Sygn. akt: KIO 236/18
WYROK
z dnia 26 lutego 2018 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Agnieszka Trojanowska
Członkowie:
Paweł Trojan
Anna Wojciechowska
Protokolant:
Zuzanna Idźkowska
po rozpoznaniu na rozprawie w Warszawie w dniu 22 lutego 2018r.
odwołania wniesionego do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 8 lutego 2018r. przez wykonawcę
Nextbike Polska
S.A.
z siedzibą w Warszawie, ul. Przasnyska 6B
w postępowaniu prowadzonym przez
Zamawiającego:
Miasto Bielsko-
Biała Urząd Miejski w Bielsku-Białej, pi. Ratuszowy 1
przy udziale wykonawcy BikeU
spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w
Warszawie, ul. Emilii Plater 53
zgłaszającego swoje przystąpienie w sprawie sygn. akt KIO
236/18 po stronie
zamawiającego
przy udziale
wykonawcy S&T Services Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w Warszawie, ul. Postępu 21D zgłaszającego swoje przystąpienie w sprawie
sygn. akt KIO 236/18 po stronie odwołującego
orzeka:
Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu unieważnienie czynności
wyboru oferty najkorzystniejszej z dnia 29 stycznia 2018r. i nakazuje odrzucenie
oferty wykonawcy
BikeU spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w
Warszawie, ul. Emilii Plater 53 na podstawie art.
89 ust. 1 pkt 4 w związku z art.
90 ust. 3 ustawy z uwagi na nieudowodnienie kosztu nabycia fabrycznie nowych
i nieużywanych rowerów oraz tego czy zaoferowana cena pozwoli na
zapewnienie co najmniej minimalnego wynagrodzenia dla wszystkich osób
wykonujących czynności w zakresie realizacji zamówienia, których wykonanie
polega na wykonaniu pracy w sposób określony w art. 22 § 1 ustawy z dnia 26
czerwca 1974r.
– Kodeks pracy, oraz wykazania i udowodnienia kosztów strony
internetowej, mimo szczegółowych wymagań zamawiającego sformułowanych
wobec wykonawcy BikeU sp. z o.o. w wezwaniu datowanym na dzień 4 stycznia
2018r. w akapicie 3 pkt. 1, 2 i 3 str. 1 i 2 wezwania, co powoduje, że w tym zakresie
wyjaśnienia nie zostały złożone
W pozostałym zakresie oddala odwołanie, .
Kosztami postępowania obciąża Miasto Bielsko-Biała Urząd Miejski w Bielsku-
Białej, pi. Ratuszowy 1 i
Zalicza na poczet
kosztów postępowania kwotę 15 000 zł. 00 gr (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez
wykonawcę
Nextbike Polska S.A. z siedzibą w Warszawie, ul. Przasnyska 6B tytułem
wpisu od odwołania
Zasądza od Miasta Bielsko-Biała Urząd Miejski w Bielsku-Białej, pi.
Ratuszowy 1 na rzecz
Nextbike Polska S.A. z siedzibą w Warszawie, ul.
Przasnyska 6B
kwotę 18 600 zł. 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy
sześćset złotych zero groszy) z tytułu poniesionych kosztów wpisu i
zastępstwa prawnego.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień publicznych
(t.j. Dz. U. z 2017 r., poz.1579) na niniejszy wyrok -
w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia -
przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu
Okręgowego w Bielsku-Białej.
Przewodniczący: ……………
Członkowie:
……………
……………
Sygn. akt KIO 236/18
Uzasadnienie
Postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego na
„Zorganizowanie, uruchomienie, zarządzanie i kompleksowa eksploatacja Systemu
Bezobsługowych Wypożyczalni Rowerowych w Bielsku-Białej (SBWR)", zostało wszczęte
ogłoszeniem w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej opublikowanym w dniu 24
października 2018r. pod numerem 2017/S 204-420878.
W dniu 29 stycznia 2018r. zamawiający poinformował o wyborze oferty najkorzystniejszej –
oferty BikeU spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.
W dniu 8 lutego 2018r. odwołujący Nextbike Polska SA wniósł odwołanie. Odwołanie zostało
podpisane przez
pełnomocnika działającego na podstawie pełnomocnictwa z 8 lutego 2018 r.
udzielonego przez
prezesa i członka zarządu ujawnionych w załączonym wydruku KRS i
umocowanych
do łącznej reprezentacji. Kopia odwołania została przekazana zamawiającemu
w dniu 8 lutego 2018r.
Wniósł odwołanie od czynności dokonanych przez zamawiającego
polegających na: czynności wyboru jako najkorzystniejszej w postępowaniu oferty wykonawcy
BikeU Sp. z
o.o. (dalej: „BikeU"), zaniechaniu odrzucenia oferty BikeU.
Zarzucił zamawiającemu naruszenie:
1) art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy przez bezprawne i bezzasadne zaniechanie odrzucenia oferty
BikeU pomimo, że jej treść nie odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
2) art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. art. 90 ust. 3 ustawy przez bezprawne i bezzasadne zaniechanie
odrzucenia oferty BikeU pomimo, że zawiera ona rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do
przedmiotu zamówienia,
3) art. 26 ust. 3 ustawy przez bezprawne i bezzasadne zaniechanie wezwania BikeU do
uzupełnienia dokumentów,
4) art. 7 ust. 1 ustawy
przez naruszenie zasady równego traktowania wykonawców i uczciwej
konkurencji.
Wniósł o:
merytoryczne rozpoznanie oraz uwzględnienie odwołania,
2) nakazanie z
amawiającemu unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,
3) nakazanie z
amawiającemu powtórzenie czynności badania i oceny oferty BikeU,
4) nakazanie z
amawiającemu odrzucenie oferty BikeU,
zasądzenie od zamawiającego na rzecz odwołującego się kosztów postępowania
odwoławczego,
6) dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z dokumentacji p
ostępowania oraz pozostałych
dowodów wskazanych w uzasadnieniu odwołania na okoliczności wskazane w treści
uzasadnienia.
Odwołujący wskazał, że posiada interes w uzyskaniu niniejszego zamówienia, ponieważ złożył
ważną i niepodlegającą odrzuceniu ofertę. Uwzględnienie odwołania spowoduje odrzucenie
oferty BikeU. Co prawda, o
dwołujący zajmuje 3 pozycję w rankingu ofert, ale w przypadku
uwzględnienia odwołania i odrzucenia oferty BikeU, S&T Services Polska Sp. z o.o. (dalej
„S&T") będzie zobowiązany do złożenia dokumentów, które mogą być obarczone wadami, co
z kolei może skutkować wykluczeniem tego wykonawcy z postępowania lub odrzuceniem jego
oferty. W takiej sytuacji zamówienie pozyskałby Nextbike. Szkoda odwołującego polega na
braku możliwości osiągnięcia zysku w związku z realizacją zamówienia.
Odwołujący podniósł, że oferta BikeU zawiera rażąco niską cenę, gdyż jednym z kryteriów
oceny ofert w p
ostępowaniu było zgodnie z częścią XIII SIWZ: Kryterium nr 2 dostawa i montaż
stacji oraz dostawy rowerów ponad wymagane minimum (P2) 40%. Wykonawca który
zaoferuje dostawę i montaż zarządzanie i utrzymanie - w ramach realizacji zamówienia i w
okresie jego trwania na zasadach określonych w SIWZ i zał. do SIWZ- dodatkowych stacji
rowerowych wraz z dodatkowymi rowerami, ponad wymaganą w SIWZ liczbę (tj. ponad
wymagane 24 stację i 192 rowery), otrzyma następującą ilość punktów:
0 pkt w przypadku niezadeklarowania dodatkowych stacji wraz z dodatkowymi rowerami
ponad wymaganą w SIWZ liczbę;
10 pkt 1 dodatkowa stacja z 12 stojakami, 8 rowerami ponad wymaganą w SIWZ liczbę;
20 pkt 2 dodatkowe stacje (każda z 12 stojakami i 8 rowerami) ponad wymaganą w SIWZ
liczbę;
30 pkt 3 dodatkowe stacje (każda z 12 stojakami i 8 rowerami) ponad wymaganą w SIWZ
liczbę;
40 pkt 4 dodatkowe stacje i więcej (każda z 12 stojakami i 8 rowerami) ponad wymaganą w
SIWZ liczbę
Wynagrodzenie za dostawę i montaż dodatkowych stacji i rowerów zawiera się w cenie
zadeklarowanej przez wyko
nawcę w formularzu ofertowym - wykonawcy nie przysługuje
dodatkowe wynagrodzenie z tytułu dostawy i montażu dodatkowych stacji i rowerów.
Stacje rowerowe, ich wyposażenie oraz rowery oferowane w ramach przedmiotowego
kryterium stanowić będą integralną część zamówienia i jako takie muszą spełniać wszystkie
określone w SIWZ i zał. do SIWZ wymagania, analogicznie do elementów zamówienia
bezwzględnie wymaganych przez zamawiającego
Wykonawca na Formularzu Oferta może zadeklarować następujące ilości dodatkowych stacji
(każda z 12 stojakami i 8 rowerami) albo 1 albo 2 albo 3 albo 4. Zadeklarowanie przez
wykonawcę różnych ilości dodatkowych stacji, np. 2 i 4 spowoduje odrzucenie oferty
Wykonawcy jako niezgodnej z SIWZ.
W przypadku zaoferowania liczby dodatkowych stacji (każda z 12 stojakami i 8
rowerami)większej niż 4 oferta otrzyma liczbę punktów za maksymalnie 4 dodatkowe stacje,
tj. 40 pkt, natomiast zaoferowana przez w
ykonawcę liczba stacji zostanie przyjęta do umowy
w sprawie
zamówienia - jako obowiązująca wykonawcę, zgodnie ze złożoną deklaracją. Każdy
z wykonawców, którzy złożyli oferty w postępowaniu zaoferował dodatkową, maksymalną
liczbę stacji - 4 stacje. Zestawienie ofert w przetargu wygląda następująco;
BikeU
zaoferował cenę 2 799 000zł., S&T – 3 418 583zł., a odwołujący 3 656 150,40zł.
Według odwołującego cena wykonawcy BikeU istotnie odbiega od pozostałych cen, które są
bardzo do siebie zbliżone. Dla odwołującego bardzo istotną część każdej z cen ofertowych w
p
ostępowaniu stanowi cena sprzętu, który na rynku występuje w podobnych cenach. Zatem
tak istotna różnica cenowa jest niewytłumaczalna. Różnice w cenach pomiędzy ofertą BikeU
a po
zostałymi ofertami złożonymi w postępowaniu nie są efektem konkurencji na rynku i
konsekwencją indywidualnych możliwości poszczególnych wykonawców w zakresie
optymalizacji
kosztowej wykonania określonych zamówień w określonym czasie, w tym
możliwości nabycia urządzeń po korzystnych cenach, co będzie poniżej uargumentowane i
poparte stosownymi dowodami.
Odwołujący wskazał, że nie może odnieść się w sposób
bezpośredni do wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny złożonych przez BikeU, gdyż zostały
one zastrzeżone jako tajemnica przedsiębiorstwa, co nie pozwala zapoznać się z ich treścią.
Niemniej zdaniem odwołującego analiza wyjaśnień BikeU, wskazuje jednoznacznie, że
wyjaśnienia te są nierzetelne, ogólne, lakoniczne. W wyjaśnieniach nie podano wartości
wszystkich kosztów składających się na ofertę. Wykonawca składający wyjaśnienia powinien
wykazać, że on jest zdolny do wykonania zamówienia za określoną kwotę i powinien pokazać
sposób, w jaki tę kwotę uzyskał. W żaden sposób nie wykazano, w jaki sposób czynniki
rzekomo przemawiające za uzyskaniem niższej ceny, na które ewentualnie powołuje się BikeU
miały wpływ na obniżenie ceny.
W wyjaśnieniach BikeU nie ujęto wszystkich następujących kosztów i nie uwzględniło
następujących okoliczności:
BikeU w wyjaśnieniach nie uwzględniło w kalkulacji wszystkich następujących czynników
cenotwórczych wskazanych pod lit. A pkt 2 OPZ (str. 2):
2.1 wykonania i uzgodnie
nia projektów rowerów, stacji rowerowych oraz strony internetowej
służącej do obsługi SBWR;
wykonania projektu regulaminu korzystania z SBWR określającego prawa i obowiązki
klientów SBWR,
dokonania montażu urządzeń stacji rowerowych (terminale, stojaki, i inne),
dostarczenia rowerów,
2.5 dokonania rozruchu testowego SBWR,
przeszkolenia wybranych pracowników Zamawiającego w zakresie użytkowania urządzeń
SBWR oraz kontroli i pozyskiwania danych z systemu informatycznego SBWR,
2.7 uruchomienia i eksploatacji SBWR, w tym:
odtworzenie sprzętu - koszty kradzieży, zniszczeń, dewastacji rowerów,
koszty rozliczeń z użytkownikami, koszty transakcji bankowych i dokonywanych kartą
kredytową
koszty związane z przelewami bankowymi, transakcjami wpłat, przelewów i zasileń,
dokonywanymi przez użytkowników, które ponosić będzie wykonawca,
koszty finansowe związane z finansowaniem projektu,
utrzymania systemu informatycznego do obsługi systemu,
wdrożenia taryfy poboru opłat,
2.10 u
ruchomienia Biura Obsługi Klienta,
2.11 zatrudnienia przez w
ykonawcę na podstawie umowy o pracę wszystkie tj. jako osoby
wykonujące czynności w zakresie realizacji zamówienia, których wykonanie polega na
wykonaniu prac
y w sposób określony w art. 22 par 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks
pracy. Umowa o pracę powinna być zawarta co najmniej przez cały okres realizacji umowy;
w wyjaśnieniach nie uwzględniono wymagania z art. 90 ust. 1 pkt 1 ustawy tj, wymagania,
że wartość kosztów pracy przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego
wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie
przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz,
U. z 2017 r. poz. 847) lub też przyjęte koszty są niższe niż wynikające z tych przepisów.
Zgodnie z §1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 września 2017 r. w sprawie wysokości
minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2018
r. minimalne wynagrodzen
ie za pracę zostało od dnia 1 stycznia 2018 r. podwyższone z kwoty
2000 zł do kwoty 2100 zł;
BikeU kalkulując cenę oferty nie uwzględniło ryzyka wynikającego z realizacji umowy,
zgodnie z § 2 ust, 4 umowy „Ustala się, iż funkcjonowanie SBWR będzie miało miejsce w
okresach od 15 kwietnia do 31 października 2014 r, oraz od 1 kwietnia do 31 października w
latach 2015-
2017". Jednocześnie zamawiający w § 2 ust 5 zastrzegł sobie możliwość
pomniej
szenia wynagrodzenia należnego wykonawcy w przypadku, gdy niekorzystne warunki
atmosferyczne uniemożliwią funkcjonowanie systemu SBWR w okresach, o których mowa w
§ 2 ust. 4 Umowy.
4) umowa w Bielsku-
Białej przewiduje maksymalnie 7 miesięcy w roku płatnego kontraktu, tj.
od 1 kwietnia do 31 października, a więc wydłuża do 5 miesięcy w roku okres kiedy utrzymanie
systemu jest kosztem, który musi ponosić wykonawca. W innych kontraktach ilość miesięcy
płatnych do bezpłatnych wynosi 9:3 lub 8:4, a to również przenosi się na koszty całkowite
oferty;
5) w ramach realizacji um
owy możliwy jest mały zarobek na reklamie i na wynajmach. Inne
miasta, w których obecnie funkcjonują systemy rowerów miejskich (m.in. Warszawa, Poznań,
Wrocław, Sopot) są zdecydowanie bardziej atrakcyjne pod względem reklamowym i można w
nich liczyć na przychody z tytułu sprzedaży reklam, Bielsko-Biała nie jest również miastem
turystycznym, w którym rowery nie będą raczej wykorzystywane przez turystów.
Odwołujący podniósł, że z uwagi na bardzo niską cenę zaoferowaną przez BikeU, nie
obejmującą nawet podstawowych kosztów realizacji umowy, istnieją wszelkie powody, aby
przypuszczać, że wykonawca pominął całkowicie część wskazanych aspektów przy wycenie
swojej oferty lub istotnie nie doszacował oferty. Zamawiający powziął wątpliwości co do ceny
oferty złożonej przez BikeU i w związku z tym wezwał tego wykonawcę do złożenia stosownych
wyjaśnień. Ponadto BikeU nie złożyło dowodów w celu potwierdzenia dostępnych dla niego
kosztów realizacji zamówienia, co dyskwalifikuje jego wyjaśnienia.
Zdaniem odwołującego kalkulacja ceny oferty BikeU powinna wyglądać następująco:
Koszty uruchomienia systemu: 2.359.985,00 zł brutto
Koszty utrzymania i serwisowania systemu: 2.193.397,00 zł brutto
Razem: 4.553.382,00 zł brutto
Przychody z wynajmu rowerów: 84.672,00 zł
Przychody z r
eklam na rowerach: 0 zł
Razem: 84.672,00 zł
Minimalna wartość umowy z Zamawiającym: 4.468.710,00 zł brutto
I.
KOSZTY URUCHOMIENIA SYSTEMU Razem: 2.359.985,00 zł brutto
Koszty związane z dostarczeniem infrastruktury, dokonaniem montażu urządzeń stacji
rowerowych (terminale, stojaki, i inne),
Razem: 2.126.345,00 zł brutto
Zakup rowerów - 234 szt. x 2.591,24 zł = 606.350,28 zł netto + VAT = 745,810,84 zł brutto
Zakup terminali wraz z 12 stojakami -
28 szt. x 39.906,62 zł = 1.117.385,36 zł netto + VAT =
374.384,14 zł brutto
Wyklejanie terminali i rowerów (naklejki): 5000,00 zł + VAT = 6.150,00 zł brutto
Koszty transportu elementów systemu, przygotowanie terenu pod stacje,
posadowienie i przeprowadzenie rozruchu testowego
Razem: 62.730,00 zł brutto
Koszty
transportu przy uwzględnieniu 3,5 samochodu typu TIR oraz kosztach
rozładunku - min. 11.000,00 zł netto + VAT = 13.530,00 zł brutto
Koszty przygotowania i posadowienia stacji:
zł x 28 stacji = 70.000,00 zł + VAT = 86.100,00 zł brutto
Biorąc pod uwagę, iż w Bielsku-Białej funkcjonowały dotychczas stacje rowerowe w liczbie 12
szt., można przyjąć założenie, iż dotychczasowe lokalizacje nie będą wymagały przygotowania
terenu tj. wypłytowania, powyższy koszt można ograniczyć do nowych lokalizacji w liczbie 16,
zatem na potrzeby kalkulacji, zasadnym jest przyjęcie następujących wartości:
2.500,0 z
ł x 16 = 40.000,00 zł netto + VAT = 49.200,00 zł brutto
Wykonanie projektów rowerów, stacji strony internetowej służącej do obsługi SBWR,
regulaminu, przeszko
lenie pracowników Zamawiającego szkolenia dla Zamawiającego
Razem: 11.070,00 zł brutto
Powyższa kwota obejmuje:
przygotowanie projektów rowerów i stacji
- strona internetowa (projekt i wykonanie)
- przeprowadzenie szkolenia dla z
amawiającego
4. Koszty
obsługi prawnej kontraktu, przygotowanie oferty, konsultacje przy wdrożeniu:
Razem: 9.840,00 zł brutto
W kalkulacji przyjęto koszty prawne związane z przygotowaniem oferty, zaangażowanie
managera w przygotowaniu oferty przetargowej oraz konsultacje przy wd
rożeniu projektu.
Koszty obsługi prawnej - 2.000,00 zł netto + VAT = 2.460,00 zł brutto Koszty przygotowania
oferty -
3.000,00 zł netto + VAT = 3.690,00 zł brutto Konsultacje przy wdrożeniu - 3.000,00 zł
+ VAT = 3.690,00 zł brutto
5. Koszty finansowe, odse
tki Razem: 150.000,00 zł brutto
Na potrzeby kalkulacji uwzględniono kredyt inwestycyjny obejmujący wszelkie elementy
systemu mogące zostać pokryte przy wykorzystaniu finansowania zewnętrznego.
W kosztach finansowych uwzględniono ponadto koszty związane z wniesieniem
zabezpieczenia należytego wykonania umowy oraz koszty związane z utrzymaniem
ubezpieczenia OC w trakcie trwania kontraktu.
II.
KOSZTY UTRZYMANIA I SERWISOWANIA SYSTEMU Razem: 2.517.497 zł brutto
Koszty osobowe przy relokacji i serwisie rowerów RAZEM: 1.519.893,00 zł brutto
Obsługa systemu SBWR w miesiącach funkcjonowania systemu wymaga zaangażowania co
najmniej 6 osób do obsługi systemu procesu relokacji rowerów (3 osoby, 2 zmiany) przy
założeniu stawki na poziomie 14,00 zł netto tj. 23,20 zł brutto (koszty pracodawcy) tj. średnie
miesięczne koszty osobowe wynosić powinny 26.479,00 zł netto + VAT = 32.569,17 zł brutto
Przez cały okres trwania umowy koszty te wynosić będą średnio: 741.412,00 zł netto + VAT =
911.936,76 zł brutto
Koszty osobowe zwi
ązane z serwisowaniem rowerów zakładające zatrudnienie 4 serwisantów
(2 osoby, 2 zmiany), przy jednoczesnym zachowaniu stawki 14 zł netto za godzinę pracy tj.
23,20 zł brutto (koszty pracodawcy) wynoszą średnio miesięcznie 17.652,62 zł netto + VAT =
21.712,73 zł brutto, co w przeliczeniu na okres trwania umowy wynosi 494.273,36 zł + VAT =
607.956,31 zł brutto
Na potr
zeby niniejszej kalkulacji odwołujący przyjął założenie, iż poza sezonem rowery nie
będą serwisowane i pomija ten koszt w niniejszej kalkulacji.
Koszty wynajęcia i utrzymania warsztatu oraz magazynu Razem: 93.480,00 zł brutto
Dla realizacji usługi serwisu i napraw sprzętu oraz przechowywanie infrastruktury w trakcie
sezonu zimowego niezbędne jest wynajęcie lokalu o powierzchni minimum 100 m2 w sezonie
(funkcja warsztatu oraz minimum 240 m2 zimą - na potrzeby magazynowania rowerów.
Koszt miesięczny: 100 m2 x 10 zł netto = 1000 zł netto + VAT = 1.230,00 zł brutto tj. w okresie
obowiązywania umowy (tylko w trakcie aktywnego sezonu) 34.440,00 zł brutto.
Ponadto, w okresie miesięcy zimowych, konieczne jest zabezpieczenie magazynu o
powierzchni 240 m2, co przekłada się na następujące koszty miesięczne: 240 m2 x 10 zł netto
= 2.400,00 zł netto + VAT = 2.952,00 zł brutto.
Najem powierzchni magazynow
ej przez cały okres trwania kontraktu, w takcie przerwy między
sezonowej wynosić zatem będzie 59.040,00 zł brutto
Koszty leasingu i utrzymania środków transportu Razem: 194.880,00 zł brutto
Dla realizacji usługi zarządzania systemem SBWR niezbędne jest co najmniej 2 samochodów.
Wysokość kosztów leasingu uwzględniająca koszty ubezpieczenia OC, przeglądów
technicznych itp. w wysokości 2.500,00 zł miesięcznie na jeden samochód tj. 140.000,00 zł
netto + VAT = 172.200,00 zł przez cały okres obowiązywania umowy
S
amochody służące do relokacji przemierzać będą dziennie ok. 60 km.
Średnie zużycie paliwa samochodu wynosi 10l/100 km. Uwzględniono koszty paliwa w
wysokości 4,50 zł /l. tj. 2.391,12 zł miesięcznie tj. 22.680 zł przez okres obowiązywania umowy
(w sezonie)
Można ewentualnie założyć, że BikeU nie będzie ponosił kosztów leasingu, jeśli będzie
korzystał z dotychczas używanych pojazdów. Wtedy jednak należy założyć koszty
ewentualnych napraw.
Koszty części zamiennych
Razem: 77.145,60 zł brutto
Prawidłowo skalkulowana oferta powinna uwzględniać koszty na poziomie miesięcznym 10 zł
netto:
224 x 10,00 zł x 28 miesięcy = 62.720,00 zł netto + VAT = 77.145,60 zł brutto
Koszty prowadzenia BOK Razem: 398.033,41 zł brutto
Obsługa systemu wymaga obsłużenia 470 godzin miesięcznie (na każdej zmianie co najmniej
1 konsultant dedykowany dla systemu), co wymaga zaangażowania co najmniej 3
konsultantów, w tym jednego zatrudnionego na pół etatu (4 godziny). Średnia stawka
godzinowa pracy konsultanta wynosi 16 zł/h netto tj. 24,59 zł brutto (koszt pracodawcy).
Miesięczne koszty wynagrodzenia konsultantów wynosić będą 11,557,30 zł netto + podatek
VAT= 14.215, 48 zł
Koszt obsługi BOK wynosi więc w skali kontraktu 323.604,40 zł netto + VAT = 398.033,41 zł
brutto
Gdyby zaś nawet nie było konieczne zatrudnienie na podstawie umowy o pracę, to kalkulacja
przedstawiałaby się następująco:
Razem: 73.933,00 zł brutto
Obsługa systemu będzie wymagać zaangażowania godzinowego konsultantów w wymiarze
co najmniej 126 godzin miesięcznie. Godzina pracy konsultanta wynosi 16 zł/h netto
Koszt obsługi BOK wynosi więc w skali kontraktu 60.108,00 zł netto + VAT = 73.933 zł brutto
Koszty odtworzenia infrastruktury skradzionej i zdewastowanej Razem: 171.345,00 zł
brutto
Prawidłowo skalkulowana oferta, powinna uwzględniać koszty odtworzenia systemu (tj.
uzupełnienia rowerów) w skali 6% liczby rowerów rocznie tj. łącznie 139.305,00 zł netto + VAT
= 171.345,00 zł brutto
Koszty związane z utrzymaniem rowerów w systemie IT (opłata licencyjna)
Razem: 62.720,00 zł brutto
Koszt utrzymania 1 roweru w systemie IT przez okres 1 miesiąca powinien wynosić ok. 10 zł
netto tj. 12,30 zł brutto. Przez cały okres trwania umowy koszt ten wynosić zatem będzie
zł brutto
III.
Koszty pozostałe
W powyższej kalkulacji nie przedstawiono dodatkowo kosztów pozostałych, o mniejszej
wartości jednostkowej, a należą do nich: koszty przesyłu danych, hosting strony www, koszty
telekomunikacji i SMS, koszty administracyjne, wyposażenie warsztatu i pracowników w
odpowiednie narzędzia, koszty dyspozytora, koszty wymiany elektrozamków.
Na potrzeby kalkulacji ceny oferty, wziąć ponadto należało pod uwagę inne koszty związane
z funkcjonowaniem wykonawcy:
koszty zakupu systemu IT bądź licencji do jego obsługi i koszty jego utrzymania
koszt obsługi kadrowej i księgowej
koszty administracyjne utrzymania biura wykonawcy
koszty administracyjne związane z uruchomieniem BOK (w tym sieć informatyczna i stacje
robocze, licencje)
III. PRZYCHODY
Przychody z wynajmu rowerów Razem: 84.672,00 zł netto
Możliwe do uzyskania przychody od użytkowników, skalkulowane zostały w oparciu o
statystykę wypożyczeń w dotychczas funkcjonującym na terenie Bielska-Białej systemie
roweru miejskiego oraz przy założeniu 3 wypożyczeń na jeden rower dziennie, co pozwala
uzyskać przychody w wysokości 84.672,00 zł netto w skali całego kontraktu.
2. Przychody z reklam na rowerach
W ocenie o
dwołującego potencjał rynku reklamowego w Bielsku-Białej jest na tyle niewielki, iż
ujęcie w kalkulacji przychodów z tego tytułu jest obarczone bardzo dużym ryzykiem
wykonawcy. Natomiast nawet przyjmując nierealny, maksymalnie korzystny dla BikeU
scenariusz, zakładając, że wszystkie rowery będą wykorzystane przez pełny okres, po bardzo
dobrych stawkach, to przychody z reklamy wynosiłyby:
x 65 zł x 24 miesiące = 407.680 zł netto tj. 501.446,40 zł brutto
Reasumując, według odwołującego powyższa kalkulacja pokazuje, że BikeU zamierza
świadczyć zamówienie po niżej kosztów jego realizacji lub użyć starego sprzętu.
Według odwołującego zbyt niskie skalkulowanie ceny powoduje także, iż oferta BikeU jest
sprzeczna z następującymi wymaganiami SIWZ:
1) część XIII pkt 1 i 2 SIWZ (str. 14 SIWZ):
1. Wynagrodzenie za dostawę i montaż dodatkowych stacji i rowerów zawiera się w cenie
zadeklarowanej przez wyko
nawcę w formularzu ofertowym - wykonawcy nie przysługuje
dodatkowe wynagrodzenie z tytułu dostawy i montażu dodatkowych stacji i rowerów.
2. Stacje rowerowe i
ich wyposażenie oraz rowery oferowane w ramach przedmiotowego
kryterium stanowić będą integralną część zamówienia i jako takie muszą spełniać wszystkie
określone w SIWZ i zał. do SIWZ wymagania, analogicznie do elementów zamówienia
bezwzględnie wymaganych przez Zamawiającego;
2) lit. B pkt 2 załącznika nr 1 do SIWZ - OFZ:
Rower musi być fabrycznie nowy, nieużywany, charakterystyczny, wszystkie mają być
jednakowe, identyfikowalne z SBWR, [...]
2. BikeU zaoferowało rowery używane, nie nowe lub w ogóle nie uwzględniło wynagrodzenia
za dostawę i montaż dodatkowych 4 stacji i rowerów w cenie zadeklarowanej przez
w
ykonawcę w formularzu ofertowym, co stanowi naruszenie powyższych wymagań SIWZ.
Oferta BikeU powinna zostać odrzucona na podstawie art 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp ze
względu na jej sprzeczność z treścią SIWZ.
Zgodnie z
częścią V pkt 2.3 lit. a) SIWZ zamawiający wymagał, aby wykonawca wykazał, że:
wykonał, a w przypadku świadczeń okresowych lub ciągłych również wykonuje, w okresie
ostatnich trzech lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia
działalności jest krótszy - w tym okresie:
przynajmniej jedną dostawę, której przedmiotem był system składający się z minimum 10 stacji
oraz minimum 100 rowerów w ramach jednej dostawy
lub
przynajmniej jedną usługę, której przedmiotem było udostępnienie na raz minimum 10 stacji
oraz mi
nimum 100 rowerów w ramach jednej usługi.
W przypadku wykonywania i niezakończenia jeszcze dostawy lub usługi wykonawca
zobowiązany jest podać jaka ilość stacji i rowerów jaka, do momentu upływu terminu składania
ofert, została dostarczona lub udostępniona. Ilości te będą brane pod uwagę do oceny
spełniania warunku.
Na podstawie części VI pkt II ppkt 1.2 na potwierdzenie spełniania tego warunku zamawiający
żądał: wykaz wykonanych dostaw lub usług, a w przypadku świadczeń okresowych lub
ciągłych również wykonywanych, w okresie ostatnich 3 lat przed upływem terminu składania
ofert albo wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, a jeżeli okres prowadzenia
działalności jest krótszy - w tym okresie, wraz z podaniem ich wartości, przedmiotu, dat
wykonania
i podmiotów, na rzecz których dostawy lub usługi zostały wykonane, oraz
załączeniem dowodów określających czy te dostawy lub usługi zostały wykonane lub są
wykonywane należycie - wg wzoru stanowiącego załącznik nr 6 do nin. SIWZ. Dowodami są
referencje lub
inne dokumenty wystawione przez podmiot, na rzecz którego dostawi/ lub usługi
były wykonywane, a w przypadku świadczeń okresowych lub ciągłych są wykonywane. Jeżeli
z uzasadnionych przyczyn o obiektywnym charakterze wykonawca nie jest w stanie uzyskać
dok
umentów, o których mowa powyżej, składa stosowne oświadczenie. W przypadku
świadczeń okresowych lub ciągłych nadal wykonywanych referencje lub stosowne
oświadczenie potwierdzające należyte wykonanie/ wykonywanie usług winne być wydane nie
wcześniej niż 3 miesiące przed upływem terminu składania ofert.
Wykonawca BikeU w przedmiotowym postępowaniu w trybie art. 26 ust. 3 ustawy złożył
referencję wystawioną przez Miasto Bielsko-Biała wystawioną z dniem 1.10.2017r.
(zatytułowana „List referencyjny"). Usługa, której dotyczy przedmiotowa referenda na dzień
składania ofert została zakończona. Termin składania ofert w postępowaniu został
wyznaczony na dzień 20.12.2017r. tymczasem usługa referencyjna była realizowana do
31.10.2017r., więc referencja dotyczy usługi wykonywanej, pomimo, że na dzień składania
ofert usługa była już wykonana. Z JEDZa BikeU nie wynika, aby powołał się on na inny
dok
ument pozostający w dyspozycji zamawiającego.
Zatem wykonawca BikeU miał obowiązek złożyć właściwe zaświadczenie wydane po
zak
ończeniu świadczenia referencyjnej usługi, ale z tego obowiązku się nie wywiązał.
Zaniechanie wezwania BikeU do uzupełnienia tego dokumentu stanowi naruszenie art. 26 ust.
3 ustawy Pzp. Wniósł o nakazanie zamawiającemu wezwania BikeU do uzupełnienia tego
dokumentu.
W dniu 9 lutego 2018r. zamawiający poinformował wykonawców o wniesieniu odwołania
przekazując jego kopię.
W dniu 12 lutego 2018r. do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego zgłosił się
wykonawca BikeU wskazując, że jako wykonawca, którego oferta została wybrana jako
najkorzystniejsza ma interes w przystąpieniu i jest zainteresowany uzyskanie przedmiotowego
zamówienia. Wniósł o oddalenie odwołania, gdyż jest chybione i nieuzasadnione. Zgłoszenie
zostało podpisane przez pełnomocnika działającego na podstawie pełnomocnictwa z dnia 12
grudnia 2017r. udzielonego przez prokurenta samoistnego ujawnionego w KRS załączonym
do zgłoszenia.
W dniu 12 lutego 2018r. do postępowania odwoławczego po stronie odwołującego zgłosił się
wykonawca S&T Services Polska sp. z o.o. wskazując, że został sklasyfikowany na drugiej
pozycji w rankingu ofert, zatem ma interes w rozstrzygnięciu na korzyść odwołującego,
sklasyfikowanego na trzeciej pozycji, gdyż uwzględnienie odwołania może skutkować
wyborem oferty przystępującego jako najkorzystniejszej. Zgłoszenie zostało podpisane przez
pełnomocnika działającego na podstawie pełnomocnictwa z dnia 19 grudnia 2017r.
udzielonego przez prezesa i członka zarządu ujawnionych w KRS i upoważnionych do łącznej
reprezentacji. Kopia zgłoszenia została przekazana w dniu 12 lutego 2018r. odwołującemu i
zamawiającemu drogą elektroniczną.
W dniu 21 lutego 2017r. zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie. Wniósł o:
oddalenie odwołania,
2) przyznanie na rzecz z
amawiającego kosztów postępowania, w tym kosztów z tytułu
wynagrodzenia i dojazdu pełnomocnika
W uzasadnieniu podniósł, że niesłusznie odwołujący zarzuca zamawiającemu naruszenie art.
89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy przez bezprawne i bezzasadne zaniechanie
odrzucenia oferty BIKEU pomimo, że zawiera ona rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do
przedmiotu zamówienia. Podał definicję ceny rażąco niskiej ukształtowaną w judykaturze,
wskazał treść art. 90 ust. 1 ustawy i skonkludował, że odnosząc cenę oferty BikeU do wartości
szacunkowej zamówienia brutto oraz do średniej wszystkich złożonych ofert, zamawiający nie
miał obowiązku wyjaśniania ceny BikeU. Zamawiający wskazał, że dokonał takiego wezwania
w związku z wątpliwościami podnoszonymi mu przez odwołującego. Zamawiający podniósł,
że cena ofert BikeU jest ceną występującą na rynku - powołał w tym zakresie postępowanie z
2016r. na Gliwicki Rower Miejski, gdzie odwołujący pozyskał to zamówienie z ceną 345,02zł.
za jeden rower
brutto wraz z kosztem zarządzania i serwisu za 1 miesiąc i to w sytuacji, kiedy
odwołujący nie mógł sobie kompensować tego kosztu przychodami z najmu rowerów.
Odwołujący w innych postępowaniach także oferował często niższe od ceny zaoferowanej
przez BIKEU
w niniejszym postępowaniu, i tak dla postępowania w Warszawie odwołujący
zaoferował cenę jednostkową brutto roweru wraz z kosztem zarządzania i serwisu za I miesiąc
za 267,56 zł, dla Łodzi 361,08 zł, dla Wrocławia 319,63 zł, natomiast obecnie oferowana przez
BikeU cena to -
446,27 zł. Zamawiający zaprzeczył temu jakoby BikeU skalkulował swoją
ofertę nie uwzględniając minimalnej stawki wynagrodzenia, a także innych wskazanych przez
odwołującego kosztów. Podał, że okolicznością korzystną dla BikeU był fakt, że do 31
października 2017r. to BikeU realizował prawidłowo tożsame, choć o mniejszym zakresie,
zamówienie dla zamawiającego. BikeU złożył wyczerpujące wyjaśnienia, które objął tajemnicą
przedsiębiorstwa, czego odwołujący nie kwestionował. BIKEU przedstawił poszczególne ceny
skalkulowane indywidualnie dla potrzeb z
amawiającego, przedstawiając nakłady osobowe i
rzeczowe niezbędne dla realizacji przedmiotu zamówienia, Zamawiający zbadał wszystkie
podane pozycje kosztowe pod względem przyjętych ilości i podanych wartości, a pozycje te
po ich zsumowani
u pokrywały się z kwotą podaną zamawiającemu. Zatem BIKEU wyjaśnił w
sposób przekonujący jakie czynniki miały wpływ na kalkulację ceny wskazanej w ofercie, a z
przestawionej przez BIKEU kalkulacji kosztów usług składających się na cenę całego
zamówienia wynika, iż zaoferowana cena pozwoli BIKEU na osiągnięcie zysku z tytułu
wykonania umowy. Na wezwanie z
amawiającego na poparcie powyższych okoliczności
BIKEU przedstawił również dowody, z których wynikał m. in. możliwy do osiągnięcia przychód
z reklam. W odwołaniu odwołujący przedstawił kalkulację własną, która przewyższa nawet
cenę zaoferowaną przez niego samego w postępowaniu. Kalkulacja nie obejmuje przychodów
z reklam, mimo, że sam odwołujący taki przychód w swojej ofercie założył na poziomie ponad
500 tys
. zł. Na kalkulację BikeU wpłynął fakt, że do tej pory u zamawiającego funkcjonowało
12 stacji i można było założyć, że dotychczasowe lokalizacje nie będą wymagały
przygotowania terenu. Podniósł, że odwołujący błędnie ocenia potencjał reklamowy Bielska-
Białej wskazując na walory historyczne, turystyczne, a także atrakcyjne turystycznie otoczenie
miasta, jak również na prężny rozwój infrastruktury przemysłowej. Zamawiający nie zgodził się
także z prawidłowością oceny przez odwołującego kosztów osobowych w szczególności
liczebności obsługi i podniósł, że nie poczynił jakichkolwiek wymagań w tym zakresie w siwz.
BIKEU w swoich wyjaśnieniach zawarło szczegółowo kalkulację ceny w oparciu o warunki
tynkowe w rozbiciu na poszczeg
ólne składniki cenotwórcze, a co do pozycji, które w jego
o
cenie mogły budzić wątpliwości zamawiającego przedstawiło stosowne dowody, a więc
obowiązkowi swojemu w tym zakresie sprostał. Prawidłowo zatem zamawiający uznał
wyjaśnienia BIKEU za wystarczające, a cenę zaproponowaną przez niego w tym
postępowaniu za realną i nieodbiegającą od warunków rynkowych. W sytuacji gdy wykonawca
ten zaoferował cenę która nie odbiegała od ceny rzetelnie ustalonej przez zamawiającego jako
wartość przedmiotu zamówienia, a nadto wykonawca ten wykonywał już na rzecz
z
amawiającego tożsamą usługę w poprzednim okresie, wykonał ją prawidłowo i za cenę
niższą niż zaoferowana w przedmiotowym postępowaniu to prawidłowo. BIKEU w
postępowaniu w 2014 r. zaoferował cenę jednostkową rower z zarządzaniem i serwisem na
poziomie
– 440,48 PLN, a obecnie - 446,27 PLN, natomiast Nextbike Polska Sp. z o. o.w
2014r. zaoferował cenę - 804,58 PLN, a obecnie - 582,93 PLN
Z przedstawionego powyżej zestawienia jednoznacznie wynika, że BIKEU w niniejszym
postepowaniu zaoferował wykonanie przedmiotu zamówienia za niemalże taką samą kwotę w
przeliczeniu na jeden rower co w roku 2014 r. Co istotne, porównywane przedmioty
zamówienia są niemalże identyczne, a jedyna różnica dotyczy ich wielkości, Ponadto należy
podkreślić, że BIKEU wykonywał taką samą usługę na rzecz zamawiającego do dnia 31
października 2017 r. W związku z powyższym, wykonawca doskonale znał wszystkie czynniki
wpływające na wysokość kosztów i przychodów generowanych w trakcie wykonywania
zamówienia na rzecz zamawiającego przy uwzględnieniu warunków związanych z miejscem
realizacji zamówienia. Sprzeczne z zasadami logicznego rozumowania byłoby twierdzenie, że
skoro BIKEU
zrealizował należycie tożsamą usługę za kwotę 440,48 PLN w przeliczeniu na 1
rower w latach 2014-
2017, to niemożliwe jest zrealizowanie takiej samej usługi za de facto
nieco wyższą kwotę w przeliczeniu na 1 rower w latach 2018-2021.
Zamawiający wskazał, że podobny zarzut postawił odwołujący względem oferty BikeU w
2014r. i
nie znalazł on potwierdzenia w wyroku z dnia 10 kwietnia 2014 r., sygn. akt KIO 591/14.
Dodatkowo z
amawiający oświadczył, iż nie zamierza przeznaczyć na sfinansowanie
przedmiotowego zamówienia kwoty większej aniżeli 3.000.000,00 zł.
W odniesieniu do zarzu
tu dotyczącego zaniechania zamawiającego w odniesieniu do
referencji, to w dniu 21 grudnia 2017 r. z
amawiający wystawił na wniosek BIKEU kolejne
referencje, tym razem odnoszące się do tej samej, jednakże już zrealizowanej i zakończonej
usługi. Z referencji wynika, iż „ firma BIKEU Sp. z o.o. prowadziła na zlecenie Miasta Bielska-
Białej System Bezobsługowych Wypożyczalni Rowerowych BBbike, Zasób świadczonych
usług dotyczył zorganizowania, uruchomienia oraz zarządzania i kompleksowej eksploatacji
systemu bezo
bsługowych wypożyczalni rowerowych BBbíke- Usługa świadczona była od 1
października 2014 r. do 31 października 2017 r.” Ponadto w referencjach wskazano, że system
składał się ze 130 rowerów i 12 stacji, a wartość przedmiotu umowy to 1.480.000,00 zł.
Opisane powyżej referencje zamawiający przesłał BIKEU, a także załączył do akt niniejszego
postępowania. Na dzień 21 grudnia 2017 r, zamawiający posiadał dowód potwierdzający, że
wskazana w doręczonym zamawiającemu wykazie usługa polegająca na „udostępnieniu na
raz minimum 10 stacji oraz minimum 100 rowerów W ramach jednej usługi”, została wykonana
należycie, a zatem BIKEU spełnia wymagania zamawiającego dotyczące zdolności
technicznej lub zawodowej. Z tego powodu w oparciu o t
reść art. 26 ust. 6 ustawy zamawiający
zaniechał wezwania BIKEU w trybie art. 26 ust. 3 ustawy do uzupełnienia dokumentów
uznając, iż zamawiający znajduje się w posiadaniu dokumentu potwierdzającego spełnianie
przez wykonawcę warunku dotyczącego zdolności technicznej lub zawodowej opisanego w
części V pkt 2.3, SIWZ. W dalszej części zamawiający przedstawił analizę przepisów prawa
pozwalających mu, jego zdaniem, na nie wyzwanie BikeU do uzupełnienia referencji. Nawet
gdyby Izba tej argumentacji nie podzieliła, to zaniechanie to nie ma wpływu na wynik
pos
tępowania, a zatem zarzut nie mógłby być w ocenie zamawiającego uwzględniony. W
ocenie z
amawiającego, postawiony przez odwołującego zarzut naruszenia aft. 89 ust. 1 pkt 2
ustawy PZP poprzez bezprawne i bezzasadne zaniechanie odrzucenia oferty BIKEU pomimo,
że jej treść nie odpowiada treści SIWZ, jest także chybiony.
W pierwszej kolejności zamawiający wskazał, iż uzasadnienie ww. zarzutu jest bardzo
ogólnikowe i opiera się na konfabulacjach odwołującego co do rodzaju i ilości zaoferowanego
przez w
ykonawcę asortymentu. Odwołujący wyjaśnił, że okoliczności przedstawione w
uzasadnieniu zarzutu rażąco niskiej ceny potwierdzają jednocześnie, że oferta BIKEU jest
sprzeczna z w
ymaganiami SIWZ. Z twierdzenia odwołującego jakoby oferta BIKEU zawiera
r
ażąco niską cenę wyciągane są kolejne wnioski, a mianowicie, że: „BIKEU zaoferowało
rowery
używane, nie nowe”.
BIKEU
złożył należycie wypełnioną ofertę, w której oświadczył, że „oferuje dostawę i montaż,
zarządzanie i utrzymanie - w ramach realizacji zamówienia i w okresie jego trwania na
zasadach określonych w SIWZ i załącznikach do SIWZ. Ponadto BIKEU oświadczył, że
zapoznał się z warunkami przetargu zawartymi w SIWZ wraz z załącznikami i przyjmuje te
warunki bez zastrzeżeni. Zgodność oferty z wymaganiami zamawiającego BIKEU potwierdził
dodatkowo w przedłożonym wraz z ofertą formularzu JEDZ. BIKEU nie złożył żadnego
oświadczenia ani dokumentu, z którego wynikałoby, że oferuje rowery używane albo nie
uwzględnił wynagrodzenia za dostawę oraz montaż dodatkowych 4 stacji i rowerów w cenie
ofertowej.
Odwołujący nie wykazał również aby zamawiający naruszył art. 7 ust. 1 i ust. 3
ustawy
przez prowadzanie postępowania w sposób niezapewniający zachowania uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców oraz wybór oferty, która stanowi czyn
nieuczciwej konkurencji. P
odkreślił, iż odwołujący w żaden sposób nie uzasadnił
przedmiotowego zarzutu, stąd trudno odnieść się do jakiejkolwiek argumentacji w tym
zakresie.
Izba ustaliła następujący stan faktyczny:
Izba dopuściła dowody z dokumentacji postępowania tj. z ustalenia wartości szacunkowej
zamówienia, ogłoszenia o zamówieniu i jego sprostowania, siwz wraz z załącznikami,
wyjaśnień treści siwz, informacji z otwarcia ofert, oferty BikeU, wezwania z dnia z dnia 4
stycz
nia 2018r. do BikeU o wyjaśnienie rażąco niskiej ceny, udzieloną odpowiedź na
wezwanie, wezwania z dnia 12 stycznia 2018r. do BikeU o złożenie dokumentów, referencji z
dnia 1 października 2017r. i referencji z dnia 21 grudnia 2017r. a także dowodów dołączonych
do odpowiedzi na odwołanie i złożonych przez odwołującego na rozprawie.
Na podstawie tych dowodów Izba ustaliła, co następuje:
Z notatki służbowej dot. szacowania wartości zamówienia wynika, że zamawiający wyliczył na
podstawie dotychczasowej umowy koszt utrzymania 1 stacji na kwotę 100 271zł. netto –
333,33zł. brutto), co przy 24 stacjach daje kwotę 2 406 504,65zł. netto (2 960 000zł.
brutto), zaś koszt zamówienia dodatkowego przy założeniu 4 stacji wyszacowano na
084zł. netto (493 333,32zł. brutto)
Z siwz wynika:
1. Przedmiot zamówienia.
1.1. Przedmiotem zamówienia jest usługa polegająca na zorganizowaniu, uruchomieniu oraz
zarządzaniu i kompleksowej eksploatacji Systemu Bezobsługowych Wypożyczalni
Rowerowych w Bielsku-
Białej w okresie od dnia 1 kwietnia 2018r. do 31 października 2021
roku. System funkcjonował będzie w okresach od 1 kwietnia do 31 października w latach 2018
– 2021.
1.2. System Bezobsługowych Wypożyczalni Rowerowych będzie się nazywał BBbike.
1.3. W trakcie prac nad wdrożeniem systemu Zamawiający zastrzega sobie prawo do
przynajmniej jednego spotkania
konsultacyjnego na każdy tydzień prac. Spotkania odbywać
się będą w siedzibie Zamawiającego, w Bielsku-Białej, przy pl. Ratuszowym 5.
1.4. W ramach zarządzania i kompleksowej eksploatacji SBWR Wykonawca zapewni pełną
obsługę SBWR w zakresie jego prawidłowego funkcjonowania, obsługi klientów i realizacji
wszystkich obowiązków względem Zamawiającego.
1.5. Przedmiot zamówienia obejmuje również utrzymanie i obsługę wszystkich urządzeń
związanych z funkcjonowaniem SBWR.
1.6. SBWR składa się z minimum 24 stacji rowerowych, z których każda jest wyposażona w
terminal z panelem ste
rującym i informacyjnym, minimum 288 stojaków rowerowych, z czego
12 na każdej stacji, minimum 192 rowerów i 10 rowerów zapasowych.
1.7. Szczegółowy zakres i warunki dostawy, instalacji i uruchomienia SBWR określone są w
Opisie Przedmiotu Zamówienia („OPZ”), stanowiące załącznik nr 1 do SIWZ.
2. Inne uwarunkowania w zakresie przedmiotu zamówienia
2.1. Zamawiający nie dopuszcza składania ofert niepełnych, tj. ofert, które nie obejmują
wszystkich czynności wskazanych w zamówieniu.
2. O udzielenie zamówienia mogą się ubiegać Wykonawcy, którzy spełniają warunki
dotyczące:
2.3 zdolności technicznej lub zawodowej:
Wykonawca spełni warunek jeśli wykaże, że:
a) wykonał, a w przypadku świadczeń okresowych lub ciągłych również wykonuje, w okresie
ostatnich trzech lat
przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia
działalności jest krótszy – w tym okresie:
przynajmniej jedną dostawę, której przedmiotem był system składający się z minimum 10 stacji
oraz minimum 100 rowerów w ramach jednej dostawy lub przynajmniej jedną usługę, której
przedmiotem było udostępnienie na raz minimum 10 stacji oraz minimum 100 rowerów w
ramach jednej usługi.
W przypadku wykonywania i niezakończenia jeszcze dostawy lub usługi Wykonawca
zobowiązany jest podać jaka ilość stacji i rowerów jaka, do momentu upływu terminu składania
ofert, została dostarczona lub udostępniona. Ilości te będą brane pod uwagę do oceny
spełniania warunku.
Zgodnie z art. 22d ust. 2 ustawy Pzp, Zamawiający może, na każdym etapie postępowania,
uznać, że Wykonawca nie posiada wymaganych zdolności, jeżeli zaangażowanie zasobów
technicznych lub zawodowych Wykonawcy w inne
przedsięwzięcia gospodarcze Wykonawcy
może mieć negatywny wpływ na realizację nin. zamówienia.
Część VI – Wykaz oświadczeń lub dokumentów, potwierdzających spełnianie warunków
udziału w postępowaniu oraz brak podstaw do wykluczenia.
I. Wykaz oświadczeń i dokumentów żądanych od wszystkich Wykonawców:
1. Oferta przetargowa (w oryginale) sporządzona na formularzu Oferta, stanowiącym załącznik
nr 2 do nin. SIWZ,
zawierająca m.in.:
1) oświadczenie Wykonawcy o:
terminie realizacji zamówienia;
zdobyciu informacji koniecznych do sporządzenia oferty;
zapoznaniu się z warunkami przetargu zawartymi w specyfikacji istotnych warunków
zamówienia wraz z załącznikami i przyjęciu tych warunków bez zastrzeżeń;
zobowiązaniu się do zawarcia umowy na warunkach określonych we wzorze umowy
(załącznik nr 5 do nin. SIWZ).
2) Informacja o dostawie i montażu dodatkowych stacji oraz dostawie rowerów ponad
wymagane minimum
II. Wykaz oświadczeń i dokumentów żądanych wyłącznie od Wykonawcy, którego oferta
została oceniona najwyżej:
Zamawiający przed udzieleniem zamówienia, wezwie Wykonawcę, którego oferta została
najwyżej oceniona, do złożenia w wyznaczonym terminie, nie krótszym niż 10 dni, aktualnych
na dzień złożenia następujących oświadczeń lub dokumentów:
1. W celu potwierdzenia spełniania warunków udziału w niniejszym postępowaniu, o których
mowa w:
1.1. części V pkt 2 ppkt 2.2:
dokument potwierdzający, że wykonawca jest ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej
w zakresie
prowadzonej działalności związanej z przedmiotem zamówienia na sumę
gwarancyjną określoną przez Zamawiającego.
1.2. część V pkt 2 ppkt 2.3:
wykaz wykonanych dostaw lub usług, a w przypadku świadczeń okresowych lub ciągłych
również wykonywanych, w okresie ostatnich 3 lat przed upływem terminu składania ofert albo
wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, a jeżeli okres prowadzenia działalności
jest krótszy - w tym okresie, wraz z podaniem ich wartości, przedmiotu, dat wykonania i
podmiotów, na rzecz których dostawy lub usługi zostały wykonane, oraz załączeniem
dowodów określających czy te dostawy lub usługi zostały wykonane lub są wykonywane
należycie – wg wzoru stanowiącego załącznik nr 6 do nin. SIWZ.
Dowodami są referencje lub inne dokumenty wystawione przez podmiot, na rzecz którego
dostawy lub usługi były wykonywane, a w przypadku świadczeń okresowych lub ciągłych są
wykonywane. Jeżeli z uzasadnionych przyczyn o obiektywnym charakterze wykonawca nie
jest w stanie uzyskać dokumentów, o których mowa powyżej, składa stosowne oświadczenie.
W przypadku świadczeń okresowych lub ciągłych nadal wykonywanych referencje lub
stosowne oświadczenie potwierdzające należyte wykonanie/ wykonywanie usług winne być
wydane
nie wcześniej niż 3 miesiące przed upływem terminu składania ofert.
W przypadku Wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie w/w dokumenty składa
dany Wykonawca
składający ofertę wspólną wypełnia w takim zakresie, w jakim wykazuje
spełnianie określonego warunku udziału w postępowaniu.
Pierwotny termin składania i otwarcia ofert upływał w dniu 5 grudnia 2017r., a następnie w dniu
20 grudnia 2017r.
Część XII – Opis sposobu obliczenia ceny
1. Obliczając cenę oferty należy uwzględnić wszystkie elementy składowe, jakie będą
niezbędne do zrealizowania zamówienia.
2. W przypadku zamiaru powierzenia wykonania części zamówienia przez wykonawcę
podwykonawcom, prace te
powinny być skalkulowane odrębnie (należy podać części
zamówienia, których wykonanie wykonawca zamierza powierzyć podwykonawcom, firm
podwykonawców oraz wartość lub procentową część zamówienia, jak zostanie powierzona
podwykonawcom).
3. Ofertę należy przygotować podając cenę całości zamówienia brutto cyfrowo, w złotych
polskich (PLN) oraz
wymaganą stawkę podatku VAT w % (na formularzu Oferta, stanowiącym
załącznik nr 2 do nin. SIWZ).
4. Stawkę podatku VAT należy przyjąć zgodnie z obowiązującymi przepisami. Rozliczenia
pomiędzy zamawiającym a wykonawcą będą prowadzone wyłącznie w PLN.
5. Cena ofertowa stanowi wynagrodzenie ryczałtowe.
6. Ustawowa zmiana stawki podatku VAT spowoduje odpowiednią zmianę kwoty
wynagrodzenia brutto.
7. Wykonawca uwzględni w cenie oferty wszystkie czynności i prace, które będą niezbędne
do nal
eżytego wykonania przedmiotu zamówienia.
8. Zamawiający zwraca uwagę na fakt, że płatność za usługę stanowiącą przedmiot
postępowania będzie przekazywana zgodnie z poniższym harmonogramem:
a) w roku 2018
– 25% wartości zamówienia, podzielone na 7 równych miesięcznych rat,
płaconych w miesiącach działania SBWR,
b) w roku 2019
– 25% wartości zamówienia, podzielone na 7 równych miesięcznych rat,
płaconych w miesiącach działania SBWR,
c) w roku 2020
– 25% wartości zamówienia, podzielone na 7 równych miesięcznych rat,
płaconych w miesiącach działania SBWR,
d) w roku 2021
– 25% wartości zamówienia, podzielone na 7 równych miesięcznych rat,
płaconych w miesiącach działania SBWR,
Z
amawiający nie przewiduje udzielenia zaliczek na poczet wykonania zamówienia.
Część XIII – Opis kryteriów, którymi Zamawiający będzie się kierował przy wyborze oferty,
znaczenie tych
kryteriów i sposób oceny ofert
1. Przy wyborze oferty Zamawiający kierował się będzie następującymi kryteriami i
współczynnikami wag (znaczeniem) do tych kryteriów:
- Kryterium nr 1 - cena oferty brutto(P1) 60%
Kryterium nr 2 dostawa i montaż stacji oraz dostawy rowerów ponad wymagane minimum
(P2) 40%
Kryterium nr 2 dostawa i montaż stacji oraz dostawy rowerów ponad wymagane minimum (P2)
UWAGA!!!
Wykonawca
który zaoferuje dostawę i montaż zarządzanie i utrzymanie –w ramach realizacji
zamówienia i w okresie jego trwania na zasadach określonych w SIWZ i zał. do SIWZ-
dodatkowych stacji rowerowych wraz
z dodatkowymi rowerami, ponad wymaganą w SIWZ
liczbę (tj. ponad wymagane 24 stację i 192 rowery), otrzyma następującą ilość punktów:
0 pkt w przypadku niezadeklarowania dodatkowych stacji wraz z dodatkowymi rowerami
ponad
wymaganą w SIWZ liczbę;
10 pkt 1 dodatkowa stacja z 12 stojakami, 8 rowerami ponad wymaganą w SIWZ liczbę;
20 pkt 2 dodatkowe stacje (każda z 12 stojakami i 8 rowerami) ponad wymaganą w SIWZ
liczbę;
30 pkt 3 dodatkowe stacje (każda z 12 stojakami i 8 rowerami) ponad wymaganą w SIWZ
liczbę;
40 pkt 4 dodatkowe stacje i więcej (każda z 12 stojakami i 8 rowerami) ponad wymaganą w
SIWZ liczbę
Ocena przeprowadzona zostanie na podstawie oświadczenia Wykonawcy, złożonym na
Formularzu Oferty, który stanowi załącznik nr 2 do SIWZ
U.W.A.G.I
1. Wynagrodzenie za dostawę i montaż dodatkowych stacji i rowerów zawiera się w cenie
zadeklarowanej przez
Wykonawcę w formularzu ofertowym – Wykonawcy nie przysługuje
dodatkowe wynagrodzenie z tytułu dostawy i montażu dodatkowych stacji i rowerów.
2. Stacje rowerowe, ich wyposażenie oraz rowery oferowane w ramach przedmiotowego
kryterium stanowić będą integralną część zamówienia i jako takie muszą spełniać wszystkie
określone w SIWZ i zał. do SIWZ wymagania, analogicznie do elementów zamówienia
bezwzględnie wymaganych przez Zamawiającego
3. Wykonawca na Formularzu Oferta m
oże zadeklarować następujące ilości dodatkowych
stacji (każda z 12 stojakami i 8 rowerami) albo 1 albo 2 albo 3 albo 4. Zadeklarowanie przez
wykonawcę różnych ilości dodatkowych stacji, np. 2 i 4 spowoduje odrzucenie oferty
Wykonawcy jako niezgodnej z SIWZ.
4. W przypadku zaoferowania liczby dodatkowych stacji (każda z 12 stojakami i 8
rowerami)większej niż 4 oferta otrzyma liczbę punktów za maksymalnie 4 dodatkowe stacje,
tj. 40 pkt, natomiast zaoferowana przez Wykonawcę liczba stacji zostanie przyjęta do umowy
w sprawie zamówienia - jako obowiązująca Wykonawcę, zgodnie ze złożoną deklaracją
W załączniku nr 1 do siwz Opis przedmiotu zamówienia zamawiający przewidział zamówienie
dodatkowe -
Zamawiający przewiduje udzielenie zamówienia, o którym mowa w art. 67 ust. 1
pkt. 6 Ustawy Prawo Zamówień Publicznych. Zamówienie może polegać na rozbudowie
Systemu Wypożyczalni Rowerowych w Bielsku-Białej poprzez dołączenie do niego kolejnych
stacji (max 4), dostawie dodatkowych rowerów miejskich (max 32).
Zamawiający w OPZ - uwzględniając zmiany wynikające z udzielonych wyjaśnień:
Przychody wykonawcy to 10zł. bezzwrotnej opłaty inicjacyjnej mogącej być przeznaczona w
rozliczeniu abonamentu, suma pierwszych jazd do maks 20 min dziennie -
bez opłat, 21-
60min. -
2zł., 61-120 min. - 4 zł., powyżej według cennika wykonawcy, wykonawca może
prowadzić abonamenty - tygodniowe, miesięczne, roczne powyżej pierwszych 20 min. według
własnej taryfy.
Przedmiotem jest dostawa 24 terminali, 288 stojaków, 192 rowerów i 10 rowerów zapasowych
- rowery fabrycznie nowe. Wykonawca wykona projekt, rozruch testowy, przedstawi testowy
rower, uruchomienie systemu i jego eksploat
acja, wdrożenie taryfy, raportowanie,
ubezpieczenia działalności gospodarczej, organizacja BOK, zatrudnienie osób wykonujących
czynności kwalifikujące do zawarcia umowy o pracę w rozumieniu art. 22 par. 1 kp, na
podstawie umowy o pracę, BOK działa w dni robocze, soboty i niedziele, wykonawca zapewnia
stronę internetową i oprogramowanie do korzystania z system, opracowuje regulamin,
rozmieszcza rowery i je relokuje, zapewnia serwis i ponosi odpowiedzialność za wyrządzone
szkody.
Zamawiający ustalił, że rozpoczęcie wykonywania umowy nastąpi nie wcześniej dni 1 kwietnia
2018r., w ciągu 90 dni od jej podpisania. Rower do testów należy przedstawić po podpisaniu
umowy. Zamawiający nie wymagał wkalkulowania w cenę wynagrodzenia z tytułu zamówienia
dodatkowego, wymagał jednak wliczenia w cenę kosztu dostawy dodatkowo zadeklarowanych
stacji. Zamawiający nie wymagał udostępnienia wi-fi. Zamawiający oczekiwał udostępnienia
płatności zbliżeniowo kartą, lub smartfonem, lub przy użyciu terminalu umieszczonego na
stacji lub rowerze. Zamawiający dopuścił rozwiązanie równoważne tj. zastosowanie terminali
zintegrowanych z rowerem oraz stacje ze stojakami.
Wykonawca może zawierać umowy z reklamodawcami i pobierać z tego tytułu przychód.
Zamawiający będzie użytkował powierzchnię reklamową na przełomie maja/czerwca i
września/października. Stacje dodatkowe deklarowane w ofercie mają być dostarczone w
terminie uruchomienia umowy podstawowej. Raz w sezonie funkcjonowania systemu
zamawia
jący może bezpłatnie zlecić wykonawcy przeniesienie maksymalnie 2 stacji.
W obowiązującym wzorze umowy zamawiający w par. 2 przewidział:
5. Zamawiający zastrzega sobie prawo pomniejszenia wynagrodzenia należnego Wykonawcy
w przypadku, gdy niekorzystne warunki atmosferyczne uniemożliwią funkcjonowanie systemu
SBWR w okresach, o których mowa w § 2 ust. 4 Umowy.
Za niekorzystne warunki atmosferyczne uznać można w miesiącach kwiecień i październik
obfite opady śniegu (śnieżyca) lub zaleganie śniegu. Kwota pomniejszona z wynagrodzenia
Wykonawcy liczona będzie jako iloczyn liczby dni w którym system będzie zawieszony i
miesięcznego wynagrodzenia Wykonawcy w danym okresie rozliczeniowym, podzielona przez
liczbę dni kalendarzowych występujących w danym miesiącu.
6. Zamawiający dopuszcza możliwość funkcjonowania SBWR także w pozostałych
miesiącach, przy czym nie może się to wiązać z ponoszeniem jakichkolwiek dodatkowych
kosztów przez Zamawiającego. Zamawiający dopuszcza jednak możliwość przesunięcia
środków z miesiąca, w którym SBWR nie funkcjonowało, na inne miesiące w celu wydłużenia
sezonu działania systemu w przypadku dobrych warunków atmosferycznych w marcu bądź
listopadzie.
7. Wykonawca zobowiązuje się we własnym zakresie i w ramach wynagrodzenia umownego
dokonać demontażu stacji i innych urządzeń należących do SBWR w terminie do 14 dni od
otrzymania pisemnego wniosku od Zamawiającego, nie wcześniej jednak niż przed datą
zakończenia umowy.
Z obowiązującego formularza umowy wynika, że wykonawcy mieli składać oświadczenie że
zastosują rozwiązanie:
- rowery oraz stacje z terminalami albo
rowery wyposażone w terminale oraz stojaki
Wykonawca maże wybrać tylko jedno z powyższych rozwiązań. Zaznaczenie dwóch opcji
skutkować będzie odrzuceniem oferty takiego Wykonawcy.
W przypadku nie zaznaczenia żadnego z powyższych rozwiązań Zamawiający uzna, iż
wykonawca oferuje rowery oraz stacje z terminalami.
Za
mawiający poinformował także wykonawców o statystykach wypożyczeń na
dotychczasowych stacjach w latach 2014-2017.
Z informacji z otwarcia ofert wynika, że zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie
zamówienia kwotę 3 mln zł.
Wykonawcy zaoferowali wykonanie przedmiotu
zamówienia na następujących warunkach:
BikeU za cenę 2 799 000zł.
S&T za cenę 3 418 583zł.
Nextbike za cenę 3 656 150,40zł.
pozostałe warunki oferty były u wszystkich wykonawców takie same: termin wykonania do 31
października 2021r., termin płatności - 21 dni, 4 dodatkowe stacje. Tym samym wykonawcy
konkurowali ceną.
Z oferty BikeU wynika, że wykonawca zaoferował rozwiązanie: rowery oraz stacje z
terminalami i 4 dodatkowe stacje. Wskazał, że wykona zamówienie osobiście. W JEDZu
wskazał doświadczenie nabyte u zamawiającego usługi BBike na kwotę 1 480 000zł. od 1
października 2014 do 31 października 2017r.
Zamawiający w dniu 4 stycznia 2018r. wezwał BikeU do złożenia wyjaśnień rażąco niskiej ceny
cytując art. 90 ust. 1 ustawy oraz żądał wyjaśnień w tym przedstawienia dowodów:
czy w ramach oferty zamierza dostarczyć rowery nieużywane, fabrycznie nowe i
infrastrukturę wynikającą z siwz w liczbie uwzględniającej zaoferowane dodatkowe
stacje wraz z terminalami i rowerami oraz zapewnić ich sprawne funkcjonowanie,
czy zapewni co najmniej minimalne wynagrodzenie dla wszystkich osób wykonujących
czynności w zakresie zamówienia, których obowiązki i charakter pracy odpowiada
wymogom umowy o pracę,
czy cena obejmuje sprawne wdrożenie i utrzymanie systemu wraz ze wszystkimi
wymaganiami opisanymi w dokumentacji w zakresie m. in. eksploatacji systemu, strony
internetowej, serwisu, BOK i
czy uwzględnił wszystkie ryzyka.
Wykonawca BikeU złożył wyjaśnienia obejmując je w całości tajemnicą przedsiębiorstwa.
Po analizie wyjaśnień Komisja Przetargowa uznała je za prawidłowo zastrzeżone i nie
wskazujące na to, że zaoferowana cena jest rażąco niska.
W dniu 17 stycznia 2018r. zamawiający wezwał BikeU do złożenia dokumentów.
W dniu 22 stycznia 2018r. BikeU złożył żądane dokumenty, w tym referencję zamawiającego
z dnia 1 października 2017r. zaświadczającą, że usługa BBike jest przez BikeU świadczona
od 1 października 2014 i trwa nadal. Obejmuje 130 rowerów i 12 stacji o wartości usługi
000zł., a usługi były i są wykonywane należycie.
W aktach postępowania znajduje się także referencja zamawiającego z dnia 21 grudnia 2017r.
dotycząca tej samej usługi i potwierdzająca, że umowa była wykonywana od 1 października
2014r. do 31 października 2017r. i usługa została wykonana należycie.
Izba dopuściła także dowody z dokumentów przedłożone przez zamawiającego tj. OPZ dla
systemu Gliwicki Rower Miejski, zbiorczego zestawienia ofert w tym postępowaniu,
zawiadomienia o wyborze najkorzystniejszej oferty, wyroku Izby z dnia 9 stycznia 2017r. sygn..
akt KIO 2350/16 na okoliczność ustalenia, że cena 446,27zł. za roweromiesiąc jest ceną
rynkową, OPZ dla SBWR w Bielsku Białej z 2014r. wraz z protokołem z otwarcia ofert i
wyrokiem z dnia 10 kwietnia 2014r. sygn. akt KIO 591/14 na okoliczność wykazania faktu, że
w postępowaniu tym przystępujący BikeU zaoferował stawkę za roweromiesiąc 440,48zł.
Pisma do Prezydenta Miasta Bielsko-
Biała z dnia 10 kwietnia 2017r. z wnioskiem o
zatwierdzenie kwoty przeznaczonej na sfinansowanie przedmiotowego zamówienia, w celu
potwierdzenia informacji podanej podczas otwarcia ofert i podstaw ustalenia tej wartości,
pisma Prezydenta Miasta Bielsko-
Biała z dnia 19 lutego 2018r. na okoliczność wykazania
faktu, że zamawiający nie zamierza przeznaczyć na sfinansowanie tego zamówienia większej
kwoty niż 3 mln. Zł.
Izba dopuściła dowody z dokumentów przedłożone przez odwołującego z wyjaśnień
przystępującego BikeU z dnia 11 marca 2014r. złożonych w poprzednim postępowaniu
zamawiającego na okoliczność wykazania faktu, że bieżące wyjaśnienia są z nimi zbieżne i są
gołosłowne i lakoniczne, oraz nie obejmują wszystkich wymaganych przez zamawiającego
kosztów, przez co nie mogą być uznane za złożone, oferty firmy Homeport BikesHaring
Solutions na okoliczność wykazania faktu, że dla odwołującego koszt dostawy roweru wynosi
591,24zł., a koszt stacji z dwunastoma stojakami – 39 906,62zł., dowód został objęty
tajemnicą przedsiębiorstwa przy czym odwołujący na jawnej rozprawie podał nazwę oferenta
jak i też wskazał na fakt, że podane kwoty przyjął w kalkulacji jawnej zawartej w odwołaniu.
Odwołujący oświadczył także, że tajemnicę przedsiębiorstwa zawierają inne pozycje tej oferty
niż powołane. Tym samym Izba ustaliła, że podane w uzasadnieniu orzeczenia informacje
dotyczące tego dokumentu stały się jawne co najmniej od dnia rozprawy – 22 lutego 2018r. i
nie mogą stanowić tajemnicy przedsiębiorstwa. Ofertę firmy BikeU złożoną w postępowaniu
na system Poznańskiego Roweru Miejskiego na okoliczność wykazania faktu, że oferta BikeU
w tym postępowaniu w zakresie dostaw sprzętu była zbieżna z ofertą HomePort BikesHaring
Solutions. Izba ustaliła, że w ofercie BikeU dostawa 1 roweru została zaoferowana za cenę
2 983,37z
ł., dostawa terminala za 20 541zł., a 1 stojaka – 2 885,21zł., informacji ze strony
bielsko.info na okoliczność ustalenia, że w systemie BBike w okresie 2014-2017 dokonano
229 wypożyczeń, z oświadczenia Synergic z dnia 21 lutego 2018r. na okoliczność ustalenia
faktu, że na terenie miasta Bielsko-Biała zrealizował 1 kampanię reklamową na 120 rowerach
miejskich od lipca do października 2015r. oraz, że możliwe są jedynie reklamy od lokalnych
reklamodawców w miesiącach VII-X w maksymalnej liczbie 100 rowerów za cenę 65zł. netto
za rower. Izba przyjęła ten dowód w zakresie dotyczącym usługi zrealizowanej w mieście
Bielsko-
Biała dowód ten jest spójny z dowodem załączonym do wyjaśnień, ale w ocenie Izby
bez szczegółowych informacji na jakiej podstawie składający oświadczenie ustalił co jest
możliwe do reklamowania obecnie, Izba nie mogła uznać tego dowodu jako wiarygodnego na
udo
wodnienie tezy, że przystępujący BikeU nie ma szans uzyskać przychodów od innych
reklamodawców niż Synergic na zakładanym przez siebie poziomie. Izba dopuściła dowody z
kalkulatora wynagrodzeń Interkadra dla stawek 12,55 brutto, 14 netto i 16 netto oraz
komunikatu Urzędu statystycznego w Katowicach na okoliczność wykazania całkowitych
kosztów pracowniczych dla tych stawek oraz poziomu płac w sektorze przedsiębiorstw w
województwie śląskim.
Izba przyjęła materiał poglądowy w postaci zdjęć rowerów wyszukanych w wyszukiwarce
goo
gle.pl dla hasła bbbike.
Izba przyjęła jako oświadczenia własne odwołującego przedstawione w formie pisemnej
wylicz
enie częstotliwości wypożyczeń dziennie w systemie BBike w okresie 2014-2017 oraz
oświadczenia, że w systemach zarządzanych przez Nextbike 90% wypożyczeni jest
bezpłatnych.
Izba na wskazanych dowodach zamawiającego i odwołującego oraz omówionych
oświadczeniach odwołującego za wyjątkiem kalkulatora wynagrodzeń Interkadra dla stawki
12,55zł. brutto się nie oparła, gdyż zgromadzony materiał dowodowy w postaci dokumentacji
postępowania o udzielenie zamówienia był wystarczający dla oceny czynności i zaniechań
z
amawiającego, postawionych zarzutów, a przedstawione dowody przez zamawiającego nie
dotyczyły procesu badania złożonych wyjaśnień w świetle art. 90 ust. 3 ustawy, zaś dowody
odwołującego nie były sprzeczne ze zgromadzonym już w postaci dokumentacji postępowania
i uwzględnionym przez Izbę materiałem dowodowym.
Izba w ramach swobodnej oceny dowodów ustaliła, że BikeU w ramach wyjaśnień
odpowiedział zamawiającemu na wszystkie zadane mu pytania – str. 5 – 6 oświadczając, że
spełnia wymagania zamawiającego, wskazał na okoliczności świadczenia usługi dla niego
sprzyjające – str. 6 wyjaśnień. Przedstawił dowody w postaci kalkulacji kosztów SBWR, oraz
dowody w zakresie dwóch kosztów i jednego przychodu i referencję z 1 października 2017r.
na rzecz zamawiającego (która została przez niego złożona do dokumentacji postępowania w
ramach uzupełnienia dokumentów jako jawna, a zatem nie zachowano dla tego dokumentu
wszystkich przesłanek z art. 11 ust. 4 uznk i stąd nie może być on uznany za stanowiący
tajemnicę przedsiębiorstwa).
Izba ustaliła, że koszt dotyczący pozycji rowerów jest niższy niż wskazany w odwołaniu
odwołującego oraz wynikający z wyliczeń odwołującego poczynionych w oparciu o posiadaną
ofertę Homeport, co nie dowodzi, że nieprawdziwe jest oświadczenie przystępującego zawarte
w wyjaśnieniach, że zaoferował fabrycznie nowe i nieużywane rowery (przystępujący to
oświadczenie powtórzył na jawnej rozprawie w dniu 22 lutego 2018r. – a tym samym nie może
być ono informacją stanowiącą tajemnicę przedsiębiorstwa), jednakże poza kalkulacją
wskazującą m. in. cenę jednostkową przystępujący nie udowodnił faktu, że są mu dostępne
fabrycznie nowe rowery, nieużywane w ilości wynikającej z siwz tj. 234 szt. za podaną w
kalkulacji cenę, mimo wyraźnego wymagania zamawiającego wynikającego z pkt. 1 wezwania
akapit 3 z dnia 4 stycznia 2018r.
Tym samym oświadczenie BikeU w tym zakresie należy
ocenić jako gołosłowne i nieudowodnione, mimo precyzyjnego i konkretnego wezwania
zamawiającego. Dotyczy to także dostawy pozostałej infrastruktury, dla której poprzestano
jedynie na wskazaniu stawki jednostkowej oraz wartości globalnej kosztu dostawy, ale tego
twierdzenia nie udowodniono. Izba w tym przypadku wzięła jednak pod uwagę fakt, że dla tej
infrastruktury zamawiający nie postawił wymogu nowości i braku użycia, a przystępujący
świadczył już usługę w dwunastu lokalizacjach zamawiającego – a zatem istnieje potencjalna
możliwość wykorzystania tej infrastruktury przez przystępującego.
Nadto Izba ustaliła, że przystępujący oświadczył, że spełnia wymaganie zamawiającego pkt.
2 akapitu 3 z wyjaśnień z dnia 4 stycznia 2018r., a zamawiający oświadczył na rozprawie, że
jego pracownicy zbadali wyjaśnienia wykonawcy BikeU w tym zakresie i uznali je za
prawdziwe. Izba ustaliła także na podstawie kalkulacji przedstawionej przez odwołującego z
kalkulatora wynagrodzeń Interkadra dla stawki 12,55, że koszt całkowity koszt pracodawcy
wraz z podatkiem VAT dla tej stawki wynosi 15,06 zł. plus 9,86zł. (wynagrodzenie netto) x,023
= 17,33. Izba ustaliła, że w kalkulacji przystępującego pozycje kosztów osobowych w każdym
przypadku są jednakowe w wartości netto jak i brutto, co pozostaje w sprzeczności z
oświadczeniem przystępującego złożonym na rozprawie, że uwzględnił wszystkie wymagania
wynikającego z ustawy o VAT i aktach wykonawczych. Nawet gdyby przyjąć, że kwota podatku
została doliczona jako koszt całkowity pracodawcy w jednej roboczogodzinie, to wartości
kosztów podane w dwóch skalkulowanych pozycjach w kalkulacji są niższe od 17,33zł./h i nie
pozwalają na pokrycie kosztu podatku VAT (pkt. B2 i B9), a do wyjaśnień nie dołączono
dowodów wysokości stawek godzinowych wypłacanych pracownikom obejmujących stawkę
co najmniej 9,86zł. netto, ani dowodów księgowo-kadrowych rzeczywistych kosztów
całkowitych wykonawcy BikeU pozwalających na zaoferowanie wynagrodzenia wskazanego
w powołanych punktach i uwzględniającego wszystkie koszty pracodawcy, w tym podatek
VAT.
Izba wzięła także pod uwagę, że BikeU prezentował koszty, a nie wynagrodzenia
wypłacane pracownikom, zatem wartość podana w pozycjach B2 i B9 powinny odzwierciedlać
rzeczywiste koszty pracodawcy związane z zatrudnieniem pracownika, a nie jedynie wysokość
wypłaconych wynagrodzeń. Biorąc to pod uwagę Izba nie dała wiary zamawiającemu, że jego
pracownicy sprawd
zili prawidłowość kalkulacji stawki wynagrodzenia i ustalili, że obejmuje ona
wszelkie koszty pracownicze, w tym podatek VAT, który wykonawca BikeU zapewne dolicza
zamawiającemu każdorazowo wystawiając fakturę VAT za dany roweromiesiąc. Izba nie dała
także wiary oświadczeniom przystępującego, że kalkulując koszty osobowe dla każdej osoby
skalkulował te koszty jako obejmujące wszystkie koszty pracownicze w tym podatek VAT.
Izba natomiast w świetle zgromadzonego materiału dowodowego ustaliła, że w zakresie pkt.
B2 i B9 nie zostało zamawiającemu ani wyjaśnione ani udowodnione, że zaoferowany koszt
przy uwzględnieniu wszystkich kosztów pracodawcy, w tym podatku VAT pozwoli na
zapewnienie co najmniej minimalnego wynagrodzenia dla wszystkich osób zatrudnionych
pr
zez wykonawcę BikeU na podstawie umowy o pracę. Przystępujący BikeU tak w
wyjaśnieniach jak i w oświadczeniu składanym na rozprawie taki fakt potwierdzał, czemu
jednak przeczy sporządzona przez niego kalkulacja, przy przyjęciu wyliczeń kalkulatora
wynagrod
zeń Interkadra przedstawionego przez odwołującego i zaoferowanej stawki podatku
VAT 23%. Izba miała także na względzie, że przystępujący pozostawił ten dowód do uznania
przez Izbę i nie wnosił o jego niedopuszczenie. Izba pominęła w tym zakresie dowody z
p
ozostałych kalkulacji wynagrodzeń Interkadra, z uwagi na to, że nie odnoszą się do stawek
wskazanych w ofercie przystępującego. Izba dodatkowo przy ocenie zgromadzonego
materiału dowodowego przyjęła na potrzeby ustalenia w kalkulacji przystępującego kosztu
osobowego za jedną roboczogodzinę ilość 160 godzin w miesiącu (8h/dzień x 5 dni/tydzień x
4 tygodnie). Tym samym Izba uznała, że skoro przedmiotem oceny jest, czy BikeU
rzeczywiście skalkulowało koszty osobowe na poziomie pozwalającym zapewnić stawkę
mini
malną wynagrodzenia za pracę, to również dowód z informacji z Urzędu Statystycznego
w Katowicach nie może być podstawą dla ustalania czy ocena przez zamawiającego
złożonych wyjaśnień była prawidłowa.
Izba ustaliła także, iż w kalkulacji nie występuje pozycja dotycząca kosztu przygotowania i
prowadzenia strony internetowej, a przedstawione do
kalkulacji dowody nie pozwalają ani na
ustalenie tego kosztu, ani na przyjęcie, że koszt ten został ujęty w innych kalkulowanych
pozycjach.
Zatem Izba nie dała wiary oświadczeniu przystępującego zawartym w
wyjaśnieniach i złożonym na jawnej rozprawie, że wkalkulował koszt zaoferowania
zamawiającemu prowadzenia strony internetowej. Dokładna analiza dowodu nr 4 nie pozwala
tego kosztu uznać za ujęty w koszcie prowadzenia BOKu. Izba oceniła, że zgromadzony
materiał dowodowy daje podstawy do ustalenia, że z czterech konkretnych i jednoznacznych
zapytań zamawiającego w przypadku trzech z nich zamawiający uzyskał jedynie gołosłowne
zapewnienia, kt
óre nie zostały udowodnione, a w przypadku strony internetowej nawet nie
wskazane, mimo wyraźnego żądania zamawiającego. Nie można zatem ustalić, że wymagane
przez zamawiającego wyjaśnienia zostały mu w zakreślonym przez niego terminie złożone.
Izba zważyła, co następuje:
Izba stwierdziła, że zgłoszone przystąpienia spełniają wymogi formalne określone w art. 185
ust. 2 ustawy.
Izba ustaliła, że nie zaistniały przesłanki określone w art. 189 ust. 2 ustawy, które skutkowałyby
odrzuceniem odwołania.
Izba oceniła, że odwołujący wykazał, iż posiada interes w uzyskaniu zamówienia i może
ponieść szkodę przez utratę korzyści jakie uzyskałby realizując zamówienie, czym wypełnił
przesłankę określoną w art. 179 ust. 1 ustawy.
Zarzut naruszenia przez zamawia
jącego art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy przez bezprawne i
bezzasadne zaniechanie odrzucenia oferty BikeU pomimo, że jej treść nie odpowiada treści
specyfikacj
i istotnych warunków zamówienia
Zarzut nie zasługuje na uwzględnienie. Jak wynika z ustalonego przez Izbę stanu faktycznego
przystępujący BikeU złożył zamawiającemu oświadczenie tak na jawnej rozprawie jak i w
wyjaśnieniach ceny rażąco niskiej, że zaoferował rowery fabrycznie nowe, nieużywane, a
także pozostałą infrastrukturę zgodnie z wymaganiami siwz. Zamawiający nie oczekiwał
udowodnienia tego wymagania na podstawie art. 25 ust. 1 pkt 2 ustawy. Na podstawie
zgromadzonego materiału dowodowego nie można rozstrzygnąć na korzyść odwołującego
tezy, że zaoferowane rowery są używane, wskazana w kalkulacji cena odbiega od ceny
zaprezentowanej przez odwołującego w ofercie Homeport, jednak nie na tyle znacząco, aby
uznać, że przystępujący zaoferował rowery używane. W ocenie Izby zgromadzony materiał
dowodowy nie pozwala podważyć oświadczenia przystępującego. Złożone oświadczenie jest
zgodne z treścią siwz, a zatem zamawiający nie miał podstaw do zastosowania art. 89 ust. 1
pkt. 2 ustawy, a Izba nie stwierdziła naruszenia przez zamawiającego tego przepisu.
Zarzut dokonania przez zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. art. 90 ust. 3 ustawy przez
bezprawne i bezzasadne zaniechanie odrzucenia oferty BikeU pomimo, że zawiera ona rażąco
niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Zarzut potwierdził się. Z art. 90 ust. 3 ustawy wynika, że zamawiający odrzuca ofertę
wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz ze
złożonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku
do przedmiotu zamówienia. Tym samym w ocenie Izby obowiązkiem zamawiającego jest
przede wszystkim ustalenie czy wyjaśnienia zostały złożone i czy złożone wyjaśnienia wraz z
dowodami potwierdzają, że oferta zawiera rażąco niską cenę. Temu obowiązkowi
zamawiający w świetle ustalonego stanu faktycznego nie sprostał. Izba wzięła pod uwagę fakt,
że zamawiający bardzo jednoznacznie i konkretnie oczekiwał wyjaśnienia i udowodnienia
zamawiającemu zaoferowania rowerów fabrycznie nowych, nieużywanych oraz infrastruktury
zgodnie z siwz, wymagał wykazania i udowodnienia, że zatrudnia pracowników z
zachowaniem przepisów o minimalnym wynagrodzeniu, a także że skalkulował prawidłowo
pozostałe koszty wiążące się z realizacją zamówienia, w tym koszt strony internetowej. Izba
ustaliła, że w tym zakresie przystępujący BikeU nie wykonał żądań zamawiającego i w zakresie
rowerów i infrastruktury poprzestał jedynie na oświadczeniu własnym i przedstawieniu
kalkulacji, a nie udowodnił, że rzeczywiście takie koszty we wskazanej wysokości poniesie,
choć w ocenie Izby ciężar dowodu ciążył w tym zakresie na przystępującym tak na etapie
postępowania o udzielenie zamówienia – art. 90 ust. 2 ustawy, jak i w postępowaniu
odwoławczym – art. 190 ust. 1a pkt 1 ustawy. Z żadnej z tych szans przystępujący nie
skorzystał i nie podjął choćby próby wykazania przed Izbą, że jego kalkulacja jest rzeczywista
i ma możliwość wykonania zamówienia w zakresie dostawy sprzętu na poziomie kosztowym
z
adeklarowanym przez siebie. W rzeczywistości to odwołujący położył na sobie ciężar
dowodzenia i to w sytuacji, gdy nieznana była mu treść wyjaśnień przystępującego BikeU i nie
mógł dostosować do niej swojego toku dowodzenia. Tym samym Izba oceniła, że złożone
wyjaśnienia są gołosłowne, a zatem nie mogą być uznane za złożone. Analogiczna sytuacja
występuje w przypadku kosztów osobowych w poz. B2 i B9 kalkulacji. Przede wszystkim
przystępujący nawet nie wykazał choćby zanonimizowanymi umowami o pracę, umowami
przedwstępnymi, oświadczeniami pracowników, że zatrudnia osoby na wskazanych w
kalkulacji etatach na podstawie umowy o pracę, tym samym jego oświadczenie w tym zakresie
jest gołosłowne i nieudowodnione. Nadto w zakresie poz. B2 i B9 Izba zbadała, że dla tych
pozycji przystępujący zaprezentował koszty osobowe w ujęciu miesięcznym i posiłkując się
kalkulatorem wynagrodzeń Interkadra dla stawki 12,55 ustaliła, że podane w kalkulacji koszty
nie są wystarczają na pokrycie wszystkich kosztów pracodawcy związanych z zatrudnieniem
pracownika, w tym podatku VAT, ustalonym od stawki wypłaconej pracownikowi stawki netto.
Przy czym Izba wzięła pod uwagę, że od 1 stycznia 2018r. minimalna stawka godzinowa
wynosi 13,70 zł. zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie wysokości
minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2018 r.
z dnia 12 września 2017 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 1747), a całkowity koszt pracodawcy, to
16,44zł. bez podatku VAT. Dodatkowo należy zauważyć, że w przypadku kosztów
wynagrodzenia, ze względu na fakt, że przystępujący jest płatnikiem podatku VAT, ten ostatni
podatek będzie stanowił dla niego w tym kontrakcie koszt nie podlegający odliczeniu – a zatem
wynagrodzenie pracownika powinno zostać dodatkowo powiększone o podatek VAT. W
ocenie Izby zatem złożone w tym zakresie przez przystępującego oświadczenie jest
gołosłowne, nieudowodnione, a zatem nie może być uznane za złożone. Odnośnie kosztu
strony internetowej, mimo jednoznacznego żądania zamawiający do złożenia wyjaśnień w tym
zakresie, przystępujący nie wskazał w kalkulacji takiego kosztu, ani fakt jego skalkulowania
nie wynika ze złożonych wyjaśnień, poza gołosłownym oświadczeniem przystępującego, ani
także żaden z pozostałych dowodów nie wykazuje, że koszt ten został skalkulowany przez
przystępującego. Tym samym koszt ten nie został zamawiającemu ani wyjaśniony, ani
udowodniony
, tym samym przystępujący nie złożył wyjaśnień w tym zakresie. Izba wprawdzie
w swoim orzecznictwie nie wyklucza możliwości wezwania przez zamawiającego do dalszych
wyjaśnień, ale nie dotyczy to sytuacji, gdy wykonawca mając precyzyjne i jednoznaczne
wezwanie nie składa wyjaśnień zgodnie z żądaniami zamawiającego i nie dowodzi swoich
twierdzeń. Tym samym Izba doszła do przekonania, że w niniejszej sprawie ziściła się
przesłanka odrzucenia oferty przystępującego na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy z powodu
nie złożenia udowodnionych wyjaśnień odpowiadających na wszystkie wątpliwości
zamawiającego, a także w związku z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy. Mając powyższe na uwadze
Izba dopatrzyła się naruszenia przez zamawiającego art. 90 ust. 3 ustawy przez błędną ocenę
wyjaśnień przystępującego BikeU i w konsekwencji zaniechanie zastosowania tego przepisu
w związku z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy do oferty przystępującego. Izba zatem nakazała
zamawiającemu unieważnienie wyboru oferty najkorzystniejszej i powtórzenie badania i oceny
oferty oraz dokonanie odrzucenia oferty przystępującego BikeU.
Jedynie na marginesie Izba wskazuje, że uległy potwierdzeniu przypuszczenia odwołującego
o doliczeniu w sposób nieuprawniony przez przystępującego podatku VAT do wpływów z
wynajmu rowerów. Okoliczność ta jest o tyle istotna, że działanie takie w realiach niniejszej
sprawy uznać należy za nieprawidłowe, co dodatkowo podważa wiarygodność kalkulacji
wynagrodzenia poczyniona przez przystępującego BikeU
Zarzut dokonania przez zamawiającego art. 26 ust. 3 ustawy przez bezprawne i bezzasadne
zaniechanie wezwania BikeU do uzupełnienia dokumentów.
Zarzut nie potwierdził się. W ocenie Izby zamawiający był uprawniony do zastosowania art. 26
ust. 6 ustawy. Wprawdzie ten przepis przez polskiego ustawodawcę został sformułowany jako
uprawnienie wykonawcy, to jednak stanowi on odpowiedź na motyw 85 dyrektywy
24/2014/UE, który stanowi „Należy również przewidzieć, by instytucje zamawiające nie
zwracały się o wciąż aktualne dokumenty, które posiadają już w związku z wcześniejszymi
postępowaniami o udzielenie zamówienia.” Motyw ten zatem wprost wskazuje, że instytucja
zamawiająca ma się nie zwracać o aktualny dokument, który posiada w związku z
wcześniejszymi postępowaniami. Taka sytuacja miała miejsce w niniejszym postępowaniu.
Przystępujący BikeU wykonywał zamówienie na rzecz aktualnego zamawiającego i na
doświadczenie w ten sposób nabyte się powołał, zamawiający zaś był w posiadaniu referencji
z dnia 21 grudnia 2017r., które potwierdzały wykonanie zamówienia w całości i w sposób
należyty, tym samym był uprawniony do wyłożenia art. 26 ust. 6 ustawy z uwzględnieniem
powołanego motywu 85 Dyrektywy i nie żądać od przystępującego BikeU aktualnej referencji,
którą posiadał. Okoliczności dlaczego przystępujący BikeU na wezwanie zamawiającego w
styczniu 2018r. nie złożył referencji z 21 grudnia 2017r., ale referencję z dnia 1 października
017r., która nie potwierdzała zakończenia wykonywania zamówienia, są w ocenie Izby
irrelewantne dla oceny prawidłowości czynności zamawiającego. Izba zatem nie dopatrzyła
się naruszenia przez zamawiającego art. 26 ust. 3 przez zaniechanie jego zastosowania.
Zarzut dokonania przez zamawiającego art. 7 ust. 1 ustawy przez naruszenie zasady równego
traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji
Zarzut potwierdził się o tyle, że zamawiający nie zachował zasady przejrzystości postępowania
i nie dokonał wnikliwej oceny złożonych przez przystępującego BikeU wyjaśnień, a nadto nie
wykazał należytej staranności przy wykonywaniu tej czynności, co miało wpływ na zachowanie
zasady równego traktowania wykonawców.
Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 192 ust.1, 2 i 3 ust.
1 ustawy.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy stosownie do
wyni
ku spraw oraz zgodnie z § 3 pkt. 1 i 2 lit. b i § 5 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. Nr
41, poz. 238 ze zm. z 2017r. poz. 47) zaliczając na poczet kosztów postępowaniu
uiszczony przez odwołującego wpis oraz nakazując zamawiającemu dokonanie zwrotu na
rzecz odwołującego kosztów związanych z wniesionym wpisem oraz kosztami zastępstwa
prawnego, zgodnie ze złożoną fakturą VAT ograniczając wysokość wynagrodzenia do
maksymalnej kwoty dopuszczonej przez rozporządzenie.
Przewodniczący: …………………
Członkowie: …………………
…………………
Otrzymuj raz w tygodniu aktualne informacje
o zmianach w prawie oraz komentarzach ekspertów
Otrzymasz darmowy e-book w prezencie!
„6 pytań o znowelizowane przepisy Pzp"