprowadzenie pozwala ustalić, czy cena wykonawcy jest rynkowa, czy też nie ma możliwości, aby za zaoferowane wynagrodzenie prawidłowo wykonano zamówienie. Warto pamiętać, że wyeliminowanie oferty z nierealną ceną niweluje problemy, jakie mogą się pojawić na etapie realizacji zamówienia. Zawarcie bowiem umowy z wykonawcą oferującym ceną, która nie pokrywa wszystkich kosztów wykonania zamówienia prowadzi do stosowania tańszych (i najczęściej niezgodnych z wymaganiami zamawiającego) materiałów, unikania płatności dla podwykonawców, czy „wyszukiwania” prac, za które wykonawca będzie oczekiwał dodatkowego wynagrodzenia. <a >W artykule – bazując głównie na wyrokach KIO − omawiamy najważniejsze zagadnienia dotyczące rażąco niskiej ceny.Wyjaśniamy, kiedy należy podjąć działania zmierzające do uruchomienia procedury weryfikacji zbyt niskiego wynagrodzenia. Wskazujemy, czy rodzaj wynagrodzenia (kosztorysowe/ryczałtowe), ma znaczenie przy wyjaśnianiu zaniżonej ceny. Podajemy także przykłady sytuacji, w których zamawiający może odstąpić od badania niskiej ceny oraz podpowiadamy, jak sformułować pytania i zagadnienia, które będzie musiał wyjaśnić wykonawca. W kolejnej części artykułu (już za tydzień) doradzamy z kolei wykonawcom, którzy przygotowują wyjaśnienie kalkulacji cenowej.
W artykule m.in.:
1. Przepisy ustawy Pzp nie zawierają definicji rażąco niskiej ceny. Krajowa Izba Odwoławcza przyjmuje, że jest to cena, za którą nie da się prawidłowo zrealizować zamówienia.
2. To obowiązkiem zamawiającego jest ustalenie, czy cena zaproponowana przez wykonawcę jest rynkowa i umożliwi mu prawidłowe wykonanie zamówienia.
3. Jako sprzeczne z ustawą należy uznać automatyczne uznawanie cen za rażąco niskie i odrzucenie zawierających ich ofert bez możliwości wykazania, że wycena jest rzetelna.
4. Podstawą wszczęcia procedury wyjaśniania rażąco niskiej ceny jest zaniżenie ceny oferty, a nie poszczególnych cen jednostkowych.
5. Ryczałt nie zabezpiecza zamawiającego przed możliwością zaoferowania mu ceny, która nie ma rynkowego charakteru. Bez względu na sposób rozliczenia zamawiający zwracając się o udzielenie wyjaśnień, ma prawo zażądać przedstawienia kalkulacji, na podstawie których oszacowano cenę oferty.
6. Zamawiający może nie korzystać z procedury żądania od wykonawców wyjaśnień, jeżeli wskazane rozbieżności wynikają z oczywistych okoliczności, które nie wymagają wyjaśnienia. Oczywistość takich okoliczności oznacza, że wiadomość o nich rozwiewa wszelkie wątpliwości co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów.
7. Zamawiający, zwracając się do wykonawcy o złożenie wyjaśnień w zakresie ceny oferty, jest zobowiązany wyznaczyć mu realny termin na udzielenie odpowiedzi. Złożenie przez wykonawcę wyjaśnień dotyczących wyliczenia ceny oferty po upływie terminu wyznaczonego przez zamawiającego należy traktować na równi z sytuacją, w której wyjaśnienia w ogóle nie zostały złożone przez wykonawcę.
8. Wyjaśnienia w zakresie ceny oferty muszą być złożone zamawiającemu w odpowiedniej formie.
9. W postępowaniach elektronicznych wyjaśnienia również mogą być przesłane w formie skanu i nie wymagają one podpisania kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
10. Gdy wezwanie jest lakoniczne, nieprecyzyjne, bądź ogólnikowe, zamawiający musi liczyć się z możliwością otrzymania wyjaśnień charakteryzujących się wymienionymi wcześniej cechami.
11. W ramach procedury wyjaśniania rażąco niskiej ceny zamawiający nie musi poprzestać na jednokrotnym wezwaniu.
