SYSTEM KWALIFIKOWANIA WYKONAWCÓW

Instytucja systemu kwalifikowania wykonawców jest możliwa do zastosowania tylko dla reżimu zamówień sektorowych (wykluczone jest stosowanie jej do zamówień udzielanych na zasadach ogólnych).

Zamawiający może ustanowić system kwalifikowania wykonawców, do udziału, w którym dopuszcza wykonawców spełniających warunki wskazane przez zamawiającego w publicznym ogłoszeniu, dotyczące określonej kategorii zamówień sektorowych i wpisuje ich do wykazu zakwalifikowanych wykonawców.

System kwalifikowania wykonawców ma fakultatywny charakter. Nie ma obowiązku jego stosowania. Jest ustanawiany na oznaczony czas i ma służyć ułatwieniu prowadzenia postępowań przez zamawiających sektorowych (art. 134a Pzp).

UZP w swojej opinii wyróżnił następujące zastosowania dla systemu kwalifikowania:

1)      służy do usprawnienia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, stwarzając domniemanie, że wpisani do wykazu wykonawcy są zdolni do prawidłowego wykonania zamówienia objętego daną kategorią zamówień;

2)      ogłoszenie o ustanowieniu systemu kwalifikowania może stanowić etap wszczynający konkretne postępowanie o udzielenie zamówienia. W takim przypadku za dopuszczonych do udziału w postępowaniu uważa się wykonawców wpisanych w systemie kwalifikowania wykonawców w określonej kategorii zamówień sektorowych.

Zamawiający, aby ustanowić system kwalifikowania wykonawców, na początkowym etapie musi sporządzić ogłoszenie o ustanowieniu systemu kwalifikowania wykonawców, a następnie przekazać je do publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Jeżeli zamawiający ustanowił system kwalifikowania wykonawców na okres dłuższy niż 3 lata, jest zobowiązany publikować ww. ogłoszenie w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej co roku (art. 134b Pzp).

Wykonawca, który jest zainteresowany dopuszczeniem do udziału w systemie kwalifikowania, składa wniosek wraz z oświadczeniem o spełnianiu warunków określonych przez zamawiającego w ogłoszeniu i składa dokumenty potwierdzających spełnianie warunków, jeśli zamawiający ich zażądał.

Katalog dokumentów, których może żądać zamawiający, został określony w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z 26 lipca 2016 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy w postępowaniu o udzielenie zamówienia (Dz.U. z 2016 r. poz. 1126). Przy czym, jeżeli zamawiający chciałby uzyskać od wykonawcy inne dokumenty, niż wskazane w rozporządzeniu, może ich zażądać, jedynie pod warunkiem że są one niezbędne do oceny spełnienia przez wykonawcę warunków udziału w postępowaniu, zgodnie z uprawnieniem zamawiających określonym w art. 138c ust. 1 pkt 2 Pzp.

Zamawiający, w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia wniosku, wybiera wykonawców dopuszczonych do udziału w systemie kwalifikowania wykonawców. Oznacza to, że zamawiający w ciągu 2 miesięcy od dnia złożenia wniosku o dopuszczenie do udziału w systemie kwalifikowania zawiadamia wykonawców (wraz z uzasadnieniem faktycznym i prawnym), że dopuszczenie lub odmowa dopuszczenia do udziału w systemie kwalifikowania wykonawców nastąpi po upływie 4 miesięcy od dnia złożenia wniosku (art. 134c Pzp).

Zamawiający informuje każdego wykonawcę z osobna o zakończeniu jego procesu kwalifikowania, nie później niż 15 dni przed zamierzonym zakończeniem kwalifikowania. Następnie wpisuje wykonawców do wykazu zakwalifikowanych, do odpowiedniej kategorii zamówień sektorowych. Wykaz ten jest aktualizowany przez cały okres trwania systemu (art. 134d ust. 2 Pzp).

Wykonawcy dopuszczeni do udziału w systemie kwalifikowania nie są zobowiązani do złożenia dokumentów potwierdzających spełnianie warunków wskazanych w ogłoszeniu o systemie kwalifikowania przy kolejnych zamówieniach objętych tym systemem, ponieważ wykonawca, który został zakwalifikowany do systemu zakupów, jest traktowany jako spełniający warunki udziału w postępowaniach o udzielenie zamówienia, dla których dany system został ustanowiony. Jedynie w przypadku gdy złożone dokumenty uległy dezaktualizacji, wykonawca powinien przedłożyć dokumenty zaktualizowane (art. 134d ust. 3 Pzp).

Przepis art. 134e przyznaje zamawiającemu uprawnienie do wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia sektorowego w trybie przetargu ograniczonego albo negocjacji z ogłoszeniem przez zamieszczenie ogłoszenia o ustanowieniu systemu kwalifikowania wykonawców, a nie przez publikację ogłoszenia o zamówieniu. Co oznacza, że spełnia ono podwójną funkcję: służy wszczęciu konkretnego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego i umożliwia zainteresowanym wykonawcom składanie wniosków o dopuszczenie do udziału w systemie kwalifikacji wykonawców. Udział w takim postępowaniu mogą wziąć tylko wykonawcy dopuszczeni do udziału w systemie kwalifikowania wykonawców w określonej kategorii zamówień sektorowych.

Zagadnienia związane z kwalifikowaniem wykonawców reguluje art. 77 dyrektywy 2014/25/UE, zgodnie z którym:

Podmioty zamawiające mogą, według swojego uznania, ustanowić i stosować system kwalifikowania wykonawców. Podmioty zamawiające, które ustanawiają lub stosują system kwalifikowania, zapewniają wykonawcom możliwość wystąpienia w dowolnym momencie z wnioskiem o zakwalifikowanie;

System kwalifikowania, o którym mowa w ust. 1, może obejmować różne etapy. Podmioty zamawiające ustalają obiektywne zasady i kryteria wykluczenia oraz kwalifikacji wykonawców wnioskujących o zakwalifikowanie oraz obiektywne kryteria i zasady funkcjonowania systemu kwalifikowania, regulujące kwestie, takie jak wpis do systemu, ewentualna okresowa aktualizacja kwalifikacji oraz okres obowiązywania systemu. W przypadku gdy wspomniane kryteria i zasady obejmują specyfikacje techniczne, zastosowanie mają art. 60–62. Kryteria i zasady mogą być, w razie potrzeby, aktualizowane;

Kryteria i zasady, o których mowa w ust. 2, są udostępniane wykonawcom na ich wniosek. Zainteresowani wykonawcy są informowani o takich zaktualizowanych kryteriach i zasadach. Jeżeli podmiot zamawiający uznaje, że system kwalifikowania niektórych innych podmiotów lub instytucji spełnia jego wymogi, podaje on zainteresowanym wykonawcom nazwy tych innych podmiotów lub instytucji;

Prowadzi się pisemny rejestr zakwalifikowanych wykonawców; można w nim uwzględnić podział na kategorie według rodzajów zamówień, których dotyczy kwalifikacja;

W przypadku gdy zaproszenie do ubiegania się o zamówienie jest dokonywane za pomocą ogłoszenia o istnieniu systemu kwalifikowania – poszczególnych zamówień na roboty budowlane, dostawy lub usługi objęte systemem kwalifikowania – udziela się w drodze procedury ograniczonej lub procedury negocjacyjnej, w której wszystkich oferentów i uczestników wybiera się spośród kandydatów już zakwalifikowanych zgodnie z takim systemem;

Wszelkie opłaty pobierane w związku z wnioskami o zakwalifikowanie lub w związku z aktualizacją lub utrzymaniem uzyskanych już kwalifikacji w ramach systemu muszą być proporcjonalne do ponoszonych kosztów.

Patrz: Zamówienia sektorowe; Zamówienia z wolnej ręki.