Kiedy możliwa jest waloryzacja umowy o zamówienie publiczne z mocą wsteczną?
Ostatnimi czasy powszechne są wnioski waloryzacyjne do realizowanych umów zamówieniowych. Zdarzają się przy tym wątpliwości, od jakiego terminu naliczyć dodatek waloryzacyjny. Przykładowo – czy należy uwzględnić prośbę wykonawcy o dokonanie waloryzacji od stycznia, jeśli wniosek w tym zakresie przedstawił zamawiającemu we wrześniu? Czy jednak waloryzacja przysługuje od dnia złożenia wniosku? Sprawdź w poniższym opracowaniu.
Kwestia dopuszczalności waloryzacji „z mocą wsteczną” nie została uregulowana w ustawie Pzp. Co do zasady zatem, wszystko zależy od postanowień zawartych w konkretnej umowie o zamówienie publiczne. W przypadku braku odpowiednich zapisów, należy skłonić się do uznania, że waloryzacja wsteczna nie może dotyczyć już wykonanych i opłaconych świadczeń.
Zgodnie z art. 436 pkt 4 lit. b ustawy Pzp, w przypadku umów zawieranych na okres dłuższy niż 12 miesięcy, zawierają one postanowienia dotyczące zasad wprowadzania zmian wysokości wynagrodzenia w przypadku zmiany:
- stawki podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego,
- wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę albo wysokości minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę,
- zasad podlegania ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu lub wysokości stawki składki na ubezpieczenia społeczne lub ubezpieczenie zdrowotne,
- zasad gromadzenia i wysokości wpłat do pracowniczych planów kapitałowych, o których mowa w ustawie z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych
– jeżeli zmiany te będą miały wpływ na koszty wykonania zamówienia przez wykonawcę.
Z przepisu wynika wprost, że zamawiający jest zobowiązany określić zasady wprowadzenia zmian wysokości wynagrodzenia, tj. procedurę, którą zastosuje, aby ustalić zasadność wprowadzenia zmiany. Obowiązkiem wykonawcy jest natomiast wykazanie faktycznego wpływu zmiany w jednym z ww. 4 obszarów na koszty wykonania zamówienia.
To z umowy powinno wynikać:
- w jakim okresie wykonawca ma obowiązek złożyć wniosek o dokonanie waloryzacji oraz
- czy waloryzacja może obejmować okres poprzedzający dzień złożenia wniosku.
Zalecam zatem weryfikację postanowień zawartej umowy pod kątem występowania w niej stosownych zapisów, albo możliwości wyinterpretowania z jej zapisów wytycznych w zakresie prawa waloryzacji z mocą wstecz na okres przypadający przed dniem złożenia wniosku.
Jeżeli w umowie brak jest adekwatnych zapisów, wówczas rekomendowałabym odmowę przeprowadzenia waloryzacji z mocą wsteczną obejmującą okres, za który należne wykonawcy wynagrodzenie zostało już uiszczone.
Uznałabym, że skoro wykonawca nie zgłasza wniosku o waloryzację i składa fakturę częściową, to w sposób domyślny potwierdza, że dana zmiana okoliczności nie wpływa na jego koszty w oznaczonym okresie realizacji objętym fakturą. Tym samym, ewentualnie, przyjęłabym za dopuszczalną waloryzację wsteczną wobec części wynagrodzenia, które jeszcze nie zostało wypłacone.
Zaznaczam jednak, że w związku z tym, iż kwestia ta nie została dotąd rozstrzygnięta, każdorazowo niezbędna wydaje się kompleksowa analiza okoliczności dotyczących realizacji konkretnej umowy.
