Katarzyna Bełdowska

Katarzyna Bełdowska

Ekspert zamówień publicznych, autorka licznych publikacji, pracownik administracji samorządowej
1128 artykułów na stronie
Ekspert z zakresu zamówień publicznych, wieloletni praktyk działający zarówno po stronie zamawiających jak i wykonawców, autor licznych profesjonalnych publikacji z dziedziny zamówień publicznych, w tym książkowych, materiałów konferencyjnych i artykułów w publikatorach branżowych, aktualnie pracownik kadry zarządzającej administracji samorządowej oraz współpracownik kancelarii prawnej

Artykuły eksperta

Sprawdź na przykładzie, dlaczego warto wskazywać fakultatywne przesłanki wykluczenia za nierzetelność

Pytanie: Wykonawca, z którym była podpisana umowa (w procedurze krajowej, ale z dofinansowaniem) na realizację inwestycji polegającej na wykonaniu termomodernizacji budynku szkoły, odstąpił od umowy. Informację o odstąpieniu wykonawca przekazał zamawiającemu w dniu, w którym zgodnie z umową powinien zakończyć prace. Niezwłocznie po otrzymaniu odstąpienia zamawiający wezwał go do zakończenia robót, ale wezwanie zostało zignorowane. Do wykonania pozostało prac na ok. 10% wartości umowy. Zamawiający złożył do sądu pozew o ustalenie odstąpienia od umowy za bezskuteczne, w grudniu sąd poprosił o uzupełnienie pozwu o kwotę sporu. Współpraca z wykonawcą na etapie realizacji inwestycji była bardzo trudna m.in. od momentu przejęcia placu budowy prace były pozorowane, roboty prowadzone były jednoczasowo przez przeciętnie dwóch pracowników, zwykle obcokrajowców, bez przewidzianego prawem i umową nadzoru. Poszczególne prace rozpoczynano z ogromnym opóźnieniem, więc nie było możliwości dochowania terminów realizacji wynikających z umowy i sporządzonego harmonogramu. W miejscu prowadzenia robót nie było kierownika budowy ani koordynatora robót, konsekwencją czego nie mieliśmy możliwości dokonywania odbioru robót zanikających i ulegających zakryciu. Osoby te nie pojawiały się na inicjowanych przez inwestora kolejnych radach budowy, poprzez brak ich obecności utrudniony był np. wykonany przez podwykonawcę odbiór remontu dachu. W lipcu wykonawca zabrał z terenu budowy dziennik budowy i mimo wielokrotnych wezwań, do chwili obecnej go nie zwrócił. Opóźnienia spowodowały, że wymiana pokrycia dachowego została zakończona dopiero 16 października br. w trakcie trwania roku szkolnego. Opóźnienia w zakresie montażu pieca oraz zamówienie kotła po upływie terminu, w którym miał być zamontowany, spowodowały konieczność uruchomienia ogrzewania zastępczego i poniesienia dodatkowych kosztów zarówno w związku z koniecznością zakupu czynnika grzewczego, jak i kosztów dostosowania pieca. Dokonaliśmy inwentaryzacji niewykonanych robót, przekazaliśmy ją wykonawcy oraz wezwaliśmy do wystawienia faktury za wykonane prace. Dysponując inwentaryzacją, ponownie oszacowaliśmy wartość prac i ogłosiliśmy przetarg nieograniczony na wykonanie zastępcze (wartość brutto to ok. 308.000 zł). W wyznaczonym terminie wniesiono dwie oferty − wykonawca, który nie dokończył głównego zamówienia i odstąpił od umowy, przystąpił do przetargu i złożył najkorzystniejszą ofertę. Nie zastosowano przesłanek fakultatywnych, ponieważ to wykonawca, a nie zamawiający odstąpił od umowy. Zamawiający domyśla się, że wykonawca chce kontynuować przerwane roboty, by w jakimś stopniu zrekompensować sobie koszty niedoszacowania wartości materiałów i urządzeń oraz kar umownych z poprzedniej umowy. Ponadto na terenie budowy wykonawca po odstąpieniu od umowy do tej pory pozostawił materiały budowlane i piec CO, który nie został przez niego zamontowany. Z informacji, jakimi dysponuje zamawiający, wynika, że piec ten nie spełnia wymogów postawionych w dokumentacji przetargowej, mimo że wykonawca w dołączonych kosztorysach podał, że dysponuje odpowiednim piecem (przepisał KNNR 4 0502/01 z przedmiarów). Czy zamawiający może wezwać wykonawcę na podstawie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp do złożenia wyjaśnień treści złożonej oferty i poprosić o potwierdzenie parametrów pieca określonych w dokumentacji projektowej? W jaki sposób zamawiający może wykluczyć nierzetelnego wykonawcę lub odrzucić jego ofertę? Czy można zlecić wykonanie zastępcze firmie, z powodu której realizowane jest to wykonanie (dotychczasowemu wykonawcy, który nie wywiązał się z umowy)?
25 kwietnia 2019Czytaj więcej

Negocjacje z ogłoszeniem – czy wolno skrócić termin składania ofert wstępnych?

Pytanie: Artykuł 57 ust. 6 ustawy Pzp dotyczący składania ofert wstępnych w trybie negocjacji z ogłoszeniem stanowi: „Zamawiający wyznacza termin składania ofert wstępnych, z uwzględnieniem czasu niezbędnego do przygotowania i złożenia oferty wstępnej, z tym że termin ten nie może być krótszy niż 30 dni od dnia przekazania zaproszenia do składania ofert wstępnych. Do składania ofert wstępnych przepisy art. 52 ust. 3–5 stosuje się odpowiednio.” Przepisy artykułu 52 ust. 3-5, do których odsyła ustawodawca, dotyczą terminów postępowań wyłącznie dla zamówień o wartości równej progom unijnym lub wyższej od nich. Czy dobrze odczytuję intencję ustawodawcy, że w przypadku trybu negocjacji z ogłoszeniem dla zamówień o wartości powyżej progów unijnych zamawiający może skrócić termin składania ofert wstępnych z 30 do 10 dni, natomiast dla zamówień o wartości mniejszej niż progi unijne już nie jest to możliwe? Wydaje się, że nawet art. 52 ust. 4, w którym jest mowa o zaistnieniu pilnej potrzeby również na to nie pozwala, bo jest w nim użyty spójnik „oraz”. Czy w procedurze prowadzonej w trybie negocjacji z ogłoszeniem dla zamówienia o wartości poniżej progów unijnych istnieje możliwość skrócenia terminu składania ofert wstępnych z 30 dni do mniejszej liczby? Może wspomniany wyżej art. 45 ust. 4 jednak na to pozwala?
23 kwietnia 2019Czytaj więcej

Kiedy wolno przesunąć termin realizacji w umowie?

Pytanie: Zamawiający zawarł umowę z wykonawcą w wyniku postępowania o zamówienie publiczne na opracowanie dokumentacji projektowej wraz z pełnieniem nadzoru autorskiego dla zadania „Przebudowa i remont pomieszczeń w celu utworzenia pracowni cytostatyków oraz przeniesienia zlikwidowanych pomieszczeń w inne miejsca wraz z przebudową instalacji wewnętrznych”. Wykonawca pisemnie poprosił o wydłużenie terminu realizacji umowy. Zmiany, jakie zamawiający proponuje w stosunku do dokumentacji przetargowej – opisu przedmiotu zamówienia tj. zmiany koncepcji projektu pierwotnego są okolicznościami niezależnymi od niego a będącymi wynikiem modyfikacji zakresu prac ujętych w dokumentach przetargowych tj. zmiany lokalizacji dotychczasowych pomieszczeń. W wyniku zmian proponowanych przez zamawiającego konieczne byłoby przedłużenie terminu realizacji umowy. Zmiany proponowane przez zamawiającego w stosunku do pierwotnych zapisów przedmiotu zamówienia uległyby zmianie, gdyż oprócz zmian w zakresie przeznaczenia pomieszczeń wiązałoby się to ze zmianą ich lokalizacji oraz wydzielenia nowego pomieszczenia. Czy zamawiający może dokonać takich zmian w dokumentach, które stanowiły opis przedmiotu zamówienia i były wytycznymi do opracowania ww. dokumentacji i czy w związku z tymi zmianami możliwe byłoby przedłużenie terminu realizacji umowy? Czy konieczne jest uruchomienie nowego przetargu zgodnie z art. 144 ust. 3 ustawy Pzp? W siwz zamawiający zawarł zapisy odnośnie do zmian umowy: „Zamawiający przewiduje możliwość dokonania następujących zmian treści umowy: 1)      zmiana terminu wykonania przedmiotu umowy, będąca następstwem działania organów administracji, w szczególności przekroczenie zakreślonych przez prawo terminów wydawania przez organy administracji decyzji, zezwoleń, itp.; termin wykonania przedmiotu umowy może ulec odpowiedniemu przedłużeniu, o czas niezbędny do zakończenia wykonywania jej przedmiotu w sposób należyty, nie dłużej jednak niż o okres trwania tych okoliczności; 2)      zmiana sposobu wykonania umowy w przypadku gdy wystąpi konieczność zrealizowania przedmiotu umowy przy zastosowaniu innych rozwiązań ze względu na zmiany obowiązującego prawa; 3)      zmiana ceny wykonywanych usług projektowych w przypadku, jeżeli jest to konieczne i spowodowane zmianą stawki podatku od towarów i usług (VAT) (…)”.
8 kwietnia 2019Czytaj więcej

Jak szacować i udzielać zamówień z wieloletniego projektu dofinansowanego z UE?

Pytanie: Moje pytanie dotyczy zamówienia na termomodernizację budynku urzędu miejskiego. Zadanie jest dofinansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego RPO-WO 2014–2020. Zadanie obejmuje lata 2019 i 2020 z tym, że w jego zakres wchodzi: 1)      termomodernizacja budynku (elewacja, okna) – zgodnie z wnioskiem wydatki do poniesienia w II–IV kwartałach 2019 roku, 2)      pokrycie dachu – zgodnie z wnioskiem wydatki do poniesienia w III kwartale 2020 roku, 3)      instalacje elektryczne – zgodnie z wnioskiem wydatki do poniesienia od II do III kwartału 2020 roku, 4)      instalacja fotowoltaiczna – zgodnie z wnioskiem wydatki do poniesienia od II do III kwartału 2020 roku. W budżecie na 2019 rok mamy kwotę na zadanie pierwsze, natomiast na całość inwestycji w wieloletniej prognozie finansowej. Czy zadanie należy ogłosić w całości czy z możliwością składania ofert częściowych? Jeśli dopuścimy składanie ofert częściowych, może dojść do sytuacji, że np. na zadanie 2, 3 lub 4 nikt w bieżącym roku nie złoży oferty, bo realizacja odbędzie się dopiero w 2020 roku. W związku z tym zastanawiamy się, czy nie udzielić zamówienia w częściach tj. na zadanie 1 w 2019 roku a kolejnych (zadania 2, 3 i 4) w 2020 roku lub pod koniec 2019 roku. Czy można nie dopuszczać składania ofert częściowych i ogłosić wszystkie części przedmiotowego zamówienia w 2019 roku? Czy montaż fotowoltaiki będzie w tym przypadku dostawą? Wówczas jej koszt nie przekroczy 30.000 euro i obowiązywałaby nas baza konkurencyjności. Jak rozpisać te zadania, aby uniknąć ewentualnych korekt finansowych?
4 kwietnia 2019Czytaj więcej

Sprawdź, kiedy oryginalny dokument elektroniczny a kiedy skan poświadczony kwalifikowanym podpisem

Pytanie: Zamawiający przygotowuje postępowanie unijne. Jaka powinna być forma składanych dokumentów? Czy JEDZ musi być złożony w oryginale z kwalifikowanym podpisem elektronicznym? Czy taka forma dotyczy także JEDZ uzupełnianego na podstawie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp czy może to być forma elektronicznej kopii podpisanej kwalifikowanym podpisem elektronicznym? Czy poniższa forma zapisów siwz jest prawidłowa? „Oryginał podpisany kwalifikowanym podpisem elektronicznym dotyczy takich dokumentów i oświadczeń jak: formularz ofertowy, specyfikacja asortymentowo-cenowa stanowiąca integralną część oferty, JEDZ, pełnomocnictwo, wadium np. w postaci gwarancji ubezpieczeniowej lub gwarancji bankowej. Elektroniczna kopia dokumentu lub oświadczenia jest to skan lub zdjęcie dokumentu bądź oświadczenia podpisany/e kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Forma ta dotyczy: oświadczenia o przynależności lub braku przynależności do tej samej grupy kapitałowej zgodnie z art. 24 ust. 11 ustawy Pzp, informacji z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie określonym w art. 24 ust. 1 pkt 13, 14 i 21 ustawy Pzp wystawionej nie wcześniej niż 6 miesięcy przed upływem terminu składania ofert, zaświadczenia właściwego naczelnika urzędu skarbowego potwierdzającego, że wykonawca nie zalega z opłacaniem podatków, wystawionego nie wcześniej niż 3 miesiące przed upływem terminu składania ofert lub innego dokumentu potwierdzającego, że wykonawca zawarł porozumienie z właściwym organem podatkowym w sprawie spłat tych należności wraz z ewentualnymi odsetkami lub grzywnami, w szczególności uzyskał przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie lub rozłożenie na raty zaległych płatności bądź wstrzymanie w całości wykonania decyzji właściwego organu, zaświadczenia właściwej terenowej jednostki organizacyjnej ZUS lub KRUS albo innego dokumentu potwierdzającego, że wykonawca nie zalega z opłacaniem składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, wystawionego nie wcześniej niż 3 miesiące przed upływem terminu składania ofert bądź innego dokumentu potwierdzającego, że wykonawca zawarł porozumienie z właściwym organem w sprawie spłat tych należności wraz z ewentualnymi odsetkami lub grzywnami, w szczególności uzyskał przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie lub rozłożenie na raty zaległych płatności lub wstrzymanie w całości wykonania decyzji właściwego organu, odpisu z właściwego rejestru lub z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, jeżeli odrębne przepisy wymagają wpisu do rejestru lub ewidencji, w celu potwierdzenia braku podstaw wykluczenia na podstawie art. 24 ust. 5 pkt 1 ustawy Pzp, oświadczenia wykonawcy o braku wydania wobec niego prawomocnego wyroku sądu lub ostatecznej decyzji administracyjnej o zaleganiu z uiszczaniem podatków, opłat lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne albo – w przypadku wydania takiego wyroku lub decyzji – dokumentów potwierdzających dokonanie płatności tych należności wraz z ewentualnymi odsetkami lub grzywnami lub zawarcie wiążącego porozumienia w sprawie spłat tych należności, zgodnie z wzorem stanowiącym załącznik nr 4 do siwz, oświadczenia wykonawcy o braku orzeczenia wobec niego tytułem środka zapobiegawczego zakazu ubiegania się o zamówienia publiczne, oświadczenia wykonawcy o niezaleganiu z opłacaniem podatków i opłat lokalnych, o których mowa w ustawie z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. z 2016 r. poz. 716), dokumentów dotyczących podmiotu trzeciego, w celu wykazania braku istnienia wobec nich podstaw wykluczenia oraz spełnienia, w zakresie, w jakim wykonawca powołuje się na jego zasoby, warunków udziału w postępowaniu – jeżeli wykonawca polega na zasobach podmiotu trzeciego, wykazu usług wykonanych w okresie ostatnich 3 lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym okresie, wraz z podaniem ich wartości, przedmiotu, dat wykonania i podmiotów, na rzecz których usługi zostały wykonane należycie wraz z dowodami określającymi, czy usługi wykazane na potwierdzenie spełniania warunku udziału w postępowaniu, zostały wykonane należycie (…), wykazu osób, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia wraz z oświadczeniem dotyczącym dysponowania osobami – w zakresie niezbędnym do wykazania spełnienia warunku dysponowania osobami zdolnymi do wykonania zamówienia, oświadczenia i dokumentów potwierdzających, że oferowane usługi odpowiadają wymaganiom określonym przez zamawiającego: (…) zaświadczenia niezależnego podmiotu zajmującego się poświadczaniem spełniania przez wykonawcę określonych norm zapewnienia jakości (…)”. Które zatem dokumenty lub oświadczenia muszą być składane w formie oryginału podpisanego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, a które można przedstawić w formie kopii dokumentu elektronicznego (skanu lub zdjęcia) potwierdzonej kwalifikowanym podpisem elektronicznym?
3 kwietnia 2019Czytaj więcej

O bezpiecznych zasadach korekty ofert

Pytanie: Wykonawca miał obowiązek przedstawienia ceny w formularzu ofertowym we wskazanych do tego komórkach. Dodatkowo w tabeli miał dokonać matematycznego działania poprzez przemnożenie ceny jednostkowej netto przez ilość danego asortymentu pozostającą w zapotrzebowaniu zamawiającego. Poniżej przedstawiam układ, jaki został opracowany w formularzu ofertowym: „1.2. Cena zamówienia brutto: ……………………… PLN Słownie: …................................ Stawka VAT: ………. % Kwota VAT: ………. PLN Wartość netto zamówienia: ……….. PLN Słownie: ……………………......... Tabela nr 2 L.p. Urządzenie Model (typ, symbol)/producent j.m. Cena jedn. netto [PLN] Ilość wartość netto zamówienia [PLN] kol. 5 x kol. 6 1 2 3 4 5 6 7 1. szt. 29. Cenę należy podać z zaokrągleniem do dwóch miejsc po przecinku”. W treści siwz nie mam wskazania, że wartość z kolumny 7 tabeli należy przenieść do „wartości netto zamówienia” powyżej, ponieważ wydawało mi się, że taki układ w formularzu ofertowym jest oczywisty i nie będzie tu żadnych wątpliwości. Jedynie w treści siwz wykonawcy otrzymali pouczenie, że cyt.: „Wszystkie składniki wskazane w pkt 1.1., 1.2., 1.3., 1.4. i 1.5. Załącznika nr 1 – formularz ofertowy, w zależności od tego na którą z części przedmiotu zamówienia jest składana oferta, muszą być wpisane w wyznaczonych miejscach odpowiednio liczbą i słownie. W przypadku gdy oferta nie jest składana w danej części przedmiotu zamówienia, należy wykreślić odpowiedni pkt dotyczący tej części lub wpisać »nie dotyczy«. Wszystkie pola (wolne miejsca przeznaczone do wypełnienia) w tabelach nr 1–6 w ww. Załączniku nr 1 muszą być szczegółowo wypełnione. W miejscach dotyczących składników cenowych, zaoferowane i wpisane przez wykonawcę kwoty w pola tabel muszą być wyższe niż 0 i określone z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku”. Otrzymałam 8 ofert i żaden z wykonawców nie pomylił się, oprócz jednego, do którego odnosi się moje pytanie. Wyliczył on prawidłowo wartość netto w tabeli w kolumnie 7, ale wartość tę wpisał w miejscu „cena zamówienia brutto” i dokonał dalszych czynności odjęcia od tej ceny stawki VAT. W konsekwencji w wartości netto pojawiła się inna kwota jak w kolumnie 7 tabeli. W jaki sposób i czy w ogóle można to poprawić? Czy zwrócić się do wykonawcy w trybie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp celem wyjaśnienia zaistniałej sytuacji? Wykonawca może wówczas stwierdzić, że przez nieuwagę wyliczoną przez niego wartość netto potraktował jako cenę zamówienia brutto, ale również może odpowiedzieć, że omyłkowo zawarł w tabeli cenę zamówienia brutto i w kolumnie cena jednostkowa jest cena brutto nie netto – co wtedy zrobić?
25 marca 2019Czytaj więcej