Zmiana art. 5k rozporządzenia 833/2014 a oświadczenia wykonawców w zamówieniach publicznych

Rada UE 23 października 2025 r. przyjęła rozporządzenie (UE) 2025/2033, które zmieniło art. 5k ust. 1 lit. b rozporządzenia 833/2014 dotyczącego sankcji wobec Rosji.

Od 24 października 2025 r. zakaz zawierania i wykonywania umów dotyczy również podmiotu, którego ponad 50% praw własnościowych posiada bezpośrednio lub pośrednio osoba fizyczna lub prawna z Federacji Rosyjskiej (lub mająca tam miejsce zamieszkania bądź siedzibę).

Do 23.10.2025 r. zakaz dotyczył m.in.:

1)       obywatela rosyjskiego, osoby fizycznej mającej miejsce zamieszkania w Rosji albo osoby prawnej/jednostki organizacyjnej mającej siedzibę w Rosji,

2)       osoby prawnej/jednostki, której prawa własnościowe były bezpośrednio lub pośrednio w ponad 50% własnością podmiotu wymienionego w pkt 1,

3)       podmiotu działającego w imieniu lub na rzecz podmiotów z lit. a lub b,

W nowym brzmieniu rozporządzenia zakaz z pkt 2 dotyczy podmiotu, którego prawa własnościowe są bezpośrednio lub pośrednio w ponad 50% własnością osoby fizycznej lub prawnej, jednostki lub organu, o których mowa w pkt 1.

Należy pamiętać, że zakazem nadal są objęte także podmioty udostępniające zasoby oraz podwykonawcy i dostawcy, jeśli ich udział przekracza 10% wartości zamówienia.

Zmiana, o której mowa, weszła w życie „z dniem następującym po publikacji w Dzienniku Urzędowym UE”. Publikacja nastąpiła 23.10.2025 r., zatem nowe brzmienie art. 5k stosuje się od 24.10.2025 r.

Przepis wyraźnie stanowi, że rozporządzenie „jest wiążące w całości i bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich”, co oznacza brak okresu przejściowego dla tego elementu. 

Formalnie dopuszczalne jest dalsze procedowanie postępowań wszczętych przed 24.10.2025 r. na podstawie dotychczasowej SWZ. Jednak przy wyborze oferty i przed podpisaniem umowy zamawiający ma obowiązek zbadać wykonawcę według aktualnego, poszerzonego zakazu z art. 5k rozporządzenia 833/2014. Jeżeli zwycięski wykonawca podlega zakazowi, umowy nie wolno zawrzeć ani realizować.

Z tego względu, aby uniknąć wątpliwości interpretacyjnych oraz zarzutu udzielenia zamówienia z naruszeniem bezpośrednio obowiązującego zakazu unijnego, warto rozważyć zmianę SWZ i załącznika (w szczególności wzoru oświadczenia dotyczącego art. 5k), tak aby odzwierciedlały nowe brzmienie art. 5k ust. 1 lit. b obowiązujące od 24.10.2025 r.

Aktualny wzór oświadczenia załączamy pod tekstem.

1. Od 24.10.2025 r. obowiązuje nowe brzmienie art. 5k ust. 1 lit. b rozporządzenia 833/2014, wprowadzone przez rozporządzenie (UE) 2025/2033.
2. Obecnie zakaz udziału w postępowaniu obejmuje również spółkę, której ponad 50% udziałów (praw własnościowych) należy bezpośrednio lub pośrednio do osoby fizycznej lub prawnej wymienionej w pkt 1, czyli m.in. do obywatela Federacji Rosyjskiej albo osoby mającej miejsce zamieszkania w Rosji.
3. Rozporządzenie ma bezpośrednie zastosowanie – nie przewidziano okresu przejściowego.
4. Postępowania wszczęte przed 24.10.2025 r. można kontynuować według dotychczasowej SWZ, ale:

• przy wyborze wykonawcy i przed podpisaniem umowy należy stosować nowe, poszerzone brzmienie zakazu,
• nie wolno zawrzeć ani kontynuować umowy z wykonawcą objętym zakazem.

5. Zalecenie praktyczne: zaktualizować SWZ oraz wzory oświadczeń wykonawców, aby odzwierciedlały nową treść art. 5k – w celu uniknięcia ryzyka naruszenia przepisów unijnych.