Zamawiający nie może żądać, aby wadium było ważne po upływie terminu związania ofertą
W świetle art. 97 ust. 5 w zw. z art. 98 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp należy przyjąć, że brak jest podstawy prawnej, która nakazywałaby wykonawcy utrzymywać wadium w okresie przypadającym po upływie terminu związania ofertą. Zamawiający nie może zatem wymagać, aby czas ważności wadium był dłuższy niż termin związania wykonawcy złożoną w postępowaniu ofertą. Żaden przepis ustawy Pzp nie przewiduje możliwości ustanawiania dodatkowego terminu na zgłoszenie przez zamawiającego roszczeń gwarantowi po upływie terminu związania ofertą. Takie wnioski płyną z najnowszej opinii prezesa Urzędu Zamówień Publicznych pt. „Gwarancja wadialna w kontekście terminu związania ofertą i żądania zapłaty w terminie jej obowiązywania”.
Opinia wydana przez UZP dotyczy wątpliwości, które ostatnimi czasy pojawiły się wśród uczestników postępowań o udzielenie zamówienia publicznego w odniesieniu do wadium składanego w formie gwarancji, w której zaznaczono, że żądanie wypłaty środków z gwarancji powinno zostać dostarczone wystawcy gwarancji najpóźniej w ostatnim dniu ważności gwarancji. Podczas gdy jednocześnie termin ważności gwarancji upływał w tym samym dniu. Część ekspertów opowiadała się za odrzuceniem w tym przypadku oferty wykonawcy zgodnie z art. 226 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp, z uwagi na fakt, że zamawiający może nie mieć wówczas możliwości zaspokojenia swoich roszczeń z gwarancji.
Urząd Zamówień Publicznych wskazał w opinii, że w takim przypadku zamawiający nie powinien odrzucać oferty.
Zgodnie z art. 97 ust. 5 ustawy Pzp, wadium wnosi się przed upływem terminu składania ofert i utrzymuje nieprzerwanie do dnia upływu terminu związania ofertą, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 98 ust. 1 pkt 2 i 3 oraz ust. 2 ustawy Pzp. Wykonawcy powinni bowiem ponosić koszty związane z utrzymaniem wadium jedynie w takim zakresie, w jakim jest to niezbędne, aby zagwarantować prawidłowy przebieg postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.
Gwarancja wadialna powinna umożliwiać zaspokojenie roszczeń zamawiającego związanych ze zdarzeniami wskazanymi w art. 98 ust. 6 ustawy Pzp, zaistniałymi w terminie związania ofertą. Zasadniczym celem i istotą wadium jest zabezpieczenie ciążącego na wykonawcy obowiązku zawarcia umowy, zatem czas ważności wadium nie może być dłuższy niż termin związania wykonawcy złożoną w postępowaniu ofertą. W świetle art. 97 ust. 5 w zw. z art. 98 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp, uzasadnione jest przyjęcie, że gwarancja wadialna przewidująca obowiązek zgłoszenia przez zamawiającego żądania zapłaty wyłącznie w terminie ważności wadium równemu terminowi związania ofertą jest prawidłowa.
Zatem oferta wykonawcy, który wniósł wadium w taki sposób, nie podlega odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 14 ustawy Pzp.
Sąd Zamówień Publicznych orzekł podobnie w wyrokach:
- z 22 kwietnia 2022 r. (sygn. akt XXIII Zs 13/22),
- z 1 sierpnia 2022 r. (sygn. akt XXIII Zs 81/22, XXIII Zs 84/22).
Więcej na ten temat pisaliśmy w artykule: Sąd Zamówień Publicznych o wymaganiach zamawiającego nieważnych z mocy prawa
