Starostwo może formalnie powierzyć szpitalowi przygotowanie i przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego – wymaga to jednak udzielenia pełnomocnictwa. Mimo przekazania uprawnień, to starostwo zachowuje status zamawiającego i ponosi odpowiedzialność za prawidłowe wydatkowanie środków publicznych. Szpital, działając jako pełnomocnik, odpowiada za czynności wykonane w granicach udzielonego umocowania, w tym za ewentualne naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
Starostwo otrzymało dotacje od gmin na zakup sprzętu medycznego do szpitala powiatowego. Ze względu na charakter zamówienia starosta chciałby powierzyć przygotowanie i przeprowadzenie procedury szpitalowi, w taki sposób, aby to szpital odpowiadał w pełni za jej prawidłowość. W jaki sposób formalnie może być dokonane powierzenie, by szpital ponosił w razie czego konsekwencje swoich uchybień przy realizacji czynności? Kto będzie zatwierdzał SWZ oraz wynik przetargu?
Wedle przepisów ustawy Pzp, zamawiający może powierzyć przygotowanie i przeprowadzenie postępowania szpitalowi. W takiej sytuacji, niezbędne będzie udzielenie stosownego pełnomocnictwa dyrektorowi szpitala.
Niemniej, pełnomocnik ponosi odpowiedzialność tylko w określonych przypadkach i w granicach umocowania (w tym przejmuje odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych w zakresie czynności, które wykonuje na podstawie pełnomocnictwa). Starostwo nie traci przy tym statusu zamawiającego. Tym samym, formalnie odpowiedzialność za prawidłowe wydatkowanie środków publicznych pochodzących w tym przypadku z dotacji, spoczywać będzie wciąż na zamawiającym.
Zamawiający może powierzyć przygotowanie lub przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia lub organizację konkursu, w ramach pomocniczych działań zakupowych, własnej jednostce organizacyjnej lub osobie trzeciej (art. 37 ust. 2 ustawy Pzp).
Pomocnicze działania zakupowe polegają w szczególności na:
1) zapewnieniu infrastruktury technicznej umożliwiającej zamawiającemu udzielanie zamówień lub zawieranie umów ramowych;
2) doradztwie dotyczącym planowania, przygotowania lub przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia lub organizacji konkursu;
3) przygotowaniu postępowania o udzielenie zamówienia;
4) przeprowadzeniu postępowania o udzielenie zamówienia w imieniu i na rzecz zamawiającego.
Ustawodawca wskazuje, że podmioty, które realizują pomocnicze działania zakupowe w zakresie przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia w imieniu i na rzecz zamawiającego mają działać jako pełnomocnicy zamawiającego.
Podmioty, które przygotowują postępowanie, nie muszą natomiast być pełnomocnikami, co nie oznacza, że takiej możliwości nie ma.
Jeżeli powierzone zostanie szpitalowi przygotowanie i przeprowadzenie postępowania na podstawie pełnomocnictwa, i taka czynność będzie wynikała z pełnomocnictwa, dyrektor szpitala (na którego imiennie zostanie wystawione pełnomocnictwo), będzie mógł wówczas podpisać i SWZ i zatwierdzić wynik postępowania.
W przypadku naruszenia dyscypliny finansów publicznych osoba zobowiązana lub upoważniona do działania w imieniu podmiotu publicznego lub prywatnego, który oferuje pomocnicze działania zakupowe na rynku, któremu kierownik zamawiającego powierzył przygotowanie lub przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego lub przeprowadzenie konkursu, podlega odpowiedzialności za to naruszenie, jeżeli zamawiający jest jednostką sektora finansów publicznych (art. 4 ust. 2 ustawy z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych).
Tym samym, w przypadku powierzenia, o którym mowa, dojdzie do przejęcia odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
Z żadnego przepisu nie wynika jednak, że nastąpi przeniesienie odpowiedzialności za postępowanie w ogóle tj. np. za prawidłowe wydatkowanie dotacji.
Tym samym, czynności podejmowane na podstawie pełnomocnictwa są wiążące dla zamawiającego i traktowane jako działania samego zamawiającego, o ile mieszczą się w granicach umocowania.
Podmiot realizujący pomocnicze działania zakupowe nie nabywa statusu zamawiającego. Konsekwencją tego są m.in. obowiązki zamawiającego w zakresie:
Ustawa Pzp nie przewiduje mechanizmu, wedle którego zamawiający mógłby niejako zrzec się swojego statusu na rzecz innego podmiotu i w ogóle nie ponosić odpowiedzialności za wydatkowane środki pochodzące np. z dotacji.