PRACE ROZWOJOWE (A USTAWA PZP)

Według interpretacji zawartej w Międzynarodowych Standardach Rachunkowości, prace rozwojowe są praktycznym zastosowaniem odkryć badawczych lub też osiągnięć innej wiedzy w planowaniu lub projektowaniu produkcji nowych lub znacznie udoskonalonych materiałów, urządzeń, produktów, procesów technologicznych, systemów lub usług, które następuje przed rozpoczęciem produkcji komercyjnej lub zastosowaniem.

Do prac rozwojowych zalicza się:

• projektowanie, wykonanie i testowanie prototypów i modeli doświadczalnych (przed ich wdrożeniem do produkcji seryjnej lub użytkowania),
• projektowanie narzędzi, przyrządów do obróbki, form i matryc z wykorzystaniem nowej technologii,
• projektowanie, wykonanie i funkcjonowanie linii pilotażowej, której wielkość nie umożliwia prowadzenia ekonomicznie uzasadnionej produkcji przeznaczonej na sprzedaż oraz
• projektowanie, wykonanie i testowanie wybranych rozwiązań w zakresie nowych lub udoskonalonych materiałów, urządzeń, produktów, procesów, systemów lub usług.

W ustawie Pzp zostało przewidziane wyłączenie stosowania jej przepisów w przypadku zamówień lub konkursów, których przedmiotem są usługi rozwojowe (art. 11 ust. 1 pkt 3). Analizując zasadność zastosowania wyłączenia, należy mieć na uwadze to, że w pojęcie usług rozwojowych wpisuje się definicja prac rozwojowych. Wyłączenie znajduje zastosowanie niezależnie od wartości zamówienia, a zatem zarówno do zamówień o wartościach w progach krajowych, jak i w progach unijnych.

Wyłączenie nie ma zastosowania do usług w zakresie prac rozwojowych, wobec których spełnione są kumulatywnie następujące przesłanki:

• usługi objęte są kodami CPV od 73000000-2 do 73120000-9, 73300000-5, 73420000-2 i 73430000-5, określonymi we Wspólnym Słowniku Zamówień,
• korzyści z tych usług przypadają wyłącznie zamawiającemu na potrzeby jego własnej działalności,
• całość wynagrodzenia za świadczoną usługę wypłaca zamawiający.

Wyłączenie wobec usług w zakresie prac rozwojowych, zostało zdefiniowane również w art. 11 ust. 5 pkt 1 ustawy Pzp. To wyłączenie jednak znajduje zastosowanie tylko do zamówień podprogowych tj. do zamówień, o wartości mniejszej niż progi unijne, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:

• przedmiotem zamówienia są dostawy lub usługi,
• realizacja zamówienia służy wyłącznie do celów prac badawczych, eksperymentalnych, naukowych lub rozwojowych (w tym na cele prac rozwojowych),
• realizacja zamówienia nie służy prowadzeniu przez zamawiającego produkcji masowej służącej osiągnięciu rentowności rynkowej lub pokryciu kosztów badań lub rozwoju.

Co więcej, zgodnie z art. 11 ust. 5 pkt 7 ustawy Pzp, zamawiający nie ma obowiązku stosowania ustawy Pzp do zamówień podprogowych udzielanych w ramach realizacji współpracy rozwojowej przez jednostki wojskowe, określone na podstawie art. 5 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa (Dz.U. z 2023 r. poz. 755).

Jeżeli przedmiot zamówienia obejmuje świadczenia z zakresu badań naukowych i prac rozwojowych, a do jego udzielenia nie znajduje zastosowania żadne z ww. wyłączeń stosowania ustawy Pzp, zamawiający jest upoważniony do zastosowania trybu:

• partnerstwa innowacyjnego – gdy zamawiający ma zapotrzebowanie na innowacyjny produkt, usługę lub roboty budowlane, nie są one dostępne na rynku, a w ramach przedmiotu świadczenia a w ramach przedmiotu zamówienia będą wykonywane prace badawczo-rozwojowe, których celem jest opracowanie innowacyjnego produktu, usługi lub robót budowlanych (art. 189);
• negocjacji bez ogłoszenia – przedmiotem zamówienia na dostawy są rzeczy wytwarzane wyłącznie w celach badawczych, doświadczalnych, naukowych lub rozwojowych, które nie służą prowadzeniu przez zamawiającego produkcji masowej, służącej osiągnięciu rentowności rynkowej lub pokryciu kosztów badań lub rozwoju (art. 209 ust. 1 pkt 3);
• zamówienia z wolnej ręki – przedmiotem zamówienia na dostawy są rzeczy wytwarzane wyłącznie w celach badawczych, doświadczalnych, naukowych lub rozwojowych, które nie służą prowadzeniu przez zamawiającego produkcji masowej, służącej osiągnięciu rentowności rynkowej lub pokryciu kosztów badań lub rozwoju, oraz które mogą być wytwarzane tylko przez jednego wykonawcę (art. 214 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp.

Zobacz także: PARTNERSTWO INNOWACYJNE, NEGOCJACJE BEZ OGŁOSZENIA, ZAMÓWIENIE Z WOLNEJ RĘKI