Podpis zaufany a kwalifikowany podpis elektroniczny

Stan prawny na dzień: 22.10.2025
Czym się różni podpis zaufany od podpisu kwalifikowanego?

Czym różnią się obydwa podpisy? Główną różnicą jest to, że podpisem zaufanym opatrzysz jedynie pisma wysyłane do organów administracji publicznej czy prościej – do urzędów – takich jak np. ministerstwo, gmina itp. Kwalifikowany podpis elektroniczny może być natomiast stosowany także w relacjach przedsiębiorców oraz osób fizycznych (np. podpisuje się nim umowy na odległość). Podpis zaufany jest ogólnodostępny i bezpłatny dla każdego obywatela, który ma numer PESEL. Podpis kwalifikowany to narzędzie płatne. Ponadto zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego ma on taką samą moc jak własnoręczny podpis danej osoby.

Profil zaufany a podpis zaufany, platforma ePUAP

Profil zaufany to darmowe ogólnodostępne narzędzie, które umożliwia:

  • potwierdzenie tożsamości w usługach administracji elektronicznej,
  • składanie podpisu zaufanego pod dokumentami.

Jest on przeznaczony wyłącznie do kontaktów z instytucjami publicznymi – takimi jak urzędy czy ministerstwa.

Może go założyć każda osoba posiadająca numer PESEL oraz pełną bądź ograniczoną zdolność do czynności prawnych.

Dysponując profilem zaufanym, masz dostęp do Platformy ePUAP tj. elektronicznej Platformy Usług Administracji Publicznej – narzędzia do komunikacji z urzędami państwowymi.

Profil zaufany pozwala zidentyfikować osobę, która kontaktuje się z urzędem (uwierzytelnić jej dane). Do profilu są przypisane takie dane jak:

  • imię (imiona) i nazwisko,
  • data urodzenia oraz
  • numer PESEL.

Każda osoba może mieć tylko jeden, unikalny profil zaufany.

Profil umożliwia następnie podpisanie każdego dokumentu podpisem zaufanym, np. poprzez stronę https://www.gov.pl/web/gov/podpisz-dokument-elektronicznie-wykorzystaj-podpis-zaufany

Podpis zaufany zawiera:

1)        dane identyfikujące osobę, ustalone na podstawie środka identyfikacji elektronicznej wydanego w systemie, o którym mowa w art. 20aa pkt 1 ustawy o informatyzacji, obejmujące imię (imiona), nazwisko, numer PESEL,

2)        identyfikator środka identyfikacji elektronicznej, przy użyciu którego został złożony,

3)        czas jego złożenia.

Jak czytamy na stronach rządowych: „Podpisanie [podpisem zaufanym – przyp. autora] polega na kliknięciu przycisku »Podpisz podpisem zaufanym« i potwierdzeniu kodem autoryzacyjnym przesyłanym SMS-em. Tak podpisany dokument możesz ściągnąć na swój dysk lub – jeśli został przygotowany na formularzu elektronicznym, w ramach usługi urzędowej online (na przykład składasz wniosek o ograniczenie poboru podatków) – wysłać go do właściwego urzędu”.

Podpis zaufany zastępuje podpis własnoręczny jedynie w kontaktach z podmiotami publicznymi.

Jak założyć profil zaufany?

Profil zaufany można założyć, wypełniając formularz internetowy a następnie potwierdzając dane:

  • osobiście w określonym punkcie lub podpisem kwalifikowanym – na odległość,
  • za pomocą internetowego konta bankowego,
  • za pomocą e-dowodu, czyli dowodu osobistego z tzw. warstwą elektroniczną.

Profil zaufany pozwala logować się do internetowych serwisów urzędowych. Często trzeba jednak dodatkowo założyć konto w danym serwisie (na przykład Konto przedsiębiorcy na Biznes.gov.pl), które zostanie połączone z profilem.

Podpis zaufany w zamówieniu publicznym

Podpis zaufany obok podpisu osobistego i kwalifikowanego może być używany do podpisywania oferty oraz oświadczenia o spełnianiu warunków i niepodlegania wykluczeniu w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego o wartości poniżej progów unijnych.

W postępowaniu tzw. krajowym można używać także podpisu osobistego.

Certyfikat podpisu osobistego stanowi elektroniczne poświadczenie, które przypisuje dane służące do weryfikacji podpisu osobistego konkretnemu posiadaczowi dowodu osobistego. Jednocześnie potwierdza autentyczność danych tej osoby, wskazując m.in. jej imię (imiona), nazwisko, obywatelstwo oraz numer PESEL.

Zgodnie z art. 12d ustawy o dowodach osobistych, złożenie podpisu osobistego wywołuje określone skutki prawne. Wskazano, że:

  • w relacji z podmiotem publicznym podpis osobisty ma moc równoważną podpisowi własnoręcznemu,
  • w relacji z innym niż publiczny podmiotem wywołuje skutek równoważny podpisowi własnoręcznemu, pod warunkiem, że obie strony wyrażą na to zgodę.

Kwalifikowany podpis elektroniczny

Kwalifikowany podpis elektroniczny zastępuje podpis własnoręczny. Jest poświadczony specjalnym certyfikatem kwalifikowanym, który umożliwia weryfikację osoby składającej podpis. Z tego powodu gwarantuje wyższy stopień uwierzytelnienia i bezpieczeństwa.

Podpis ten:

  • jest unikalnie przypisany określonej osobie,
  • umożliwia ustalenie tożsamości podpisującego,
  • jest składany przy użyciu danych służących do składania podpisu elektronicznego, których podpisujący może, z dużą dozą pewności, użyć pod swoją wyłączną kontrolą,
  • jest powiązany z danymi podpisanymi w taki sposób, że każda późniejsza zmiana danych jest widoczna.

Kwalifikowanego podpisu elektronicznego można używać nie tylko w kontaktach z administracją, ale także w relacjach między przedsiębiorcami oraz osobami fizycznymi. Można nim podpisać umowę cywilnoprawną, złożyć elektroniczne zeznanie podatkowe czy brać udział w aukcjach elektronicznych na platformach przetargowych.

Podpis kwalifikowany jest poświadczony specjalnym certyfikatem kwalifikowanym umożliwiającym weryfikację osoby składającej podpis. Jest to narzędzie płatne. Podpis można kupić tylko od certyfikowanego dostawcy. Lista takich dostawców jest dostępna na stronie Narodowego Centrum Certyfikacji.

Zgodnie z regulacjami Kodeksu cywilnego kwalifikowany podpis elektroniczny zastępuje podpis własnoręczny. Innymi słowy oświadczenie woli złożone w formie elektronicznej jest równoważne oświadczeniu woli złożonemu w formie pisemnej (art. 781 § 2 Kodeksu cywilnego).

Kwalifikowany podpis elektroniczny w przetargu

Kwalifikowany podpis elektroniczny jest dopuszczony do podpisywania ofert i oświadczeń o spełnianiu warunków i niepodleganiu wykluczeniu w postępowaniach o udzielenie zamówień publicznych o wartościach równych lub przekraczających progi unijne.

Zestawienie różnic między podpisem zaufanym a podpisem kwalifikowanym

Podpis zaufany i kwalifikowany podpis elektroniczny – porównanie

Kryterium

Podpis zaufany

Podpis kwalifikowany

Podstawa prawna

Ustawa z 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 910/2014 (tzw. eIDAS) oraz ustawa z 5 września 2016 r. o usługach zaufania

Sposób uzyskania

Bezpłatnie – poprzez profil zaufany (wypełnienie wniosku online i potwierdzenie danych np. poprzez bankowość elektroniczną lub osobiście w wyznaczonym punkcie)

Odpłatnie – tylko od certyfikowanego dostawcy usług zaufania (np. KIR, Asseco, Eurocert)

Koszt

Bezpłatny

Odpłatny

Ważność podpisu

Zazwyczaj 3 lata (wraz z ważnością profilu zaufanego)

Okres ważności certyfikatu określa dostawca

Tożsamość osoby podpisującej

Potwierdzana przez system profilu zaufanego (np. bank, ePUAP)

Potwierdzana przez certyfikowanego dostawcę usług zaufania – ma pełną moc prawną podpisu własnoręcznego

Zastosowanie w zamówieniach publicznych

Nie może zastąpić podpisu kwalifikowanego w ofertach i oświadczeniach składanych w postępowaniach unijnych

W pełni dopuszczalny w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego (krajowych i unijnych)

Moc prawna

Równoważny z podpisem własnoręcznym tylko w kontaktach z administracją publiczną

Równoważny z podpisem własnoręcznym we wszystkich relacjach prawnych (publicznych i prywatnych)

Zakres użycia

Wnioski do urzędów, ePUAP, PUE ZUS, CEIDG

Podpisywanie umów, faktur, ofert, dokumentów urzędowych i komercyjnych

FAQ: Podpis zaufany a kwalifikowany podpis elektroniczny

Sprawdź najważniejsze informacje związane z podpisem zaufanym i kwalifikowanym.

Czym różni się podpis zaufany od kwalifikowanego podpisu elektronicznego?

Podpis zaufany służy wyłącznie do kontaktów z administracją publiczną (np. urzędami, ministerstwami, sądami). Kwalifikowany podpis elektroniczny można natomiast stosować także w relacjach prywatnych i biznesowych – ma taką samą moc prawną jak podpis własnoręczny.

Czy podpis zaufany jest bezpłatny?

Tak. Podpis zaufany, tworzony w ramach profilu zaufanego, jest całkowicie bezpłatnym narzędziem i dostępnym dla każdej osoby posiadającej numer PESEL.

Jak założyć profil zaufany?

Profil można założyć, wypełniając wniosek i potwierdzając tożsamość:

  • przez bankowość elektroniczną,
  • w wyznaczonym punkcie potwierdzającym,
  • korzystając z e-dowodu (dowodu osobistego z warstwą elektroniczną).

Profil zaufany jest ważny przez 3 lata i można go przedłużyć online.

Do czego służy profil zaufany?

Profil zaufany umożliwia:

  • uwierzytelnienie tożsamości w systemach administracji publicznej,
  • logowanie do ePUAP, PUE ZUS, CEIDG, e-Deklaracje, e-Urząd Skarbowy, Biznes.gov.pl,
  • składanie podpisu zaufanego pod dokumentami elektronicznymi.

Jak wygląda proces podpisania dokumentu podpisem zaufanym?

Podpisanie np. pliku zapisanego na dysku odbywa się przez kliknięcie przycisku „Podpisz podpisem zaufanym” i potwierdzenie kodem SMS. System dodaje do dokumentu dane identyfikujące osobę podpisującą, identyfikator środka uwierzytelnienia i datę podpisania.

Czy podpis zaufany może zastąpić podpis własnoręczny?

Tak, ale tylko w sprawach urzędowych czy inaczej w kontaktach z administracją publiczną. W relacjach cywilnoprawnych (np. między przedsiębiorcami) podpis zaufany nie ma mocy równoważnej podpisowi własnoręcznemu.

Czym jest podpis kwalifikowany?

To podpis elektroniczny oparty na certyfikacie kwalifikowanym, wydawanym przez certyfikowanego dostawcę usług zaufania. Ma pełną moc prawną podpisu własnoręcznego – zarówno w kontaktach z administracją, jak i w relacjach prywatnych i biznesowych.

Jak uzyskać podpis kwalifikowany?

Podpis kwalifikowany jest odpłatny. Można go kupić od jednego z certyfikowanych dostawców (np. KIR, Asseco, Eurocert). Lista wszystkich dostawców znajduje się na stronie Narodowego Centrum Certyfikacji (nccert.pl).

Do czego można używać kwalifikowanego podpisu elektronicznego?

Podpisem kwalifikowanym można m.in.:

  • podpisywać umowy cywilnoprawne i handlowe,
  • podpisywać oferty i oświadczenia w postępowaniach przetargowych (również unijnych),
  • przesyłać e-deklaracje, podpisywać faktury elektroniczne,
  • uczestniczyć w aukcjach elektronicznych i podpisywać dokumenty na platformach e-Zamówienia.

Który podpis stosować w zamówieniach publicznych?

  • Postępowania poniżej progów unijnych – dopuszczalny jest podpis zaufany, osobisty lub kwalifikowany.
  • Postępowania powyżej progów unijnych i równe progom – wymagany jest kwalifikowany podpis elektroniczny.

Jakie są główne różnice między podpisem zaufanym i podpisem kwalifikowanym?

Kryterium

Podpis zaufany

Podpis kwalifikowany

Koszt

Bezpłatny

Odpłatny

Moc prawna

Równoważny z podpisem własnoręcznym tylko w kontaktach z administracją publiczną

Równoważny z podpisem własnoręcznym we wszystkich relacjach

Podstawa prawna

ustawa o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne

rozporządzenie eIDAS i ustawa o usługach zaufania

Sposób uzyskania

Poprzez profil zaufany (bankowość, e-dowód)

Od certyfikowanego dostawcy

Zastosowanie w PZP

Tylko w postępowaniach krajowych

Szersze zastosowanie tj. we wszystkich postępowaniach, w tym unijnych

Autor:

Justyna Rek-Pawłowska

Justyna Rek-Pawłowska

Justyna Rek-Pawłowska

Prawnik z wieloletnim doświadczeniem w stosowaniu Prawa zamówień publicznych, w tym jako pracownik działu prawnego dużej spółki budowlanej na rynku inwestycji infrastrukturalnych reprezentujący...