Powoływanie się na zasoby podmiotów trzecich na nowych zasadach

Stan prawny na dzień: 16.11.2016
95fb2a47272a89c250ab92104edb37eefd085725-medium

Wykonawca, który ubiega się o zamówienie publiczne, nadal ma możliwość skorzystania z zasobów innych podmiotów, aby wykazać, że spełnia warunki udziału w postępowaniu. Nowelizacja ustawy Pzp z czerwca 2016 roku wprowadziła pewne modyfikacje związane z powoływaniem się na cudzy potencjał. Przeczytaj o najważniejszych z nich.  

Regulacje odnoszące się do możliwości korzystania przez wykonawcę z zasobów podmiotów trzecich zmieniły swoje umiejscowienie względem uchylanych regulacji. W obecnym stanie prawnym znajdują się one bezpośrednio pod warunkami udziału w postępowaniu. Jest to zasadne, gdyż poleganie na potencjale innych podmiotów związane jest ściśle z wykazywaniem spełniania warunków udziału w postępowaniu.

Zasoby podmiotów trzecich – nie w prekwalifikacji

W trakcie procesu legislacyjnego proponowano, aby wykonawca mógł polegać na potencjale obcym również w celu wykazania kryteriów selekcji, w oparciu o które dokonywana jest prekwalifikacja w procedurach kilkuetapowych.

Ostatecznie wycofano się z tej koncepcji, co nie wydaje się do końca zasadne, z uwagi na to, że regulacje wskazują konieczność zaangażowania podmiotu udostępniającego zasoby w realizację zamówienia. Stąd też wykluczenie możliwości polegania na potencjale podmiotów trzecich w celu wykazania kryteriów selekcji i uzyskania wyższej pozycji w rankingu nie wydaje się do końca zasadne. W szczególności, gdy kryteria selekcji dotyczą np. dysponowania potencjałem technicznym lub ekonomicznym. W ustawie można jeszcze znaleźć konsekwencje pierwotnej regulacji, nie ze wszystkich przepisów usunięto bowiem jej zapisy.

Kiedy wymagane jest podwykonawstwo

Tak jak do tej pory wykonawca, w celu wykazania spełniania warunków udziału w postępowaniu, może polegać na zasobach innych podmiotów. Ustawodawca już na szczeblu unijnym dostrzegł wiele nieprawidłowości związanych z tą instytucją. Stąd też wprowadzono regulację, zgodnie z którą w odniesieniu do warunków wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub doświadczenia wykonawca może polegać na zdolnościach obcych podmiotów tylko w sytuacji, gdy te podmioty zrealizują roboty budowlane lub usługi, do których udostępniane zdolności są wymagane.

Dowód dysponowania zasobami

Wykonawca polegający na potencjale podmiotów trzecich musi udowodnić zamawiającemu, że będzie dysponował jego zasobami. W tym celu przedstawia np. zobowiązanie tych podmiotów do oddania mu do dyspozycji niezbędnych zasobów na potrzeby realizacji zamówienia.

 

Ważne

Zobowiązanie do udostępnienia zasobów nie musi już być „pisemne”. Oznacza to, że może przybrać dowolną formę, a zamawiający może je przyjąć, jeżeli uzna, że wykonawca udowodnił mu dysponowanie obcymi zasobami.

 

Problematyczna jest kwestia momentu żądania złożenia takiego zobowiązania. Opierając się na treści jednolitego dokumentu, brak jest wymagań w tym zakresie. Część II C „Informacje na temat polegania na zdolności innych podmiotów” odnosi się tylko do informacji, czy wykonawca polega na zdolności innych podmiotów. Nie ma tam wzmianki o żądaniu dodatkowych dokumentów udowadniających dysponowanie obcymi zasobami. Wydaje się więc, że będzie to dokument, który wykonawca złoży z pozostałymi oświadczeniami i dokumentami żądanymi przez zamawiającego. Przedstawi go tylko podmiot, którego oferta została oceniona najwyżej.

 

Pamiętaj

Na mocy regulacji art. 25a ust. 3 ustawy Pzp zamawiający żąda:

  • złożenia w odniesieniu do podmiotów trzecich jednolitego europejskiego dokumentu zamówienia, jeżeli wartość zamówienia jest równa lub przekracza progi unijne, albo
  • zamieszczenia informacji o tych podmiotach w oświadczeniu, jeżeli wartość zamówienia nie przekracza progów unijnych.

Powołanie się na zasoby finansowe i ekonomiczne

W przypadku gdy wykonawca polega na sytuacji finansowej lub ekonomicznej innych podmiotów razem z podmiotem udostępniającym zasoby solidarnie odpowiadają za szkodę poniesioną przez zamawiającego wskutek nieudostępnienia zasobów.

Wyjątkiem jest sytuacja, gdy za ten brak udostępnienia podmiot trzeci nie ponosi winy. Przepis ten kierowany jest w istocie do podmiotu udostępniającego zasoby i wymaga od niego solidarnej z wykonawcą odpowiedzialności. Jego faktyczny kształt wskazuje natomiast na wymóg w stosunku do wykonawcy – wykonawca wraz z podmiotem trzecim odpowiada solidarnie, co wydaje się konstrukcją niewłaściwą.

Pozytywnie ocenianą nowością jest możliwość:

  • zastąpienia podmiotu trzeciego innym lub
  • zobowiązania się wykonawcy do samodzielnej realizacji zamówienia

w przypadku, gdy zdolności podmiotu udostępniającego zasoby nie potwierdzają spełniania przez wykonawcę warunków udziału w postępowaniu lub wobec podmiotu zachodzą przesłanki wykluczenia.

Wówczas nowy podmiot lub wykonawca samodzielnie musi wykazać zdolności odpowiednie do realizacji zamówienia, na poziomie wskazanym przez zamawiającego w dokumentach zamówienia.

Kiedy nie wolno powołać się na cudze zasoby?

Ograniczenie możliwości polegania na zasobach podmiotów trzecich zaistnieje, gdy w myśl regulacji art. 36a ust. 1 ustawy Pzp zamawiający zastrzeże do osobistego wykonania wykonawcy kluczową część zamówienia. W takiej sytuacji, w odniesieniu do kluczowych części zamówienia zastrzeżonych do osobistego wykonania przez wykonawcę, wykonawca nie może powoływać się na zdolności innego podmiotu, na zasadach określonych w art. 22a ust. 1 ustawy Pzp, w celu wykazania spełniania warunków udziału w postępowaniu.

Autor:

Agata Hryc-Ląd
doświadczony praktyk w dziedzinie zamówień publicznych, doradca,
członek Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Konsultantów Zamówień Publicznych, obecnie główny specjalista w dużej instytucji zamawiającej

Agata Hryc-Ląd

Agata Hryc-Ląd

specjalistka z zakresu zamówień publicznych zawodowo związana z największą instytucją zamawiającą w Polsce działającą w branży inwestycji infrastrukturalnych, uczestniczka procesu legislacyjnego...

Powiązane treści