GWARANCJA BANKOWA, GWARANCJA UBEZPIECZENIOWA

Stan prawny na dzień: 05.01.2024

Gwarancja bankowa lub gwarancja ubezpieczeniowa to dwie spośród, dopuszczonych ustawą Pzp, form wniesienia:

  • wadium – art. 97 ust. 7 pkt 2 i pkt 3 ustawy Pzp;
  • zabezpieczenia zaliczek udzielanych na poczet wykonania zamówienia – art. 442 ust. 3 pkt 2 i pkt 3 ustawy Pzp;
  • zabezpieczenia należytego wykonania umowy – art. 450 ust. 1 pkt 3 i pkt 4 ustawy Pzp.

Gwarancja bankowa

Gwarancja bankowa uregulowana jest w art. 81 ustawy Prawo bankowe. Przepis ten mówi, że gwarancją bankową jest jednostronne zobowiązanie banku – gwaranta, że po spełnieniu przez podmiot uprawniony (beneficjenta gwarancji) określonych warunków zapłaty, które mogą być stwierdzone określonymi w tym zapewnieniu dokumentami, jakie beneficjent załączy do sporządzonego we wskazanej formie żądania zapłaty, bank ten wykona świadczenie pieniężne na rzecz beneficjenta gwarancji – bezpośrednio albo za pośrednictwem innego banku.

Udzielenie i potwierdzenie gwarancji bankowej następuje na piśmie pod rygorem nieważności. Innymi słowy istotą gwarancji bankowej jest to, że bank zobowiązuje się do zapłacenia beneficjentowi gwarancji kwoty wskazanej w treści gwarancji. Wypłata nastąpi w sytuacji, gdy zleceniodawca gwarancji nie wywiąże się ze zobowiązania wobec beneficjenta, a beneficjent gwarancji skieruje do banku odpowiednie żądanie.

Gwarancja ubezpieczeniowa

Gwarancja ubezpieczeniowa nie jest objęta żadną regulacją ustawową. Gwarancja taka stanowi pisemne zobowiązanie ubezpieczyciela (gwaranta) do wypłaty określonej kwoty na rzecz beneficjenta gwarancji (podmiotu, na rzecz którego została wystawiona gwarancja), w przypadku gdy ziszczą się warunki określone w gwarancji, np. gdy uczestnik postępowania o udzielenie zamówienia publicznego lub wykonawca kontraktu nie spełni swoich zobowiązań wobec beneficjenta gwarancji.

W wyroku Sądu Najwyższego z 15 lutego 2018 r. (sygn. akt IV CSK 86/17) stwierdzono, że „(...) ze względu na brak odrębnej regulacji ustawowej – ustawa z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (ówcześnie tekst jedn. Dz. U. z 2015 r., poz. 1844 ze zm.) poprzestaje w zasadzie na uwzględnieniu umowy gwarancji ubezpieczeniowej w katalogu czynności ubezpieczeniowych (art. 4 ust. 7 pkt 1 i 2) – należy uznać, że w tym względzie co do zasady miarodajne są reguły dotyczące ustawowo uregulowanej gwarancji bankowej (por. też wyroki Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 2010 r., V CSK 233/09, OSNC 2010, nr 11, poz. 146; z dnia 14 kwietnia 2016 r., II CSK 388/15, niepubl.).

Nawiązując zatem do dorobku powstałego na gruncie art. 81 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (ówcześnie tekst jedn. Dz. U. z 2015 r., poz. 128 ze zm.; dalej także: p.b.), można wskazać, że gwarancja ubezpieczeniowa jest jednostronnym zobowiązaniem ubezpieczyciela – gwaranta, że po ziszczeniu się określonych w nim »warunków«, które mogą być stwierdzone określonymi dokumentami, jakie beneficjent gwarancji załączy do sporządzonego we wskazanej formie żądania zapłaty, ubezpieczyciel ten spełni świadczenie pieniężne na rzecz beneficjenta gwarancji”.

Krzysztof Hodt

Krzysztof Hodt

praktyk z wieloletnim doświadczeniem w stosowaniu Prawa zamówień publicznych, aktualnie specjalista w wydziale zamówień publicznych jednej z największych instytucji zamawiających w Polsce
Słowa kluczowe:
gwarancja bankowa