Kiedy, w ocenie UZP, dopuszczalne jest skorzystanie z trybu z wolnej ręki z uwagi na tzw. monopol na rynku?

Stan prawny na dzień: 21.02.2018
ec0ffb12d1ac1165d62ba3bc87f773eec3ee84c0-medium

Występowanie na rynku danych dostaw, usług lub robót budowlanych, stanowiących przedmiot zamówienia publicznego, konkurencji w postaci co najmniej 2 wykonawców zdolnych do realizacji tego zamówienia, stanowi przeszkodę do zastosowania trybu z wolnej ręki na podstawie art. 67 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy Pzp. UZP przypomina o tym w wyniku kontroli nr KNZ/20/16/DKD.

Jedną z najczęstszych przesłanek zastosowania trybu z wolnej ręki jest ta zawarta w art. 67 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy Pzp. Stosownie do tej regulacji zamawiający może udzielić zamówienia z wolnej ręki, jeżeli:

  • dostawy, usługi lub roboty budowlane mogą być świadczone tylko przez jednego wykonawcę z przyczyn technicznych o obiektywnym charakterze,
  • nie istnieje rozsądne rozwiązanie alternatywne lub zastępcze, a
  • brak konkurencji nie jest wynikiem celowego zawężenia parametrów zamówienia.

Przesłanka ta była wielokrotnie wskazywana w kierowanych do prezesa Urzędu Zamówień Publicznych zawiadomieniach o wszczęciu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w trybie z wolnej ręki. Poniżej prezentujemy wyniki jednej z kontroli UZP w tym zakresie.

Przedmiotem zamówienia we wskazanym postępowaniu była dostawa, montaż i uruchomienie akceleratora Clinac iX firmy X, stanowiącego rozbudowę Pełnej Zintegrowanej Linii Radioterapeutycznej w jednym ze szpitali onkologicznych. Zamawiający zdecydował się na zastosowanie trybu z wolnej ręki na podstawie art. 67 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy Pzp ze względu na:

  • potrzebę zachowania jednorodności używanego przez niego sprzętu oraz
  • związaną z nią niemożność zastosowania podzespołów, części składowych i oprogramowania innych producentów.

Zamawiający wskazał, że pełna, prawidłowa, bezpieczna i jednocześnie efektywna realizacja procedur radioterapeutycznych, aktualnie przez niego stosowanych, na nowych urządzeniach terapeutycznych będzie możliwa wyłącznie wówczas, gdy na wszystkich aparatach będą identyczne:

- wszystkie dostępne techniki terapeutyczne, jak i sposób ich realizacji,

- rodzaj, liczba oraz szczegółowe parametry dozymetryczne wiązek terapeutycznych, w zakresie wiązek fotonowych oraz elektronowych,

- geometria aparatu (tj. odległości od źródła do półek z blokami, półek z kompensatorami oraz do klinów mechanicznych, zakres ruchu blatu stołu terapeutycznego),

- wyposażenie, w tym akcesoria (identyczne półki na bloki indywidualne oraz kompensatory, identyczne kliny mechaniczne, identyczne kolimatory wiązek elektronowych wraz z systemem precyzyjnego kształtowania nieregularnych kształtów pól elektronowych).

Tylko wówczas – jak wskazał zamawiający – radioterapia dowolnego pacjenta, rozpoczęta na jednym z aparatów, będzie mogła być kontynuowana na innym aparacie bez zmiany sposobu leczenia, zapewniając ciągłość terapii i uzyskanie maksymalnego efektu terapeutycznego, będącego celem napromieniania.

Prezes UZP w wyniku kontroli stwierdził jednak, żena rynku sprzętu medycznego, obejmującego przedmiot zamówienia w kontrolowanym postępowaniu, było co najmniej kilku znaczących producentów linii radiologicznych, którzy byliby w stanie wykonać zamówienie.Podkreślił też, żeposiadanie przez zamawiającego linii radioterapeutycznej zbudowanej z urządzeń jednego producenta X nie stanowi podstawy do stosowania trybu zamówienia z wolnej ręki. Wobec tego uznał, że skorzystanie z omawianej przesłanki zastosowania trybu z wolnej ręki było niedopuszczalne.

Zamawiający wniósł zastrzeżenia od wyniku kontroli, których Krajowa Izba Odwoławcza w uchwale z 14 lutego 2017 r. (sygn. akt KIO/KD 4/17) nie uwzględniła.

Źródło: Informator UZP 4/2017

Opracowanie:

Autor:

Justyna Rek-Pawłowska

prawnik z wieloletnim doświadczeniem w stosowaniu prawa zamówień publicznych, w tym jako pracownik działu prawnego dużej spółki budowlanej reprezentujący spółkę przed KIO, sporządzający opinie prawne z zakresu prawa zamówień publicznych i weryfikujący poprawność ofert składanych przez poszczególne działy spółki,

od wielu lat redaktor prowadząca publikacji o tematyce zamówień publicznych skierowanych do zamawiających i wykonawców

Justyna Rek-Pawłowska

Justyna Rek-Pawłowska

Prawnik z wieloletnim doświadczeniem w stosowaniu prawa zamówień publicznych, w tym jako pracownik działu prawnego dużej spółki budowlanej reprezentujący spółkę przed KIO, sporządzający opinie prawne...