Przetarg ograniczony to tryb udzielenia zamówienia publicznego charakteryzujący się dwuetapową procedurą. W tym trybie, w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu, wszyscy zainteresowani wykonawcy mogą złożyć wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu. Natomiast oferty mogą składać wyłącznie ci wykonawcy, którzy zostali zaproszeni do ich złożenia przez zamawiającego. Stosowanie tego trybu jest możliwe bez konieczności spełnienia jakichkolwiek dodatkowych przesłanek. Tryb stosujemy jedynie do zamówień unijnych czyli tych o wartości równej lub przekraczającej progi unijne. Może on być szczególnie uzasadniony w sytuacjach, gdy przedmiot zamówienia wymaga specjalistycznego doświadczenia lub gdy istnieje ryzyko, że nie każdy wykonawca będzie w stanie należycie zrealizować zamówienie.
W krótkim opracowaniu przedstawiamy, jak toczy się ta procedura krok po kroku, tabelę obowiązujących w niej terminów oraz wady i zalety tego trybu.
Pierwszy etap przetargu ograniczonego obejmuje czynności od ogłoszenia o zamówieniu po ocenę wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu.
Datą wszczęcia postępowania w trybie przetargu ograniczonego jest dzień przekazania ogłoszenia o zamówieniu Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej (UPUE). Ujawnienie postępowania następuje z chwilą publikacji ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (Dz.Urz. UE).
Jednocześnie od dnia publikacji ogłoszenia o zamówieniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej i nie krócej niż do dnia udzielenia zamówienia zamawiający zapewnia na stronie internetowej prowadzonego postępowania bezpłatny, pełny, bezpośredni i nieograniczony dostęp do SWZ. SWZ w przetargu ograniczonym nie zawiera informacji dotyczących ofert (terminu związania ofertą, opisu sposobu ich składania, terminu ich składania i otwarcia).
Zawiera natomiast dodatkowo:
Wykonawcy mają prawo zwrócić się do zamawiającego z wnioskiem o wyjaśnienie treści SWZ (na podstawie art. 143 Pzp). Jeżeli wyjaśnienia te są niezbędne do należytego przygotowania i złożenia wniosku, zamawiający musi udzielić ich niezwłocznie, pod warunkiem, że wniosek został złożony w terminie. Ramka ważne
SWZ w trybie ograniczonym nie zawiera informacji związanych z przygotowaniem samej oferty i formalnościami z nimi związanymi, co stanowi istotną różnicę w porównaniu do przetargu nieograniczonego.
W odpowiedzi na ogłoszenie, każdy wykonawca może złożyć wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu.
Zamawiający ma obowiązek ocenić wszystkie złożone wnioski o dopuszczenie do udziału, dokonując kwalifikacji podmiotowej wykonawców zgodnie z przepisami Działu II ustawy Pzp.
Zamawiający może, ale nie musi, ograniczyć liczbę wykonawców zapraszanych do składania ofert do minimum 5. Liczba ta musi zapewniać konkurencję i być wystarczająca. W takim przypadku w ogłoszeniu o zamówieniu oraz w dokumentach zamówienia wskazuje kryteria selekcji, które zastosuje w celu ograniczenia liczby wykonawców. Zamawiający może także wskazać maksymalną liczbę wykonawców, których zaprosi do składania ofert.
Zamawiający, dokonując kwalifikacji podmiotowej, musi sprawdzić, czy wniosek:
1) został złożony po terminie;
2) został złożony przez wykonawcę, który:
a) nie podlega wykluczeniu z postępowania o udzielenie zamówienia,
b) spełnia warunki udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia,
c) złożył w przewidzianym terminie oświadczenie wstępne JEDZ oraz wymagane podmiotowe środki dowodowe, a także inne dokumenty i oświadczenia;
3) jest zgodny z przepisami ustawy;
4) jest ważny na podstawie odrębnych przepisów;
4a) nie został złożony przez wykonawcę pochodzącego z państwa trzeciego niebędącego stroną umowy międzynarodowej lub wspólnie z wykonawcą pochodzącym z państwa trzeciego niebędącego stroną umowy międzynarodowej (chyba, że zamawiający dopuścił taką możliwość);
5) został sporządzony lub przekazany w sposób zgodny z wymaganiami technicznymi oraz organizacyjnymi sporządzania lub przekazywania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu przy użyciu środków komunikacji elektronicznej określonymi przez zamawiającego.
W drugim etapie przetargu zamawiający kieruje do ocenionych wcześniej wykonawców zaproszenia do składania ofert i po ich badaniu i ocenie wybiera wykonawcę, z którym podpisze umowę.
Tylko wykonawcy, do których zamawiający skierował zaproszenie do składania ofert, są uprawnieni do złożenia oferty. Zamawiający wyznacza termin składania ofert z uwzględnieniem złożoności i specyfiki przedmiotu zamówienia oraz czasu niezbędnego do ich przygotowania.
Zaproszenie do składania ofert zawiera co najmniej:
1) nazwę oraz adres zamawiającego, numer telefonu, adres poczty elektronicznej oraz strony internetowej prowadzonego postępowania;
2) numer opublikowanego ogłoszenia o zamówieniu;
3) adres strony internetowej, na której dostępna jest SWZ oraz jej ewentualne zmiany i wyjaśnienia, a także inne dokumenty zamówienia bezpośrednio związane z postępowaniem o udzielenie zamówienia;
4) informację o podmiotowych środkach dowodowych, które należy załączyć do oferty, jeżeli zamawiający przewiduje wymóg składania wybranych lub wszystkich podmiotowych środków dowodowych na etapie składania ofert;
5) sposób i termin składania ofert oraz język lub języki, w jakich muszą one być sporządzone, a także termin otwarcia ofert;
6) termin związania ofertą.
W przetargu ograniczonym nie ma możliwości prowadzenia negocjacji ofert. Po złożeniu ofert zamawiający dokonuje ich badania i oceny. Ma on obowiązek wybrać najkorzystniejszą ofertę, która przedstawia najkorzystniejszy stosunek jakości do ceny lub kosztu, albo ofertę z najniższą ceną lub kosztem, zgodnie z kryteriami oceny ofert.
Po wyborze najkorzystniejszej oferty zamawiającego obowiązuje okres zawieszenia (standstill) przed zawarciem umowy, wynoszący minimalnie:
Postępowanie kończy się zawarciem umowy w sprawie zamówienia publicznego z wybranym wykonawcą, chyba że zajdą ustawowe przesłanki do unieważnienia postępowania.
Głównym atutem przetargu ograniczonego jest to, że pozwala on zamawiającemu na wstępną selekcję (ograniczenie kręgu) wykonawców, którzy będą składać oferty.
Główną wadą przetargu ograniczonego jest złożoność proceduralna i potencjalne ryzyko ograniczenia konkurencji.
Terminy minimalne w trybie przetargu ograniczonego są ściśle określone w przepisach i różnią się w zależności od etapu postępowania. Poniższa tabela przedstawia kluczowe terminy proceduralne obowiązujące w procedurze przetargu ograniczonego.
|
Etap procedury / Czynność |
Termin (minimalny ustawowy) |
Stosowanie/sposób liczenia |
|
I. ETAP: SKŁADANIE WNIOSKÓW O DOPUSZCZENIE DO UDZIAŁU |
||
|
Termin składania wniosków |
30 dni |
Liczony od dnia przekazania ogłoszenia o zamówieniu Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej. Jest to termin standardowy. |
|
Skrócony termin składania wniosków |
15 dni |
Stosowany, jeżeli zachodzi pilna potrzeba udzielenia zamówienia, należycie uzasadniona przez zamawiającego. Liczony od dnia przekazania ogłoszenia UPUE. |
|
Wniosek wykonawcy o wyjaśnienie SWZ (standard) |
Wniosek musi wpłynąć do zamawiającego nie później niż na 14 dni przed upływem terminu składania wniosków. |
|
|
Wniosek wykonawcy o wyjaśnienie SWZ (pilna potrzeba) |
Wniosek musi wpłynąć do zamawiającego nie później niż na 7 dni przed upływem terminu składania wniosków (dotyczy skrócenia terminu do 15 dni). |
|
|
Obowiązek udzielenia wyjaśnień przez zamawiającego (standard) |
Niezwłocznie, jednak nie później niż na 6 dni przed upływem terminu składania wniosków (pod warunkiem złożenia wniosku w terminie 14 dni przed upływem terminu składania wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu). |
|
|
Obowiązek udzielenia wyjaśnień przez zamawiającego (pilna potrzeba) |
Niezwłocznie, jednak nie później niż na 4 dni przed upływem terminu składania wniosków (pod warunkiem złożenia wniosku w terminie 7 dni przed upływem terminu składania wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu). |
|
|
Dopuszczalność zmian SWZ |
Niedopuszczalne jest dokonywanie zmian treści SWZ po upływie terminu składania wniosków, które prowadzą do zmiany treści ogłoszenia o zamówieniu. |
|
|
II. ETAP: SKŁADANIE I OTWARCIE OFERT |
||
|
Termin składania ofert (standard) |
Nie może być krótszy niż 30 dni |
Liczony od dnia przekazania zaproszenia do składania ofert. |
|
Skrócony termin składania ofert (pilna potrzeba) |
Nie krótszy niż 10 dni |
Stosowany przy wstępnym ogłoszeniu informacyjnym oraz jeżeli zachodzi pilna potrzeba udzielenia zamówienia i skrócenie terminu składania ofert jest uzasadnione. |
|
Skrócony termin składania ofert (komunikacja elektroniczna) |
O 5 dni krótszy (tj. minimum 25 dni) |
Jeżeli składanie ofert odbywa się w całości przy użyciu środków komunikacji elektronicznej. |
|
Otwarcie ofert |
Następuje niezwłocznie po upływie terminu składania ofert, nie później niż następnego dnia po dniu, w którym upłynął termin składania ofert. |
|
|
III. ETAP: ZAKOŃCZENIE POSTĘPOWANIA (STANDSTILL, OGŁOSZENIE, ZWROT WADIUM) |
||
|
Podpisanie umowy |
Nie wcześniej niż przed upływem 10 dni lub 15 dni |
Od dnia przesłania zawiadomienia o wyborze najkorzystniejszej oferty w formie elektronicznej bądź innej formie (wówczas stosujemy dłuższy termin) |
|
Zwrot wadium |
W terminie 7 dni |
Od dnia podpisania umowy z wykonawcą |
|
Ogłoszenie o wyniku postępowania |
W terminie 30 dni |
Od dnia zakończenia postępowania |
Poniżej znajduje się sekcja najczęściej zadawanych pytań (FAQ), która podsumowuje kluczowe aspekty trybu przetargu ograniczonego.
Przetarg ograniczony to tryb udzielania zamówienia publicznego, który charakteryzuje się dwuetapową procedurą. W pierwszym etapie wszyscy zainteresowani wykonawcy mogą składać wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu. Do drugiego etapu tj. składania ofert przystępują wyłącznie ci wykonawcy, którzy zostali zaproszeni przez zamawiającego.
Tryb ten stosuje się jedynie w przypadku zamówień unijnych, czyli zamówień o wartości równej lub przekraczającej progi unijne, tj.:
Stosowanie tego trybu jest możliwe bez konieczności spełnienia jakichkolwiek dodatkowych przesłanek. Procedura jest szczególnie uzasadniona, gdy przedmiot zamówienia wymaga specjalistycznego doświadczenia lub istnieje ryzyko, że nie każdy wykonawca będzie w stanie należycie je zrealizować.
Nie. Przetarg ograniczony to procedura dwuetapowa, która nie przewiduje możliwości negocjacji ofert (w przeciwieństwie do innych trybów, takich jak negocjacje z ogłoszeniem czy dialog konkurencyjny).
Po złożeniu wniosków o dopuszczenie do udziału, zamawiający ocenia wszystkie złożone wnioski, dokonując kwalifikacji podmiotowej wykonawców – czyli spełniania warunków udziału w postępowaniu oraz braku podstaw wykluczenia. Zamawiający może, ale nie musi, ograniczyć liczbę wykonawców zapraszanych do składania ofert, stosując wskazane w ogłoszeniu kryteria selekcji.
Zamawiający nie może ograniczyć liczby wykonawców do mniej niż 5. Jeżeli liczba wykonawców, którzy spełniają warunki podmiotowe oraz kryteria selekcji, jest mniejsza niż ustalona minimalna liczba, zamawiający może kontynuować postępowanie, zapraszając tych wykonawców.
W przetargu ograniczonym SWZ nie zawiera informacji dotyczących przygotowania samej oferty i związanych z tym formalności. Te szczegółowe warunki odnośnie do przygotowania oferty (np. terminy, sposób obliczenia ceny) zostaną przekazane wyłącznie w zaproszeniu do składania ofert.
Standardowy termin składania wniosków to nie krócej niż 30 dni od dnia przekazania ogłoszenia o zamówieniu Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej (UPUE). Jeżeli zachodzi pilna potrzeba udzielenia zamówienia, termin ten może zostać skrócony do nie mniej niż 15 dni.
Minimalny termin składania ofert to standardowo 30 dni, liczony od dnia przekazania zaproszenia do składania ofert.
Możliwe są skrócenia terminów:
Główną różnicą między procedurami jest jedno i dwuetapowość. W przetargu nieograniczonym w odpowiedzi na publiczne ogłoszenie o zamówieniu wykonawcy składają od razu oferty, które zamawiający bada i ocenia i na tej podstawie wybiera wykonawcę, z którym podpisze umowę.
Obydwie procedury są w pełni otwarte i konkurencyjne, mogą być stosowane bez konieczności spełniania jakichkolwiek dodatkowych przesłanek. Obydwa tryby stosujemy jedynie do zamówień tzw. unijnych.