Rażąco niska cena w kontroli UZP 2023 – uniknij nieprawidłowości

W kontekście zamówień publicznych, pojęcie rażąco niskiej ceny odnosi się do sytuacji, w której oferta złożona przez wykonawcę jest wyjątkowo niska w porównaniu do przeciętnych kosztów wykonania danego zadania lub dostarczenia określonych towarów lub usług.

Rażąco niska cena może budzić podejrzenia, że wykonawca nie będzie w stanie spełnić wymagań umowy, zapewnić odpowiedniej jakości lub wykonać zadania zgodnie z wymaganiami zamawiającego.

W praktyce, organ zamawiający musi podjąć działania w celu sprawdzenia oferty, gdy jej cena całkowita jest niższa o co najmniej 30% od wartości zamówienia powiększonej o VAT lub średniej arytmetycznej cen innych złożonych ofert. Warto też pamiętać, że zamawiający ma zawsze prawo żądać takich wyjaśnień, nawet jeśli nie wystąpiła różnica 30%, ale mimo to podejrzewa, że realizacja zamówienia w zaoferowanej cenie może nie być możliwa.

Celem procedury wyjaśniającej jest upewnienie się, że oferta jest realna i że wykonawca jest w stanie zapewnić satysfakcjonującą jakość i terminową realizację zamówienia.

UZP wziął niedawno pod lupę m.in. formalności związane z wyjaśnianiem rażąco niskiej ceny. Opisujemy poniżej dwa kontrolowane postępowania.  

W prowadzonym postępowaniu zamawiający wezwał wykonawcę do złożenia wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny. Wykonawca miał złożyć wyjaśnienie w terminie do 22.10.2021 r. do godz. 14. O godzinie 13.59 tego dnia poprosił o przedłużenie terminu, na co zamawiający wyraził zgodę, ale już po terminie, bo o godz. 14.24. Ponad to zamawiający udzielił zgody telefonicznie. Uzasadnił to faktem, iż nie miał możliwości czasowej sporządzenia stosownego pisma przed upływem terminu na wyjaśnienia.

Na co w tym przypadku zwrócił uwagę prezes Urzędu Zamówień Publicznych? Przypomniał przede wszystkim o zasadzie pisemności postępowania z art. 20 ust. 1 ustawy Pzp: „Zamawiający zobligowany jest do stosowania w postępowaniu takich środków przekazu, które zapewniają wyrażenie informacji przy użyciu wyrazów, cyfr lub innych znaków pisarskich, które można odczytać i powielić, w tym przekazać przy użyciu środków komunikacji elektronicznej”.

Ustawa Pzp przewiduje wprawdzie wyjątki od zasady pisemności, ale dotyczą one jedynie:

• negocjacji lub dialogu oraz
• informacji, które nie są istotne, w szczególności nie dotyczą ogłoszenia o zamówieniu lub dokumentów zamówienia, wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub konkursie, potwierdzenia zainteresowania, ofert lub prac konkursowych.

Treść takiej komunikacji ustnej musi być następnie udokumentowana.

Wezwanie do wyjaśnienia rażąco niskiej ceny oraz zmiany terminów udzielania wyjaśnień bądź składania dokumentów to czynności istotne w postępowaniu. W tym przypadku zatem komunikacja ustna (telefoniczna) nie będzie dopuszczalna.

Zgodnie z art. 224 ust. 6 ustawy Pzp odrzuceniu jako oferta z rażąco niską ceną lub kosztem, podlega oferta wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu.

Prezes UZP uznał, że przytaczana przez zamawiającego rozmowa telefoniczna nie może być brana pod uwagę, w szczególności nie może być wiążąca w ramach przedmiotowego postępowania. Dlatego też zamawiający powinien był odrzucić ofertę zgodnie z art. 224 ust. 6 ustawy Pzp.

W zakresie przedłużenia terminu do składania wyjaśnień warto zatem zapamiętać dwie kwestie:

1. Zgodę na udzielenie wyjaśnień po terminie należy bezwzględnie przekazać wykonawcy na piśmie.
2. Zgody na przesunięcie terminu złożenia wyjaśnień można udzielić tylko przed upływem pierwotnego terminu.

Zamawiający zaniechał w postępowaniu wezwania wykonawcy do wyjaśnienia kalkulacji cenowej w ofercie, której cena była niższa o ponad 30% od wartości zamówienia z VAT. Uznał, że w związku z tym, iż oferta podlega odrzuceniu z innych przyczyn, to wezwanie w tym przypadku będzie niecelowe.

Przypomnijmy, że zgodnie z art. 224 ust. 2 pkt 1 ustawy Pzp, w przypadku gdy cena całkowita oferty złożonej w terminie jest niższa o co najmniej 30% od wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert niepodlegających odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 1 i 10, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa w ust. 1. Nie musi wzywać do wyjaśnień, tylko wtedy gdy rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia.

UZP po przeprowadzonej kontroli stwierdził, że „zgodnie z art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera ona rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. Oznacza to, że zamawiający powinien zbadać wszystkie oferty w zakresie zaoferowanej ceny, włączając w to weryfikację w przedmiocie rażąco niskiej ceny, o której mowa w art. 224 ust. 2 pkt 1 ustawy Pzp”.

Kontrolujący uznali, że art. 224 ust. 2 pkt 1 ustawy Pzp obliguje zamawiającego do wezwania wykonawców do udzielenia wyjaśnień, w tym złożenia dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu, w przypadku wystąpienia przesłanek zawartych w tym przepisie. Nie ma przy tym znaczenia, czy zachodzą inne przesłanki odrzucenia oferty.

Źródło: Informator UZP nr 1/2023, www.gov.pl/web/uzp

Teraz o takich newsach możesz dowiadywać się jako pierwszy! Jak? Pobierz darmową aplikację „Twój asystent” i od dziś bądź zawsze na bieżąco! Więcej przeczytasz tutaj >> https://twojasystent.pl/portal-zamowienia-publiczne