Krzysztof Hodt

Pytanie: Z uwagi na wojnę w Ukrainie coraz ciężej jest wywiązać się z postanowień umów przetargowych, gdyż z dnia na dzień niektóre produkty przestają być dostępne na naszym rynku. Wiąże się to również z ustawą o przeciwdziałaniu agresji na Ukrainę, a co za tym idzie z ograniczeniem rynków białoruskiego i rosyjskiego. Czy nowa specustawa o Ukrainie przewiduje możliwość zmiany umowy w zakresie podobnym jak ustawa covidowa tj. np. poprzez waloryzację cen, zmianę asortymentu towarowego, czasowe lub częściowe zawieszenie realizacji umowy, wydłużenie terminu dostawy itp.? Zgodnie ze specustawą covidową wykonawca po wystąpieniu wpływu COVID-19 na realizację umowy musi niezwłocznie poinformować zamawiającego o tym wpływie, przedstawiając stosowne dowody, że taka przesłanka wystąpiła. Obecnie większość dowodów, jakie wykonawca może przedstawić, wiąże się raczej ze skutkami wojny i zapaści gospodarczej niż z samą pandemią. Czy przepisy specustawy ukraińskiej dają wykonawcom możliwość powołania się na jej regulacje w przypadku trudności z realizacją umów przetargowych?

Pytanie: Zamawiający (JST) w postępowaniach prowadzonych z zastosowaniem Pzp wraz z ofertą wymaga złożenia oświadczenia wykonawcy z art. 7 ust. 1 ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego o niepodleganiu wykluczeniu. Jak powinna wyglądać procedura bez stosowania ustawy Pzp (zamówienia realizowane z wewnętrznego regulaminu o wartości poniżej 130.000 zł)? Czy zamawiający musi każdorazowo wymagać stosownych oświadczeń w tym zakresie od wykonawców? Czy wystarczy weryfikacja na liście MSWiA wykonawcy, któremu ma zostać udzielone zamówienie? Zamawiający dokonuje też zakupów przez strony WWW lub bezpośrednio u jednego wykonawcy, nie zbierając ofert.

Pytanie: Wykonawca nie złożył wraz z ofertą dokumentu potwierdzającego doświadczenie projektanta do kryterium oceny ofert. Zapisy SWZ są następujące: „Doświadczenie projektanta branży drogowej – 40%. W kryterium »Doświadczenie projektanta branży drogowej« będzie oceniane doświadczenie zawodowe głównego projektanta posiadającego uprawnienia w specjalności inżynieryjnej drogowej. Zamawiający przyzna po 20 pkt za każdą usługę polegającą na wykonaniu (jako autor) przez osobę wskazaną jako główny projektant branży drogowej w ciągu ostatnich pięciu lat przed upływem terminu składania ofert dokumentacji (projektu budowlanego lub koncepcji) na budowę/przebudowę/rozbudowę/modernizację drogi/układu dróg, w ciągu ostatnich 5 lat przed upływem terminu składania ofert. Punkty będą przyznawane w następujący sposób: brak usług – 0 pkt i odrzucenie oferty, 1 usługa – 20 pkt, 2 usługi – 40 pkt, 3 usługi – 60 pkt, 4 usługi – 80 pkt, 5 i więcej usług – 100 pkt (…). Minimalna ilość usług – 1 w ciągu ostatnich 5 lat. Wykonawca, który udostępni 1 dokumentację, otrzyma 20 punktów. W przypadku dostarczenia przez wykonawcę mniejszej ilości usług, oferta będzie podlegać odrzuceniu na podstawie art. 226 ust.1 pkt 5 ustawy Pzp. Maksymalnie punktowana przez zamawiającego ilość usług – 5 usług. Wykonawca, który przedstawi 5 usług – otrzyma 100 pkt. W przypadku gdy którykolwiek z wykonawców przedstawi więcej niż 5 usług, zamawiający do obliczenia punktacji wszystkich wykonawców w kryterium ilość usług przyjmie ilość jako 5 usług. Zamawiający oceni oferty w tym kryterium na podstawie dołączonego do oferty załącznika nr 10, wskazującego osobę, która będzie uczestniczyć w realizacji zamówienia. Niezłożenie wraz z ofertą załącznika nr 10 skutkować będzie odrzuceniem oferty wykonawcy. Zamawiający informuje, że załącznik nr 10 do SWZ – »Doświadczenie projektanta branży drogowej«, składany w celu oceny kryterium oceny ofert nie stanowi dokumentu składanego w celu potwierdzenia spełnienia warunków, o których mowa w art. 125 Pzp. Wykonawca w ramach tego kryterium może wskazać jedną osobę, która będzie pełnić funkcję projektanta branży drogowej. W przypadku, gdy wykonawca wskaże więcej niż jedną osobę do pełnienia tej funkcji, zamawiający będzie oceniał jedynie osobę, która została wskazana jako pierwsza w kolejności. Zamawiający wymaga, aby osoba której doświadczenie będzie oceniane w tym kryterium, była jednocześnie osobą, którą wykonawca wskaże w »Wykazie osób« jako projektanta branży drogowej. Zamawiający wymaga, aby przedstawione w kryterium doświadczenie projektanta branży drogowej zadania nie były starsze niż 20 lat przed upływem terminu składania ofert. W przypadku przedstawienia zadań wykonanych w okresie dłuższym niż 20 lat przed upływem terminu składania ofert, zamawiający nie będzie brał ich do oceny w tym kryterium”. Wykonawca w formularzu oferty wskazał nazwisko i imię projektanta wraz z informacją, że wykonał on 5 zadań. Wykonawca złożył zamiast wymaganego załącznika nr 10 opisującego doświadczenie projektanta załącznik z wykazem usług na potwierdzenie spełnienia warunków udziału w postępowaniu. Czy mogę wezwać wykonawcę do złożenia załącznika nr 10 na podstawie art. 128 ust. 1 ustawy Pzp czy mam obowiązek odrzucić jego ofertę jako niezgodną z SWZ?

W praktyce zamówień publicznych problematyczna jest kwestia wnoszenia wadium, w formach innych niż pieniądz, przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia. Konsekwencją braku skutecznego zabezpieczenia oferty wadium jest konieczność jej odrzucenia przez zamawiającego. Nastąpi to przede wszystkim w przypadku, gdy konsorcjum w ogóle nie wniosło wadium. Przyczyną odrzucenia oferty może być również sytuacja, w której konsorcjum wniosło wadium, ale w sposób nieprawidłowy. Dzieje się tak, pomimo załączenia do oferty gwarancji wadialnej, gdy jej treść nie pozwala uznać, że oferta jest nią skutecznie zabezpieczona. Powodem tego może być m.in. nieprawidłowe określenie w treści gwarancji wadialnej wykonawców (podmiotów), których zaniechania mogą pozwolić zamawiającemu na skuteczne zaspokojenie swoich roszczeń z takiej gwarancji (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 9 lutego 2021 r., sygn. akt KIO 3493/20 oraz wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 24 maja 2021 r., sygn. akt XXIII Zs 31/21).

Pytanie: Jako wykonawca złożyłem odwołanie do KIO. Do zamawiającego przyłączył się jeden z wykonawców. Wyznaczono termin rozpatrzenia odwołania. Postępowanie według SWZ oraz ogłoszenia BZP toczy się w trybie: 2.16. Tryb udzielenia zamówienia wraz z podstawą prawną „Zamówienie udzielane jest w trybie podstawowym na podstawie: art. 275 pkt 1 ustawy specyfikacja warunków zamówienia w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonym w trybie podstawowym nr .................................. na dostawę ................................ o wartości szacunkowej nieprzekraczającej 215.000 euro”. Przed terminem rozpatrzenia odwołania wpłynęła odpowiedź zamawiającego na treść odwołania. Znajduje się tam m.in. zapis: „II. Przesłanki odrzucenia odwołania – art. 528 ust. 1 ustawy Pzp. Zamawiający w celu zapewnienia i otwarcia konkurencji, zapewnienia przejrzystości procedury udzielania zamówień oraz racjonalnego i efektywnego wydatkowania środków publicznych ogłosił i przeprowadził postępowanie w trybie podstawowym, zgodnie z ustawą z 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych. Zamawiający podjął decyzję o zastosowaniu art. 275 pkt 1 ustawy Pzp. Jednak wartość szacunku oraz wartość złożonych ofert w przedmiotowym postępowaniu nie przekroczyła 130.000 zł netto. Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp przepisy tej ustawy stosuje się do udzielania zamówień oraz organizowania konkursów, których wartość jest równa lub przekracza kwotę 130.000 zł przez zamawiających publicznych. Kwota, jaką zamawiający zamierzał przeznaczyć na realizację zamówienia, wynosi 132.068,97 zł brutto w zakresie wszystkich części. Wartość szacunkowa zamówienia wynosi 122.134,00 zł netto, czyli 27.423,66 euro w zakresie wszystkich części. Zgodnie z powyższym szacowanie przedmiotu zamówienia opiewa na kwotę poniżej 130.000 zł netto. Zaznaczyć należy, że decyzja o zastosowaniu ustawy Pzp w niniejszym postępowaniu zagwarantowała uczestnikom postępowania zasady równego traktowania przy udzielaniu zamówień, oraz umożliwiła wszystkim oferentom otrzymywanie informacji na temat kryteriów i warunków, które zastosowano przy podejmowaniu decyzji o udzieleniu zamówienia. Zamawiający zapewnił obiektywizm i bezstronność przy prowadzeniu postępowania. Niemniej jednak decyzja zamawiającego o zastosowaniu do wyboru przepisów ustawy nie daje kompetencji wykonawcom, aby skorzystali ze środków ochrony prawnej, bowiem w postępowaniu do którego nie stosuje się przepisów ustawy na zasadach określonych ustawą, Krajowa Izba Odwoławcza nie jest władna orzekać w tego rodzaju sprawach. Zamawiający wskazuje, że ustawę Pzp zastosowano przy określeniu wartości szacunkowej zamówienia. Dowód: Informacja o kwocie przeznaczonej na sfinansowanie zamówienia (w aktach sprawy). Zgodnie z art. 528 ustawy Pzp »Izba odrzuca odwołanie, jeżeli stwierdziła, że w sprawie nie mają zastosowania przepisy ustawy«. Co istotne, fakt dobrowolnego prowadzenia postępowania według przepisów ustawy Pzp nie tworzy dla zamawiającego obowiązku stosowania przepisów tejże ustawy, a tym samym nie tworzy legitymacji dla wykonawców do wnoszenia odwołań od czynności zamawiającego podjętych w takim postępowaniu, o czym zamawiający traktuje poniżej. Fakultatywne stosowanie ustawy Pzp przez konkretny podmiot niesie ze sobą istotne konsekwencje, w tym w szczególności nieuzyskanie statusu zamawiającego w rozumieniu Pzp oraz, na etapie postępowania o udzielenie zamówienia, niemożność korzystania ze szczególnego reżimu środków ochrony prawnej przewidzianego w ustawie Pzp. Wobec powyższego, wskazać należy, że podstawową konsekwencją jest zakaz korzystania przez oferentów ubiegających się o udzielenie zamówienia lub składających oferty z reżimu środków ochrony prawnej przewidzianego w ustawie Pzp. Oznacza to, że tacy oferenci nie mogą  składać odwołań, ani skarg do sądu w trybie ustawy Pzp”. Czy faktycznie ogłaszając postępowanie w trybie opisanym w ustawie Pzp (art. 275 ust. 1), zawierając w SWZ zapisy o środkach ochrony (cały punkt z powołaniem się na dział IX Środki ochrony prawnej), zamawiający ma teraz prawo twierdzić, że skoro jego szacunek nie przekracza 130.000 zł netto, to nie ma w tym przypadku zastosowania środek ochrony prawnej, jakim jest odwołanie?

Pytanie: Wezwałam wykonawcę do złożenia przedmiotowych środków dowodowych (przewidziałam możliwość uzupełnienia w dokumentach zamówienia) oraz osobnym pismem do złożenia wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny. Wezwania wysłałem na adres e-mail zarejestrowany przez wykonawcę na platformie komercyjnej. Minął termin odpowiedzi, a na platformie mam komunikat, że wezwania były dostarczone, ale nie odczytane przez wykonawcę. W ofercie wykonawca podał inny adres, ale wysyłając wezwania przez platformę nie mam możliwości wpisania ręcznego adresu, mogę wysłać tylko na adres e-mail, który zarejestrował wykonawca. Z postanowień SWZ wynika, że „(...) w postępowaniu o udzielenie zamówienia komunikacja między Zamawiającym a Wykonawcami odbywa się WYŁĄCZNIE przy użyciu platformy zakupowej e-Zamawiający https://ippt-pan.ezamawiajacy.pl/”. Potwierdza to także inne postanowienie SWZ, gdzie wskazano, że „(...) za datę przekazania oferty, wniosków, zawiadomień, dokumentów elektronicznych, oświadczeń lub elektronicznych kopii dokumentów lub oświadczeń oraz innych informacji przyjmuje się datę ich przekazania na Platformę”. Co w tej sytuacji zrobić? Odrzucić ofertę z uwagi na rażąco niską cenę (art. 224 ust. 6 ustawy Pzp)? Czy mogę wezwać drugi raz do uzupełnienia przedmiotowych środków dowodowych? Czy sytuację można w jakiś sposób uratować, skoro adresy e-mail wykonawcy były różne w ofercie i na platformie?

Prawidłowe zastosowanie przepisów ustawy Pzp – także tych o trybie podstawowym – przysparza niekiedy problemów zarówno wykonawcom, jak i zamawiającym. W artykule  omawiamy dwa wyroki KIO o trybie podstawowym z negocjacjami. Izba analizowała w nich, czy zamawiający miał prawo prowadzić negocjacje odnośnie do ceny oferty z wykonawcą, którego oferta nie przekraczała budżetu zamawiającego oraz czy decyzja zamawiającego o podjęciu negocjacji jest wiążąca, czy też można z niej zrezygnować. Sprawdź, jak orzekła KIO.

Jeśli jesteś stroną kontraktu na zamówienie artykułów spożywczych, to z pewnością spotkałeś się już z problemem wzrostu cen różnego typu produktów z powodu wojny w Ukrainie, wciąż rosnącej inflacji oraz przerwanych łańcuchów dostaw. Zdarza się, że pierwotne warunki realizacji umowy narażają wykonawców na straty. Wówczas konieczne jest podjęcie działań, które przywrócą równowagę ekonomiczną stron kontraktu. Jeśli z kolei prowadzisz przetarg (lub w nim uczestniczysz) na dostawy żywności, pamiętaj o czasowo obniżonej stawce VAT. W artykule przeczytasz, jak zmienić umowę w przypadku znaczących zmian cen jaj i ryb. Dowiesz się także, jaki VAT proponować w ofertach na zamówienie artykułów spożywczych oraz jak oceniać oferty z różnymi stawkami.

Pytanie: Mam pytanie dotyczące zamówienia na roboty budowlane do 130.000 zł a dokładnie kwestii jego oszacowania. Nie jestem w stanie zweryfikować, jakie materiały zostaną użyte do wykonania prac. Będą to rury, kolanka, złączki i wiele innych elementów, których ilości nie znam. Druga kwestia dotyczy umowy. Czy istnieje jeden uniwersalny wzór umowy na roboty budowlane? Muszę w niej zawrzeć postanowienia dotyczące zmian cen na materiały. Wykonawca tak naprawdę sam nie wie, co będzie potrzebne, a dodatkowo ceny zmieniają się z dnia na dzień.

Pytanie: Zapytanie dotyczy podpisu wykonawcy na pliku z ofertą oraz formy tego podpisu. Wykonawca do podpisania oferty posłużył się platformą Autenti. Szafir 2.0 wskazuje, że „pieczęć została poprawnie zweryfikowana certyfikatem kwalifikowanym”. Natomiast z karty podpisu, w której zawarte są dane naszego wykonawcy, wynika, iż jest to „podpis elektroniczny zabezpieczony pieczęcią Autenti” – czyli nie jest to podpis kwalifikowany. Instrukcja na stronie internetowej platformy Autenti wskazuje, że platforma gwarantuje także kwalifikowany podpis elektroniczny, który zawiera Europejski Znak Zaufania (widnieje on w karcie podpisu). W karcie podpisu u naszego wykonawcy znajduje się „podpis elektroniczny zabezpieczony pieczęcią Autenti” z logiem Autenti – tzn. nie jest tym kwalifikowanym. Proszę o pomoc w ustaleniu, czy rzeczywiście wykonawca posłużył się jedynie zwykłym podpisem elektronicznym, a potwierdzenie z programu Szafir odnosi się tylko do pieczęci, którą posiada platforma Autenti, a nie do samego podpisu wykonawcy oraz czy jego oferta podlega odrzuceniu?