Tryb z wolnej ręki po braku ofert – czy można zwiększyć zakres zamówienia o 20%?

Stan prawny na dzień: 24.10.2025
Tryb z wolnej ręki po braku ofert – czy można zwiększyć zakres zamówienia o 20%?

Jeżeli zamawiający udziela zamówienia w trybie wolnej ręki po postępowaniu podstawowym, w którym nie wpłynęły oferty, nie może zmieniać pierwotnych warunków zamówienia. Zwiększenie zakresu o dodatkowe 20% uznaje się za zmianę istotną, która mogłaby wpłynąć na krąg potencjalnych wykonawców i wysokość ofert – a więc narusza przepisy ustawy Pzp.

Zamawiający może udzielić zamówienia w trybie z wolnej ręki, jeżeli: 

Jako pierwotne warunki zamówienia rozumie się nie tylko warunki udziału w postępowaniu, czy też warunki umowne, ale również zapisy dotyczące opisu przedmiotu zamówienia.

Odnosząc się do istotności zmian, to w tym temacie przepisy Pzp nie definiują, co należy rozumieć jako zmiany istotne. Bazując na orzecznictwie i opinii wyrażonej m.in. w komentarzu Urzędu Zamówień Publicznych za zmianę istotną należy uznać taką zmianę pierwotnych warunków zamówienia, które – jeśli zostałyby określone w pierwotnej procedurze – to m.in. umożliwiłyby dopuszczenie innych wykonawców niż ci, którzy zostali początkowo dopuszczeni do udziału w postępowaniu. Możliwość zwiększenia zamówienia o dodatkowe 20% może mieć istotny wpływ na:

  • chęć i decyzję o udziale wykonawców w procedurze oraz
  • wysokość ceny ofertowej.

Wobec powyższego zamawiający przygotowując procedurę zamówienia z wolnej ręki na podstawie art. 305 pkt 2 ustawy Pzp, nie powinien zmieniać zapisów dotyczących przedmiotu zamówienia poprzez dopuszczenie zamówień dodatkowych.

Autor:

Marta Mikulska-Nawacka

Marta Mikulska-Nawacka

Marta Mikulska-Nawacka

Doświadczony praktyk w zakresie stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych przez jednostki zamawiające. Autorka porad i komentarzy praktycznych z zakresu zamówień publicznych w wydawnictwie...