Opinia UZP o zmianie umów na energię elektryczną w związku z zamrożeniem cen prądu
Dnia 4 listopada br. weszły w życie przepisy ustawy z 27 października 2022 r. o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku (Dz.U. poz. 2243). Reguluje ona m.in. maksymalną cenę sprzedaży energii elektrycznej stosowaną w rozliczeniach z odbiorcami uprawnionymi w okresie od 1 grudnia 2022 r. do 31 grudnia 2023 r. Zamawiający zastanawiają się, co z umowami na energię elektryczną, które zostały już zawarte i przykładowo zawierają wyższe ceny, niż przewidziane ustawą. Urząd Zamówień Publicznych wydał w tym zakresie opinię, w której omawia reguły ewentualnej zmiany umowy o zamówienie publiczne z uwagi na nowe przepisy prawa.
Poniżej najważniejsze wnioski wynikające z opinii pt. „Podstawy zmiany umowy na sprzedaż energii elektrycznej lub umowy kompleksowej w związku z przepisami ograniczającymi wysokość cen energii elektrycznej”.
Regulacje ustawy
Zgodnie z art. 1 pkt 1 wspomnianej ustawy określa ona cenę maksymalną sprzedaży energii elektrycznej stosowaną w rozliczeniach z odbiorcami uprawnionymi. Kim jest odbiorca uprawniony? Artykuł 2 pkt 2 ustawy zawiera zamknięty katalog takich podmiotów. Znajdują się w nim m.in. podmioty, które są zamawiającymi w świetle ustawy Pzp.
Cena maksymalna energii elektrycznej dla odbiorcy uprawnionego wynosi 785 zł/MWh (nie zawiera ona VAT oraz podatku akcyzowego). Przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną ma obowiązek stosować cenę maksymalną w rozliczeniach z odbiorcami uprawnionymi w okresie od 1 grudnia 2022 r. do 31 grudnia 2023 r.
Aby skorzystać z prawa ceny maksymalnej, odbiorca uprawniony musi złożyć podmiotowi uprawnionemu stosowne oświadczenie, o którym mowa w art. 5 ust. 1 ustawy.
Co z umowami zawartymi wcześniej?
W przypadku zamawiających:
1) którzy po 23 lutego 2022 r. zawarli umowę sprzedaży energii elektrycznej albo umowę kompleksową, lub
2) którzy po 23 lutego 2022 r. zmienili warunki umowy sprzedaży energii elektrycznej lub umowy kompleksowej w zakresie ceny energii elektrycznej zawartej z podmiotem uprawnionym przed tym dniem, lub
3) których umowy sprzedaży energii elektrycznej albo umowy kompleksowe przewidują określanie ceny energii elektrycznej na podstawie wyboru przez odbiorcę końcowego terminu zakupu energii elektrycznej na giełdzie towarowej w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy z 26 października 2000 r. o giełdach towarowych
– cenę maksymalną stosuje się również do rozliczeń z tymi odbiorcami obejmujących okres od dnia zawarcia przez nich tej umowy lub wejścia w życie tej zmiany lub określenia ceny do 30 listopada 2022 r.
Zamawiający, który po 23 lutego 2022 r. zawarł umowę sprzedaży energii elektrycznej, albo umowę kompleksową w zakresie dostawy energii elektrycznej do dnia poprzedzającego dzień wejścia w życie ustawy, dokonuje rozliczeń wynikających ze stosowania ceny maksymalnej proporcjonalnie, w miesięcznych ratach, w okresie do 31 grudnia 2023 r.
Jeżeli w umowie sprzedaży energii elektrycznej albo umowie kompleksowej jest stosowana średnia cena energii elektrycznej w danym miesiącu, niższa niż cena maksymalna, ceny określone w umowie stosuje się do dnia ustania ich obowiązywania zgodnie z zawartą umową. Średnia cena energii elektrycznej w danym miesiącu jest średnią ceną wszystkich stref ważoną ilością energii elektrycznej w każdym miesiącu.
Zmiany umów zgodnie z Pzp
Urząd Zamówień Publicznych przewiduje możliwą konieczność zmian części umów na dostawy energii elektrycznej. Wśród przesłanek zmiany umowy, z których będzie można skorzystać, UZP wymienia:
- art. 455 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp,
- art. 455 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp.
Zgodnie z art. 455 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp zmiany umowy można dokonać, gdy:
1) zamawiający działający z należytą starannością nie mógł przewidzieć konieczności zmiany umowy w chwili jej zawierania,
2) zmiana nie modyfikuje ogólnego charakteru umowy,
3) wzrost ceny spowodowany każdą kolejną zmianą nie przekracza 50% wartości pierwotnej umowy.
Autor opinii wskazuje, że:
„(…) zamawiający, udzielający zamówienia publicznego na zakup energii elektrycznej lub na zawarcie umowy kompleksowej, przed dniem wejścia w życie ustawy nie mieli możliwości przewidzenia, że maksymalna cena sprzedaży energii elektrycznej dla określonych podmiotów zostanie uregulowana w drodze ustawy i na jakim poziomie cena ta zostanie ustalona.
W konsekwencji, ustalenie, na mocy ustawy, cen na poziomie maksymalnym za energię elektryczną, może zostać zakwalifikowane jako okoliczność nagła, nieprzewidywalna i niezależna od zamawiającego, której nawet przy zachowaniu należytej staranności, nie mógł przewidzieć na etapie przygotowania postępowania o udzielenie zamówienia publicznego”.
Nowe przepisy, z których wynika obowiązek stosowania ceny maksymalnej w rozliczeniach z odbiorcami uprawnionymi, mogą skutkować koniecznością modyfikacji warunków umów dotyczących sprzedaży energii elektrycznej. W świetle ustawy wykonawcy są zobowiązani do zmiany cen energii elektrycznej na cenę nie wyższą niż wskazana cena maksymalna.
Dodatkowo UZP podaje, że zmiana wynikająca z omawianych przepisów ustawy nie modyfikuje ogólnego charakteru umowy. Dotyczy bowiem ustalenia ceny maksymalnej, co może mieć wpływ na wysokość wynagrodzenia należnego wykonawcy.
Zmiana umowy na energię elektryczną z uwagi na nowe przepisy jest więc na podstawie regulacji art. 455 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp dopuszczalna.
Zamawiający może też dokonać zmiany umowy, jeśli przewidział w niej klauzule, które pozwalają mu zmodyfikować kontrakt (art. 455 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp).
Obydwie przesłanki zmiany umowy można stosować niezależnie od siebie.
Omówienie:
