Wyjaśnienie rażąco niskiej ceny – praktyczne wskazówki wynikające z orzecznictwa

Wyjaśnienie rażąco niskiej ceny musi być szczegółowe i wyczerpujące oraz kompletne już na pierwsze wezwanie zamawiającego. 

Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 21 października 2019 r. (sygn. akt 1880/19, KIO 1895/19)

W wyroku KIO z 21 października 2019 r. czytamy m.in.: „(...) nie jest rolą zamawiającego doszukiwanie się w wyjaśnieniach [rażąco niskiej ceny – przyp. red.] wykonawcy czy domyślanie się, jakie założenia przyjął w swoich kalkulacjach.

Ustawodawca zobowiązał zamawiającego do wezwania wykonawcy, zaś ciężar dowodu wykazania realności zaoferowanej ceny spoczywa na wykonawcy. To, jakie to są okoliczności, winno być więc precyzyjnie i jasno wskazane i poparte dowodami w treści złożonych wyjaśnień [rażąco niskiej cen – przyp. red.].

Zamawiający może zaś drogą kolejnych wyjaśnień doprecyzować kwestie wskazane przez wykonawcę w treści wyjaśnień wcześniej złożonych. Przy czym należy zaznaczyć, że nie jest to obowiązkiem zamawiającego. Już bowiem pierwsze wezwanie do wyjaśnień obliguje do przedstawienia szczegółowych wyliczeń i poparcia ich dowodami potwierdzającymi ich realność (…).

Krajowa Izba Odwoławcza i sądy okręgowe wielokrotnie podkreślały w swoich orzeczeniach, że wyjaśnienia składane w odpowiedzi na wezwanie do wyjaśnień rażąco niskiej ceny powinny być wyczerpujące i szczegółowe, odnoszące się do konkretnych okoliczności złożonej oferty, a także zawierać wskazanie konkretnych elementów mających wpływ na wysokość zaoferowanej ceny (por. wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 7 listopada 2014 r., sygn. akt KIO 2185/14; wyrok Sądu Okręgowego w Rzeszowie, sygn. akt I Ca 117/12; wyrok Sadu Okręgowego Warszawa-Praga, sygn. akt IV Ca 1299/09; wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach, sygn. akt XIX179/13).

Tym samym nie jest wystarczające złożenie wyjaśnień rażąco niskiej ceny wymieniających jedynie wysokość ponoszonych kosztów, bez udowodnienia prawidłowości ich ujęcia stosownymi, dołączonymi do wyjaśnień dowodami (np. umowa zawarta z podwykonawcą czy oferta handlowa).

Wykonawca, wskazując elementy oferty mające wpływ na wysokość zaoferowanej ceny, oprócz ich wymienienia, musi wskazać również, w jakim stopniu specyficzne, dotyczące tylko tego wykonawcy okoliczności, wpłynęły na obniżenie ceny oferty, aż do poziomu wskazanego w kalkulacji”.