IZM w zamówieniach publicznych (obostrzenia dla chińskich wyrobów medycznych) – wytyczne UZP
Od 30 czerwca 2025 r. obowiązuje rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2025/1197, które nałożyło środek Instrumentu Zamówień Międzynarodowych wobec wykonawców i wyrobów medycznych pochodzących z Chińskiej Republiki Ludowej. Z tego względu w postępowaniach o wartości co najmniej 5 mln euro, obejmujących wyroby medyczne o określonych kodach CPV, zamawiający muszą wykluczać wykonawców z ChRL, a zwycięscy oferenci mają obowiązek spełnienia dodatkowych wymogów dotyczących m.in. pochodzenia towarów i podwykonawstwa. Sprawdzamy, jakie zapisy trzeba wprowadzić do SWZ oraz jakich dokumentów wymagać od wykonawców zgodnie z wytycznymi UZP.
Więcej na temat środków IZM w przetargach na wyroby medyczne pisaliśmy tutaj:
Serdecznie zapraszamy na III Konferencję Zamówień Publicznych Portalu ZP, która odbędzie się online 26.11.2025 r. w godz. 9–16. To wydarzenie, podczas którego uczestnicy mają szansę zdobyć wiedzę na temat nowych regulacji prawnych i skorzystać z praktycznych porad doświadczonych specjalistów w obszarze zamówień publicznych. Poruszymy takie tematy jak:
- certyfikacja wykonawców,
- zdalna rozprawa przed KIO,
- najczęstsze naruszenia dyscypliny finansów publicznych w obszarze PZP,
- elektromobilność w praktyce jednostek zamawiających
i wiele innych!
Sprawdź szczegółową agendę, prelegentów i ZAREJESTRUJ SWÓJ UDZIAŁ.
Jakich zamówień i postępowań dotyczy rozporządzenie?
Rozporządzenie 2025/1197 nakłada na instytucje i podmioty zamawiające w UE obowiązek wykluczania wykonawców z Chińskiej Republiki Ludowej we wszystkich postępowaniach:
- o wartości szacunkowej co najmniej 5 mln euro bez VAT,
- dotyczących wyrobów medycznych wskazanych kodami CPV 33100000-1–33199000-1 określonych w rozporządzeniu (WE) nr 2195/2002,
- wszczętych od wejścia w życie rozporządzenia, tj. 30 czerwca 2025 r., a przed jego ewentualnym wygaśnięciem, zawieszeniem lub wycofaniem.
Środki IZM nie mają zastosowania do postępowań ogłoszonych przed 30 czerwca br., nawet jeśli termin składania ofert w postępowaniach jeszcze nie upłynął.
Ograniczenie towarów i podwykonawców z Chin w przetargach na wyroby medyczne – co to w praktyce oznacza?
Zgodnie z przepisami rozporządzenia:
- Środek IZM nakłada na zamawiających obowiązek wykluczania w powyższych postępowaniach wykonawców pochodzących z Chin oraz odrzucania ofert składanych przez wykonawców z ChRL.
- Zamawiający może przyjąć tylko taką ofertę, w której pojawi się zapewnienie, że w trakcie obowiązywania środka IZM nie dojdzie do sytuacji, w której podczas realizacji umowy ponad 50% wartości dostarczanego przez wykonawcę zamówienia będą stanowić towary lub usługi pochodzące z tego kraju. Dotyczy to również przypadków, gdy ofertę składa wykonawca z innego państwa, ale proponuje w niej dostawy lub usługi z Chin przekraczające wskazany limit.
Wykluczenie Chin w zamówieniach: obowiązek odpowiednich postanowień w dokumentach zamówienia
Zamawiający muszą w dokumentacji postępowania wprowadzić także konkretne obowiązki wobec zwycięskich oferentów, w tym:
- zakaz powierzenia ponad 50% wartości zamówienia podwykonawcom z państw objętych środkiem IZM,
- ograniczenie udziału towarów i usług z tych państw w trakcie realizacji umowy do maks. 50% wartości zamówienia (pochodzących zarówno od wykonawcy jak i podwykonawców) oraz
- obowiązek przedstawienia dowodów potwierdzających spełnienie tych wymogów najpóźniej w chwili zakończenia realizacji zamówienia.
W przypadku naruszenia zobowiązania z oferty w przepisach przewidziano sankcję finansową dla wykonawcy od 10% do 30% wartości zamówienia.
Dowody na spełnienie postawionych wymagań
Dowodami spełnienia wymogów z art. 8 rozporządzenia 2022/1031 mogą być różne dokumenty i informacje, np. potwierdzenia pochodzenia towarów, opisy lub próbki procesów produkcyjnych, a także wyciągi z rejestrów czy sprawozdania finansowe wskazujące pochodzenie usług (np. z numerem VAT).
Jak ustalić pochodzenie wykonawców i towarów na potrzeby zastosowania środków Instrumentu Zamówień Międzynarodowych?
Pochodzenie wykonawcy ustala się na podstawie:
- obywatelstwa lub miejsca stałego pobytu – w przypadku osoby fizycznej,
- miejsca utworzenia i prowadzenia istotnej działalności, a w przypadku braku istotnej działalności według kraju podmiotów wywierających dominujący wpływ na podmiot – w przypadku osoby prawnej
(art. 3 rozporządzenia UE 2022/1031).
Weryfikacja może odbywać się na podstawie dowolnych dostępnych środków dowodowych.
Środek IZM obejmuje także oferty grup wykonawców, jeśli uczestniczy w nich podmiot z państwa objętego ograniczeniami, chyba że jego udział nie przekracza 15% i nie jest kluczowy dla spełnienia warunków udziału.
Zamawiający mogą na każdym etapie żądać dokumentów potwierdzających pochodzenie, a brak ich przedłożenia bez stosownego wyjaśnienia skutkuje wykluczeniem wykonawcy.
Jak ustalić pochodzenie towarów i usług?
Pochodzenie towarów ustala się zgodnie z art. 60 rozporządzenia nr 952/2013. W skrócie – towar jest przypisywany do kraju, w którym został całkowicie uzyskany albo poddany ostatniej istotnej obróbce bądź przetwarzaniu (jeśli w produkcję towaru jest zaangażowanych więcej krajów). Usługi uznaje się za pochodzące z kraju wykonawcy.
W postępowaniach objętych rozporządzeniem 2025/1197 niedopuszczalne jest, aby ponad 50% wartości zamówienia stanowiły towary lub usługi pochodzące z ChRL – niezależnie od pochodzenia samego wykonawcy. Naruszenie tego limitu skutkuje odrzuceniem oferty jako niezgodnej z warunkami zamówienia (art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp).
Opracowanie:
Powiązane treści
