JEDNOSTKA SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH

Stan prawny na dzień: 24.05.2023

Jednostki sektora finansów publicznych (dalej: JSFP) podlegają reżimowi ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Ustawa ta, choć nie zawiera legalnej definicji JSFP, nakreśla katalog form, w jakich mogą być tworzone te jednostki.

JSFP są to podmioty, które realizują zadania publiczne. Ich działalność jest finansowana z budżetu państwa.

Jednostka sektora finansów publicznych – katalog

Do katalogu jednostek sektora finansów publicznych należą:

  • organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, organy kontroli państwowej i ochrony prawa oraz sądy i trybunały;
  • jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki;
  • związki metropolitalne;
  • jednostki budżetowe;
  • samorządowe zakłady budżetowe;
  • agencje wykonawcze;
  • instytucje gospodarki budżetowej;
  • państwowe fundusze celowe;
  • Zakład Ubezpieczeń Społecznych i zarządzane przez niego fundusze oraz Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i fundusze zarządzane przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego;
  • Narodowy Fundusz Zdrowia;
  • samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej;
  • uczelnie publiczne;
  • Polska Akademia Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne;
  • państwowe i samorządowe instytucje kultury;
  • inne państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw, instytutów badawczych, instytutów działających w ramach Sieci Badawczej Łukasiewicz, banków oraz spółek prawa handlowego;
  • Bankowy Fundusz Gwarancyjny.

Regulacje prawne, które są podstawą utworzenia JSFP

Jednostki sektora finansów publicznych mogą być tworzone na podstawie ustawy o finansach publicznych albo na podstawie odrębnych ustaw.

Na podstawie ustawy o finansach publicznych tworzone są podmioty:

  • jednostki budżetowe,
  • samorządowe zakłady budżetowe oraz
  • instytucje gospodarki budżetowej.

Podmioty sektora budżetowego a zasada stosowania PZP

Jednostki sektora finansów publicznych kwalifikowane są jako zamawiający publiczni, o których mowa w art. 4 pkt 1 ustawy Pzp. Jeżeli jednak, wykonują jeden z rodzajów działalności sektorowej, o której mowa w art. 5 ust. 4 ustawy Pzp, mogą być kwalifikowani jako zamawiający sektorowi, o czym z kolei przesądza art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp.

Szczególne rygory związane z udzielaniem zamówień publicznych przez JSFP:

  1. Obowiązek sporządzenia i publikacji planu postępowań w terminie 30 dni od dnia przyjęcia budżetu lub planu finansowego przez uprawniony organ. Jednostki te  sporządzają plan postępowań o udzielenie zamówień, jakie przewidują przeprowadzić w danym roku finansowym. Plan zamieszcza się w Biuletynie Zamówień Publicznych, na zasadach określonych w dziale III w rozdziale 2 ustawy Pzp, oraz na stronie internetowej zamawiającego (art. 23 ustawy Pzp).
  2. Możliwość stosowania kryterium ceny jako jedynego kryterium oceny ofert albo jako kryterium o wadze przekraczającej 60% istnieje wyłącznie wówczas, gdy w opisie przedmiotu zamówienia określono wymagania jakościowe odnoszące się do co najmniej głównych elementów składających się na przedmiot zamówienia (art. 246 ust. 2 ustawy Pzp).
  3. Możliwość udzielania zamówień tzw. in-house w trybie z wolnej ręki, jeżeli zostaną spełnione przesłanki z art. 214 ust. 1 pkt 11–14 ustawy Pzp.
  4. W przypadku gdy podejmowane w toku postępowania czynności będą niezgodne z wytycznymi zawartymi w ustawie Pzp, w przypadku jednostek należących do sektora finansów publicznych, pojawia się odpowiedzialność na gruncie ustawy z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Szczegółowy katalog okoliczności i zdarzeń stanowiących naruszenie dyscypliny finansów publicznych w zakresie udzielania zamówień publicznych określa art. 17 tej ustawy. Nie znajdzie natomiast zastosowania odpowiedzialność opisana w art. 618–622 ustawy Pzp.
  5. Do udzielania zamówień publicznych, których wartość jest mniejsza niż 130.000 zł, przez JSFP, nie ma zastosowania ustawa Pzp. Nie oznacza to jednak upoważnienia do udzielania zamówień o wartości bagatelnej w dowolny sposób. Zamawiający będący JSFP powinien mieć zawsze na względzie przepisy ustawy o finansach publicznych, a w szczególności art. 44 ust. 3 tejże ustawy. Zgodnie z dyspozycją przytoczonej regulacji, wszelkie wydatki publiczne powinny być dokonywane w sposób:
  • celowy,
  • oszczędny,
  • skuteczny,
  • efektywny i
  • terminowy.
Autor:

Katarzyna Bełdowska

Katarzyna Bełdowska

Katarzyna Bełdowska

ekspert z zakresu zamówień publicznych, wieloletni praktyk działający zarówno po stronie zamawiających jak i wykonawców, autor licznych profesjonalnych publikacji z dziedziny zamówień publicznych, w...
Słowa kluczowe:
jednostka

Powiązane treści