Koszty pomocy prawnej w postępowaniu przed KIO a dopuszczalność success fee
Zamawiający przygotowując projekt umowy o obsługę prawną, często staje przed dylematem, jak prawidłowo uregulować zasady wynagrodzenia pełnomocnika w sprawach przed Krajową Izbą Odwoławczą. Czy dopuszczalne jest wprowadzenie klauzuli przewidującej dodatkowe wynagrodzenie wyłącznie w przypadku wygranej – tzw. success fee? Jak pogodzić interes zamawiającego, który nie chce ponosić kosztów w razie przegranej, z wymogami etyki zawodowej radców prawnych i adwokatów oraz regulacjami dotyczącymi zwrotu kosztów postępowania odwoławczego? Odpowiedź na te pytania ma istotne znaczenie praktyczne przy kształtowaniu umów na obsługę prawną w zamówieniach publicznych.
Temat procedur związanych z postępowaniami przed Krajową Izbą Odwoławczą szczegółowo omówimy na III Konferencji Zamówień Publicznych Portalu ZP, która odbędzie się online 26.11.2025 r. w godz. 9–16. Będziemy rozmawiać o zmianach w przepisach, które czekają nas wszystkich już 13.03.2026 r.
Nasi prelegenci poruszą kwestie:
- Kto i na jakiej podstawie zdecyduje o dopuszczeniu rozprawy zdalnej w sprawie?
- Co to znaczy fakultatywność i hybrydowość rozpraw zdalnych – przełożenie na praktykę?
- Przebieg zdalnej rozprawy – nowe zasady proceduralne (m.in. koncentracja materiału dowodowego, nowe terminy przygotowania pism procesowych, o których trzeba pamiętać)
- Techniczne aspekty rozprawy zdalnej – jaki sprzęt i oprogramowanie będą niezbędne
Nasza konferencja to spotkanie ekspertów i praktyków, na którym przedyskutujemy także inne ważne tematy związane z zamówieniami publicznymi, m.in.:
- zmiany PZP 2025/2026 w przełożeniu na praktykę,
- certyfikacja wykonawców,
- najczęstsze naruszenia dyscypliny finansów publicznych w obszarze PZP,
- elektromobilność w praktyce jednostek zamawiających.
Sprawdź szczegółową agendę i prelegentów, ZAREJESTRUJ SWÓJ UDZIAŁ i dołącz do nas.
Case study: projekt umowy na zamówienie obsługi prawnej
Pewien zamawiający opracowuje projekt umowy o zamówienie publiczne na obsługę prawną swojej jednostki. Zgodnie z treścią projektu wykonawcy przysługiwałoby dodatkowe wynagrodzenie z tytułu wygranej sprawy przed Krajową Izbą Odwoławczą, jednakże w wysokości przyznanej przez KIO i wyegzekwowanej od strony przeciwnej. Zamawiający nie chce płacić dodatkowego wynagrodzenia, jeśli sprawa w KIO będzie przegrana. W takim przypadku wykonawca uzyska tylko wynagrodzenie ryczałtowe za stałą obsługę, wynagrodzenie za sprawę w KIO byłoby typowym success fee.
Pojawia się wątpliwość, czy takie skonstruowanie umowy umożliwi z jednej strony osiągnięcie celów zamawiającego, z drugiej z kolei czy na podstawie takich warunków umownych wykonawca będzie mógł składać oświadczenie o poniesieniu kosztu pomocy prawnej i załączać fakturę, skoro wynagrodzenie i jego wysokość będzie zależeć od przyznanych kosztów.
Zamawiający zastanawia się, czy w ramach kosztów zasądzanych przez KIO jest w ogóle możliwość ustalenia dodatkowego wynagrodzenia na zasadzie success fee, jeśli ustawa stanowi, że zwrotowi podlegają tylko koszty poniesione (w przypadku success fee – wynagrodzenie za sprawę przed KIO i jego poniesienie powstaje de facto dopiero po wydaniu orzeczenia).
Brak obowiązku składania oświadczenia o kosztach pomocy prawnej
Ustawa nie wymaga składania oświadczenia o poniesieniu kosztów pomocy prawnej. Rozporządzenie z 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowego rodzaju kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania w odniesieniu do kosztów postępowania odwoławczego w § 5 pkt 2 b wskazuje na uzasadnione koszty.
W pierwszej kolejności należy zatem wskazać, że zamawiający nie będzie składał oświadczenia o poniesieniu kosztów pomocy prawnej. W praktyce najczęściej pełnomocnicy składają fakturę lub rachunek, na podstawie której Krajowa Izba Odwoławcza zasądza koszty. Nie jest konieczne składanie oświadczenia.
Success fee a ograniczenia etyczne w umowach z pełnomocnikami
Jeśli chodzi o success fee, to należy wskazać, że zgodnie z art. 36 ust. 3 Kodeksu Etyki Radców Prawnych radca prawny nie może zawierać z klientem umowy, na mocy której klient zobowiązuje się zapłacić wynagrodzenie za prowadzenie sprawy wyłącznie w razie osiągnięcia pomyślnego jej wyniku, chyba że co innego stanowią przepisy prawa.
Dopuszczalna jest natomiast umowa, która przewiduje dodatkowe wynagrodzenie za pomyślny wynik sprawy, zawarta przed ostatecznym jej rozstrzygnięciem.
Podobne ograniczenie zawiera § 50 ust. 3 Kodeksu Etyki Adwokackiej, który stanowi, iż: „Niedopuszczalne jest zawieranie przez adwokata umowy z klientem, która przewidywałaby obowiązek zapłaty honorarium za prowadzenie sprawy uzależnionej wyłącznie od ostatecznego wyniku sprawy. Adwokat może zawrzeć umowę przewidującą dodatkowe honorarium za pozytywny wynik sprawy”.
Dodatkowe wynagrodzenie za wygraną sprawę przed KIO – czy jest dopuszczalne?
Zamawiający powinien zatem wziąć pod uwagę, czy opisana powyżej sytuacja może wystąpić w opisanym stanie faktycznym.
Wydaje się, że z uwagi na stwierdzenie: „(…) wykonawcy przysługiwałoby dodatkowe wynagrodzenie z tytułu wygranej sprawy przed Krajową Izbą Odwoławczą” wchodzi tutaj w grę dodatkowe wynagrodzenie.
Skoro zatem jest to dodatkowe wynagrodzenie, to nie wystąpi tylko i wyłącznie wynagrodzenie sucess fee, które jest zakazane.
Rozporządzenie o kosztach postępowania odwoławczego – limit wynagrodzenia pełnomocnika
Zgodnie z § 5 pkt 2 b rozporządzenia z 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowego rodzaju kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania do kosztów postępowania odwoławczego zalicza się:
2) uzasadnione koszty stron postępowania odwoławczego, a w okolicznościach, o których mowa odpowiednio w § 7 ust. 2 pkt 2 i 3, ust. 3 i 4, § 8 ust. 2 pkt 2 i 3 oraz § 9 ust. 1 pkt 3 lit. b i pkt 4, koszty uczestnika postępowania odwoławczego, który przystąpił po stronie zamawiającego i wniósł sprzeciw, w wysokości określonej na podstawie rachunków lub spisu kosztów, złożonych do akt sprawy, obejmujące:
b) wynagrodzenie i wydatki jednego pełnomocnika, jednak nieprzekraczające łącznie kwoty 3600 złotych.
Rozporządzenie wskazuje, że koszty mają być uzasadnione, przy czym wynagrodzenie i wydatki jednego pełnomocnika nie mogą przekraczać kwoty 3.600 zł.
Podstawa prawna
- § 5 pkt 2 b rozporządzenia z 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowego rodzaju kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposób pobierania wpisu od odwołania do kosztów postępowania odwoławczego (Dz.U. poz. 2437).
- art. 36 ust. 3 Kodeksu Etyki Radców Prawnych,
- § 50 ust. 3 Kodeksu Etyki Adwokackiej.
Powiązane treści
