Jak ochronić się przed nierzetelnym wykonawcą w przyszłych postępowaniach? 2 sposoby
Zdarza się, że do postępowania przystępuje wykonawca, z którym zamawiający współpracował już wcześniej, przy czym współpraca była daleka od oczekiwanej. Czy sam fakt, że wykonawcę obciążono karami umownymi podczas poprzedniej realizacji umowy, jest powodem, aby wyeliminować go z bieżącej procedury? Niekoniecznie. W tym celu zadbaj przede wszystkim o odpowiednie podstawy wykluczenia i pamiętaj, by skrupulatnie przeanalizować referencje.
W przypadku trudnej współpracy z wykonawcą a przy tym obawy, że będzie się on ubiegać o zamówienie w kolejnym postępowaniu, zamawiający powinien przewidzieć w dokumentach zamówienia dwa elementy:
1) warunki udziału w postępowaniu w zakresie doświadczenia wykonawcy;
2) fakultatywne przesłanki wykluczenia, w szczególności z art. 109 ust. 1 pkt 5 i pkt 7 ustawy Pzp.
Żądaj referencji i analizuj je
Jeżeli jakość świadczenia usług przez wykonawcę jest niska, to być może również inni zamawiający będą zwracać uwagę na tę okoliczność. Może to skutkować tym, że referencje w ogóle nie zostaną wystawione lub z ich treści będzie wynikać, że usługa nie była świadczona należycie. Tym samym może się okazać, że wykonawca ten nie będzie w stanie potwierdzić, że posiada doświadczenie oczekiwane przez zamawiającego.
KIO w wyroku z 26 stycznia 2021 r. (sygn. akt KIO 3450/20) wyjaśniła, że „(...) niewykonanie umowy ma miejsce wtedy, gdy nie została ona całkowicie zrealizowana, natomiast nienależyte wykonanie umowy ma miejsce wtedy, gdy świadczenie zostało wykonane, ale niezgodnie z umową np. co do jakości, ilości, czy terminu wykonania (tak też Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 15 lutego 2002 r., sygn. akt III CZP 86/01)”.
Wynika z tego, że zamawiający oceniając otrzymane od wykonawcy referencje, ma prawo ocenić je pod kątem tego, czy usługa faktycznie została należycie wykonana.
Istotne są podstawy wykluczenia
Zamawiający, o ile przewidzi to w dokumentach zamówienia, ma prawo wykluczyć z postępowania wykonawcę, który:
- w sposób zawiniony poważnie naruszył obowiązki zawodowe, co podważa jego uczciwość, w szczególności gdy wykonawca w wyniku zamierzonego działania lub rażącego niedbalstwa nie wykonał lub nienależycie wykonał zamówienie, co zamawiający jest w stanie wykazać za pomocą stosownych dowodów;
- z przyczyn leżących po jego stronie, w znacznym stopniu lub zakresie nie wykonał lub nienależycie wykonał albo długotrwale nienależycie wykonywał istotne zobowiązanie wynikające z wcześniejszej umowy w sprawie zamówienia publicznego lub umowy koncesji, co doprowadziło do wypowiedzenia lub odstąpienia od umowy, odszkodowania, wykonania zastępczego lub realizacji uprawnień z tytułu rękojmi za wady.
Gdyby wykonawca, który niewłaściwie świadczył zamawiającemu wcześniejszą umowę, złożył ofertę w postępowaniu, to należy przeanalizować, czy nie zachodzi wobec niego jedna ze wskazanych wyżej podstaw wykluczenia z postępowania.
