Krzysztof Hodt

Dokumentacja projektowa pełni dwie ważne role w świetle przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych: 1)     stanowi opis przedmiotu zamówienia dla wykonania robót budowlanych realizowanych w systemie „buduj”; 2)     jest bazą, na podstawie której opracowuje się kosztorys inwestorski stanowiący podstawę ustalenia wartości zamówienia na roboty budowlane realizowane w systemie „buduj”.

Pytanie: Przedmiot zamówienia obejmuje dostawę i montaż paneli fotowoltaicznych na dachu obiektu. Jednakże okazało się, że dach nie spełnia wymogów technicznych i należy przygotować go pod montaż paneli. W związku z powyższym: 1. Czy można wszcząć jedno postępowanie obejmujące dostawę i montaż paneli fotowoltaicznych wraz z wymianą dachu – jaki byłby rodzaj zamówienia? 2. Czy należy przeprowadzić odrębne postępowania: jedno na wymianę dachu, zaś drugie na dostawę i montaż paneli fotowoltaicznych?

Roboty budowlane to jeden z trzech rodzajów zamówień (pozostałe to usługi i dostawy), które mogą być przedmiotem umowy w sprawie zamówienia publicznego. Przepisy ustawy Pzp definiują roboty budowlane jako: wykonanie albo zaprojektowanie i wykonanie robót budowlanych określonych w załączniku II do dyrektywy 2014/24/UE, w załączniku I do dyrektywy 2014/25/UE oraz objętych działem 45 załącznika I do rozporządzenia (WE) nr 2195/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z 5 listopada 2002 r. w sprawie Wspólnego Słownika Zamówień (CPV), lub obiektu budowlanego, a także realizację obiektu budowlanego za pomocą dowolnych środków, zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego (art. 7 pkt 21 ustawy Pzp).

Ustawowa definicja „obiektu małej architektury” znajduje się w przepisach Prawa budowlanego. Przepis art. 3 pkt 4 przywołanej ustawy mówi, że przez obiekt małej architektury należy rozumieć niewielkie obiekty, a w szczególności: kultu religijnego, jak: kapliczki, krzyże przydrożne, figury; posągi, wodotryski i inne obiekty architektury ogrodowej oraz użytkowe służące rekreacji codziennej i utrzymaniu porządku, jak: piaskownice, huśtawki, drabinki, śmietniki.

Specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych spełniają podwójną rolę w systemie zamówień publicznych: 1)     służą opisaniu przedmiotu zamówienia w przypadku robót budowlanych realizowanych w systemie „buduj” (art. 103 ustawy Pzp); 2)     mają znaczenie przy ustaleniu wartości szacunkowej zamówienia na roboty budowlane realizowane w systemie „buduj” (art. 34 ustawy Pzp).

Kosztorys inwestorski jest dokumentem, na podstawie którego zamawiający ma obowiązek oszacować wartość zamówienia na roboty budowlane realizowane w systemie „buduj” (art. 34 ust. 1 pkt 1 ustawy).

W razie stwierdzenia, że zaoferowane wynagrodzenie jest zbyt niskie, zamawiający musi zażądać od wykonawcy odpowiednich wyjaśnień dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu zamówienia. Przeprowadzenie procedury wyjaśniania rażąco niskiej ceny jest trudne zarówno dla organizatora przetargu, jak i wykonawcy. Zamawiający musi ustalić, które elementy związane z wyceną oferty chce wyjaśnić a następnie precyzyjnie sformułować pytania skierowane do wykonawcy. Po otrzymaniu pisma ocenia je, zwracając uwagę przede wszystkim na obiektywne kwestie poparte dowodami. Wykonawca udzielając wyjaśnień w zakresie ceny powinien z kolei mieć świadomość, że nie jest to tylko formalność, którą należy „załatwić” przed wyborem najkorzystniejszej oferty. Im bardziej szczegółowe i konkretne będą tłumaczenia, tym większa szansa, że przekonają one zamawiającego o realności oferty. Ważne jest również, aby tam, gdzie jest to możliwe, przedstawić dowody potwierdzające rynkowy charakter wynagrodzenia. W artykule – bazując głównie na wyrokach KIO − omawiamy najważniejsze zagadnienia dotyczące ceny z punktu widzenia wykonawcy.

Pytanie: Czy do szacowania wartości przedmiotu zamówienia należy przedłożyć wraz z opisem przedmiotu zamówienia projekt umowy? Jakie będą konsekwencje zamieszczenia projektu, gdyby np. później umowa zmieniła się w jakimś istotnym zakresie na etapie wszczęcia postępowania? Czy bez zamieszczenia projektu umowy zamawiający mógłby spotkać się z zarzutem, że nienależycie oszacował przedmiot zamówienia? Czy zamiast projektu umowy można by w dokumentacji szacowania wartości zamówienia złożyć wybrane postanowienia dotyczące kar umownych i waloryzacji? Czy postanowienia przyszłej umowy w zakresie waloryzacji powinny być ujawnione przy szacowaniu? Zamówienie dotyczy wdrożenia systemu IT typu ERP. Jego orientacyjna wartość to około 5 mln zł.

Pytanie: Czy dla każdej pozycji asortymentowej zamówienia muszę badać rażąco niską cenę? Postępowanie prowadzę w trybie podstawowym bez negocjacji z podziałem na części (dostawa żywności). W jednej z części mamy 9 pozycji asortymentowych. Dla całości oferty na tę część nie występuje rażąco niska cena. Jednak w jednej z ofert zauważyłem, że w pewnej  pozycji zamówienia wykonawca popełnił błąd. W nazwie tego asortymentu jest wpis  opakowanie 100 g, w opisie przedmiotu zamówienia też tak to opisano. Jednak w formularzu cenowym jako jednostka miary jest 1 kg. Jeden z wykonawców podał cenę nie dla 1 kg (jak kolumna jednostka miary), ale dla opakowania 100 g (taki wniosek wyciągnąłem z tego, że jego oferta jest o wartości ok. 10% innych ofert, a także ceny rynkowej). Zatem niejako z automatu wystąpiłem o wyjaśnienie rażąco niskiej ceny. Wykonawca w wyznaczonym terminie nie odniósł się do mojego wezwania, jedynie telefonicznie poinformował, że się pomylił i przeliczył wszystko dla 100 g, a ponieważ i tak nie jest pierwszy, nic nie odpisze. Czy powinienem odrzucić jego ofertę? Z drugiej strony ta pozycja, w której wykonawca popełnił błąd, wydaje się być nieistotna i gdyby wygrał, to pewnie opłaciłoby się mu dopłacić do niej, a dla całości i tak miałby zysk (pozycja ma wartość 250 zł, a całe zamówienie jest warte 50.000 zł). W tej chwili nie wiem, czy powinienem jego ofertę odrzucić, bo nie odpowiedział na wezwanie czy też uznać, że moje wezwanie było niezasadne (wówczas np. jakaś notatka w dokumentacji postępowania?). Czy w tej sytuacji słusznie postąpiłem, wzywając do wyjaśnienia rażąco niskiej ceny, a jeśli nie, to jak to teraz naprawić?

Zamawiający, chcąc zapewnić sobie możliwość rozszerzenia bądź powtórzenia realizacji określonego zakresu zamówienia z umowy, może skorzystać z prawa opcji, wznowień bądź udzielić tzw. zamówienia podobnego. Dziś krótko o tym, czym jest każde z  tych narzędzi i jakie są między nimi różnice.