KIO 1238/17 WYROK dnia 10 lipca 2017 r.

Sygn. akt: KIO 1238/17 

WYROK 

z dnia 10 lipca 2017 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący:     Aneta Mlącka 

Protokolant:             Agata Dziuban 

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 06 lipca 2017 r. w Warszawie odwołania wniesionego w 

dniu  16.06.2017  r.  przez

  wykonawcę  Impel  Cleaning  sp.  z  o.o.,  ul.  Ślężna  118,  53-111 

Wrocław w postępowaniu prowadzonym Jednostkę Wojskową nr 3964, ul. Bystra 1, 03-

700 Warszawa 

przy udziale wykonawcy 

Clean Service P.F., Chyliczki ul. Melanii 21B, 05-500 Piaseczno 

zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego,  

orzeka: 

oddala odwołanie  

2.  kosztami postępowania obciąża

 Odwołującego Impel Cleaning sp. z o.o., ul. Ślężna 

118, 53-111 Wrocław  

2.1.  zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania

  odwoławczego  kwotę  15 000  zł  00  gr 

(słownie:

 piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego - Impel 

Cleaning sp. z o.o., ul. Ślężna 118, 53-111 Wrocław tytułem wpisu od odwołania 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  -  Prawo  zamówień 

publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 2164 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od 

dnia  jego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby 

Odwoławczej do Sądu Okręgowego w

 Warszawie. 

Przewodniczący:      ……………………….. 

Sygn. akt: KIO 1238/17 

UZASADNIENIE 

Zamawiający  -  Jednostka  Wojskowa  3964  prowadzi  postępowanie  w  trybie  przetargu 

nieograniczonego  pn.  „Usługi  stałego  sprzątania  powierzchni  wewnętrznych  i  zewnętrznych 

w kompleksach wojskowych w Warszawie administrowanych przez Jednostkę Wojskową nr 

3964.”  

Ogłoszenie o zamówieniu ukazało się 16 lutego 2017 r. pod numerem 2017/S 033-059816. 

Odwołujący  Impel  Cleaning  sp.  z  o.o.  wniósł  odwołanie,  w  którym  zarzucił  Zamawiającemu 

naruszenie  następujących  przepisów  w  zakresie  Części  I:  art.  7  ust.  1  i  3  ustawy  prawo 

zamówień  publicznych  poprzez  naruszenie  zasad  zachowania  uczciwej  konkurencji  oraz 

równego  traktowania  wykonawców  przy  ocenie  złożonych  ofert  i  czynności  wyboru  oferty 

najkorzystniejszej złożonej przez Wykonawcę: CLEAN- SERVICE P.F., Chyliczki, art. 87 ust. 

1  ustawy  prawo  zamówień  publicznych  poprzez  prowadzenie  przez  Zamawiającego  z 

Wykonawcą negocjacji dotyczących złożonej oferty Wykonawca CLEAN- SERVICE i zmianę 

treści  tej  oferty  na  skutek  akceptacji  przez  Zamawiającego  wyjaśnień  z  dnia  26.05.2017r., 

art.  87  ust.  2  pkt.  1  i  3  ustawy  prawo  zamówień  publicznych  poprzez  dokonanie  przez 

Zamawiającego  zmiany  treści  oferty  wybranego  Wykonawcy  poprzez  akceptację  przez 

Zamawiającego  rzekomej  omyłki  w  wyjaśnieniach  Wykonawcy  CLEAN-SERVICE  z  dnia 

28.04.2017r.,  art.  89  ust.  1  pkt,  2,  3  i  4  ustawy  prawo  zamówień  publicznych  poprzez 

zaniechania  odrzucenia  oferty  uznanej  za  najkorzystniejszą,  złożonej  przez  Wykonawcę: 

CLEAN-  SERVICE  P.F.,  Chyliczki,  ul.  Melanii  2  IB,  05-500  Piaseczno,  z  uwagi  na  fakt,  że 

treść oferty nie odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia, oferta zawiera 

rażąco  niską  cenę  oraz  jej  złożenie  stanowi  czyn  nieuczciwej  konkurencji,  art.  90  ust.  1  i  3 

ustawy  prawo  zamówień  publicznych  przez  wadliwą  ocenę  przez  Zamawiającego 

udzielonych  wyjaśnień,  art.  91  ust  1  ustawy  prawo  zamówień  publicznych  poprzez  wadliwy 

wybór oferty najkorzystniejszej. 

Odwołujący  wniósł  o  nakazanie  Zamawiającemu  uchylenia  czynności  wyboru  oferty 

wybranego  Wykonawcy:  CLEAN-SERVICE  P.F.,  odrzucenie  oferty  złożonej  przez 

wybranego Wykonawcę na podstawie art. 89 ust. 1 pkt. 2, 3 i 4 ustawy prawo zamówień w 

związku  z  art.  90  ust.  3  ustawy  prawo  zamówień  publicznych;  dokonanie  ponownej  oceny 

ofert i wybór najkorzystniejszej oferty spośród ofert ważnych. 

Odwołujący wskazał, że zgodnie z Załącznikiem nr 8 do SIWZ projekt Umowy Zamawiający 

wymagał zatrudnienia wszystkich osób na podstawie umowy o pracę. Odwołujący przytoczył 

§ 2 ust. 7 i 8: 

  Wykonawca oświadcza, że czynności w zakresie realizacji usługi utrzymania czystości na 

terenie  kompleksów  wojskowych  /jak  oferta/  w  Warszawie  będą  realizować  pracownicy  w 

rozumieniu  art.  2  Kodeksu  Pracy,  jako  stanowiący  stały  zespół  pracowników  Wykonawcy, 

wydzielony do realizacji usługi stanowiącej przedmiot umowy. 

  Wykonawca  oświadcza,  że  pracownicy  zatrudnieni  u  Wykonawcy,  stanowią  stały 

wydzielony  zespół  realizujący  bezpośrednio  usługi  porządkowe  na  terenach  kompleksów 

wojskowych/jak oferta/ w Warszawie, którzy: 

a)

  realizują usługę w systemie 8 godzinnym od poniedziałku do piątku oraz w razie potrzeby 

(w okresie zimowym łub innych nieprzewidzianych potrzeb) całodobowych dyżurów również 

w dni wolne od pracy i święta z zachowaniem minimum dobowego czasu odpoczynku przed 

rozpoczęciem kolejnego dyżuru; 

b)

  spełniają  wymagania  dotyczące  ochrony  informacji  niejawnych  określonych  w  §  6 

niniejszej umowy; 

Odwołujący  wskazał, iż wybrany Wykonawca w  odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego z 

dnia  25  kwietnia  2017r.  w  piśmie  z  dnia  28.04.2017r.  z  wyjaśnieniami  rażąco  niskiej  ceny 

stwierdził w tabeli w kolumnie „rodzaj kosztów”, iż przewidział zatrudnienie „zleceniobiorców” 

w odniesieniu do terenów wewnętrznych (wiersz nr 1 i nr 2 tabeli). Tym samym Wykonawca - 

wbrew  bezwzględnemu  obowiązkowi  zatrudnienia  osób  wyłącznie  na  podstawie  umowy  o 

pracę  -  zaproponował  w  sposób  wadliwy  w  swojej  ofercie  zatrudnienie  osób  na  podstawie 

umowy cywilnoprawnej. 

Odwołujący  uznał,  że  oferta  Wykonawcy  nie  odpowiada  treści  specyfikacji  istotnych 

warunków zamówienia i winna zostać odrzucona na podstawie przepisu art. 89 ust. 1 pkt. 2 

ustawy  prawo  zamówień  publicznych.  Zatrudnienie  osób  na  podstawie  umowy 

cywilnoprawnej  potwierdza  również,  że  złożenie  oferty  ma  charakter  czynu  nieuczciwej 

konkurencji  oraz  w  rezultacie  przesądza,  że  cena  ma  charakter  rażąco  niski,  co  oznacza 

konieczność odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt. 3 i 4 ustawy prawo zamówień 

publicznych. 

Nadto  Odwołujący  wskazał,  że  z  wyjaśnień  z  dnia  28.04.2017r.  wynika,  że  Wykonawca 

zaproponował koszty osobowe dla terenów wewnętrznych na poziomie stawki 1292,60 PLN 

oraz 969,57 PLN, która to nie uwzględnia minimalnych kosztów związanych z zatrudnieniem 

osób  na  podstawie  umowy  o  pracę  w  zakresie  wynikającym  z  obowiązku  zapewnienia 

minimalnego wynagrodzenia o pracę. 

Zamawiający  unieważnił  czynność  wyboru  oferty  najkorzystniejszej  w  Części  nr  1  i  wezwał 

wybranego Wykonawcę do wyjaśnień. 

W dniu 26 maja 2017r. wpłynęła do Zamawiającego odpowiedź Wykonawcy Clean Service. 

Z  odpowiedzi  Wykonawcy  wynika,  że  „omyłkowo”  w  poprzednich  wyjaśnieniach  w  tabeli 

wprowadził  pojęcie  „zleceniobiorca”,  podczas  gdy  w  obliczeniu  kosztów  zostały 

uwzględnione osoby zatrudnione już wcześniej na umowę o pracę oraz osoby, które zostaną 

zatrudnione w oparciu o umowę o pracę, ale pozostające w dyspozycji firmy. 

W  ocenie  Odwołującego  trudno  mówić  tutaj  o  jakiejkolwiek  omyłce  ze  strony  wybranego 

Wykonawcy.  

W przedstawionej w wyjaśnieniach poprawionej tabeli Wykonawca przedstawił: 

W  ocenie  Odwołującego  treść  w  tabeli  (znajdująca  się  w  wyjaśnieniach)  jest  niezgodna  z 

dalszymi  wyjaśnieniami,  bo  sam  Wykonawca  twierdzi,  że  pracownik  zatrudniony  na  0,88 

etatu  (7  godziny  dziennie)  daje  koszt  2262.33  zł.  Tym

  samym  Wykonawca  nie  może  w 

kolumnie  „jednostkowy  koszt”  wpisać  wartości  969.57  zł,  bo  ta  wartość  jest  według  jego 

własnych wyliczeń przypisana do pracownika zatrudnionego na 038 etatu. 

Ponadto  Wykonawca  wyjaśnił,  że  zamierza  zatrudnić  4  osoby  do  wykonania  usługi  na 

terenach wewnętrznych  tj. 3 osoby  zatrudnione  na 1/2 etatu i 1 osobę  zatrudnioną na 0,88 

etatu. Odwołujący stwierdził, że z treści tabeli wynika, że każdy z 3 pracowników na ½ etatu 

będzie pracował przez 4 godziny dziennie (20 godzin tygodniowo). Razem w ciągu jednego 

dnia  wypracują  12  godzin,  a  w  tygodniu  60  godzin.  Jeden  pracownik  zatrudniony  na  0,88 

etatu  będzie  pracował  przez  7  godziny  dziennie  (35  godzin  tygodniowo).  Odwołujący 

wskazał,  że  taka  deklaracja  Wykonawcy  pozostaje  w  rażącej  niezgodności  z  wymogiem 

Zamawiającego, który stanowi w projekcie umowy w § 2 ust. 8 c), że „pracownicy zatrudnieni 

u Wykonawcy, stanowią stały wydzielony zespół realizujący bezpośrednio usługi porządkowe 

na  terenach  kompleksów  wojskowych/jak  oferta/  w  Warszawie,  którzy  realizują  usługę  w 

systemie 8 godzinnym

 od poniedziałku do piątku oraz w razie potrzeby (w okresie zimowym 

lub innych nieprzewidzianych potrzeb) całodobowych dyżurów również w dni wolne od pracy 

i  święta  z  zachowaniem  minimum  dobowego  czasu  odpoczynku  przed  rozpoczęciem 

kolejnego dyżuru”. 

1-p.  Rodzaj kosztów 

Jednostkowy 

Koszt 

Ilość osób 

Czas 

trwania 

umowy 

Wartość w 

okresie 

zamówienia 

Pracownik 

wraz 

z 

narzutami  3  godzin 

teren 

wewnętrzny 

max. 900 m

Tym  samym,  zdaniem  Odwołującego  treść  wyjaśnień  jest  niezgodna  z  treścią  SIWZ,  gdyż 

Zamawiający wymagał do wykonania usługi co najmniej cztery osoby, które będą realizować 

usługę w systemie 8 godzinnym. 

Jak dalej argumentował Odwołujący, niezgodność z treścią specyfikacji istotnych warunków 

zamówienia  wynika  również  z  faktu,  iż  osoba  zatrudniona  na  0,88  etatu,  a  tym  bardziej 

osoba z etatu, z oczywistych względów wynikających z istoty świadczonej usługi utrzymania 

czystości nie będzie w stanie wykonać usługi na powierzchni 900 m

Odwołujący  stwierdził,  że  Zamawiający  zaniechał  wnikliwej  analizy  wyjaśnień  Wykonawcy, 

przyjmując całkowicie bezkrytycznie  złożoną przez niego kalkulację, która pozostaje rażąco 

niespójna  z  wymaganiami  Zamawiającego  zawartymi  w  specyfikacji  istotnych  warunków 

zamówienia. 

Nadto Odwołujący wskazał, że czynności Zamawiającego stanowią niedozwolone na gruncie 

przepisu  art.  87  ust.  1  ustawy  prawo  zamówień  publicznych  negocjacje  Zamawiającego  z 

Wykonawcą  dotyczące  zmiany  formy  zatrudnienia  określonej  w  treści  złożonej  oferty 

Wykonawcy CLEAN-SERVICE. Zamawiający, godząc się bezrefleksyjnie na zmianę treści tej 

oferty  na  skutek  akceptacji  przez  Zamawiającego  wyjaśnień  z  dnia  26.05.2017r.,  naruszył 

jednocześnie  przepis  art.  87  ust.  2  pkt.  1  i  3  ustawy  prawo  zamówień  publicznych,  który 

określa  zasady  poprawiania  omyłek  pisarskich  i  omyłek  związanych  z  niezgodnością  oferty 

ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia.  

Odwołujący  zarzucił  Zamawiającemu  naruszenie  art,  90  ust.  1  i  3  ustawy  prawo  zamówień 

publicznych przy ocenie złożonych wyjaśnień przez wybranego Wykonawcę. 

Wykonawca, odpowiadając na wezwanie Zamawiającego z dnia 25 kwietnia 2017r., zgodnie 

z przepisem art. 90 ust. 2 ustawy prawo zamówień publicznych, zobowiązany był  wykazać, 

ż

e oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. W wezwaniu z dnia 24 maja 2017r. Zamawiający 

ponownie  zwrócił  się  o  wyjaśnienie  rażąco  niskiej  ceny  w  odniesieniu  do  całej  Części  nr  1. 

Wybrany  Wykonawca  nie  udzielił  żadnych  wyjaśnień  w  odniesieniu  do  części  dotyczącej 

terenów  zewnętrznych  tj.  zielonych  i  utwardzonych.  Odwołujący  stwierdził,  że  wybrany 

Wykonawca  nie  przedstawił  żadnych  formalnych  dowodów  dla  potwierdzenia  zasadności 

swojej  kalkulacji.  Odwołujący  wskazał,  że  Wykonawca  nie  odpowiedział  na  wezwanie 

Zamawiającego  w  sposób  usuwający  wątpliwości  Zamawiającego  w  sposób  zupełny  i 

dostateczny,  czego  skutkiem  winna  być  decyzja  Zamawiającego  o  odrzuceniu  oferty  tego 

Wykonawcy.  

Mając na względzie opis przedmiotu zamówienia Odwołujący stwierdził, że zaproponowana 

przez Wykonawcę cena ofertowa zarówno w wymiarze ogólnym, jak i ceny jednostkowej ma 

charakter rażąco niski. 

W  przypadku  stawki  jednostkowej,  Odwołujący  stwierdził,  że  przy  powierzchni  terenów 

zielonych równej 20.563 m

 i wymaganiach Zamawiającego, mówiących o tym, iż na 1 osobę 

nie  może  przypadać  więcej  niż  9000  m

,  wynika,  że  do  sprzątania  powyższego  zakresu 

usługi  potrzeba  2,28  etatu.  Mimo  to,  w  formularzu  ofertowym  przy  usługach  sprzątania 

powierzchni  zewnętrznych  zieleni  oraz  w  udzielonych  wyjaśnieniach  rażąco  niskiej  ceny 

wybrany Wykonawca Clean Service w lokalizacji w pkt. 1 ul. 11 Listopada 17/19 podał kwotę 

zaledwie  0,02  zł.,  która  to  wartość  z  oczywistych  względów  nie  jest  w  stanie  pokryć  nawet 

kosztu  jednego  etatu  na  terenach  zielonych  (20.563  m

).  Odwołujący  obliczył,  że  cena 

miesięczna  wyniesie  411,26  zł.,  co  pokrywa  zaledwie  w  7%  kwotę  5.499,82  zł.  Nie  licząc 

kosztów pozaosobowych. 

Odwołujący  stwierdził  także,  że  cena  ofertowa  nie  uwzględnia  wartości  minimalnego 

wynagrodzenia  za  pracę  w  wysokości  obowiązującej  od  stycznia  2017r.  Wybrany 

Wykonawca  w  wyjaśnieniach  w  kalkulacji  w  tabeli  nr  3  i  nr  4 - kolumna  Jednostkowy  koszt 

wymienił  kwotę  2262,33  zł.  jako  wynagrodzenie  pracowników.  Taka  kwota  nie  uwzględnia 

kosztu zatrudnienia pracowników na podstawie minimalnego wynagrodzenia za pracę, który 

to koszt od  2017r. wynosi 2.412,20 zł.  

Ponadto  Odwołujący  wskazał  że  Wykonawca  zaproponował  koszty  osobowe  dla  terenów 

wewnętrznych na poziomie stawki 1292,60 PLN oraz 969,57 PLN, która to wartość także nie 

uwzględnia minimalnych kosztów związanych z zatrudnieniem osób na podstawie umowy o 

pracę  w  zakresie  wynikającym  z  obowiązku  zapewnienia  minimalnego  wynagrodzenia  o 

pracę. W konsekwencji cena globalna oferty Wykonawcy ma charakter rażąco niski. 

W  konsekwencji  Odwołujący  stwierdził,  że  wybrany  Wykonawca  dopuścił  się  praktyk 

zakazanych  ustawą  z  dnia  16  kwietnia  1993  r.  o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji,  nie 

stypizowanych  w  art.  17  tej  ustawy,  mieszczących  się  w  ogólnym  zakresie  dyspozycji  art  3 

ust.  1  uznk,  do  której  odsyłają  przepisy  art.  89  ust.  1  pkt  3  ustawy  prawo  zamówień 

publicznych.  Znamiona  czynu  nieuczciwej  konkurencji  wyczerpuje  m.in.  takie  działanie 

przedsiębiorcy,  które  jest  sprzeczne  z  prawem  lub  dobrymi  obyczajami,  jeżeli  zagraża  lub 

narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. Przez zamówienia publiczne zgodnie z art. 

2  pkt  13  ustawy  Pzp  należy  rozumieć  umowy  odpłatne  zawierane  między  zamawiającym  a 

wykonawcą,  których  przedmiotem  są  między  innymi  usługi.  Wykonanie  usługi  przy  stawce 

0,02 zł nie można nazwać realną ceną, porównując taką stawkę z cenami rynkowymi, w tym 

zwłaszcza  z  analogicznymi  stawkami  innych  Wykonawców  zaproponowanych  w 

przedmiotowym postępowaniu. 

W ocenie Odwołującego, cena zaproponowana przez wybranego Wykonawcę w jego ofercie 

ma charakter rażąco niski. Cena ofertowa jest niewiarygodna i nierealistyczna w porównaniu 

do  pozostałych  ofert  złożonych  w  postępowaniu,  cen  rynkowych  podobnych  zamówień,  jak 

również  kwoty,  którą  Zamawiający  zamierza  przeznaczyć  na  finansowanie  zamówienia. 

Wynika to nie tylko z manipulacji stawkami jednostkowymi  za usługi świadczone na terenie 

utwardzonym  i  zielonym,  ale  również  z  faktu  zatrudnienia  osób  na  powierzchniach 

wewnętrznych na podstawie umowy zlecenia. 

Nadto Odwołujący wskazał, że złożenie oferty z nierealną ceną miało na celu (zmierzało do) 

utrudnienia  dostępu  do  rynku  innym  wykonawcom.  Inny  cel  przedstawienia  oferty  z  ceną 

poniżej rozsądnych kosztów danego elementu usługi, jak tylko z zamiarem eliminacji innych 

wykonawców,  w  warunkach  tego  zamówienia,  nie  ma  racjonalnego  wytłumaczenia,  co 

stanowi  dostateczną  kwalifikację,  jako  deliktu  nieuczciwej  konkurencji,  z  konsekwencjami 

nakazanymi art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy prawo zamówień publicznych. 

Odwołujący podkreślił, iż Zamawiający przy ocenie ofert i wyjaśnień wybranego Wykonawcy 

pominął  całkowicie  okoliczność,  iż  przepis  art.  90  ustawy  prawo  zamówień  publicznych  w 

aktualnym  brzmieniu  nakazuje  traktowanie  oferty  jako  zawierającej  rażąco  niską  cenę,  gdy 

jej istotne części składowe są rażąco niskie, czyli w niniejszym przypadku ceny jednostkowe 

dotyczące  lokalizacji,  o  których  mowa  w  formularzu  ofertowym  w  pkt.  1  ul.  11  Listopada 

Odwołujący  argumentował,  że:  „deklaracja  Wykonawcy  w  zakresie  realizacji  niniejszego 

zamówienia  za  powyższą  cenę  grozi  Zamawiającemu  nienależytym  wykonaniem  lub 

niewykonaniem  zamówienia  w  przyszłości.  Kalkulacja  wynagrodzenia  na  takim  poziomie 

stanowi bezspornie czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisu art. 15 ust. 1 pkt 1) 

ustawy  z  dnia  16  kwietnia  1993  r.  o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji  (Dz.U.  z  2003r.  nr 

153,  poz.  1503  z  późń.  zm.).  Przepis  ten  stanowi,  iż  czynem  nieuczciwej  konkurencji  jest 

utrudnianie  innym  przedsiębiorcom  dostępu  do  rynku  przez  sprzedaż  towarów  lub  usług 

poniżej  kosztów  ich  wytworzenia  lub  świadczenia  albo  ich  odsprzedaż  poniżej  kosztów 

zakupu  w  celu  eliminacji  innych  przedsiębiorców.  Ponadto  działaniem  spełniającym 

przesłanki  uznania  danego  działania  przedsiębiorcy  za  czyn  nieuczciwej  konkurencji  jest 

działanie  sprzeczne  z  prawem  lub  dobrymi  obyczajami,  jeżeli  zagraża  lub  narusza  interes 

innego  przedsiębiorcy.  Jeżeli  działania  podejmowane  przez  przedsiębiorcę  nie  wynikają  z 

istoty konkurencji, lecz są podejmowane w celu utrudnienia dostępu do rynku i przy pomocy 

ś

rodków  nieznajdujących  usprawiedliwienia  w  mechanizmie  wolnej  konkurencji,  stanowią 

one czyn nieuczciwej konkurencji”. 

Do  postępowania  po  stronie  Zamawiającego  przystąpił  Wykonawca  P.F.  prowadzący 

działalność gospodarczą pod nazwą Clean Service P.F.. 

Izba ustaliła, że brak jest podstaw do odrzucenia odwołania. 

Uwzględniając  dokumentację  z  przedmiotowego  postępowania  o  udzielenie 

zamówienia  publicznego,  jak  również  biorąc  pod  uwagę  oświadczenia,  stanowiska  i 

dowody Stron oraz uczestnika postępowania złożone w trakcie rozprawy, Izba ustaliła 

i zważyła, co następuje.  

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.  

Izba  stwierdziła,  że  Odwołujący  legitymuje  się  uprawnieniem  do  wniesienia  odwołania, 

zgodnie z art. 179 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych. 

Odwołujący  wskazywał  w  odwołaniu  na  sprzeczność,  zawartą  w  wyjaśnieniach 

Przystępującego.  Odwołujący  podniósł,  że  treść  zawarta  w  tabeli  (znajdującej  się  w 

wyjaśnieniach  złożonych  przez  Przystępującego)  jest  niezgodna  z  dalszymi  wyjaśnieniami 

Przystępującego,  ponieważ  sam  Przystępujący  twierdzi,  że  pracownik  zatrudniony  na  0,88 

etatu  (7  godzin  dziennie)  powoduje  po  stronie  zatrudniającego  go  wykonawcy  powstanie 

kosztu  w  wysokości  2.262,33  zł  miesięcznie.  Dlatego  też  zdaniem  Odwołującego, 

Przystępujący nie może w kolumnie „jednostkowy koszt” wpisać wartości 969,57 zł, gdyż ta 

wartość  jest  według  własnych  wyliczeń  Przystępującego  przypisana  do  pracownika 

zatrudnionego na 0,38 etatu. 

Należy  zauważyć,  że  twierdzenie  Odwołującego  jest  nieuprawnione  i  wynika  z  błędnego 

odczytania  danych  zawartych  w  tabeli.  W  kolumnie  pierwszej  tabeli,  wpisano  „pracownik 

wraz  z  narzutami  3  godzin  teren  wewnętrzny  max.  900  m²”.  Zatem  podany  koszt 

jednostkowy  dotyczy  pracownika  pracującego  w  wymiarze  3  godzin.  Wartość  0,88  dotyczy 

natomiast ilości osób (etatu), jakie przewidziano dla prac w tym akurat terenie (oprócz tego – 

co  wynika  z  tabeli  -  przewidziano  jeszcze  3  osoby  dla  pracy  w  tym  terenie).  Jest  to 

przedstawienie sposobu kalkulacji kosztów przez Przystępującego. Odwołujący nie wykazał, 

aby  tego  rodzaju  wyliczenie  było  błędne  lub  aby  zawierało  koszty,  które  są  zaniżone  lub 

zawierają  wartości  rażąco  niskie.  Odwołujący  w  trakcie  rozprawy  stwierdził,  że  wyjaśnienia 

Przystępującego  są  niezrozumiałe.  W  ocenie  Izby,  okoliczność,  że  dla  Odwołującego 

(zgodnie  z  jego  twierdzeniem),  sposób  dokonania  czy  przedstawienia  wyliczeń  nie  jest 

zrozumiały,  nie  oznacza  i  na  pewno  nie  dowodzi,  że  Przystępujący  nie  dokonał  obliczeń  w 

sposób prawidłowy.  

Odwołujący twierdził, że osoba zatrudniona na 0,88 etatu, a tym bardziej osoba zatrudniona 

w  wymiarze  1/2  etatu,  z  oczywistych  względów  wynikających  z  istoty  świadczonej  usługi 

utrzymania  czystości,  nie  będzie  w  stanie  wykonać  usługi  na  powierzchni  900  m

.  Jest  to 

stwierdzenie  niepoparte  żadnymi  dowodami,  któremu  Przystępujący  zaprzeczył.  Na 

Odwołującym  spoczywał  ciężar  wykazania  prawdziwości  twierdzeń,  na  które  się  powołał. 

Odwołujący nie podołał temu obowiązkowi. Izba nie miała zatem podstaw do uznania takiej 

okoliczności  za  dowiedzioną  (i  prawdziwą),  a  w  konsekwencji,  także  w  tym  zakresie  nie 

mogła uznać za uzasadnione twierdzenie Odwołującego, że oferta Przystępującego powinna 

zostać odrzucona z uwagi na rażąco niską cenę lub niezgodność z treścią SIWZ.  

Izba  ustaliła,  że  treść  SIWZ  zawiera  następujący  opis:  „Do  realizacji  zamówienia 

Zamawiający wymaga minimum 4 osoby. Na jedną osobę nie może przypaść więcej niż 900 

m

  w  zakresie  sprzątania  powierzchni  wewnętrznych  na  danym  kompleksie.  Osoby 

wykonujące usługę sprzątania powierzchni  wewnętrznych, powinni posiadać doświadczenie 

w  sprzątaniu  pomieszczeń  biurowych.  Usługa  sprzątania  powierzchni  wewnętrznych 

ś

wiadczona będzie: pięć dni  w tygodniu, tj. od poniedziałku do piątku w  godz. 7

 do godz. 

.”  

Przystępujący  przewidział,  że  zatrudnione  na  tej  powierzchni  będą  4  osoby.  Zdaniem 

Odwołującego,  każda  z  tych  osób  powinna  być  zatrudniona  w  wymiarze  pełnego  etatu  (w 

pełnym wymiarze czasu pracy) przy sprzątaniu powierzchni wewnętrznych. Jednakże z treści 

załącznika  nr  6  do  SIWZ,  jak  również  całej  dokumentacji  nie  wynika,  aby  Zamawiający 

postawił wymaganie zatrudnienia pracowników na jeden (lub pełny) etat przy sprzątaniu tego 

rodzaju powierzchni. 

Załącznik  nr  6  zawiera  sformułowanie  „w  godzinach  sprawowania  usługi,  w  godz.  od  6  do 

15”. Sformułowanie to w ocenie Izby oznacza pewien przedział czasu, w jakim Zamawiający 

wymaga, aby były wykonywane usługi sprzątania, nie oznacza zaś obowiązku pozostawania 

w  dyspozycji  Zamawiającego  w  całym  czasie  przez  jednego  lub  nawet  czterech 

pracowników. Przystępujący przewidział ilość trzech pracowników zatrudnionych w wymiarze 

½ etatu i jednego pracownika zatrudnionego w wymiarze 0,38 etatu. Powyższe oznacza, że 

nie można uznać, aby zaproponowane przez niego ilości były niezgodne z postanowieniami 

SIWZ.  Oznacza  to,  że  nie  jest  uzasadniony  zarzut  Odwołującego  dotyczący  zaniechania 

odrzucenia ofert Przystępującego z uwagi na niezgodność tej oferty z treścią SIWZ. 

Izba ustaliła także, że Zamawiający dwukrotnie wezwał Przystępującego do złożenia wyjaśnień w 

zakresie zaoferowanej ceny. Po raz pierwszy wezwanie skierowane zostało 25.04.2017 r., zaś 

drugie  wezwanie  (w  zakresie  treści  oferty  i  jej  ceny)  wystosowano  25.05.2017  r. 

Przystępujący  złożył  wyjaśnienia,  odpowiadając  na  pytania  zadane  przez  Zamawiającego.  W 

zakresie  formy  zatrudnienia,  Przystępujący  wskazał,  że  w  tabeli  omyłkowo  wprowadził  pojęcie 

„zleceniobiorcy". W zakresie kosztów pracy przedstawił założenia  i  wartości, na których oparł 

kalkulację ceny, oraz dodatkową tabelę zawierającą obliczenie wszystkich kosztów dla zdania, z 

rozbiciem na poszczególne elementy kosztów pracowników. W ocenie Izby nie można uznać, 

aby  Przystępujący  nie  odniósł  się  do  zadawanych  pytań  i  nie  udzielił  w  tym  zakresie 

odpowiedzi. Przedstawił szczegółowe obliczenia, co do których Odwołujący nie wykazał, że 

są  nieprawidłowe.  To  na  Odwołującym  spoczywał  ciężar  wykazania,  że  obliczenia  te  są 

błędne  lub  uniemożliwią  realizację  zamówienia  w  sposób  prawidłowy,  zgodny  z 

postanowieniami  SIWZ  i  wymaganiami  prawnymi.  Odwołujący  nie  przedstawił  w  treści 

odwołania  żadnych  konkretnych  twierdzeń  ani  dowodów,  które  przeczyłyby  prawidłowości 

dokonanych przez Przystępującego kalkulacji.  

W  ocenie  Izby,  złożone  przez  Przystępującego  wyjaśnienia  nie  stanowiły  negocjacji  z 

Zamawiającym.  Nawet  jeśli  powstały  jakieś  wątpliwości  (także  na  etapie  wyjaśnień), 

Zamawiający miał obowiązek je wyjaśnić. Co więcej, Odwołujący nie dowiódł, aby dokonana 

przez  Przystępującego  kalkulacja  kosztów  wynagrodzenia  pracowników  potwierdzała 

zatrudnienie na umowę zlecenie (na to zdaniem Odwołującego wskazywać miała użyte przez 

Przystępującego  określenie:  „zleceniobiorca”).  Tym  samym  nie  jest  uzasadniony  zarzut 

naruszenia przez Zamawiającego art. 87 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych.  

W  ocenie  Izby,  nie  jest  także  uzasadniony  zarzut  Odwołującego  dotyczący  niezgodnej  z 

przepisami  wartości  pełnego  etatu  przewidzianej  w  treści  oferty  Przystępującego.  W 

przedstawionej  przez  Przystępującego  kalkulacji,  w  kolumnie  „jednostkowy  koszt”, 

Przystępujący  wymienił  kwotę  2.262,33  zł.  Zdaniem  Odwołującego  cena  ofertowa 

Przystępującego nie uwzględnia wartości minimalnego wynagrodzenia za pracę w wysokości 

obowiązującej  od  stycznia  2017  roku,  które  wynosi  2.412,20  zł.  Przystępujący  wyjaśnił,  że 

kwota 2.262,33 zł dotyczy etatu w wymiarze 0,88, co wynika wprost z treści tabeli. Oznacza 

to,  że  Przystępujący  dla  całego  etatu  przewidział  kwotę  wyższą,  niż  2.262,33  zł. 

Przystępujący wyjaśnił także, że ma zmniejszoną kwotę brutto minimalnego wynagrodzenia 

z  uwagi  na  zmniejszony  współczynnik  wypadkowy.  Współczynnik  wypadkowy  jest 

przyznawany  każdej  z  firm  i  każda  z  firm  może  mieć  różny  współczynnik.  Odwołujący  nie 

zaprzeczył tej okoliczności, zatem Izba uznała powyższe twierdzenie za prawdziwe.  

Powyższe wyjaśnienia dotyczą także innych stawek podanych w kalkulacji (a oznaczających 

wynagrodzenie  za  wskazaną  część  etatu).  Oznacza  to,  że  Przystępujący  nie  przedstawił  w 

tym zakresie kalkulacji cenowej, która byłaby niezgodna z przepisami prawa. Nie zaoferował 

wynagrodzeń, które są składową ceny za realizację zamówienia, w wysokości zaniżonej, czy 

niezgodnej  z  przepisami  prawa.  To  z  kolei  oznacza,  że  okoliczności  podnoszone  przez 

Przystępującego, także w tym zakresie okazały się bezpodstawne. 

Izba  ustaliła,  że  Przystępujący  w  kosztorysie  ofertowym,  w  pozycji  dotyczącej  sprzątania 

powierzchni  zewnętrznych  zielonych,  wskazał  cenę  jednostkową  netto  za  sprzątanie  1  m

powierzchni  w  skali  miesiąca  -  0,02  zł,  zaś  w  pozycji  dotyczącej  sprzątania  powierzchni 

zewnętrznych utwardzonych - 1,35 zł.  

W ocenie Odwołującego, określenie cen jednostkowych netto za sprzątanie 1 m

powierzchni 

terenów zewnętrznych zielonych i utwardzonych w skali miesiąca na takim poziomie, stanowi 

o  tym,  że  Przystępujący  dopuścił  się  machinacji  cenowej  -  alokacji  kosztów  -  koszty 

wykonania usługi na terenach zielonych pokrył innymi przychodami, chociaż miał obowiązek 

skalkulować ceny na poziomie rzeczywistym. 

Przystępujący  wyjaśnił sposób skalkulowania kosztów  wykonania usługi sprzątania terenów 

zewnętrznych zielonych i utwardzonych w wyjaśnieniach z dnia 26.05.2017 r.: 

„Wykonawca uwzględniając zapisy SIWZ dotyczące minimalnych wymagań Zamawiającego 

skalkulował na teren zewnętrzny 3,5 osoby w okresie 36 miesięcy, tym samym przyjął, że w 

okresie trwania kontraktu nie będzie rozdzielał 1,22 osoby n a teren utwardzony w okresie 36 

miesięcy i 2,28 na teren powierzchni zielonej w okresie 27 miesięcy, tylko potraktuje łącznie 

koszty  w  czasie  najdłuższym  tj.  36  miesięcy,  traktując  te  dwie  czynności,  jako  pracę  na 

terenie zewnętrznym. Przy kalkulacji kosztów Przystępujący w kosztorysie ofertowym przyjął, 

ż

e  zarówno  zewnętrzna  powierzchnia  zielona,  jak  i  zewnętrzna  powierzchnia  utwardzona 

stanowią  dwie  integralne,  naturalnie  ze  sobą  połączone  części  powierzchni  zewnętrznej. 

Założenie  to  oparte  zostało  na  postanowieniach  SIWZ,  gdzie  Zamawiający  w  rozdziale  3 

„Opis przedmiotu zamówienia" pkt 3.1. wskazał: 

„Przedmiotem  pierwszej  części  jest  wykonywanie  usługi  stałego  sprzątania  powierzchni 

wewnętrznych i zewnętrznych w kompleksie wojskowym 023 przy ul. 11 Listopada 17/19: 

1. Powierzchnie wewnętrzne 3 283,92 m

2. Powierzchnie zewnętrzne - 31 551

00 m

". 

Z  powyższego  wynika,  że  sam  Zamawiający  w  SIWZ  traktował  powierzchnię  zewnętrzną 

jako  jednolitą  cześć.  Ponadto  zwrócić  uwagę  należy,  że  w  załączniku  nr  11  „Kosztorys 

ofertowy  na  wykonanie  usług  sprzątania  powierzchni  biurowych  wewnętrznych  oraz 

powierzchni  zewnętrznych"  zastosowano  taką  samą  stawkę  podatku  VAT%  -  8%  -  dla 

powierzchni  zewnętrznych  zielonych  i  utwardzonych.  Dalej  w  załączniku  nr  1  do  SIWZ,  w 

którym  zawarto  szczegółowy  opis  przedmiotu  zamówienia  dla  kompleksu  wojskowego  023 

przy  ul.  11  Listopada  17/19  -  Zamawiający,  co  prawda,  rozdzielił  powierzchnię  zewnętrzną 

na  część  utwardzoną  i  cześć  zieloną,  wskazać  jednak  należy,  że  podziału  tego  dokonano 

jedynie ze w uwagi na odmienne terminy realizacji usługi dla części utwardzonej i zielonej - 

odpowiednio 36 miesięcy i 27 miesięcy. 

W praktyce  usługi sprzątania  powierzchni  zielonej  i  utwardzonej  wykonywały  będą  te  same 

osoby.  Poza  sezonem,  w  którym  wykonuje  się  pracę  na  powierzchni  zielonej,  osoby  te 

skierowane będą do prac na powierzchni utwardzonej. Dlatego - w ocenie Przystępującego - 

nieuzasadnione  było  sztuczne  wyodrębnianie  tych  kosztu  pracy  tych  osób  do  odrębnej 

pozycji w kosztorysie ofertowym, wyłącznie w celu wykazania odrębnego kosztu.” 

W ocenie Izby, Przystępujący wyjaśnił, w jaki sposób zamierza zatrudniać pracowników przy 

realizacji  całego  zamówienia.  Izba  przyjęła  powyższe  wyjaśnienia.  Przystępujący  dokonał 

kalkulacji całości  usługi sprzątania. Izba  zauważa,  że  możliwe  było  dokonanie  przesunięcia 

pracowników  dokonujących  sprzątania  z  terenów  zielnych  do  sprzątania  terenów 

utwardzonych.  Nie  zabraniały  tego  postanowienia  SIWZ.  Tym  bardziej,  że  sprzątanie 

terenów zielonych z istoty rzeczy nie odbywa się przez cały rok. Działania Przystępującego 

były zatem uzasadnione organizacyjnie i logistycznie. Nadto Izba miała na uwadze, że mamy 

do czynienia jedynie z rozdziałem stref, w jakich odbywa się usługa, nie zaś z zupełnie inną 

usługą, co powodowałby jedynie sztuczne rozdzielenie. Zarówno usługa sprzątania terenów 

zielonych, jak i terenów wewnętrznych, są objęte tą samą stawką podatku VAT (Odwołujący 

nie  dowiódł  okoliczności  przeciwnej).  W  świetle  powyższego,  nie  można  uznać,  aby 

zaoferowana  cena  realizacji  zamówienia  była  rażąco  niska  lub  aby  oferta  podlegała 

odrzuceniu z uwagi na popełnienie czynu nieuczciwej konkurencji.  

Skoro  Odwołujący  nie  dowiódł,  że  kalkulacje  dokonane  przez  Przystępującego  i  przyjęte 

przez niego wysokości kosztów są zaniżone, czy niezgodne z obowiązującymi przepisami, to 

nie  można  także  uznać,  że  zaoferowanie  wynagrodzenia  na  takim  poziomie  stanowią  czyn 

nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisu art. 15 ust. 1 pkt 1) ustawy z dnia 16 kwietnia 

1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz.U. z 2003r. nr 153, poz. 1503 z późń. zm.). 

Nie  wykazano  bowiem,  aby  usługa  miała  być  realizowana  poniżej  wartości  poniesionych 

kosztów. Nie wykazano także, aby Przystępujący zaoferował zaniżoną cenę w celu eliminacji 

innych przedsiębiorców lub aby zaoferowana cena naruszała interes innego przedsiębiorcy. 

Kalkulacja  i  sposób  jej  dokonania,  przyjmowane  koszty,  wynikają  z  uwarunkowań 

wykonawcy i z istoty konkurencji i niekoniecznie są podejmowane w celu utrudnienia dostępu 

do rynku innym przedsiębiorcom. Tym samym również zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 3 

ustawy Prawo zamówień publicznych uznać należało za bezzasadny. 

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy 

Prawo  zamówień  publicznych,  stosownie  do  wyniku  postępowania.  Na  podstawie  §  5  

rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości oraz 

sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  w  postępowaniu 

odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2010 r., Nr 41, poz. 238 ze zm.) do kosztów 

postępowania  odwoławczego  Izba  zaliczyła  w  całości  uiszczony  wpis,  zgodnie  z  §  3  pkt  1 

rozporządzenia.  

Przewodniczący: 

………………………………