Od 12 października br. wykonawcy zgłoszą zagraniczne subsydia w zamówieniach publicznych
Obowiązek zgłaszania zagranicznych wkładów finansowych, jakie przedsiębiorcy działający w UE otrzymali od władz państw spoza UE, będzie dotyczył m.in. postępowań o zamówienia publiczne o wartości co najmniej 250 mln euro i subsydium co najmniej 4 mln euro. Nowy obowiązek wynika z rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2560 z 14 grudnia 2022 r. w sprawie subsydiów zagranicznych zakłócających rynek wewnętrzny.
Powyższe rozporządzenie ogłoszono 23 grudnia 2022 r., ale jego przepisy stosujemy od 12 lipca 2023 r. z wyjątkiem m.in. informowania o pozyskanych subsydiach zagranicznych. Ten obowiązek wejdzie w życie 12 października br. Od tego dnia wykonawcy zgłoszą pozyskane wkłady finansowe, jeśli spełnią się dość wysokie, dalej opisane progi kwotowe. Jednak już od 12 lipca 2023 r. Komisja będzie uprawniona do wszczynania dochodzeń z urzędu. Przy czym przeglądy z urzędu dotyczące postępowań o udzielenie zamówienia publicznego ograniczą się do zamówień udzielonych nie wcześniej niż 12 lipca 2023 r.
Rozporządzenie wykonawcze do tego rozporządzenia Komisja przyjęła 10 lipca 2023 r. Jego przepisy określają m.in. formularz FS-PP określający informacje, które należy podać, składając zgłoszenie lub oświadczenie o zagranicznych wkładach finansowych w kontekście postępowania o udzielenie zamówienia publicznego objętego systemem kontroli subsydiów zagranicznych Unii.
Czym jest subsydium zagraniczne?
Subsydium zagraniczne to każdy wkład finansowy świadczony pośrednio lub bezpośrednio przez państwo spoza UE dla co najmniej jednego przedsiębiorstwa lub jednej branży. Przynosi ono korzyści przedsiębiorcy, który prowadzi swoją działalność w UE.
Takim wkładem może być np. nieoprocentowana pożyczka i inne rodzaje finansowania poniżej kosztów, nieograniczone gwarancje państwowe, rekompensaty, finansowanie eksportu niezgodne z Porozumieniem OECD w sprawie oficjalnie wspieranych kredytów eksportowych, preferencyjne traktowanie podatkowe, ulgi podatkowe lub dotacje bezpośrednie.
Na czym będą polegać nowe obowiązki przedsiębiorców?
Jak będzie funkcjonować nowy instrument? W tym kontekście w rozporządzeniu przewidziano trzy narzędzia, którymi będzie posługiwać się Komisja Europejska. Obejmą one zgłoszenia oraz postępowania wszczynane przez Komisję z urzędu:
1) zobowiązanie do zgłoszenia ex-ante w odniesieniu do koncentracji, w przypadku których:
- unijne obroty nabywanego przedsiębiorstwa, przynajmniej jednej strony uczestniczącej w koncentracji lub wspólnego przedsiębiorcy wynoszą co najmniej 500 mln euro,
- skumulowany zagraniczny wkład finansowy zaangażowany w transakcję wynosi ponad 50 mln euro;
2) zobowiązanie do zgłoszenia ex-ante w odniesieniu do procedur udzielania zamówień publicznych, w przypadku których:
- szacowana wartość umowna wynosi co najmniej 250 mln euro, a
- oferta wiąże się z zagranicznym wkładem finansowym w wysokości co najmniej 4 mln euro w przypadku jednego państwa spoza UE oraz
- przy podziale zamówień na części – łączna wartość części, o które ubiega się subsydiowany wykonawca, jest równa lub przekracza wartość 125 mln euro;
3) w przypadku wszystkich innych sytuacji rynkowych Komisja może rozpocząć postępowania wyjaśniające z własnej inicjatywy, także w przypadku mniejszych koncentracji i procedur zamówień publicznych. Komisja będzie mieć prawo wszcząć tego rodzaju postępowanie, jeżeli:
- będzie podejrzewać, że w daną transakcję zaangażowane były subsydia zagraniczne, a transakcja nie została jeszcze zawarta;
- pojawią się nowe informacje prowadzące do podejrzenia, że złożone zgłoszenie lub oświadczenie było niepełne, lub jeżeli Komisja nie otrzyma zgłoszenia lub oświadczenia.
Możliwe zawieszenie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego
W przypadku obowiązku zgłoszenia określonej wielkości wkładów finansowych od rządu lub organów publicznych państwa spoza UE w związku z zamówieniem publicznym, dopóki Komisja nie zakończy przeglądu, oferentowi objętemu postępowaniem wyjaśniającym nie będzie można udzielić zamówienia publicznego (tzw. klauzula zawieszająca). Na jak długo postępowanie będzie mogło zostać zawieszone? Wstępny przegląd będzie mógł trwać do 20 dni roboczych z możliwością jego przedłużenia o 10 dni. Na przeprowadzenie szczegółowego dochodzenia przeznaczono 110 dni roboczych od momentu otrzymania pełnego zgłoszenia, z możliwością przedłużenia o 20 dni.
Warto także zaznaczyć, że omawianych przepisów nie zastosujemy do zamówień publicznych dokonanych, przyznanych lub zapoczątkowanych przed 12 lipca br.
Wysokie kary za niestosowanie regulacji
Za stosowanie i egzekwowanie realizacji przepisów będzie odpowiadać Komisja Europejska. Wykonawcy, który nie zgłosi wkładu finansowego, gdy taki obowiązek się pojawi, będzie grozić grzywna w wysokości 10% rocznego skumulowanego obrotu jego firmy.
Opracowanie:
