Jak zgodnie ze specustawą o COVID-19 zmieniać umowy zawarte przed epidemią i w trakcie jej trwania?

Dodano: 22.03.2021
Pytanie:

Jednostka budżetowa tj. ośrodek pomocy społecznej w kwietniu 2020 roku zawarła na podstawie art. 6 specustawy (który utracił moc 5 września 2020 r.) umowę na schronienie, które zapewnia odbycie kwarantanny osobom bezdomnym. Umowę podpisano na czas określony od kwietnia 2020 roku do upływu 30 dnia od dnia następnego po odwołaniu stanu epidemii. Umowa przewiduje jej zmianę w przypadku udzielenia dodatkowego zamówienia, ze względu na zwiększenie liczby osób wymagających schronienia. Obecnie zachodzi taki przypadek. Czy wobec tego możemy aneksować umowę na podstawie art. 6a ust. 1 specustawy (bez stosowania ustawy Pzp)? Jakie przepisy stosować do ww. umowy w okresie od 6 września 2020 r. do 31 grudnia 2020 r.? Czy w tym czasie można było aneksować umowę wyłącznie na warunkach w niej określonych?

Odpowiedź:

W świetle ogólnie przedstawionych informacji, w tym przewidzianej w umowie okoliczności jej zmiany oraz przepisów o COVID, wydaje się, że można dokonać odpowiednich modyfikacji postanowień umowy. Niezbędna jest przy tym analiza okoliczności poczyniona przez zamawiającego, który posiada pełną wiedzę co do zawartej umowy. Trzeba uwzględnić w tym przypadku całokształt okoliczności.

Zgodnie z art. 6a ust. 1 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych do zamówień na usługi lub dostawy niezbędne do przeciwdziałania COVID-19 nie stosuje się przepisów ustawy z 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (uprzednio ustawy Pzp – przyp. aut.).

Warunkiem tego zwolnienia są poniższe okoliczności:

  • zachodzi wysokie prawdopodobieństwo szybkiego i niekontrolowanego rozprzestrzeniania się choroby lub
  • wymaga tego ochrona zdrowia publicznego.

Nadal zatem istnieje możliwość niestosowania przepisów o zamówieniach publicznych w przypadku zaistnienia przesłanek zawartych w ustawie o COVID.

W przedmiotowym przypadku warto też wziąć pod uwagę art. 15r ust. 4 ustawy o COVID. Zgodnie z jego zapisami jeżeli zamawiający stwierdzi, że okoliczności związane z wystąpieniem COVID-19, o których mowa w art. 15r ust. 1, wpływają na należyte wykonanie umowy w sprawie zamówienia, wówczas w uzgodnieniu z wykonawcą zmienia umowę. Dokonuje tego w szczególności przez zmianę:

1)     terminu wykonania umowy lub jej części bądź czasowe zawieszenie jej wykonywania,

2)     sposobu wykonywania dostaw, usług lub robót budowlanych,

3)     zakresu świadczenia wykonawcy i odpowiadającego jej wynagrodzenia lub sposobu rozliczenia z wykonawcą

– o ile wzrost wynagrodzenia spowodowany każdą kolejną zmianą nie przekracza 50% wartości pierwotnej umowy.

Specustawę zastosujesz także do umów zawartych poza ustawą Pzp

Istotne znaczenie może mieć ponadto art. 15r ust. 11 ustawy o COVID, na mocy którego art. 15r ust. 1–9 tej ustawy stosuje się odpowiednio do umów w sprawie zamówień publicznych wyłączonych ze stosowania ustawy z 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (uprzednio – wyłączonych ze stosowania ustawy Pzp – przyp.aut.).

Duże możliwości zmian umów

Wskazane przepisy potwierdzają możliwość zmiany umowy nie tylko w takim zakresie, jaki przewidziano w umowie o zamówienie publiczne. Przemawiają one za uznaniem, że ustawodawca zakładał objęcie zakresem stosowania art. 15r ust. 4 ustawy o COVID wszystkie umowy w sprawie zamówienia, o ile ich wykonanie jest zagrożone przez COVID.

Możliwość zmian umowy na podstawie tego przepisu ma na celu minimalizowanie negatywnych skutków gospodarczych wynikających z panującej epidemii. Z dostępnych stanowisk, w tym UZP, wynika, że regulacja przewidziana w art. 15r ust. 4 ustawy o COVID odnosi się do wszystkich umów w sprawie zamówienia publicznego. Nie ma znaczenia termin ich zawarcia tj. czy nastąpiło to przed ogłoszeniem stanu epidemicznego, czy w późniejszym czasie.

Informacje na ten temat można także znaleźć na stronie WWW UZP w opracowaniu pt. "Dopuszczalność zastosowania art. 15r oraz art. 15r1 ustawy o COVID-19 (w aktualnym brzmieniu) do umów o zamówienie publiczne zawieranych przed wejściem w życie nowej ustawy Prawo zamówień publicznych".

Odpowiedź udzielona:

16 marca 2021 r.

Autor:

Andrzela Gawrońska-Baran

Andrzela Gawrońska-Baran

Andrzela Gawrońska-Baran

radca prawny, doktor nauk prawnych. W ramach praktyki zawodowej prowadzi AGB Kancelarię Radcy Prawnego. Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz...