Brak możliwości uzyskania zaświadczeń urzędowych do przetargu – co może zrobić wykonawca?
Jeśli wykonawca nie może obiektywnie otrzymać potrzebnego w przetargu zaświadczenia np. z KRK lub KRS, wolno mu w aktualnie panującej sytuacji pandemii zastąpić je oświadczeniem złożonym przed notariuszem, organem sądowym, administracyjnym albo organem samorządu zawodowego lub gospodarczego właściwym ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania wykonawcy. Ten niezwykle istotny z punktu widzenia praktyki zlecania zamówień publicznych wniosek wynika z komunikatu opublikowanego na stronie Urzędu Zamówień Publicznych zatytułowanego „Brak możliwości uzyskania dokumentu dotyczącego podstaw wykluczenia z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w związku z okolicznościami wywołanymi epidemią COVID-19”.
UZP dostrzegł, że w związku z pandemią COVID-19 wykonawcy krajowi i zagraniczni mogą nie mieć możliwości uzyskania potrzebnych im w postępowaniach zaświadczeń urzędowych wskazanych w § 5 rozporządzenia w sprawie dokumentów. Mowa o następujących dokumentach:
1) zaświadczeniu właściwego naczelnika urzędu skarbowego odnoszącym się do ewentualnych zaległości podatkowych,
2) zaświadczeniu z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego albo innym dokumencie potwierdzającym, że wykonawca nie zalega z opłacaniem składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne,
3) odpisie z właściwego rejestru lub z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, jeżeli odrębne przepisy wymagają wpisu do rejestru lub ewidencji.
Kiedy własne oświadczenie zamiast dokumentu urzędowego?
Urząd Zamówień Publicznych zrównał w tej sytuacji wykonawców zagranicznych oraz krajowych. Zgodnie z § 7 ust. 1 rozporządzenia w sprawie dokumentów jeżeli w kraju, w którym wykonawca zagraniczny ma siedzibę lub miejsce zamieszkania lub miejsce zamieszkania ma osoba, której dokument dotyczy, nie wydaje się odpowiednich dokumentów urzędowych, zastępuje się je dokumentem zawierającym odpowiednio oświadczenie:
- wykonawcy, ze wskazaniem osoby albo osób uprawnionych do jego reprezentacji, lub
- osoby, której dokument miał dotyczyć,
złożone przed notariuszem lub przed organem sądowym, administracyjnym albo organem samorządu zawodowego lub gospodarczego właściwym ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania wykonawcy lub miejsce zamieszkania tej osoby.
Sformułowanie „nie wydaje się dokumentów”, użyte w § 7 ust. 3 rozporządzenia ws. dokumentów należy interpretować w ten sposób, że w świetle właściwych regulacji prawnych, takich dokumentów w ogóle się nie wydaje.
Ratio legis tego przepisu pozwala jednak na przyjęcie interpretacji, że przez „niewydawanie dokumentu” należy rozumieć również sytuację, gdy w kraju siedziby lub miejsca zamieszkania wykonawcy wydaje się dokument, jednak nie jest on wydawany czasowo, ze względu na wystąpienie czynników zewnętrznych, które obiektywnie uniemożliwiają uzyskanie przez wykonawcę tego dokumentu.
UZP zapobiega dyskryminacji wykonawców zagranicznych i krajowych
Urząd Zamówień Publicznych stwierdził, że „Chociaż umiejscowienie przepisu § 7 ust. 3 rozporządzenia ws. dokumentów w treści tego aktu prawnego wskazuje, że dotyczy on tylko wykonawców zagranicznych, to jednak ze względu na wskazaną wyżej zasadę równego traktowania wykonawców, należy uznać, że również wykonawca krajowy, ma możliwość – w przypadku spełnienia przesłanek określonych w tym przepisie – zastąpienia dokumentu oświadczeniem, na zasadach określonych w § 7 ust. 3 rozporządzenia ws. dokumentów, analogicznie jak wykonawca zagraniczny.
Przyjęcie odmiennej interpretacji dyskryminowałoby podmioty krajowe, dla których powyższe uprawnienie nie wynika wprost z treści rozporządzenia ws. dokumentów. W konsekwencji, podmioty krajowe, zobowiązane do przedłożenia dokumentów, które są czasowo niewydawane przez urzędy i instytucje, byłyby wykluczane z postępowań o zamówienie publiczne, podczas, gdy w będący w analogicznej sytuacji wykonawcy zagraniczni mogliby skorzystać z uprawnienia do złożenia oświadczenia, na zasadach określonych w § 7 ust. 3 rozporządzenia ws. dokumentów i ubiegać się o uzyskanie zamówienia publicznego”.
Wnikliwa analiza danego przypadku
Urząd podkreśla jednak, że w każdym przypadku należy zbadać, czy wykonawca rzeczywiście nie mógł uzyskać dokumentu w danym urzędzie lub instytucji z tego powodu, że dokumentów z przyczyn wywołanych przez pandemię COVID-19 nie wydawano.
Nie można automatycznie przyjmować, że w każdym przypadku uzyskanie wymaganego dokumentu jest niemożliwe i że dokumentów tych nie wydaje się. Sytuacja związana z pandemią COVID-19 zmienia się dynamicznie i trzeba mieć także na uwadze, że w najbliższym czasie planowane jest stopniowe przywracanie działania urzędów i instytucji w kraju.
Źródło: www.uzp.gov.pl
Więcej opracowań komunikatów Urzędu Zamówień Publicznych znajdziesz w zakładce Zamówienia publiczne w dobie pandemii.
Opracowanie:
