Dostępność dla wszystkich w opisie przedmiotu zamówienia – jak prawidłowo stosować art. 100 Pzp?

Stan prawny na dzień: 14.07.2025
Dostępność dla wszystkich w opisie przedmiotu zamówienia – jak prawidłowo stosować art. 100 Pzp?

Zamawiający, przygotowując zamówienie przeznaczone do użytku osób fizycznych, ma obowiązek uwzględnić wymagania w zakresie dostępności dla osób z niepełnosprawnościami. W praktyce wystarczy ujęcie tych wymagań w OPZ i odpowiednia adnotacja w ogłoszeniu o zamówieniu – o ile są zgodne z art. 100 ustawy Pzp. W niektórych przypadkach kluczowe może być również odniesienie się do aktów prawa UE.

Kiedy stosuje się art. 100 ustawy Pzp?

W przypadku zamówień przeznaczonych do użytku osób fizycznych, w tym pracowników zamawiającego, opis przedmiotu zamówienia sporządza się, z uwzględnieniem wymagań w zakresie dostępności dla osób niepełnosprawnych oraz projektowania z przeznaczeniem dla wszystkich użytkowników, chyba że nie jest to uzasadnione charakterem przedmiotu zamówienia (art. 100 ust. 1 ustawy Pzp).

Co oznacza „dostępność dla wszystkich użytkowników”?

Najprościej rzecz ujmując, obowiązkiem zamawiającego jest uwzględnienie w opisie przedmiotu zamówienia takich zapisów, które sprawią, że efekt realizacji zamówienia będzie możliwy do wykorzystania także przez osoby niepełnosprawne na równych zasadach z innymi osobami.

Realizując ten obowiązek zamawiający uwzględnia charakter zamówienia, który może uzasadniać odstąpienie od stawiania wymogu w zakresie „dostępności dla wszystkich”.  Innymi słowy, jeżeli zamawiane jest świadczenie, które mogą wykorzystywać osoby niepełnosprawne, zamawiający redaguje w taki sposób opis przedmiotu zamówienia, by umożliwić korzystanie z niego osobom niepełnosprawnym.

Czy obowiązek dotyczy każdego zamówienia?

Analizując przepis, należy zwrócić uwagę na to, że:

  • przepis odnosi się do wszystkich zamówień przeznaczonych do użytku osób fizycznych włącznie z pracownikami zamawiającego,
  • obowiązek nie występuje, jeżeli przedmiot zamówienia nie jest bezpośrednio przeznaczony do używania przez osoby fizyczne,
  • jeżeli wymagania wynikają z aktów prawa UE, zamawiający realizuje obowiązek poprzez odwołanie się do przepisów i nie musi kreować własnych wymagań.

Czy wystarczy zapis w OPZ i ogłoszeniu o zamówieniu?

Szczegółowy opis wymagań, zgodnie z dyspozycją ustawodawcy, powinien znaleźć się w opisie przedmiotu zamówienia.

Wymagana jest również odpowiednia o tym adnotacja w ogłoszeniu o zamówieniu. W tym celu zamawiający:

  • w sekcji IV Przedmiot zamówienia: w punkcie 4.1.13. Zamawiający uwzględnia aspekty społeczne, środowiskowe lub etykiety w opisie przedmiotu zamówienia: odznacza: „Tak”,
  • w punkcie 4.1.14. Określenie aspektów społecznych, środowiskowych lub etykiet w opisie przedmiotu zamówienia, wybiera: „Zamawiający uwzględnił wymagania w zakresie dostępności dla osób niepełnosprawnych oraz projektowania z przeznaczeniem dla wszystkich użytkowników, zgodnie z art. 100 ust. 1 ustawy”.

Jakie akty prawa UE mogą mieć zastosowanie?

Przykłady aktów prawnych, do których można się odwołać:

  • dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/882 z 17.04.2019 r. w sprawie wymogów dostępności produktów i usług,
  • dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1564 z 13.09.2017 r. w sprawie niektórych dozwolonych sposobów korzystania z określonych utworów i innych przedmiotów chronionych prawem autorskim i prawami pokrewnymi z korzyścią dla osób niewidomych, osób słabowidzących lub osób z niepełnosprawnościami uniemożliwiającymi zapoznawanie się z drukiem.

Gdzie szukać dodatkowych wytycznych?

Odsyłam również do Opracowania dotyczącego dostępności dla osób ze szczególnymi potrzebami w zakresie tzw. infrastruktury transportowej, przygotowanego przez UZP: https://www.gov.pl/web/uzp/opracowanie-dotyczace-dostepnosci-dla-osob-ze-szczegolnymi-potrzebami-w-zakresie-tzw-infrastruktury-transportowej

Autor:

Katarzyna Bełdowska

Katarzyna Bełdowska

Katarzyna Bełdowska

Ekspert z zakresu zamówień publicznych, wieloletni praktyk działający zarówno po stronie zamawiających jak i wykonawców, autor licznych profesjonalnych publikacji z dziedziny zamówień publicznych, w...