OCENA OFERT

Stan prawny na dzień: 30.05.2018

Dokonywana jest po otwarciu ofert, które jest jawne i następuje bezpośrednio po upływie terminu do ich składania. Punktem wyjścia do procedury oceny ofert, prowadzącej do wyboru najkorzystniejszej z nich, co jest celem każdego postępowania o zamówienie publiczne, jest czynność otwarcia ofert. Procedury te sprecyzowano w rozdziale 4 Działu II Pzp, art. 86 ust. 2.

Według art. 87 Pzp, w toku badania i oceny ofert zamawiający może żądać od wykonawców wyjaśnień dotyczących treści złożonych ofert. Jest również zobligowany do poprawienia w ofercie stwierdzonych oczywistych omyłek pisarskich, oczywistych omyłek rachunkowych – z uwzględnieniem konsekwencji rachunkowych dokonanych poprawek – oraz innych omyłek polegających na niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia, niepowodujących istotnych zmian w treści oferty.

Kolejną czynnością przewidzianą w procesie oceny jest odrzucenie tych ofert, które nie spełniają żądanych kryteriów (art. 89 Pzp), m.in. oferta jest niezgodna z ustawą, nie odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia (SIWZ), zawiera rażąco niską cenę bądźbłędy w obliczeniu ceny lub kosztu, jej złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji, została złożona przez wykonawcę wykluczonego z udziału w postępowaniu,jej przyjęcie naruszałoby bezpieczeństwo publiczne lub istotny interes bezpieczeństwa państwa itd.

Artykuł 90 Pzp precyzuje: Jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu.

Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu, spoczywa – według Pzp – na wykonawcy. Zamawiający natomiast odrzuca ofertę tego wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.

Kryteria oceny ofert określone są w specyfikacji istotnych warunków zamówienia i stanowią podstawę wyboru najkorzystniejszej oferty (art. 91 Pzp). Zgodnie z zasadami systemu zamówień publicznych na czele ich listy stawia się cenę lub koszt, które mogą pozostać jedynymi warunkami branymi pod uwagę, bądź – w drugim wariancie – oprócz nich uwzględnia się także następujące kryteria odnoszące się do przedmiotu zamówienia:

1) jakość, w tym parametry techniczne, właściwości estetyczne i funkcjonalne;

2) aspekty społeczne, w tym integracja zawodowa i społeczna osób, o których mowa w art. 22 ust. 2 [dot. grup społecznie marginalizowanych], dostępność dla osób niepełnosprawnych lub uwzględnianie potrzeb użytkowników;

3) aspekty środowiskowe, w tym efektywność energetyczna przedmiotu zamówienia;

4) aspekty innowacyjne;

5) organizacja, kwalifikacje zawodowe i doświadczenie osób wyznaczonych do realizacji zamówienia, jeżeli mogą mieć znaczący wpływ na jakość wykonania zamówienia;

6) serwis posprzedażny oraz pomoc techniczna, warunki dostawy, takie jak termin dostawy, sposób dostawy oraz czas dostawy lub okres realizacji.

Cena jako jedyne kryterium oceny ofert lub kryterium o wadze przekraczającej 60% może być zastosowana przez zamawiających, jeżeli określą w opisie przedmiotu zamówienia standardy jakościowe odnoszące się do wszystkich istotnych cech przedmiotu zamówienia oraz wykażą w załączniku do protokołu, w jaki sposób zostały uwzględnione w opisie przedmiotu zamówienia koszty cyklu życia. Wyjątek stanowią zapisy art. 72 ust. 2 i art. 80 ust. 3 Pzp, odnoszące się do trybów zapytania o cenę i licytacji elektronicznej i wynikające z ich specyfiki, w brzmieniu: Zamawiający udziela zamówienia wykonawcy, który zaoferował najniższą cenę.

Przepis w tym kształcie znalazł się w Pzp po nowelizacji ustawy z 22 czerwca 2016 r. Podobnie następne wpisane do art. 91:

2b. Zamawiający może ustalić stałe cenę lub koszt, jeżeli przepisy powszechnie obowiązujące lub właściwy organ określiły stałą cenę lub koszt. W takim przypadku ofertę wybiera się w oparciu o inne kryteria oceny ofert niż cena.

2c. Kryteria oceny ofert są związane z przedmiotem zamówienia, jeżeli dotyczą robót budowlanych, dostaw lub usług, które mają być zrealizowane w ramach tego zamówienia, we wszystkich aspektach oraz w odniesieniu do poszczególnych etapów ich cyklu życia, w tym procesu produkcji, dostarczania lub wprowadzania na rynek, nawet jeżeli nie są istotną cechą przedmiotu zamówienia.

Po nowelizacji Pzp z 22 czerwca 2016 r. istotne znaczenie mają procedury wynikające z zapisu art. 91 Pzp ust. 3b: kryterium kosztu można określić z wykorzystaniem rachunku kosztów cyklu życia.(Według art. 2 pkt 20 Dyrektywy 2014/24/UE, a także art. 2 pkt 1a Pzp „cykl życia” oznacza wszystkie kolejne lub powiązane ze sobą etapy, w całym okresie istnienia produktu…). Jeśli zamawiający szacuje koszty z wykorzystaniem podejścia opartego na rachunku kosztów cyklu życia przedmiotu zamówienia, określa w SIWZ dane, które mają przedstawić wykonawcy, oraz metodę, którą zastosuje do określenia kosztów cyklu życia na podstawie tych danych.

Podstawa prawna

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylająca dyrektywę 2004/18/WE (Dz.Urz. UE L 94 z 28 marca 2014 r., str. 65 ze zm.) ─ art. 2 pkt 20.

Ustawa z 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2015 r. poz. 2164 ze zm.) ─ art. 2 pkt 1a, art. 22 ust. 2, art. 72 ust. 2, art. 80 ust. 3, art. 86–91.

Orzecznictwo: KIO 257/17; 381/17; 389/17; 447/17.

Autor:

Maria Olszewska-Kazanecka

Słowa kluczowe:
ocena ofert