Od profesjonalnego wykonawcy wymaga się podwyższonej staranności
Definicja należytej staranności zawarta jest w art. 355 § 1 Kodeksu cywilnego. Dłużnik jest zobowiązany do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju (należyta staranność). Jak precyzuje rodzima judykatura, przypisanie określonej osobie niedbalstwa jest uzasadnione tylko wtedy, gdy osoba ta zachowała się w określonym miejscu i czasie w sposób odbiegający od właściwego dla niej miernika należytej staranności (wyrok SN z 10 marca 2004 r., sygn. akt IV CK 151/03). W praktyce jego zastosowanie polega na wyznaczeniu stosownego modelu, ustalającego optymalny w danych warunkach sposób postępowania, odpowiednio skonkretyzowanego i aprobowanego społecznie, a następnie na porównaniu zachowania dłużnika z tak określonym wzorcem (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 30 września 2020 r., sygn. akt KIO 2095/20).
O tym, czy na tle konkretnych okoliczności można danej osobie postawić zarzut braku należytej staranności w dopełnieniu obowiązków, decyduje jednak nie tylko niezgodność jej postępowania z wyznaczonym modelem, lecz także empirycznie uwarunkowana możliwość oraz powinność przewidywania odpowiednich następstw zachowania. Tak ukształtowane zasady zostały w znaczny sposób zaostrzone w stosunku do profesjonalistów. Przepis art. 355 § 2 kc precyzuje, że należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności. W istotę aktywności gospodarczej wliczony jest bowiem niepisany wymóg niezbędnej wiedzy fachowej, obejmującej nie tylko czysto formalne kwalifikacje, ale także doświadczenie wynikające z praktyki zawodowej oraz ustalone zwyczajowo standardy postępowania.
W wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z 20 lipca 2018 r. (sygn. akt XXIII Ga 849/18), wskazano: „Działając na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 17 p.z.p., zamawiający wyklucza wykonawcę, który w wyniku lekkomyślności (tzn. jest świadomy, że może podać informacje nieprawdziwe, ale bezpodstawnie sądzi, że do tego nie dojdzie) lub niedbalstwa (tzn. podaje nieprawdziwe informacje, nie zdając sobie z tego sprawy) przedstawił informacje wprowadzające w błąd zamawiającego, mogące mieć istotny wpływ na decyzje podejmowane przez zamawiającego w postępowaniu o udzielenie zamówienia”.
Więcej na temat wymogów stawianych wykonawcom w zakresie ich sytuacji podmiotowej przeczytasz m.in. w artykułach:
- Czy nieprecyzyjne określenie wymaganych uprawnień w siwz zmusza do unieważnienia postępowania?
- Kiedy wykluczyć wykonawcę za popełnienie przestępstw przeciwko środowisku, prawu pracy i socjalnemu?
- Na jakim poziomie można określić wymaganą zdolność kredytową wykonawcy?
- Doświadczenie spółki cywilnej – czy można wykazać prace realizowane na rzecz wspólnika?
