Sygn. akt: KIO 2039/17
WYROK
z dnia 13 października 2017 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący:
Magdalena Rams
Protokolant:
Agata Dziuban
po rozpoznaniu
na rozprawie w dniu 10 października 2017 r., w Warszawie, odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej w dniu 29 września 2017 r. przez
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: TPF sp. z o.o., z siedzibą
w Warszawie oraz TPF Getinsa Eurostudios SL
, z siedzibą w Madrycie, w postępowaniu
prowadzonym przez zamawiającego Skarb Państwa - Generalna Dyrekcja Dróg
Krajowych i Autos
trad Oddział w Białymstoku,
przy udziale wykonawcy Lafrentz Polska Sp. z o.o.,
z siedzibą w Poznaniu, zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego - po stronie zamawiającego,
orzeka:
Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu Skarbowi Państwa –
Generalnej Dyrekcji
Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Białymstoku
unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, odrzucenie oferty
wykonawcy Lafrentz Polska Sp. z o.o., z siedzibą w Poznaniu na podstawie art.
89 ust. 1 pkt 4 i art. 90 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych, jak również
nakazuje powtórzenie czynności badania i oceny ofert oraz powtórzenie
czynności
wyboru
oferty
najkorzystniejszej.
2. Kosztami postępowania obciąża zamawiającego Skarb Państwa - Generalna
Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Białymstoku i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: TPF sp. z o.o., z siedzibą w
Warszawie, TPF Getinsa Eurostudios SL
, z siedzibą w Madrycie, tytułem
wpisu
od odwołania;
zasądza od zamawiającego Skarbu Państwa - Generalna Dyrekcja Dróg
Krajowych i Autostrad Oddział w Białymstoku na rzecz wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia: TPF sp. z o.o., z siedzibą w
Warszawie, TPF Getinsa Eurostudios SL
, z siedzibą w Madrycie kwotę 18
600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych, zero groszy)
stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od
odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 2164 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Białymstoku.
Przewodniczący:
…………………………
Sygn. Akt: KIO 2039/17
UZASADNIENIE
W dniu 29 września 2017 r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęło odwołanie
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia TPF sp. z o.o. - Lider, ul.
Szyszkowa 34, 02-285 Warszawa oraz TPF Getinsa Eurostudios SL - Partner, c/Ramon de
Agui
naga 8, 28028 Madryt, Hiszpania (dalej „Odwołujący”) zarzucając zamawiającemu
Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Białymstoku, ul. Zwycięstwa 2,15
703 Białystok (dalej „Zamawiający”) prowadzącemu postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego na „Pełnienie nadzoru nad projektowaniem i realizacją Robót oraz
z
arządzanie Kontraktami pn.: „Projekt i budowa drogi ekspresowej S-61 Obwodnica
Augustowa -
granica państwa, odcinek: koniec obw. Suwałk - Budzisko z obw. Szypliszek"
dokonanie czynności niezgodnych z ustawą z dnia 29 stycznia 2004 roku Prawo Zamówień
Publi
cznych (dalej „Ustawa" lub „Ustawa Pzp”) tj. od:
N
iezgodnej z przepisami Ustawy czynności wyboru oferty najkorzystniejszej
złożonej przez wykonawcę Lafrentz Polska Sp. z o.o. (dalej „Lafrentz"), pomimo
i
ż oferta ta podlega odrzuceniu.
Z
aniechania czynności, do której Zamawiający jest zobowiązany na podstawie
Ustawy, tj. zaniechania odrzucenia oferty Lafrentz, pomimo iż oferta ta zawiera
rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, a Lafrentz nie złożyło
odpowiednich wyjaśnień, zaś złożone wyjaśnienia nie potwierdzają, że oferta nie
zawiera rażąco niskiej ceny.
Z
aniechania czynności, do której Zamawiający jest zobowiązany na podstawie
Ustawy, tj. zaniechania odrzucenia oferty Lafrentz, pomimo iż treść oferty jest
sprzeczna z tr
eścią SIWZ.
N
iezgodnej z przepisami Ustawy oceny wyjaśnień złożonych przez Lafrentz w
trybie art. 90 Ustawy.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu:
N
aruszenie art. 89 ust. 1 pkt 4 Ustawy w związku z art. 90 ust. 3 Ustawy poprzez
nieprawidłową ocenę złożonych przez Lafrentz wyjaśnień, podczas gdy z treści
złożonych wyjaśnień wynika, że oferta zawiera cenę rażąco niską.
N
aruszenie art. 89 ust. 1 pkt 4 Ustawy w związku z art. 90 ust. 3 Ustawy poprzez
zaniechanie odrzucenia oferty Lafrentz, pomimo iż oferta ta zawiera rażąco niską
cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, zaś wykonawca Lafrentz nie złożył
wyjaśnień spełniających wymagania określone w art. 90 ust. 1-3 Ustawy.
Naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 2 Ustawy poprzez zaniechanie odrzucenia oferty
Lafrentz, pomim
o iż treść oferty jest sprzeczna z treścią SIWZ.
N
aruszenie art. 7 ust. 1 i 3 Ustawy poprzez prowadzenie postępowania w sposób
naruszający zasadę uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców (w
związku z naruszeniem w/w przepisów Ustawy).
W związku z powyższym Odwołujący wniósł o uwzględnienie niniejszego odwołania i
nakazanie Zamawiającemu: (i) nieważnienie czynności oceny ofert; (ii) nieważnienie
czynności wyboru oferty najkorzystniejszej; (iii) ponowną ocenę ofert; (iv) odrzucenie oferty
Lafrentz; (v) w
yboru oferty Odwołującego jako oferty najkorzystniejszej.
W uzasadnieniu podniesionych
Zamawiający Odwołujący wskazał, że w dniu 8 sierpnia 2017
roku wybrał ofertę Lafrentz jako najkorzystniejszą. Odwołujący wniósł odwołanie od
czynności i zaniechań Zamawiającego, zarzucając w pierwszej kolejności bezprawne
zaniechanie ujawnienia przez Zamawiającego wyjaśnień złożonych przez Lafrentz w trybie
art. 90 ust. 1 Ustawy, pomimo iż Lafrentz nie wykazał zasadności dokonanego zastrzeżenia,
zaś z ostrożności procesowej - podnosząc także zarzut zaniechania odrzucenia oferty
Lafrentz na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 Ustawy Pzp.
Odwołujący wskazał, że Krajowa Izba Odwoławcza wyrokiem z dnia 4 września 2017 roku,
sygn. akt KIO 1713/17 uwzględniła odwołanie i nakazała unieważnienie czynności wyboru
oferty najkorzystniejszej, unieważnienie czynności oceny i badania ofert oraz udostępnienie
Odwołującemu wyjaśnień z dnia 14 czerwca 2017 roku wraz z uzasadnieniem objęcia tych
wyjaśnień tajemnicą. Krajowa Izba Odwoławcza rozpoznała wyłącznie zarzuty dotyczące
bezprawnego zaniechania ujawnienia przez Zamawiającego wyjaśnień złożonych przez
Lafrentz w trybie art. 90 ust. 1 Ustawy, resztę zarzutów pozostawiając bez rozpoznania jako
przedwczesne: „Izba zarzuty te pozostawiła bez rozpoznania stwierdzając, iż odwołujący
dopiero po udostępnieniu mu żądanych dokumentów będzie miał możliwość do
konstruowania zarzutów względem zamawiającego".
W ocenie
Odwołującego wyjaśnienia Lafrentz z dnia 14 czerwca 2017 roku nie wykazują, że
oferta Lafrentz nie zawiera rażąco niskiej ceny - są to wyjaśnienia ogólnikowe, nie
zawierające żadnych konkretnych danych czy też wyliczeń oraz żadnych odnoszących się do
danego postępowania dowodów.
Zarzut n
aruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 Ustawy w związku z art. 90 ust 1-3 Ustawy i
w związku art. 7 ust 1 i 3 Ustawy.
W pierwszej
kolejności Odwołujący wskazał, że Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 4
września 2017 roku, sygn. akt KIO 1713/17 dokonała już oceny wyjaśnień złożonych przez
Lafrentz: „Odnosząc się zaś do treści wyjaśnień, mającymi stanowić odpowiedź na wezwanie
zamawiającego dotyczących elementów cenotwórczych, w zakresie stwierdzenia czy cena
przystępującego nosi znamiona ceny rażąco niskiej, Izba stwierdziła, że wyjaśnienia te
sporządzone zostały w dużym stopniu ogólności i nie odnoszą s/e szczegółowo do
wątpliwości zamawiającego wskazanych w piśmie z dnia 31 maja 2017 roku. Wyjaśnienia
zawierają bowiem nieskonkretyzowane informacje, które miały pozostać poparte
zanonimizowanymi dokumentami. Wyjaśnienia wraz z załączonymi dokumentami, również
tymi dotyczącymi rozbicia ceny ryczałtowej w podziale na miesiące realizacji usług, nie
identyfikują wprost zarówno danych dotyczących kadry, jak i tych dotyczących firm, z którymi
współpracuje lub zamierza współpracować przystępujący”.
Odwołujący wskazał, że w pełni zgadza się z powyższym stanowiskiem Izby. Przedmiotowe
wyjaśnienia nie stanowią odpowiedzi na pytania zadane przez Zamawiającego, który to fakt
j
uż samodzielnie powinien stanowić podstawę odrzucenia oferty Lafrentz. Brak odpowiedzi
na konkretne pytania Zamawiającego stanowi bowiem przesłankę uznania, że Lafrentz w
ogóle nie złożył wyjaśnień spełniających przesłanki określone w przepisie art. 90 ust. 1-3
Ustawy Pzp
. Także ogólnikowość wyjaśnień - tj. brak zawarcia w nich szczegółowego
rozbicia ceny na poszczególne elementy składowe oraz koszty wynikające z realizacji
postanowień SIWZ (w tym metodyki), nieuwzględnienie w wyjaśnieniach cen ofert
podw
ykonawców oraz ryzyk związanych z realizacją zamówienia - wskazuje, iż wyjaśnienia
te nie realizują przesłanek określonych w przepisie art. 90 ust. 1-3 Ustawy Pzp.
Odwołujący wskazał na następujące braku w przedmiotowych wyjaśnień:
Brak odpowiedzi na szc
zegółowe pytania zadane przez Zamawiającego w wezwaniu do
złożenia wyjaśnień.
Wyjaśnienia złożone przez Lafrentz liczą 15 stron. Jednakże odpowiedź na zadane przez
Zamawiającego szczegółowe pytania to już zaledwie niecałe 6 stron, reszta wyjaśnień to
zacy
towane orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej, wskazywanie na inne postępowania,
w których Zamawiający zawarł umowy z wykonawcami oferującymi ceny niższe niż 70%
szacowanej wartości zamówienia, czy wreszcie - obszerna polemika z Zamawiającym
odnośnie nieprawidłowego oszacowania przez Zamawiającego wartości zamówienia. Istotne
jest, że ta część wyjaśnień jest obszerniejsza (9 stron) od części wyjaśnień, która powinna
zawierać (zgodnie z wezwaniem Zamawiającego) szczegółowe wskazanie wszystkich
pojedynczych e
lementów ceny (ta liczy zaledwie 6 stron). Ta dysproporcja poszczególnych
części wyjaśnień jest istotna chociażby dlatego, że w części stanowiącej odpowiedzi na
poszczególne pytania Zamawiającego Lafrentz nie zawarł absolutnie żadnych wyliczeń. Co
więcej - właściwie nawet nie zawarł w niej żadnych kwot. Jedyne kwoty wskazane w
wyjaśnieniach to wynagrodzenie Personelu Biurowego i Personelu Pomocniczego
(odpowiednio po 2.420 złotych miesięcznie dla 1 osoby) oraz kwota 253.680 złotych netto
jako koszt wykonani
a cyklicznych zdjęć - ortofotoraportów. W ocenie Odwołującego z
powyższego porównania wynika, że przedmiotowe wyjaśnienia nie spełniają przesłanek
wskazanych w art. 90 ust. 1-
3 Ustawy PZP, gdyż po prostu nie obalają domniemania rażąco
niskiej ceny. Wyjaśnienia, w których treści nie ma żadnych kwot ani wyliczeń, w których nie
wskazano wynagrodzenia Personelu Kluczowego z całą pewnością nie mogą zostać uznane
za wyjaśnienia obalające domniemanie rażąco niskiej ceny. Skoro Lafrentz nie wskazał, jakie
wynagrodz
enie będzie płacił specjalistom, którzy realizować mają przedmiot zamówienia, nie
jest wiadomo, na jakiej podstawie Zamawiający uznał takie wyjaśnienia za wystarczające.
Być może Lafrentz będzie płacił tym specjalistom wynagrodzenie w wysokości niższej niż
średnia krajowa czy nawet niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, a reszta kwoty
wskazanej w pozycji 2 „Usługi nadzoru i zarządzania" to zysk Lafrentz. Wobec braku
jakichkolwiek wyjaśnień w tym zakresie jest to w pełni prawdopodobne. Zwłaszcza że w
przedmiotowych wyjaśnieniach Lafrentz nie złożył żadnego oświadczenia przeciwnego, w
tym nie oświadczył, że specjaliści ci będą otrzymywać wynagrodzenie wyższe niż minimalne.
Odwołujący wskazał na proporcje pomiędzy wezwaniem do złożenia wyjaśnień, a samymi
wyjaśnieniami. Otóż Zamawiający w wezwaniu liczącym 11 stron szczegółowe pytania
zamieścił na 9 stronach. Tymczasem odpowiedź Lafrentz na te pytania to zaledwie 6 stron.
Zatem odpowiedź na pytania z wezwania zajmuje mniej miejsca, niż same pytania. W ocenie
Odwołującego powyższa okoliczność potwierdza, żę przedmiotowe wyjaśnienia są
niewystarczające - nie jest bowiem możliwe udzielenie szczegółowych odpowiedzi na
zaledwie 6 stronach.
Ad, 1.1 Biuro Konsultanta i 1.2, Biuro Zamawiającego
Odwołujący wskazał, że zgodnie z zapisami SIWZ, TOM I ID W, pkt. 15.3 „Każda cena
jednostkowa zawarta w Ofercie powinna obejmować całkowity koszt wykonania danej pozycji
w przyjętej jednostce czasu/ilości rozliczenia w Formularzu cenowym" oraz zgodnie z
zapisem pkt 1
5.5 „Dla każdej pozycji wyszczególnionej w Formularzu Cenowym, jeśli
składają się na nie elementy o zróżnicowanych kosztach, jednolita stawka jednostkowa
powinna zostać skalkulowana na zasadzie uśrednienia kosztów składowych".
Zamawiający wymagał w wezwaniu podania bardzo szczegółowych informacji dotyczących
części składowych ceny oferty, w tym nie tylko ceny samego najmu, ale także: (i) kosztów
zainstalowania na początku oraz kosztów usunięcia wszystkich urządzeń, sprzętu czy
instalacji; (ii)
kosztów wszystkich mediów, w tym ochrony czy klimatyzacji; (iii) kosztów usług
telekomuni
kacyjnych (telefony, Internet); (iv) kosztów ubezpieczenia; (v) wskazania ilości
środków transportu i ilości telefonów wraz z kosztami; (vi) wyposażenia biura
Zamawiającego; (vii) zakup materiałów eksploatacyjnych do biura.
Odwołujący wskazał, że wyjaśnienia w żądanym przez Zamawiającego zakresie nie
zawiera
ją żadnej kwoty. Nie tylko nie wynika z nich, jaką cenę najmu obu biur przyjął
Lafrentz dla szacowania ceny oferty, ale w ogóle nie odnoszą się do powyższych kwestii.
Jedyna kwota, jak znajduje się w wyjaśnieniach, to wskazanie, że w cenie za Biuro
Konsultanta -
382.700 złotych mieści się cena wykonania zobowiązań wskazanych w pkt
2.2.1. Tomu III Opis przedmiotu zamówienia, tj. koszt wykonania cyklicznych zdjęć -
ortofotoraportów w postaci ortofotomapy oraz DNS w kwocie 253.680 złotych. A zatem na
zape
wnienie wszystkich wymagań dla Biura Konsultanta pozostało 134.020 złotych, co daje:
3.116,74 złote miesięcznie. Z kolei dla pozycji 1.2. Lafrentz wskazał w Formularzu ofertowym
kwotę 2.800 złotych netto miesięcznie. Co łącznie daje kwotę 5.916,74 złote miesięcznie na
realizację zobowiązań SIWZ wskazanych przez Zamawiającego w wezwaniu.
Odwołujący wskazał, że Lafrentz dołączył umowę najmu na lokal znajdujący się w zupełnie
innej lokalizacji (Kłodzko, województwo dolnośląskie, drugi koniec Polski). Co więcej umowa
ta została zawarta w styczniu 2015 roku, 2,5 roku przed złożeniem ofert. Trudno zatem
przyjąć, aby był to wiarygodny dowód, mający jakiekolwiek znaczenie dla szacowania ceny
oferty. Odwołujący wskazał, że Lafrentz nie wykazał w wyjaśnieniach, na czym oparł
szacowanie ceny oferty w przedmiotowym zakresie. W szczególności nie wykazał, że na
etapie szacowania ceny
oferty dokonał co najmniej badania rynku, w wyniku którego powziął
wiedzę, jaki koszt w zakresie Biura Zamawiającego i Biura Konsultanta musi być
uwzględniony w ofercie. Dowodem takim nie mogą być dołączone do wyjaśnień wydruki ze
stron internetowych dla
lokali w Suwałkach - a to wobec faktu, że wydruki te są z dnia 14
czerwca 2017 roku, tj. z dnia składania wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny, a nie z
okresu szacowania ceny oferty (powinny to być dowody sprzed daty złożenia ofert).
Załączając dowody kosztów najmu w Suwałkach z daty składania wyjaśnień Lafrentz
potwierdził jedynie, że szacowania ceny oferty w tym zakresie dokonał dopiero w dniu
składania wyjaśnień. Ponadto jedno ze wskazanych biur nie wypełnia wymagań, jakie
postawił Zamawiający (brak Sali konferencyjnej, zbyt mała powierzchnia użytkowa).
Odwołujący wskazał, że Zamawiający wyraźnie wskazał w wezwaniu, że Lafrentz
zobowiązany jest przedłożyć dowody, wskazując, że dowodem ma być wstępna umowa
najmu lub dzierżawy. Lafrentz nie kwestionował zakresu wezwania - ani nie złożył odwołania
na czynność Zamawiającego, ani nawet w samych wyjaśnieniach nie odniósł się do zakresu
wezwania. Tym samym należy uznać, że zaakceptował zakres wezwania oraz przyjął je za
prawidłowe i zgodne z prawem.
W oceni
e Odwołującego jeśli jednak w/w umowa najmu lokalu w Kłodzku miałaby być brany
pod uwagę - warto wskazać, że sama kwota najmu wynosi 4.840 złotych. Dołączono co
prawda do wyjaśnień aneks (obniżający tę kwotę), jednakże nie zawiera on daty, zatem nie
wiadom
o, kiedy został zawarty - w szczególności Lafrentz nie wykazał, że został zawarty
przed złożeniem oferty i cena najmu w nim wskazana mogła w ogóle być podstawą
szacowania ceny oferty. Zatem wyłącznie kwota wskazana w załączonej umowie mogłaby
ewentualnie s
tanowić podstawę szacowania części kosztów tej pozycji.
Zatem
, w ocenie Odwołującego, na realizację całej reszty zobowiązań wykonawcy Lafrentz
pozostała kwota 1.076,74 złote (5.916,74 - 4.840 = 1.076,74). Kwota ta jest niewystarczająca
do pokrycia kosztów zorganizowania i likwidacji biura, opłacenia mediów (prąd, gaz,
klimatyzacja), opłacenia ochrony i ubezpieczenia (umowa najmu nie przewiduje, że lokal jest
chroniony
oraz
że
jest
objęty
ubezpieczeniem),
opłacenia
kosztów
łączy
telekomunikacyjnych dla biur
a, wyposażenia biura Zamawiającego. A trzeba pamiętać, że w
tej kwocie wykonawca zobowiązany jeszcze jest pokryć koszty 3 samochodów (sam tak
wskazał w wyjaśnieniach) oraz telefonów komórkowych dla wszystkich pracowników (tj. dla
33 osób).
Odwołujący przedstawił tabelę ze średnimi kosztami dla mediów, co najmniej kosztów
eksploatacji 3 samochodów dla pracowników, łączy telekomunikacyjnych biura, ochrony,
ubezpieczenia oraz telefonów.
Wyszczególnienie kosztu
Koszt
miesięcznie w PLN netto
Opłaty za media
Internet + serwer
Utrzymanie czystości
Wydatki biura:
Tonery/cartridge
Papier, min 10ryz
Wysyłanie korespondencji, poczta
Art. Konsumpcyjne (kawa itp.)
Art. Biurowe drobne
Ubezpieczenie/ochrona
T
elefony pracowników (33 osoby x 20zł)
Utrzymanie 3 aut
Suma
Koszty związane z utrzymaniem 3 aut
Odwołujący uwzględnił bez kupna aut, zestawiając tylko i wyłącznie koszty związane z jego
eksploatacją wg tabeli poniżej:
ilość samochodów według wyjaśnień
Ilość dni eksploatacji samochodów (903 dni/1 auto)
Warto
ść benzyny na 1 km 0,35
Limit km na 1 dzień 30,00
Koszt zakupu 0,00
Koszt leasingu
Odsprzedaż 0,00
Koszt ubezpieczenia 9 000,00
Koszt eksploatacyjne (.in. naprawy tp.)
Koszt benzyny
Całkowite koszty samochodu
Koszt miesięczny
W ocenie Odwołującego, jak zatem wykazano powyżej - w przedmiotowych pozycjach
oprócz kosztów czynszu najmu Lafrentz powinien wykazać także inne koszty związane z
prowadzeniem biura (gdzie indziej nie ujęte) w wysokości co najmniej 5.552 złotych
miesięcznie. Tymczasem Lafrentz (po odliczeniu czynszu najmu zgodnie z przedłożoną
umową najmu dla lokalu w Kłodzku) dysponuje kwotą co najwyżej 1.076 złotych miesięcznie.
Odwołujący podkreślił, iż - w zakresie Biura Konsultanta i Biura Zamawiającego Lafrentz nie
odpowiedział w wyjaśnieniach na wezwanie Zamawiającego. Ani nie dołączył wymaganych
dowodów, ani nie zawarł żadnego wyliczenia elementów składowych tek pozycji cenowej. Z
kolei wskazana cena -
jak wykazano powyżej - jest niewystarczająca dla pokrycia kosztów
wszystkich zobowiązań umownych (szczegółowo wskazanych w SIWZ, a następnie w
wezwaniu).
Ad. 1.3. Personel Biurowy i 1.4. Personel pomocniczy
La
frentz wskazał, że zatrudniać będzie 2 osoby za minimalne wynagrodzenie 2.000 złotych
miesięcznie. Koszt zatrudnienia takiego pracownika dla pracodawcy to 2.412,20 złotych
miesięcznie (doliczając koszty pracodawcy).
Odwołujący wskazał, że w ofercie przewidziano kwotę 2.450 złotych miesięcznie na jedną
osobę. A zatem pozostaje kwota 37,80 złotych miesięcznie, czyli 453,60 złotych rocznie
(37,80x
12=453,60), z której musi być pokryty co najmniej koszt zastępstwa w trakcie urlopu.
Minimalny urlo
p, za który pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, to 20 dni roboczych, tj.
prawie 1 miesiąc. Zatem Lafrentz musi dla każdej z osób zapewnić zastępstwo co najmniej
na 1 miesiąc. Nawet jeśli osoba zatrudniona na zastępstwo także zarabiałaby minimalne
wynag
rodzenie, to koszt taki jak wskazano powyżej wynosi 2.412,20 złotych miesięcznie.
Tymczasem Lafrentz dysponuje nadwyżką w wysokości jedynie 453,60 złotych - co
wystarczy na 1 tydzień zastępstwa, ale nie na 20 dni roboczych.
Zatem
, w ocenie Odwołującego, kwoty wskazane w ofercie są niewystarczające, nie
pokrywają nawet kosztów zastępstwa. Ponadto Odwołujący wskazał, że cena ofertowa
powinna także w tej pozycji zawierać rezerwę na choroby pracowników, a to wobec faktu, że
do pierwszych 30 dni wynagrodzenie z
a okres choroby płaci pracodawca, a dopiero później
Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Takiej rezerwy Lafrentz w cenie oferty nie uwzględnił.
Ad. 4.1. Biuro Konsultanta i 4.2. Biuro Zamawiającego
W wyjaśnieniach Lafrentz wskazał, że koszt ten „nie przekracza 50% kosztów biur w okresie
projektowania i prowadzenia biur".
Jak wskazał Odwołujący powyżej miesięczny koszt Biura
Konsultanta 134.020 złotych rocznie, co daje 3.116,74 złotych miesięcznie. Jak sam wskazał
Lafrentz reszta kwoty z pozycji 1.1 to koszt wy
konania cyklicznych zdjęć. Połowa z tej kwoty
to 1.558,37 złote. Zatem koszt miesięczny Biura Konsultanta w pozycji 4.1 nie mógł być
wyższy niż 1.558,37 złote. Tymczasem Lafrentz wpisał w pozycji 4.1 kwotę 4.400 złotych,
czyli kwotę stanowiącą nie 50% kwoty z pozycji 1.1. w zakresie kosztów Biura Konsultanta,
ale kwotę stanowiącą 285%, czyli 5-krotnie większa niż zgodna z SIWZ.
Niezależnie od powyższego Odwołujący wskazał, że także w tym przypadku Lafrentz nie
odpowiedział na żadne ze szczegółowych pytań Zamawiającego.
Ad. 4.3. Personel Biurowy i 4.4. Personel pomocniczy
Odwołujący wskazał, że w całości na argumentację dla Ad. 1.3. Personel Biurowy i 1.4.
Personel pomocniczy.
Ad. 2 Usługi nadzoru i zarządzania:
Odwołujący wskazał, że cena za usługi dla pozycji 2 wynosi 5.437.000 złotych netto, przy
cenie całej oferty 6.754.220 złotych netto - stanowi to ponad 80% ceny oferty. W tej cenie
wykonawcy mieli zawrzeć koszty wykonania wszystkich usług, które nie są ujęte w
pozostałych pozycjach Formularza cenowego, w szczególności w pozycjach
kosztorysowych.Głównym kosztem, który należało ująć w tej pozycji jest wynagrodzenie
odpowiedniej ilości wszystkich ekspertów i specjalistów. Zamawiający wprost zwrócił się o
przedstawienie przykładowego Harmonogramu Pracy Personelu Konsultanta (HPPK).
Odwołujący wskazał, że wyjaśnienia Lafrentz w tym zakresie zajmują 1 (jedną!) stronę - dla
kwoty stanowiącej ponad 80% ceny oferty. I nie zawierają ani jednej kwoty. Co więcej -
Lafrentz załączył do wyjaśnień dokument zatytułowany Przykładowy Harmonogram Pracy
Personelu Konsultanta, w którym też nie ma żadnych kwot. HPPK ten zawiera wyłącznie
niektórych wymaganych przez SIWZ ekspertów i specjalistów ze wskazaniem, czy będą oni
zatrudnieni na pół etatu, czy na cały etat.
Zatem
, w ocenie Odwołującego, z wyjaśnień w tym zakresie nic właściwie nie wynika. W
szczególności nie wskazano w wyjaśnieniach, jakie wynagrodzenie będą otrzymywać
eksperci i specjaliści. Jest to tym bardziej niezrozumiałe, że odnośnie niektórych osób
Lafren
tz złożył już w ofercie oświadczenie, kogo imiennie (wskazanie specjalisty z imienia i
nazwiska) kieruje do realizacji zamówienia publicznego. Skoro Lafrentz już złożył
oświadczenie, kto będzie realizował umowę, to powinien na etapie szacowania ceny oferty
wiedzieć także, jakie wynagrodzenie będą te osoby otrzymywały. Zamawiający wprost w
wezwaniu wskazał, że rozbicie ceny ryczałtowej na elementy składowe jest niezbędnym
elementem wyjaśnień: „No potwierdzenie powyższego należy przedłożyć rozbicie ceny
rycza
łtowej w podziale na miesiące realizacji usług z uwzględnieniem elementów
składowych, tj. koszty poszczególnego Personelu Konsultanta z uwzględnieniem
zatrudnienia wszystkich deklarowanych osób na umowę o pracę". Cena ryczałtowa nie
została przez Lafrentz rozbita, co samo w sobie stanowi podstawę odrzucenia oferty.
Odwołujący wskazał, że zatrudnianie specjalistów określonych w SIWZ za wynagrodzenie
nie wyższe niż średnia krajowa jest co najmniej mało prawdopodobne. Przedmiotowi
specjaliści są specjalistami bardzo wysokiej klasy, zatem oczekują też odpowiednio
wysokiego wynagrodzenia. Wobec niskiego prawdopodobieństwa zatrudnienia tych
specjalistów za takie stawki, Lafrentz powinien załączyć do wyjaśnień dowody, że ma
zapewnione zatrudnienie specjalistów za takie stawki, przykładowo poprzez dołączenie co
najmniej umów o pracę czy też umów zlecenia. Wynika to z połączenia kwestii ciężaru
dowodu z doświadczeniem życiowym odnośnie obowiązujących na rynku stawek
wynagrodzenia. Wskazała na to Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 28 kwietnia
2017 roku, sygn. akt 686/17: Po pierwsze, zgodnie z art. 90 ust. 2 ustawy Pzp to na
p
rzystępującym ciążył obowiązek wykazania prawidłowości ceny, co powinno nastąpić już w
wyjaśnieniach złożonych Zamawiającemu, a po drugie ciężar wykazania w postępowaniu
odwoławczym, że wyjaśnienia były prawidłowe i wystarczające obciążał również
p
rzystępującego, stosownie do art. 190 ust. la pkt la ustawy PZP. W ocenie Odwołującego
możliwość zatrudnienia osób posiadających kwalifikację wymagane dla specjalisty ds.
rozliczeń oraz technologa za wynagrodzenie nie wyższe niż średnia krajowa jest dalece
wątpliwe. a Przystępujący nie wykazał okoliczności przeciwnej."
Odwołujący odwołał się do wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 14 marca 2017
roku, sygn. akt XXIII Ga 967/16.
Dodatkowo Odwołujący wskazał, że w wyjaśnieniach jako jeden z czynników obniżających
cenę Lafrentz wskazał okoliczność, że obecnie realizuje umowę dla Podlaskiego Zarządu
Dróg Wojewódzkich, w związku z czym „projektanci, którzy będą pełnić funkcję
weryfikatorów, często będą przebywa na terenie objętym niniejszym zamówienie, co
znacznie usprawni pełnienie niniejszej usługi, a także obniży koszty jej wykonania". Lafrentz
zapomniał jednak, że Zamawiający wprowadził w SIWZ wyłączność świadczenia usług
wyłącznie w ramach przedmiotowego zamówienia dla Personelu Konsultanta zatrudnionego
na 50% i więcej planowanego czasu pracy. Nawet w samym wezwaniu do wyjaśnień
Zamawiaj
ący kolejny raz powtórzył ten wymóg. W przedstawionym HPPK wszyscy
członkowie Personelu Konsultanta są zatrudnieni na 0,5 lub na cały etat - a zatem
wszystkich ich dotyczy wymóg wyłączności pracy tylko w ramach przedmiotowego
zamówienia. Zatem okoliczność, na którą powołuje się Lafrentz, nie może mieć znaczenia,
gdyż jest ona sprzeczna z SIWZ (o czym w dalszej części odwołania).
Odwołujący wskazał, że wyjaśnienia w tym zakresie są sprzeczne z treścią oferty. Otóż w pkt
5 Oferty Lafrentz wskazał, że zamierza powierzyć podwykonawcom wszystkie części
zamówienia, oprócz wskazanych 7 specjalistów. Tym samym - Lafrentz ma zamiar powierzyć
podwykonawcom wykonanie części zamówienia między innymi w zakresie usług
weryfikatorów, takie oświadczenie złożył w ofercie. Tymczasem w wyjaśnieniach jako jedną z
okoliczności, która ma uzasadnić niską cenę, jest posiadanie własnej pracowni projektowej.
Lafrentz wskazał: „W sytuacji, w której inni wykonawcy zmuszenia są do korzystania z usług
podwykonawców w tym zakresie co wydatnie wpływa na koszty realizacji zamówienia -
Lafrentz wykonuje te prace wyłącznie własnymi siłami".
Odwołujący wskazał też, że Zamawiający wyraźnie wymagał w wezwaniu wskazania, czy i
jaki Personel Konsultanta będzie podejmować inne zajęcia zarobkowe w okresie
świadczenia usługi. Takiego wskazania w wyjaśnieniach także brak, pomimo iż wprost
Lafrentz wskazał, że taka okoliczność będzie zachodzić. Odwołujący podkreślił, że
w
yjaśnienia - wobec braku wskazania wynagrodzenia Personelu Konsultanta - nie zawierają
także żadnych wyliczeń odnośnie zastępstw, nieobecności, urlopów czy kosztów
pozapłacowych.
Ad. 3 Działania promocyjne
Odwołujący wskazał, że wyjaśnienia w tym zakresie obejmują 0,5 (pół!) strony. Lafrentz
wskazał, że zna „określone stawki za wykonywanie działań w zakresie promocji" oraz
dołączył umowy. Są to jednak 3 umowy z 2015 roku, dotyczące realizacji usług w ramach
zupełnie innych zamówień. Już samo to wskazuje, że umów tych nie można uznać za
dowody w zakresie kosztów, jakie mają być uwzględnione w cenie oferty w przedmiotowym
postępowaniu.
Niezależnie od powyższego, w ocenie Odwołującego, kwoty wskazane w ofercie dla działań
promocyjnych nie znajdują żadnego odzwierciedlenia w załączonych umowach. Przykładowo
w ofercie jest cena 2.550 złotych za 1.500 broszur, co daje 1,70 za 1 sztukę broszury.
Tymczasem w załączonej umowie jest cena 1.500 złotych za 500 broszur - co daje cenę 3
złote za 1 sztukę broszury. Zatem nawet te załączone dowody wskazują na ceny o około
80% wyższe niż ceny wskazane w ofercie przez Lafrentz.
Odwołujący wskazał, że z powyższej analizy złożonych przez Lafrentz wyjaśnień -
wyjaśnienia te nie zawierają żadnych obiektywnych czynników uzasadniających
zaoferowanie tak niskiej ceny oferty, nie dołączono do nich żadnych dowodów, a także nie
zawierają żadnych wyliczeń. Lafrentz nie wskazał w wyjaśnieniach żadnych czynników, które
nie istnieją w stosunku do pozostałych wykonawców, a które mogłyby uzasadniać
zaoferowanie tak niskiej ceny, jaką zaoferował Lafrentz. Te okoliczności, które są w
wyjaśnieniach wskazane, dotycząc wszystkich wykonawców, którzy składali oferty w
niniejsz
ym postępowaniu.
Dalej Odwołujący wskazał, że Zamawiający nie dokonał odpowiedniej analizy złożonych
wyjaśnień, analizy ich treści i dołączonych dowodów - a jedynie bezrefleksyjnie przyjął, że
wystarczające jest już samo złożenie wyjaśnień. Jest to zaniechanie Zamawiającego, które
narusza przepisy Us
tawy. Wskazywał na to Sąd Okręgowy w Warszawie w wyroku z dnia 5
stycznia 2007 roku, sygn. akt V Ca 2214/06: „Znaczenie ma treść złożonych wyjaśnień;
istotne jest, czy pozwalają one na rzeczywiste ustalenie, dlaczego właśnie ten wykonawca
mógł zaoferować cenę na niższym poziomie, niż pozostali, przy czym nie tylko należy
wskazać czynnik (czynniki) umożliwiające obniżenie ceny, ale konieczne jest wyliczenie
realnego kosztu. Nie jest wystarczające złożenie jakichkolwiek wyjaśnień ale wyjaśnień
odpowiednio umo
tywowanych, przekonujących.
Brak w wyjaśnieniach wszystkich czynników cenotwórczych
Odwołujący wskazał, że w cenie oferty wykonawca Lafrentz nie ujął między innymi poniżej
wskazanych czynników cenotwórczych, tj.:
kosztów środka transportu dla Zamawiającego;
Kosztów wypełnienia zapisów kryterium poza cenowych;
Kosztów personelu w okresie projektowania, realizacji robót oraz gwarancji.
W ocenie Odwołującego, dowodem na nie ujęcie powyższych kosztów w cenie oferty jest
fakt, że koszty te nie zostały wskazane w przedmiotowych wyjaśnieniach. Sam brak
któregokolwiek z w/w kosztów w wyjaśnieniach wskazuje wprost, że cena oferty Lafrentz jest
ceną rażąco niską, gdyż nie obejmuje wszystkich kosztów, które należy ponieść w toku
realizacji przedmiotu zamówienia.
Koszty środka transportu dla Zamawiającego.
Odwołujący wskazał, że Lafrentz w ogóle pominął w wyjaśnieniach pozycję 1.2a, wynikającą
z wymogu SIWZ, zgodnie z którym wykonawca zobowiązany jest zapewnić 1 samochód na
potrzeby Zamawiającego - zgodnie z SIWZ TOM III, pkt 2.4 „Środki transportu i łączność" -
Konsultant niniejszego zamówienia wyposaży swój personel w odpowiednią ilość środków
transportu i łączności (telefony komórkowe), zapewniające sprawne pełnienie usługi....
Konsultant użyczy Zamawiającemu 1 sztukę środków transportu do wyłącznej całodobowej
dyspozycji Zamawiającego na czas określony poniżej:
samochód typu SUV - od podpisania Umowy do wystawienia ostatecznego
świadectwa płatności - przekazanie pojazdu w ciągu 30 dni od podpisania umowy.
Konsultant zapewni Zamawiającemu ciągłość w korzystaniu ze środka transportu. W
przypadku ujawnienia wady lub awarii Konsultant zapewni pojazd zastępczy w ciągu 24
godzin od zgłoszenia
Środek transportu dla Zamawiającego będzie spełniać niżej wymienione warunki:
Wyposażenie i parametry
Samochód SUV, 5 drzwiowy
Napęd 4x4 (stały lub dołączany)
Układ stabilizacji toru jazdy
System zapobiegający blokowaniu się kół podczas hamowania (ESP)
Lusterka zewnętrzne boczne sterowane elektrycznie
Minimum 2 poduszki powietrzne
Klimatyzacja
Radio
Komplet podłogowych dywaników gumowych
Komplet opon zimowych, Komplet opon letnich
Wspomaganie układu kierowniczego
Regulowana kolumna kierownicy
Lampa błyskowa pomarańczowa na magnes z przedłużaczem (kogut) +
Polskie świadectwo homologacji
Nie dopuszcza się samochodów z homologacją ciężarową (tzw. kratka) +
Wymaga się, aby użyczony samochód posiadał ważny przegląd techniczny i ubezpieczenie
OC, NNW i Assistance. Wymagane jest aby Konsultant zapewnił obsługę związaną z
eksploatacją użyczonego samochodu (usługi eksploatacyjne) oraz ponosił koszty
eksploatacji tj. paliwa (rozliczanie bezgotówkowe), płynów, materiałów eksploatacyjnych,
bieżących napraw, przeglądów technicznych, sezonowej wymiany opon, przedłużenia
ubezpieczenia, mycia samochodu cztery razy w miesiącu....
Konsultant może użyczyć samochód nowy bądź używany, jednak nie starszy niż czteroletni
(4 lata liczon
e od pierwszej rejestracji) i z przebiegiem nie większym niż 80 tys. km"
Odwołujący wskazał, że Lafrentz nie wskazał w wyjaśnieniach, że dysponuje już
samochodem (np. nabytym na potrzeby innego, zakończonego projektu). Zatem należy
przyjąć, że takim samochodem nie dysponuje i musi nabyć nowy samochód na potrzeby
użyczenia Zamawiającemu. Najtańszym autem spełniającym przedmiotowe wymogi jest Fiat
Panda 4x4. Najtańsza wersja przedmiotowego samochodu kosztuje 39 400 brutto (32 032,52
netto PLN). Zgodnie z obow
iązującymi przepisami oraz obostrzeniem Zamawiającego, iż nie
można przekazać auta z tzw. kratką, Konsultant może odliczyć jedynie 50% podatku VAT od
zakupu i eksploatacji samochodu osobowego wykorzystywanego w firmie. Wobec czego
koszt auta, który musi być ujęty w cenie oferty, wynosi 35 716,26 PLN.
Zgodnie z ofertą Lafrentz w poz. 1.2a przeznaczył na środki transportu łącznie 81.700 PLN
netto (43 x 1900,00 netto). Jeśli koszt zakupu to kwota 35.716, 26 PLN, to na eksploatację
auta Zamawiającego pozostaje kwota 45 983,74 PLN netto, co daje 1.069,39 PLN netto
miesięcznie. A zatem pozostała do dyspozycji Lafrentz kwota, tj. 1.069,39 PLN miesięcznie,
powinna wystarczyć na zapewnienie następujących kosztów składowe:
a)
Koszt zapewnienia paliwa
Zgodnie z zapis
em SIWZ, TOM III OPZ, pkt 2.4 „Konsultant będzie ponosił wszelkie koszty,
za które otrzyma zapłatę zgodnie z poz. 1.2a oraz 4.2a Formularza Cenowego, związane z
utrzymaniem, w tym limit 5 tys. kilometrów na miesiąc (średnio 3,5tys. kilometrów na miesiąc
w
okresie od wystawienia ostatniego świadectwa przejęcia do wystawienia ostatecznego
świadectwa płatności), naprawą, przeglądami, ubezpieczeniami w celu zapewnienia
prawidłowego działania pojazdu. Poniesie również koszty materiałów i usług
eksploatacyjnych w
skazanych powyżej ”
Według producenta średnie spalanie w/w najtańszego auta wynosi 5,21 na 100 km, wobec
czego koszty paliwa przedstawiają się następująco:
Ilość km
Cena litra paliwa
Średni koszt miesięczny brutto
Średni
koszt
miesięczny po odliczeniu 50% podatku VAT
4,44 x5,2 x 5000 = 1 154,4 1046,47
W ocenie Odwołującego już sam kosztów paliwa wyczerpuje prawie całą pozostałą kwotę,
jaką wykonawca Lafrentz mógłby mieć przeznaczoną na eksploatację auta Zamawiającego -
pozostaje 26 złotych miesięcznie.
b)
Ubezpieczenie OC i AC
Zgodnie z ofertami ubezpieczycieli najtańsza polisa wypełniająca wymogi SIWZ kosztuje 1
239 PLN brutto rocznie. A więc po odliczeniu 50% podatku VAT daje to koszt 1123,16 PLN,
który musi być uwzględniony w cenie oferty. Ponieważ ubezpieczenie opłacane jest w
okresach rocznych jego koszt będzie wynosił miesięcznie: 93,60 PLN miesięcznie
c)
Mycie auta
Zgodnie z pkt 2.4 SIWZ Konsultant zobowiązany jest do wykonania 4 myć auta w ciągu
miesiąca. Koszt jednego mycia na myjni automatycznej to w najtańszym pakiecie 14,80 PLN
brutto. Po odliczeniu 50% VAT 13,41 PLN. Miesięczny koszt mycia wynosi średnio 53,64
PLN.
d)
Serwis
Zgodnie z przedmiotowymi zapisami SIWZ oprócz eksploatacji Konsultant musi zapewnić
między innymi odpowiedni serwis uzależniony w dużej mierze od awaryjności auta, w tym:
zakupić co najmniej 2 komplety opon, koguta, zapewnić płyny eksploatacyjne oraz regularne
przeglądy techniczne. Średni koszt przedmiotowych czynników wynosi około 200 zł
miesięcznie.
Podsumowanie kosztów:
Składnik
Średni miesięczny koszt w PLN
Zakup auta
Paliwo
Ubezpieczenie
Mycie auta
Serwis
RAZEM
Średni miesięczny koszt zapewnienia tylko jednego auta przeznaczonego dla
Zamawiającego to: 2 224,32 PLN a więc przekracza wartość przeznaczoną przez
Wykonawcę Lafrentz - która wynosi, zgodnie z pozycją 1.2a, jedynie 1.900 PLN netto.
Różnica wynosi 324,32 złote miesięcznie, co daje kwotę 13.945,76 złotych przez okres 43
miesięcy.
Koszty wypełnienia zapisów kryterium pozacenowvch.
Odwołujący wskazał, że wykonawca Lafrentz zgodnie z oświadczeniem złożonym w Ofercie
na formularzu 2.2 „Kryteria pozacenowe" zobowiązał się do wypełnienia wszystkich
stawianych zapisami IDW pkt 19.1.2 wymogów.
W przedmiotowych wyjaśnieniach Lafrentz nie uwzględnił w ogóle, lub uwzględnił w sposób
nieprawidłowy następujące elementy:
Wykonywanie cyklicznych zdjęć.
Zgodnie z zapisami IDW pkt.19.1.2.2.1):
„Konsultant zastosuje bezpośredni i zdalny monitoring geodezyjny przy wykorzystaniu metod
fotogrametrycznych z zastosowaniem bezzałogowych platform latających (UAV - Unmanned
Aerial Vehicle) lub tradycyjnego nalotu lotniczego (....)
Komplet zdjęć z nalotów (dane źródłowe, fotografie bez korekcji) oraz pozostałe dane
zaimplementowane w trakcie realizacji usługi należy dodatkowo przekazać Zamawiającemu
na przenośnym dysku zewnętrznym (...).
Konsultant jest zobowiązany do wykonania opracowań z poniższą częstotliwością:
Pierwsze
opracowanie należy wykonać w okresie do 6 miesięcy od rozpoczęcia
realizacji Usługi. Opracowanie należy zingerować (porównać) z mapą do celów
projektowych oraz projektem. Konsultant jest zobowiązany dokonać analizy
otrzymanych materiałów pod względem zgodności dokumentacji projektowej z
terenem istniejącym.
Drugie opracowanie ortofotomapy należy wykonać w terminie ustalonym z
kierownikiem projektu w celu zinwentaryzowania stanu istniejącego
nieruchomości przed planowanym terminem wydania decyzji ZRID.
Kolejne
opracowania ortofotomapy należy wykonać nie rzadziej niż raz na 6
miesięcy. Każde opracowanie należy zintegrować (porównać) z mapą do celów
projektowych oraz projektem. Konsultant jest zobowiązany dokonać analizy
otrzymanych materiałów pod względem zgodności dokumentacji projektowej z
terenem istniejącym.
Po
zakończeniu robót budowlanych objętych umową z wykonawcą robót,
Konsultant wykona ostatni nalot oraz końcowe opracowanie i zintegruje je z
geodezyjny
m pomiarem bezpośrednim powykonawczym (mapą powykonawczą).
Konsultant jest zobowiązany dokonać analizę otrzymanych materiałów. Powyższe
czynności oraz wnioski z nich płynące należy zawrzeć w raporcie końcowym. (...)
Konsultant zobowiązuje się do udostępnienia opracowań, o których mowa
powyżej, w przeglądarce WWW - z dostępem dla Zamawiającego na LOGIN i
Hasło. Web serwis musi zawierać możliwość wspólnego i referencyjnego - raportu
ortofoto, projektu; oraz mapy do celów projektowych. (...)
Przez cały okres trwania kontraktu do momentu wydania świadectwa wykonania,
przeglądarka winna funkcjonować na serwerach konsultanta."
W ocenie Odwołującego, zgodnie z powyższymi zapisami w obowiązku Wykonawcy jest
zapewnienie nie tylko wykonania samej ortofotomapy techni
ką nalotu lotniczego, ale również
Wykonawca zobowiązany jest zapewnić weryfikację mapy ze stanem rzeczywistym oraz
projektowym, jak również zapewnienie strony WWW I serwera ftp do przechowywania I
udostępniania przedmiotowych materiałów. Mając na uwadze powyższe w złożonych
wyjaśnieniach Lafrentz powinien w sposób jasny określić, kto będzie wykonywał
przedmiotową ortofotomapę, czy posiada do tego wymagane uprawnienia oraz sprzęt, czy
zapewni przeglądarkę oraz serwer zgodny z wymaganiami przez cały okres realizacji usługi -
oraz wskazać wszystkie koszty związane z powyższym zakresem oferty. Same wyjaśnienia
złożone przez Wykonawcę Lafrentz w dniu 14 czerwca 2017r zawierają przykładowe
zanonimizowane oferty na samo opracowanie i weryfikację przekazanej mapy do celów
projektowych. Należy zauważyć, iż zgodnie z załączonymi umowami o pracę projektowe
materiały zostaną przekazane w formie elektronicznej i w żadnym miejscu nie jest określone,
w jaki sposób zostaną udostępnione Zamawiającemu i kto ponosi koszty serwera
przeznaczonego do ich przetrzymywania.
Obecność personelu Konsultanta przy zwiększonym zakresie badań, pomiarów i
pobieraniu próbek.
Wedle pkt. IDW pkt. 19.1.2.2.2) ID W, czyli Pod kryterium 1.2 Kontrola Jakości „Konsultant
będzie uczestniczył w wykonanych przez Wykonawcę Robót pomiarach, badaniach oraz
czynnościach polegających na pobieraniu prób na Placu Budowy w ilości 20% większej niż
przewidywana w Umowie (30%), tj. łącznie 50%. Konsultant jest zobowiązany potwierdzić
fakt uczestnictwa w pomi
arach, badaniach oraz przy pobieraniu prób zgodnie z Umową.
Odwołujący wskazał, że wykonawca Lafrentz w złożonych wyjaśnieniach określił wyłącznie,
iż zatrudnił przedmiotowego specjalistę w niepełnym wymiarze pracy (pół etatu). Taki zakres
wynika z podstaw
owych obowiązków wykonawcy - zgodnie z SIWZ WU §13 [Ogólne
obowiązki Konsultanta] ust. 7 „Wszystkie osoby, których dotyczy obowiązek zatrudnienia na
podstawie Umowy o pracę, tj. wskazane w ust. 5 i 6, przez okres realizacji usługi, do
wydania ostatniego Świadectwa Przejęcia, będą zatrudnione na podstawie umowy o pracę w
wymiarze pełnego etatu (...). Technolog przez okres realizacji usług do wydania ostatniego
Świadectwa Przejęcia, zatrudniony będzie w wymiarze nie mniejszym niż 'A etatu". Lafrentz
ujął koszty przedmiotowego specjalisty wyłącznie w niepełnym wymiarze pracy (pół etatu) i
nie uwzględnił w wyjaśnieniach skutków zwiększenia jego obowiązków wynikających z w/w
pod kryterium. Skoro Lafrentz zadeklarował, że będzie uczestniczył w zwiększonej ilości
p
rac, to jego obowiązki z konieczności uczestnictwa wzrosły z 30% badań (minimum
określone w SIWZ) do aż 50% (obowiązki wynikające z deklaracji w danym podkryterium). W
opinii Odwołującego w przeciągu 10 dni roboczych nie ma fizycznej możliwości dokonania
o
dbioru i obecności przez jedną osobę (potwierdzonych protokołem zgodnie z Umową) na
odcinku drogi o długości 24 km, o wartości robót budowlanych ponad 600 min PLN,
zawierającego dwa duże węzły drogowe (Suwałki Północ i Szypliszki) oraz cztery Miejsca
Obsługi Podróżnych (MOP).
2-tyg
odniowv okres dublowania pracy ekspertów kluczowych
Wedle pkt. IDW pkt.19.1.2.2.4) czyli Podktyrerium 1.4 Niezmienność personelu Konsultanta
wykonawca musi zapewnić iż „W przypadku zmiany ekspertów kluczowych w trakcie
reali
zacji umowy Konsultant zapewni, w ramach obowiązków każdego zatrudnionego
eksperta, sporządzenie Raportu zamknięcia wszystkich spraw prowadzonych przez
odchodzącego eksperta w ramach kontraktu oraz zdublowanie pracy w okresie 2 tvs. Raport
ten będzie miał za zadanie płynne przekazanie obowiązków i wdrożenie nowego eksperta
poprzez szybsze zorientowanie się w sprawach prowadzonych przez odchodzącego z
kontraktu eksperta, oraz uniknięcie sytuacji związanej z pominięciem spraw przez niego
rozpoczętych i niezałatwionych”.
Odwołujący wskazał, że zgodnie z wezwaniem do złożenia wyjaśnień Wykonawca był w
obowiązku przedstawienia kompletności ceny w tym „Na potwierdzenie powyższego należy
przedłożyć rozbicie ceny ofertowej w podziale na miesiące realizacji Usługi z
uwzględnieniem elementów składowych tj. koszty poszczególnego personelu konsultanta z
uwzględnieniem zatrudnienia deklarowanych osób na umowę o pracę". Lafrentz
przedstawiając harmonogram kosztów personelu, nie uwzględnił konieczności zapewnienia
zdublowa
nia i tym samych zwiększonego kosztu dla danego stanowiska w momencie
przekazywania obowiązków. Żaden element wyjaśnień nie obejmuje wynagrodzenia za
pracę w w/w zdublowanym okresem, w żadnym miejscu Lafrentz nie podnosi ani w jaki
sposób ma zapewnić takie przekazanie obowiązków ani w żadnym miejscu wyjaśnień nie
wskazał kwoty przeznaczonej na ewentualne ryzyka przy realizacji inwestycji z tym
związanych. Odwołujący wskazał ponadto, iż w okresie projektowania Lafrentz w ogóle nie
uwzględnił żadnego personelu z zakresu OPZ pkt. 2.1.2 Inni Eksperci, a więc co za tym idzie
nie planował żadnych zmian.
Koszty personelu w okresie projektowania, realizacji robót oraz gwarancji
Zgodnie z zapisami SIWZ, TOM II, §3 Termin realizacji Umowy, Wykonawca zobowiązany
jest pełnić usługę nadzoru w okresie projektowania przez 15 miesięcy. Zgodnie z ofertą
Lafrentz, poz. 2.1 przedmiotowe usługi będą kosztować 1082 000,00 PLN netto. Odwołujący
przedstawił zestawienie podziału kosztów tylko i wyłącznie personalnych (samych pensji) w
odniesieniu do minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz do średniej krajowej w okresie
realizacji dokumentacji projektowej.
W ocenie Odwołującego uwzględniając minimalne wynagrodzenie za pracę w roku 2017 w
wysokości 2.000 (dwa tysiące) PLN brutto, koszty jakie ponosi pracodawca z tytułu
zatrudnienia pracownika wynoszą 2.412, 20 PLN miesięcznie. Gdyby uznać, że Lafrentz ma
zamiar zatrudnić specjalistów wyłącznie w zamian za wynagrodzenie minimalne ten element
ceny oferty powinien wyglądać następująco:
Eksperci kluczowi:
ilość m-cy
kwota
miesięczna
kwota za dany etap
Inżynier Kontraktu
Inżynier Rezydent
Specjalista ds. rozliczeń
Specjalista ds. roszczeń
Technolog
Główny weryfikator DP drogowej
Główny weryfikator DP mostowej
Główny IN robót drogowych
Główny IN robót mostowych
suma 325 647,00
Odwołujący wskazał, że zgodnie z przedmiotową tabelą zestawienie tylko i wyłącznie
personelu głównego na podstawie umów o pracę z minimalną dopuszczoną przez prawo
wysokością wynagrodzenia konsumuje aż 30% kwoty przeznaczonej przez Lafrentz do
realizacji etapu projektowego.
Odwołujący podkreślił, że powyższe wyliczenie przedstawiono jedynie poglądowo - gdyż
należy pamiętać, że nie jest możliwe zatrudnienie wysoko wyspecjalizowanego personelu
spełniającego wymagania stawiane przez Zamawiającego w przedmiotowym postępowaniu
w zamian za wynagrodzenie w wysokości 2.000 złotych brutto. Wynagrodzenie, jakie
otrzymałby „na rękę" Inżynier Kontraktu czy Technolog, wynosi 1.459,48 złotych miesięcznie.
Obecnie żaden specjalista spełniający warunki określone w SIWZ nie podejmuje pracy w
zamian za takie stawki wynagrodzenia.
Zdaniem Odwołującego przedmiotowi specjaliści muszą otrzymywać wynagrodzenie w
wysokości co najmniej średniej krajowej. W tabeli poniżej przedstawiamy to samo
zestawienie uwzględniające stawki według średniej krajowej czyli 4 635PLN brutto (koszt
pracodawcy 5590 PLN).
Eksperci kluczowi:
ilość m-cy
kwota
miesięczna
kwota za dany etap
Inżynier Kontraktu
Inżynier Rezydent
Specjalista ds. rozliczeń
Specjalista ds. roszczeń
Technolog
Główny weryfikator DP drogowej
Główny weryfikator DP mostowej
Główny IN robot drogowych
Główny IN robot mostowych
suma 754 650,00
W ocenie Odwołującego przypadku zatrudnienia specjalistów w zamian za wynagrodzenie w
wysokości średniej krajowej kwota przewidziana przez Lafrentz za realizację etapu
projektowania jest niewystarczająca - Lafrentz przewidział jedynie 1082 000 złotych za
realizację tego etapu z czego personel kluczowy pochłania 754 650 zł (a więc 70% całej
pozycji). Na realizację pozostałych zapisów SIWZ oraz zapewnienia ekspertów
niekluczowych pozostaje kwota 327 350 PLN netto, a więc 21823,33 netto PLN/miesięcznie
(327.350 zł/15 miesięcy = 21.823,33 zł). W tej kwocie, tj. 21.823,33 złote, niezbędne jest
zatrudnienie 33 osób pozostałego personelu, zgodnie z zapisami SIWZ pkt. 2.1.2 OPZ - daje
to kwotę średnio 660 złotych dla jednej osoby miesięcznie.
Adekwatna sytuacja odnosi się do okresu przeglądu, gdzie przy dokładnie takich samych
wymaganiach SIWZ Lafrentz w formularzu ofertowym w poz. 2.3 przeznaczył 816 000 zł. A
więc kwotę, która wystarcza jedynie do zatrudnienia personelu kluczowego, bez
wymaganych dodatkowych 33 osób. W złożonym do wyjaśnień z dnia 14 czerwca 2017r
harmonogramie, Lafrentz jednoznacznie zakłada, że nie będzie zatrudniał nikogo spośród
„Innych Ekspertów", mimo iż są oni wymagani SIWZ.
Brak w wyjaśnieniach wskazania na koszty podwykonawstwa
Zgodnie z przepisem art. 90 ust
. 1 pkt 5) Ustawy PZP każde złożone wyjaśnienia muszą
obejmować wyjaśnienia w szczególności w zakresie powierzenia wykonania części
zamówienia podwykonawcy. Lafrentz w ofercie w pkt 5 wskazał, że zamierza powierzyć
podwykonawcom „Wszystkie części zamówienia, za wyjątkiem kluczowych części
obejmujących czynności polegające na pełnieniu funkcji: Inżyniera Kontraktu, Inżyniera
Rezydenta; Głównego Inspektora Nadzoru specjalności Inżynieryjnej drogowej, Głównego
Inspektora Nadzoru specjalności inżynieryjnej mostowej, Specjalisty ds. rozliczeń,
Specjalisty ds. roszczeń oraz Technologa". Jednocześnie Lafrentz wskazał, że „Na etapie
składania ofert nazwy podwykonawców nie są jeszcze znane".
Odwołujący wskazał, że w jego ocenie wykonawca Lafrentz był zobowiązany, zgodnie z
brzmieniem art. 90 ust. 1 pkt 5 Ustawy PZP
, wskazać koszty podwykonawstwa. Nawet jeśli
nie dokonał wyboru konkretnego podwykonawcy, to - skoro ma zamiar powierzyć wykonanie
umowy podwykonawcom -
musiał na etapie sporządzania oferty dokonać badania rynku,
powziąć wiedzę odnośnie obowiązujących na rynku cen, otrzymać co najmniej wstępne
oferty. W przeciwnym przypadku należałoby przyjąć, że oferta w znacznej części jest ofertą
sporządzoną bez oparcia w jakichkolwiek konkretnych cenach obowiązujących na rynku.
Domniemanie zaistnienia rażąco niskiej ceny. Ciężar dowodu.
Odwołujący wskazał, że zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu, to wykonawca wezwany w
trybie art. 90 ust. 1 Ustawy do złożenia wyjaśnień zobowiązany jest do wykazania, że
zaoferowana przez n
iego cena nie jest ceną rażąco niską, że obejmuje wszystkie elementy
przedmiotu zamówienia oraz że gwarantuje należyte wykonanie przedmiotu zamówienia.
Tak przykładowo Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 18 kwietnia 2017 roku, KIO
613/17: „W postępowaniu wyjaśniającym zgodnie z art. 90 ust. 2 Wykonawca powinien
udowodnić, nie budząc wątpliwości Zamawiającego, że składowe ceny są racjonalne i
umożliwiają prawidłowe wykonanie przedmiotu zamówienia." czy też w wyroku z dnia 28
kwietnia 2017 roku, sygn. akt
686/17: „Po pierwsze, zgodnie z art. 90 ust. 2 ustawy Pzp to na
Przystępującym ciążył obowiązek wykazania prawidłowości ceny, co powinno nastąpić już w
wyjaśnieniach złożonych Zamawiającemu, a po drugie ciężar wykazania w postępowaniu
odwoławczym, że wyjaśnienia były prawidłowe i wystarczające obciążał również
Przystępującego, stosownie do art. 190 ust. la pkt la ustawy Pzp."
Jak wynika z argumentacji przedstawionej powyżej - Lafrentz nie sprostał ciążącemu na nim
obowiązkowi dowodowemu (nie przedłożono ani jednego dowodu odnoszącego się do tego
konkretnego postępowania!), zaś złożone wyjaśnienia są nieprecyzyjne, niekonkretne i
ogólnikowe. Izba w w/w wyroku wyraźnie uznała takie wyjaśnienia za niewystarczające:
„Zamawiający wskazał w wezwaniu te elementy oferty, które na etapie oceny budzą jego
największe wątpliwości i Zamawiający oczekiwał, że te elementy zostaną mocno
uzasadnione. Wykonawca nie uczynił zadość żądaniu Zamawiającego, a w szczególności,
nie przedstawił dowodów na okoliczności, które mogły znacząco wpłynąć na obniżenie ceny
ofertowej. Lakoniczne wskazanie w wyjaśnieniu, że Wykonawca korzysta z atrakcyjnych
rabatów na zakup materiałów, posiada własny sprzęt i urządzenia do realizacji przedmiotu
zamówienia, ma wprowadzone systemy zarządzania jakością, co pozwoliło usprawnić
organizację pracy, w cenie zawarte są obniżone koszty transportu materiałów
preizol
owanych, posiada wykwalifikowaną i doświadczoną kadrę, że Wykonawca zrealizował
w dwóch poprzednich latach roboty za kwotę 175 min oraz wypracował zysk na poziomie 2,3
min zł netto są własnymi deklaracjami nie popartymi żadnymi dowodami. Wykonawca w
swoich wyjaśnieniach powinien wykazać, iż zaproponowana cena nie jest rażąco niska,
ponieważ ich celem jest wzruszenie przyjętego domniemania. Wyjaśnienia powinny być
konkretne, wyczerpujące i rzeczywiście uzasadniające podaną cenę w ofercie. W
przedmiotowym postępowaniu stwierdzić należy; że Wykonawca w wyjaśnieniach
przedstawił jedynie ogólnikowe stwierdzenia, które uniemożliwiają pozytywną weryfikację
tych wyjaśnień i tego powodu nie można ich uznać za wystarczające. Wyjaśnienia
Wykonawcy nie wskazują na indywidualne, dostępne jedynie jemu uwarunkowania
uzasadniające wysokość zaoferowanej ceny - a informacja o wykonaniu podobnych zadań
na przestrzen
i kilku lal nie jest dowodem przesądzającym o sposobie ich kalkulacji."
Także Sąd Okręgowy w Warszawie w wyroku z dnia 14 marca 2017 roku, sygn. akt XXIII Ga
967/16 podkreślił bardzo istotną kwestię ciężaru dowody przy rozpatrywaniu zarzutu rażąco
niskiej ceny: „W tym miejscu należy wyjaśnić, iż to nie skarżący (na etapie przed KIO -
odwołujący) mają wykazywać, że oferta konkurenta jest rażąco niska, lecz odwrotnie to
oferent musi wykazać, że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. Ciężar dowodu
spoczywa na barkach tego, który oferuje i rozpoczyna się od momentu żądania wyjaśnień
przez Zamawiającego i nie może on modyfikacji na etapie postępowania zarówno
odwoławczego jak i skargowego. (...) Abstrahując od faktu, iż dowodzenie tego przez
skarżących było bardzo utrudnione (nie mieli dostępu do danych zastrzeżonych jako
tajemnica przedsiębiorstwa) to jeszcze raz należy powtórzyć - to nie skarżący mieli tego
dowodzić. Ich działanie było bezcelowe i jedynie zbędnie pochłaniało czas poświęcony na
wyci
ąganie wniosków ze strzępów danych, które pojawiały się na etapie postępowania przed
KIO czy przed sądem."
Zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2 Ustawy w związku art. 7 ust 1 i 3 Ustawy.
Zgodnie z pytaniem Zamawiającego w zakresie wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1 i usta la oraz
87 ust. 1 ustawy z dnia 31 maja 2017r Wykonawca Lafrentz w zakresie części II pisma
winien był przedstawić Harmonogram Pracy Personelu Konsultanta zarówno dla okresu
projektowania jak również okresu realizacji robót. Wykonawca w piśmie LFP/Z/4100/93/2017
z dnia 14 czerwca 2014r przedstawił przedmiotowy harmonogram, obrazując w jaki sposób
będzie realizował przedmiotową usługę i jakie środki kadrowe zamierza w tym celu
wykorzystać.
Odwołujący wskazał, że przedmiotowy harmonogram wykonany jest w sposób bardzo
lakoniczny, nie wynikają z niego żadne stawki personalne, a to personel przy usługach
przedmiotowego charaktery tworzą blisko 80% ceny ofertowej. W opinii Odwołującego
w
ykonawca Lafrentz w sposób niezgodny z SIWZ rozplanował pracę personelu oraz nie
uwzględnił istotnych oraz kluczowych branż w wymaganych tego jednostkach czasu. Z
harmonogramu możemy wyczytać, iż na etapie projektowania Lafrentz zamierza
zaangażować tylko i wyłącznie personel kluczowy oraz weryfikatorów dokumentacji, a więc
łącznie 15 osób:
Inżyniera Kontraktu;
Inżyniera Rezydenta;
Głównego Inspektora Nadzoru specjalności inżynieryjnej drogowej;
Głównego Inspektora Nadzoru specjalności inżynieryjnej mostowej;
Specjalisty ds. rozliczeń;
Specjalisty ds. roszczeń;
Technologa;
Głównego Weryfikatora dokumentacji projektowej specjalności inżynieryjnej
mostowej;
Głównego Weryfikatora dokumentacji projektowej specjalności inżynieryjnej drogowej;
Weryfikatora dokumentacji projektowej specjalności inżynieryjnej mostowej;
Weryfikatora dokumentacji projektowej specjalności inżynieryjnej drogowej;
Weryfikatora dokumentacji projektowej specjalności inżynieryjnej wyburzeniowej;
Weryfikator
a dokumentacji projektowej specjalności instalacyjnej w zakresie sieci,
instalacji i urządzeń telekomunikacyjnych;
Weryfikatora dokumentacji projektowej specjalności instalacyjnej w zakresie sieci,
instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i
kanalizacyjnych;
Weryfikatora dokumentacji projektowej specjalności instalacyjnej w zakresie sieci,
instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych.
W ocenie Odwołującego, w składzie personelu Lafrentz nie uwzględnia nikogo spośród
personelu „Inni Eksperci" zgodnie z OPZ pkt. 2.1.2.
Zgodnie z Tomem II IDW; Istotne dla stron postanowienia umowy, § 14 [Obowiązki
Konsultanta w zakresie weryfikacji i koordynacji prac projektowych] Wykonawca na etapie
pro
jektowania zobowiązany jest do:
§14 pkt. 1.1.2 „weryfikacji i nadzorowania prawidłowości zaprojektowania linii
rozgraniczające inwestycji, w kontekście rozwiązań dla obsługi przyległego terenu, zajętości
terenu oraz prawidłowości podziału nieruchomości” - brak uwzględnienia Geodety w zakresie
geodezyjnej obsługi inwestycji wymienionego w OPZ 2.1.2;
§14 pkt. 1.1.4 „weryfikacji i nadzorowania wykonania Projektu robót geologicznych wraz z
uzyskaniem Decyzji o zatwierdzeniu oraz wykonania w zależności od potrzeb opinii
geotechn
icznej, Dokumentacji badań podłoża gruntowego, Dokumentacji geologiczno -
inżynierskiej i Projektu geotechnicznego" - brak uwzględnienia specjalisty ds. nadzoru
geotechnicznego oraz specjalisty ds. nadzoru geologicznego wymienionych w OPZ 2.1.2;
§14 pkt. 1.1.5 „weryfikacji i nadzorowania przeprowadzenia procedury sporządzania raportu
do ponownej oceny oddziaływania na środowisko" - brak uwzględnienia specjalisty ds.
nadzoru przyrodniczego i ochrony środowiska wymienionego w OPZ 2.1.2;
§14 pkt. 1.1.6 „weryfikacji i nadzorowania wykonania materiałów niezbędnych do wystąpień
o uzgodnienia formalno-prawne, w tym m.in. decyzji o pozwoleniu wodno-prawnym,
uzgodnienia z gestorami sieci, zarządcami dróg i sieci kolejowej decyzje o zezwoleniu na
realizacje inwestycji drogowej" -
brak uwzględnienia specjalistów kontaktów ze
społecznością i promocji, umów z podwykonawcami, dostawcami i usługodawcami,
współpracy z gestorami sieci wymienionych w OPZ 2.1.2;
§14 pkt. 1.1.8 „weryfikacji i nadzorowania wykonania Projektów stałej organizacji ruchu
oraz projektów organizacji ruchu na czas prowadzenia Robót i ich opiniowanie" - brak
uwzględnienia specjalisty ds. inżynierii ruchu wymienionego w OPZ 2.1.2:
Ponadto
, Odwołujący wskazał, że w OPZ pkt. 2.5.5 Zamawiający dodatkowo określił
szczegółowe wymagania w stosunku do specjalisty ds. kontaktów ze społecznością i
promocji. Przedmiotowy specjalista musi wykonywać zadania wymienione w punktach 3.1 do
3.8 Formularza Cenowego (Działania promocyjne) a więc:
Broszura Informacyjna
sztuka 1500
Zdjęcia naziemne i lotnicze w okresie od rozpoczęcia realizacji Robót do wystawienia
ostatniego Świadectwa Przejęcia
miesiąc
Zdjęcia naziemne i lotnicze w okresie od wystawienia ostatniego Świadectwa
Przejęcia do wystawienia Ostatecznego Świadectwa Płatności ryczałt X
Materiały filmowe do emisji w Internecie w okresie od rozpoczęcia realizacji Robót do
wystawienia ostatniego Świadectwa Przejęcia
miesiąc
Materiały filmowe do emisji w Internecie w okresie od wystawienia ostatniego
Świadectwa Przejęcia do wystawienia Ostatecznego Świadectwa Płatności
ryczałt X
Informacyjna strona internetowa kompleksowo {projekt, realizacja, utrzymanie) w
okresie od rozpoczęcia realizacji umowy do wystawienia ostatniego Świadectwa Przejęcia
miesiąc
Informacyjna strona internetowa - aktualizacja w okresie od wystawienia ostatniego
Świadectwa Przejęcia do wystawienia Ostatecznego Świadectwa Płatności
ryczałt X
Wizyty studyjne w okresie od rozpoczęcia realizacji Robót do wystawienia ostatniego
Świadectwa Przejęcia
sztuka 4
Według wskazanych przez Zamawiającego okresów, broszura informacyjna jest wydawana
„nie wcześniej niż 6 miesięcy od daty przekazania Wykonawcom Placu Budowy " (OPZ pkt.
2.5.1), a więc w trakcie wykonywania dokumentacji projektowej, natomiast informacyjna
strona internetowa prowadzona jest przez okres 43 miesięcy, a więc cały okres usługi
łącznie z okresem projektowania. Jednoznacznie obowiązki specjalisty w zakresie
projektowania przedstawia Zamawiający również w OPZ pkt. 2.5.5 ppkt. 3 „Współpraca z
lokalną społecznością w zakresie udzielania aktualnej informacji o Dostępie prac
projektowych oraz robót, przyjętych rozwiązań projektowych Nie uwzględnienie
przedmiotowego specjalisty w okresie projektowania jednoznacz
nie obrazuje niezgodności
oferty Wykonawcy Lafrentz z SIWZ.
Kolejnym nieuwzględnionym w okresie projektowania jest specjalista ds. sprawozdawczości.
Zgodnie z SIWZ Tom II, WU § 29 [Raporty i analizy] pkt. l „Konsultant jest zobowiązany w
czasie realizacji
usługi w zakresie, formie i w terminach określonych w Załączniku nr 1 do
umowy sporządzić oraz dostarczyć do Kierownika Projektu, Raporty oraz analizy z realizacji
projektu". Załącznik 1 stanowi natomiast listę wymaganych opracowań wraz z ich terminami
wykonania:
„1.Raport otwarcia (należy sporządzić i przedłożyć Kierownikami Projektu w okresie dwóch
miesięcy do Daty rozpoczęcia usługi) (...)
Raporty miesięczne z postępu prac (sporządzane w okresie prac projektowych i
realizacji robót; opatrzone podpisem Inżyniera raporty będą dostarczane do Kierownika
projektu do 5-
tego dnia następnego miesiąca kalendarzowego).
Zamawiający określił jasno jakich raportów wymaga, w jakich terminach przez co w
personelu celowo umieścił stanowisko specjalisty ds. sprawozdawczością jako osoby
odpowiedzialnej za ich przegotowanie. Jest to praktyką stosowana przez Zamawiającego od
wielu lat we wszystkich postępowaniach.
Zgodnie z powyższym, Wykonawca Lafrentz już na etapie samego projektowania nie
uwzględnił aż 8- 10 wymaganych zapisami SIWZ specjalistów wg. zależności od podziału
obowiązków):
Geodeta w zakresie geodezyjnej obsługi inwestycji
specjalista ds. nadzoru geotechnicznego
specjalista ds. nadzoru przyrodniczego i ochrony środowiska
specjalista ds. nadzoru geologicznego
specjalista ds. kontaktów ze społecznością i promocji.
specjalista ds. umów z podwykonawcami, dostawcami i usługodawcami.
specjalista ds. współpracy z gestorami sieci
specjalista ds. inżynierii ruchu
specjalista ds. kontaktów ze społecznością i promocji
specjalista ds. sprawozdawczości.
W ocenie Odwołującego adekwatna sytuacja odnosi się również do okresu robót
budowlanych, gdzie Lafrentz nie uwzględnia żadnego weryfikatora dokumentacji mimo iż w
jego obowiązku zgodnie z § 14 WU pkt.6 „Konsultant powinien nadzorować prowadzenia
nadzoru autorskiego, weryfikowania i akceptować działania Projektanta, o których mowa w
art. 20 ustawy - Prawo Budowlane"
Izba ustaliła co następuje:
Izba postanowiła dopuścić w poczet materiału dowodowego następujące dokumenty: (i)
protokół postępowania przetargowego na okoliczność ustalenia przebiegu postępowania; (ii)
oferty wykonawców złożonych w postępowaniu na okoliczność ustalenia ich treści; (iii) SIWZ
wraz z załącznikami na okoliczność ustalenia przedmiotu zamówienia oraz warunków
udziału w postępowaniu; (iv) wezwanie Zamawiającego skierowane do wykonawcy Lafrentz
o złożenie wyjaśnień dotyczących zaoferowanej ceny oraz wyjaśnienia złożone przez
wykonawcę na okoliczność ustalenia ich treści; (v) załączniki do pisma procesowego
wykonawcy Lafrentz z dnia 10 października 2017 r. na okoliczność wykazania braku rażąco
niskiej ceny.
Na podstawie powyższych dokumentów Izba ustaliła, że Zamawiający prowadzi
postępowanie w trybie przetargu nieograniczonego na „Pełnienie nadzoru nad
projektowaniem i realizacją Robót oraz zarządzanie Kontraktami pn.: „Projekt i budowa drogi
ekspresowej S-61 Obwodnica Augustowa -
granica państwa, odcinek: koniec obw. Suwałk -
Budzisko z obw. Szypliszek".
Szacunkowa wartość zamówienia została ustalona na kwotę 15.842.052,71 zł. Zamawiający
zamierza przeznaczyć na realizację zamówienia kwotę 15.842.052,71 zł.
Zgodnie z SIWZ cena stanowiła 60% kryterium oceny ofert. 22% zostało przypisane do
jakości, zaś 18% do personelu wykonawcy.
W postępowaniu zostało złożonych 10 ofert. Wykonawca Lafrentz zaproponował cenę za
realizację zamówienia w wysokości 8.307.690,60 zł brutto i była niższa od wartości
zamówienia o 47,6%. Średnia arytmetyczna wartość wszystkich ofert złożonych w
postępowaniu wyniosła 12.139.337,44 zł brutto. Oferta wykonawcy Lafrentz była o 31,6%
niższa od średniej arytmetycznej wartości ofert złożonych w postępowaniu.
W dniu 31 maja Zamawiający wezwał wykonawcę Lafrentz w trybie art. 90 ust. 1 i ust. 1a
oraz art. 87 ust. 1 ustawy Pzp do złożenia wyjaśnień. Wyjaśnia zostały złożone przez
wykonawcę Lafrentz w dniu 14 czerwca 2017 r., zastrzeżone w całości jako tajemnica
przedsiębiorstwa. Zamawiający dokonał pierwszego wyboru oferty najkorzystniejszej w dniu
9 sierpnia 2017 r. Zamawiający wybrał ofertę wykonawcy Lafrentz jako najkorzystniejszą. Od
powyższej czynności Zamawiającego odwołanie wniósł Odwołujący w dniu 18 sierpnia 2017
r.
Izba wyrokiem z dnia 4 września 2017 r. nakazała Zamawiającemu unieważnienie
czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, unieważnienie czynności badania i oceny ofert
oraz odtajnienie treści złożonych przez wykonawcę Lafrentz wyjaśnień dotyczących rażąco
niskiej ceny. W dniu 12 września treść wyjaśnień została udostępniona Odwołującemu.
W dniu 21 września 2017 r. Zamawiający dokonał ponownego wyboru oferty
najkorzystniejszej
. Za najkorzystniejszą została uznana oferta wykonawcy Lafrentz. Oferta
Odwołującego została zaklasyfikowana na miejscu drugim.
Izba zważyła co następuje:
Na wstępie Izba ustaliła, że Odwołujący spełnia określone w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp
przesłanki korzystania ze środków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu zamówienia,
a
naruszenie przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp może spowodować poniesienie
przez niego szkody polegającej na nieuzyskaniu zamówienia.
Postępowanie zostało wszczęte w dniu 23 marca 2017 r., zatem do przedmiotowego
postępowania stosuje się przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych po zmianach
wprowadzonych ustawą z 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień
publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r. poz. 1020), która weszła w życie
w dniu 28 lipca 2016 r.
Zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90
W ocenie Izby zarzut potwierdził się. Zgodnie z art. 90 ust. 1 Ustawy Pzp jeżeli zaoferowana
cena lub koszt, lub ich
istotne części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do
przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania
przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub
wynikającymi z odrębnych przepisów, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym
złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu, w szczególności w zakresie: (i)
oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla wykonawcy,
oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia
ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki
godzinowej, ustalonych na
podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o
minimalnym wynagrod
zeniu za pracę (Dz.U. z 2017r., poz. 847); (ii) pomocy publicznej
udzielonej na podstawie odrębnych przepisów; (iii) wynikającym z przepisów prawa pracy i
przepisów o zabezpieczeniu społecznym, obowiązujących w miejscu, w którym realizowane
jest zamówienie; (iv) wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska; (iv) powierzenia
wykonania części zamówienia podwykonawcy.
W ustępie 1a ustawodawca wskazał, że w przypadku gdy cena całkowita oferty jest niższa o
co najmniej 30% od: (i)
wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i
usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 lub średniej
arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie
wyjaśnień, o których mowa w ust. 1, chyba że rozbieżność wynika z okoliczności
oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia; (ii) wartości zamówienia powiększonej o
należny podatek od towarów i usług, zaktualizowanej z uwzględnieniem okoliczności, które
nastąpiły po wszczęciu postępowania, w szczególności istotnej zmiany cen rynkowych,
zamawiający może zwrócić się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa w ust. 1.
Z art. 90 ust. 1 i 1a
ustawy Pzp wywieść należy, iż punktem odniesienia kwalifikacji ceny,
jako
rażąco niskiej, powinno być przede wszystkim: (i) ustalona należycie przez
zamawiającego szacunkowa wartość zamówienia, powiększona o VAT; (ii) średnia
arytmetyczna cen wszystkich ofe
rt złożonych przez wykonawców. Wskazać należy, że w
znowelizowanym brzmieniu art. 90 ust. 1 ustawy Pzp ustawodawca
uprawnił zamawiającego
do badania istotnych części składowych cen zaoferowanych przez poszczególnych
wykonawców. Oznacza to, że w przypadku gdy cena całkowita oferty nie sprawia wrażenia
rażąco niskiej, a w szczególności nie jest niższa o określony wskaźnik od wartości
zamówienia lub średniej arytmetycznej innych ofert, ale cena (koszt) jednego lub kilku
istotnych składników ceny (kosztu) oferty sprawia wrażenie rażąco niskiej, to zamawiający
ma obowiązek zażądać od wykonawcy stosownych wyjaśnień. W tym miejscu Izba
wskazuje, iż nie podziela poglądu prezentowanego przez wykonawcę Lafrentz jakoby
Zamawiający przy wynagrodzeniu ryczałtowym nie był uprawniony do badania i analizowania
danego składnika ceny, gdy dany składnik nie pozostaje istotny dla wyceny oferty. W ocenie
Izby takie uprawnienie Zamawiający posiada nawet w przypadku, gdy przewidziane jest
wynagrodzenie ryczałtowe dla wykonawcy. Ustalenie czy poszczególne usługi składające się
na przedmiot zamówienia (a niemające istotnego znaczenia) zostały wycenione na poziomie
rynkowym może być niezbędne do ustalenia realności całej oferty – jeśli bowiem niektóre
usługi zostały niedoszacowane, może się okazać, że niedoszacowana jest cała oferta.
Przyjęcie stanowiska przeciwnego prowadziłoby de facto do uniemożliwienia
zamawiającemu rzetelnego zbadania realności ceny, w sytuacji, gdy ma ona charakter
ryczałtowy. Ponadto poszczególni wykonawcy mogą mieć odmienne zapatrywania co do
istotności bądź jej braku w stosunku do poszczególnych usług czy robót składających się na
zamówienia. To wykonawca w złożonych wyjaśnieniach winien wykazać brak istotności
danego elementu na wycenę zamówienia. Gołosłowne twierdzenia o braku istotności danej
części zamówienia bez poddania takiego twierdzenia jakiejkolwiek analizie ze strony
wykonawcy nie
może być uznane za prawidłowe.
Dalej wskazać należy, że wykonawca oferując ceną za wykonanie zamówienia znacznie
poniżej szacunkowej wartości zamówienia określonej przez zamawiającego winien dowieść
bądź to, iż wartość zamówienia (powiększona o VAT) ustalona przez zamawiającego przed
wszczęciem postępowania jest błędna bądź to, że dokonana przez wykonawcę wycena jest
ceną rynkową, przy zachowaniu obowiązujących przepisów prawa. Co do zasady, należy
przyjąć, iż ustalenie wartości zamówienia dokonane przez zamawiającego przed
wszczęciem postępowania nastąpiło prawidłowo, przy przestrzeganiu wszelkich reguł i
okoliczności obowiązujących w tej sprawie, a więc z należytą starannością. W niniejszym
postępowaniu Zamawiający nie kwestionował obliczonej przez siebie wartości zamówienia,
nie aktualizował jej wartości. Również wykonawca Lafrentz nie kwestionował wyceny
zamówienia dokonanej przez Zamawiającego na żadnym etapie postępowania
przetargowego. Tym samym wykonawca Lafrentz winien
był wykazać Zamawiającemu, że
cena jaką zaproponował za realizację zamówienia jest ceną rynkową i nie nosi znamion ceny
rażąco niskiej. Okoliczność taką wykonawca winien udowodnić. Ustawodawca nakłada
bowiem
na wykonawcę w art. 90 ust. 1 w zw. z art. 90 ust. 2 ustawy Pzp obowiązek złożenia
wyjaśnień, w tym dowodów potwierdzających realność zaoferowanej ceny lub jej istotnych
części składowych. Wyjaśnienia wykonawcy składane w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp nie
mogą ograniczyć się do ogólnych stwierdzeń o doświadczeniu, organizacji pracy czy
wykwalifikowanych pracownikach. Czynniki te winny zawsze znaleźć odniesienie do opisu
przedmiotu zamówienia zawartego w SIWZ i przedstawienia konkretniej, a zarazem
wiarygodniej i rzetelnej analizy, potwierdzonej odpowiednimi dowodami, iż wykonawca ma
możliwość wykorzystania posiadanej wiedzy, doświadczenia, kardy w warunkach
konkretnego postępowania przetargowego. Tylko bowiem w takiej sytuacji zamawiający
będzie miał możliwość rzeczywistego zweryfikowania realności zaproponowanej ceny.
Podkreślić bowiem należy, że wyeliminowanie z postępowania ofert zawierających rażąco
niskie ceny jest istotne z uwagi na znaczną szkodliwość takich ofert, które mogą opierać się
na nieracjonalnych pod względem technicznym, ekonomicznym lub prawnym założeniach
lub praktykach, co może w konsekwencji skutkować uchybienia na etapie realizacji
zamówień. Oczywistym jest bowiem, że
rażąco niska cena uderza w uczciwych,
działających zgodnie z przyjętymi praktykami rynkowymi wykonawców, którzy rzetelnie
wycenili swoją ofertę. Oferta zawierająca rażąco niską cenę naraża równocześnie
zamawiającego na ryzyko wykonania zamówienia na niższym niż wymagany poziom jakości,
ponieważ wykonawca na etapie realizacji umowy, szukając oszczędności, próbuje działać
niezgodnie z wytycznymi SIWZ. To zaś może również skutkować opóźnieniami w realizacji
inwestycji, a niejednokrotnie koniecznością odstąpienia od umowy. Z powyższymi
okolicznościami zamawiający borykają się na co dzień. Dlatego też tak istotne, w ocenie Izby
jest, aby wyjaśnienia składane przez wykonawców oraz dowody nie ograniczały się go
generalnych stwierdzeń, niemających żadnego przełożenia na realia konkretnego
postępowania przetargowego. To wykonawca obarczony jest ciężarem wykazania, iż oferta
nie zawiera rażąco niskiej ceny (art. 90 ust. 2 ustawy Pzp). Zamawiający zaś ze złożonych
wyjaśnień winien mieć możliwość dokonania rzetelnej analizy realności założeń przyjętych
przez wykonawcę przy szacowaniu ceny za realizację zamówienia. Wykonawca winien w
treści złożonych wyjaśnień udowodnić zamawiającemu, że w realiach tego konkretnego
postępowania przetargowego, mając na uwadze istniejące i wykazane indywidualne
uwarunkowania wykonawcy możliwe jest obniżenie kosztów realizacji zamówienia. Bez takiej
analizy, wyjaśnienia wykonawcy pozostają wyłącznie nic nieznaczącymi ogólnikowymi
zapewnieniami o chęci realizacji zamówienia na najwyższym poziomie. Nie taki zaś był cel
ustawodawcy wskazany w art. 90 ust. 1, 1a i 2 stawy Pzp.
Zatem rozstrzygnięcie przedmiotowej sprawy wymagało odpowiedzi na pytanie, czy na
podstawie
wyjaśnień złożonych przez wykonawcę Lafrentz Zamawiający był uprawniony do
wni
osku, że cena przez niego zaoferowana nie jest rażąco niska. W ocenie Izby ww.
wykonawca w złożonych wyjaśnieniach nie wykazał, iż zaoferowana przez niego cena za
realizację zamówienia nie jest ceną rażąco niską.
Podkreślić należy na wstępie, iż przedmiot zamówienia z jakim mamy do czynienia w
niniejszej sprawie
obejmuje usługę pełnienia nadzoru na projektowaniem i realizacją robót
oraz zarządzanie kontraktem projektu i budowy drogi ekspresowej. Tym samym, co istotne w
kontekście badania rażąco niskiej ceny, mamy do czynienia z tzw. usługami miękkimi, tj. z
usługami których zasadniczą pozycję kosztową stanowi praca osób realizujących takie usługi
uwzględniająca ich kwalifikacje, wykształcenie oraz pozycję na rynku. Powyższe oznacza, że
wykonawca kalkulując cenę za tego typu usługi bierze pod uwagę po pierwsze koszty pracy
osób je realizujących. Tego typu kosztów nie da się bowiem w sposób jednoznaczny
„zweryfikować” - poza kosztami minimalnego wynagrodzenia za pracę, który to aspekt nie
stanowił jednak podstawy odrzucenia oferty Odwołującego. Założenie takie jest bowiem
wynikiem faktu, iż przy kosztach osobowych praca lub usługa jest warta tle na ile wycenia ja
osoba je świadcząca. To bowiem ona wie najlepiej, ile jest warta praca którą ma świadczyć -
Państwo zaś w tym zakresie poza jej minimalna wartością nie narzuca żadnych średnich
stawek lub kosztów. Oczywistym jest jednak, że wykonawca który powołuje się na
szczególne uwarunkowania dotyczące wynagrodzenia wykwalifikowanej kadry z pomocą
której zamierza realizować zamówienie zobowiązany jest wykazać Zamawiającemu, że
okoliczności na które się powołuje rzeczywiście są mu dostępne. W przypadku przyjęcia
przez wykonawcę w kalkulacji ceny za realizację zamówienia wynagrodzenia
wykwalifikowanych
pracowników na poziomie płacy minimalnej, nie ma w ocenie Izby
trudności dowodowych. Wykonawca bowiem może i winien przedłożyć odpowiednie dowody
na wykazanie takiej okoliczności w postaci chociażby umów o pracę, uzgodnień czy umów
przedwstępnych z odpowiednimi ekspertami i specjalistami. Co więcej jeśli wykonawca
powołuje się na wieloletnią współpracę z pracownikami, niezmienność kadry, to okoliczności
te również muszą być przez niego wykazane. Wykonawca może przecież przedłożyć
informację z działu kadr o liczbie zatrudnionych ekspertów i specjalistów, długości
zatrudnienia u wykonawcy czy zasad wynagrodzenia. Dokument
y te mogę być udostępnione
Zamawiającemu z zastrzeżeniem tajemnicy przedsiębiorstwa w celu weryfikacji
prawdziwości twierdzeń wykonawcy.
W ocenie Izby analiza treści złożonych wyjaśnień przez wykonawcę Lafrentz nie daje
podstaw do przyjęcia, iż wykonawca ten mógł realnie obniżyć koszty realizacji zamówienia
dzięki indywidualnym uwarunkowaniom. Przechodząc zaś do poszczególnych zarzutów jakie
Odwołujący podniósł w stosunku do oferty wykonawcy Lafrentz, Izba wskazuje co następuje:
Ad.1.1 , 4.1 Biuro Konsultanta i 1.2 , 4.2
Biuro Zamawiającego
W zapytaniu skierowanym do wykonawcy Lafrentz Zamawiający wymagał przedłożenia
szeregu informacji wraz z dowodami na potwierdzenie przyjętych założeń cenowych w
zakresie obowiązku zapewnienia Biura Konsultanta i Biura Zamawiającego. Czynniki
kosztotwórcze wskazane przez Zamawiającego w wezwaniu do odzwierciedlenie
obowiązków wykonawcy związanych z organizacją Biura Konsultanta i Biura
Zamawiającego wskazanych w pkt 2.2.1 oraz 2.2.2 Opisu Przedmiotu Zamówienia.
W ocenie Izby wykonawca Lafrentz
udzielił ogólnej odpowiedzi, bez odnoszenia się do
szczegółów, o które prosił Zamawiający. Wykonawca ograniczył się do ogólnego
stwierdzenia, że ceny jednostkowe za miesiąc utrzymania biur są cenami kompleksowymi,
spełniającymi ogół wymagań Zamawiającego wskazanych w SIWZ. Wykonawca Lafrentz
załączył do wyjaśnień kopię umów najmu pomieszczeń biurowych w Kłodzku oraz wydruki ze
stron internetowych ofert najmu lokali w Suwałkach, ale wskazać należy, że umowa najmu
pomieszczeń z Kłodzka nie dotyczy lokalizacji, w której będzie realizowane przedmiotowe
zamówienie. Po drugie, przykładowe umowy najmu pomieszczeń biurowych w Suwałkach
zostały wydrukowane po dniu składania ofert, a z przedłożonych wydruków nie wynika czy
spełnione są wszystkie wymagania Zamawiającego, a jeśli nie, to jaki będzie ewentualny
koszt dostosowania pomieszczeń biurowych do wymogów zawartych w SIWZ. Wykonawca
nie przedstawił również żadnych wyliczeń kosztów utrzymania biur, o które prosił
Zamawiający. Podczas rozprawy wykonawca Lafrentz zakwestionował wyliczenia
Odwołującego w zakresie kosztów utrzymania biura zawarte w odwołaniu, jednakże
wykonawca nie przedłożył Izbie żadnego własnego wyliczenia, które można by było poddać
analizie porównawczej z tym co wskazał Odwołujący.
W ocenie Izby
mając na uwadze powyższe zasadne jest uznanie, iż wykonawca Lafrentz nie
wykazał Zamawiającemu jakie koszty utrzymania biura Konsultanta i Zamawiającego zostały
uwzględnione w ofercie i w jaki sposób zostały wyliczone. Złożone wyjaśnia są w ocenie Izby
nie
wystarczające i na ich podstawie nie można uznać, że przyjęta wycena powyższych
kosztów jest rynkowa, a tym samym że zaoferowana cena za realizację zamówienia nie nosi
znamion rażąco niskiej.
Ad. 1.3 Personel Biurowy i 1.4. Personel pomocniczy oraz 4.3 Personel Biurowy i 4.4.
Personel Pomocniczy
Zgodnie z wymaganiami zawartymi w Opisie Przedmiotu Z
amówienia, pkt 2 – Personel
Konsultant”, wykonawca jest zobowiązany zapewnić minimum 2 osoby personelu
pomocniczego i biurowego w okresie projektowania i wykonywania zamówienia oraz po 1
osobie w okresie rozliczania i przeglądu kontraktu. W wezwaniu do złożenia wyjaśnień
Zamawiający prosił o podanie informacji czy zostały wliczone wszelkie koszty związane z
zatrudnieniem pracowników na umowę o pracę i minimalne wynagrodzenie. W udzielonej
odpowiedzi wykonawca Lafrentz wskazał, że pracownicy mają zapewnione minimalne
wynagrodzenie za pracę, a w kosztach oferty zostały uwzględnione pozostałe koszty
z
wiązane z zatrudnieniem.
W ocenie Izby wykonawca nie
wykazał w złożonych wyjaśnieniach, że w koszty realizacji
zamówienia, oprócz minimalnego wynagrodzenia za pracę, zostały wliczone również
niezbędne rezerwy na choroby pracowników, urlopy. Wskazana podczas rozprawy rezerwa
w kwocie 7 zł 80 gr miesięcznie jest w ocenie Izby niewystarczająca na powyższą rezerwę.
Kwota ta jest niższa niż obowiązująca obecnie stawka jednej roboczogodziny. Słusznie
wskazał również Odwołujący, że możliwość powoływania się przez wykonawcę Lafrentz na
zapisy paragrafu 11 ust. 19
Ogólnych warunków umowy jest ograniczona. Przepis ten ma
charakter wyjątku od ogólnej zasady wykonywania obowiązków przez Personel Konsultanta
zgodnie z przyjętym HPPK. Po drugie zgodnie z paragrafem 20 wykonawca nie otrzymuje
wynagrodzenia z tytułu jednoczesnego wykonywania obowiązków przez członka Personelu
Konsultanta jednocześnie wykonując obowiązki własne i obowiązki osoby tymczasowo
zastępowanej.
W ocenie Izby brak jest w złożonych przez wykonawcę Lafrentz wyjaśnieniach rzetelnych
wyliczeń i informacji, na podstawie których można byłoby przyjąć, iż uwzględnił on w
kosztach oferty wszystkie koszty pracownicze, nie zaś tylko koszty minimalnego
wynagrodzenia.
Ad. 2
Usługi Nadzoru i zarządzania
Wskazać należy, że usługi nadzoru i zarządzania to najbardziej kosztotwórczy elementy
oferty wykonawcy Lafrentz, gdyż stanowi ponad 80% oferty. Zgodnie z SIWZ wykonawcy
ww.
pozycji mieli zawrzeć koszty wykonania wszystkich usług, które nie zostały ujęte w
pozostałych pozycjach formularza cenowego. Z uwagi na specyfikę zamówienia, czynnikiem
kosztotwórczym jest przede wszystkim koszt pracy ekspertów i specjalistów. Wymagania
dotyczące zaś personelu jaki wykonawca miał obowiązek uwzględnić w ofercie zostały
wskazanie przez Zamawiającego w pkt 2.2.1 oraz 2.1.2 Opisu Przedmiotu Zamówienia.
Wykonawca Lafrentz do złożonych wyjaśnień dołączył przykładowy HPPK. Z przedłożonego
jedna
k dokumenty nie wynikają zasady wynagrodzenia ekspertów i specjalistów. Informacji
takich brak jest również w treści samych wyjaśnień. Wykonawca Lafrentz nie wskazał jakie
wynagrodzenie ekspertów i specjalistów zostało uwzględnione w cenie oferty.
Wykona
wca Lafrentz wskazał w ofercie z imienia i nazwiska część specjalistów i ekspertów z
pomocą, których zamierza realizować zamówienie. Skoro tak, to za racjonalne uznać należy
przyjęcie, że kalkulując cenę za realizację zamówienia koszt pracy takich specjalistów i
ekspertów został co najmniej wstępnie uzgodniony pomiędzy wykonawcą Lafrentz a osobami
mającymi realizować zamówienie. Wykonawca jednak żadnych dowodów nie przedłożył
Zamawiającemu.
Wykonawca Lafrentz
podczas rozprawy argumentował, że specjaliści zatrudnieni w Lafrentz
współpracują z firmą od wielu lat. Mają stabilność zatrudnienia i pracy. Jednakże na pytanie
Izby o dowody na potwierdzenie takich okoliczności, pełnomocnik wykonawcy Lafrentz
ograniczył się do stwierdzenia, iż nie posiada ich. Trudno tym samym dać wiarę
twierdzeniom wykonawcy Lafrentz
, skoro nie przedłożono ani Zamawiającemu ani Izbie kopii
umów o pracę, umów przedwstępnych, dowodów na potwierdzenie niezmienności kadry
pracowniczej wykon
awcy Lafrentz. A co najważniejsze nie przedłożonego żadnego dowodu
wskazującego jakie wynagrodzenie ekspertów i specjalistów zostało wliczone przez
wykonawcę Lafrentz do kosztów realizacji zamówienia. Jak Izba wskazała powyżej, koszt
pracy specjalistów i ekspertów, biorąc pod uwagę charakter zamówienia, to najbardziej
kosztotwórczy element oferty. Wyliczenia poszczególnych wykonawców w tym zakresie
winny być udokumentowane, tak aby Zamawiający miał możliwość zweryfikowania czy
wyliczenia mają charakter realny i czy rzeczywiście określeni specjaliści czy eksperci będą
dostępni dla wykonawcy za wynagrodzenie wskazane w ofercie, szczególnie w przypadku,
gdy wykonawca powołuje się na możliwość zatrudnienia ww. osób na preferencyjnych dla
wykonawcy warunkach wynagrodzenia.
Podkreślić należy, że wyjaśnienia złożone przez wykonawcę Lafrentz ograniczyły się do
gołosłownych stwierdzeń o posiadanym doświadczeniu, długoletniej współpracy z
pracownikami, posiadaniu własnego biura projektowego. Załączony przez wykonawcę
Przykładowy Harmonogram Pracy Personelu Konsultanta nie zawiera żadnego rozbicia
cenowego. Wykonawca Lafrentz
wskazał również, że ograniczył koszty realizacji
zamówienia, gdyż podczas jego realizacji nie będzie korzystał z podwykonawców. Takie
twierdzenia pozostają jednak w sprzeczności z ofertą wykonawcy Lafrentz, gdyż zgodnie z
przedłożona ofertą zamierza powierzyć właśnie podwykonawcom wszystkie części
zamówienia, oprócz wskazanych 7 specjalistów. Zasadne jest więc postawienie pytania w
jaki sposób zostały wyliczone koszty podwykonawstwa, czy zostały zachowane wymagania
dotyczące wynagrodzenia, czy przyjęte założenia są realne i dostępne wykonawcy.
Informacji tych jednak nie sposób odnaleźć w złożonych wyjaśnieniach.
Słusznie podniósł również Odwołujący, iż Zamawiający wymagał wskazania w treści
wyjaśnień czy Personel Konsultanta będzie podejmował inne zajęcia zarobkowe w okresie
realizacji zamówienia. Wykonawca Lafrentz wskazał, iż taka okoliczność będzie zachodzić,
jedn
akże nie przedłożył żadnych dodatkowych informacji w tym zakresie oraz nie przedstawił
żadnej analizy wpływu takiego dodatkowego zatrudnienia na cenę oferty.
W ocenie Izby mając na uwadze powyższe uznać należy, że złożone wyjaśnienia w zakresie
najbardzi
ej kosztotwórczego składnika ceny za realizację zamówienia nie mogą być uznane
za wystarczające i uprawdopodabniające realność i rynkowość ceny zaproponowanej przez
wykonawcę Lafrentz za realizację zamówienia.
Ad. 3 Działania promocyjne
W ocenie Izby wykonawca Lafrentz nie złożył wyjaśnień, na podstawie których można by
przyjąć, iż wycena usług promocyjnych dokona przez wykonawcę jest rynkowa. W złożonych
wyjaśnieniach wykonawca Lafrentz złożył ogólne oświadczenie, iż wskazane w ofercie ceny
jednostkowe obejmują wszystkie koszty wynikające z wymagań Zamawiającego.
Wykonawca co prawda załączył 3 kopie zanonimizowanych umów z podmiotami
realizującymi usługi promocyjne, podkreślić jednak należy, że po pierwsze umowy te zostały
zawarte w 2015 r. Po drugie kwoty, które są wskazane w załączonych umowach, a dotyczą
usług wymaganych przez Zamawiającego nie znajdują odzwierciedlenia w formularzu
cenowym wykonawcy Lafrentz,
wykonawca zaś nie przedłożył żadnych wyjaśnień
dotyczących powyższych różnic cenowych. Brak jest również jakiegokolwiek dokumentu na
podstawie którego można byłoby zweryfikować ceny jednostkowa dla usług promocyjnych
nie objętych umowami załączonymi do wyjaśnień. Sam Zamawiający nie odniósł się w żaden
sposób do powyższych zastrzeżeń Odwołującego. Tym samym nie sposób przyjąć, że
złożone wyjaśnienia są wiarygodne i uprawdopodabniają realność zaproponowanej ceny za
realizację zamówienia.
Zarzut braku w wyjaśnieniach wszystkich czynników cenotwórczych
Podnosząc powyższy zarzut Odwołujący argumentował, iż w złożonych wyjaśnieniach
wykonawca Lafrentz
nie zawarł informacji ani nie wskazał sposobu wyliczenia kosztów
dotyczących środków transportu dla Zamawiającego, kosztów wypełnienia kryterium poza
cenowych oraz kosztów personelu w okresie projektowania, realizacji robót oraz gwarancji.
W ocenie Izby a
naliza złożonych wyjaśnień wskazuje, że wykonawca Lafrentz rzeczywiście
nie odniósł się do powyższych kosztów realizacji zamówienia. Podkreślić zaś należy, że to
na wykonawcy spoczywa ciężar dowodu wykazania, że zaoferowana cena jest ceną realną.
Zamawiający w wezwaniu do złożenia wyjaśnień wezwał wykonawcę do złożenia
wyczerpującej i szczegółowej informacji czy oferta uwzględnia wszystkie wymagania zawarte
w Opisie Przedmiotu Zamówienia, zaznaczając jednocześnie, że te zapytania zawarte w
wezwaniu
nie stanowią listy zamkniętej. Wywieść to można z zapisu „w szczególności”
zawartym w wezwaniu. To wykonawca winien szczegółowo odnieść się w złożonych
wyjaśnieniach do kosztów realizacji zamówienia, sposobu ich wyliczenia i ich wpływu na
finalną cenę. Wykonawca Lafrentz nie odniósł się w sposób wyczerpujący i szczegółowy w
swoich wyjaśnieniach do kosztów związanych z zapewnieniem transportu dla
Zamawiającego, kosztów wypełnienia kryterium poza cenowych czy kosztów personelu w
okresie projektowania, realiz
acji robót czy gwarancji. Ogólne oświadczenie, iż oferta pokrywa
wszystkie koszty nie sposób uznać za wystarczające. Nawet jeśli w ocenie wykonawcy
Lafrentz koszty realizacji ww. zakresu zamówienia nie mają istotnego wpływu na koszt
realizacji zamówienia, to okoliczność tę winien wykazać Zamawiającemu w złożonych
wyjaśnień, czego wykonawca Lafrentz nie uczynił. Tym samym podniesiony przez
Odwołującego zarzut uznać należy za zasadny.
Podkreślenia również wymaga, że postawa Zamawiającego podczas postępowania odbiega
od oczekiwań jakie można byłoby postawić podmiotowi publicznemu wydatkującemu środki
publiczne. Zamawiający ani na rozprawie ani w złożonej odpowiedzi na odwołanie nie
odniósł się ani raz do złożonych przez wykonawcę Lafrentz wyjaśnień. W aktach
postępowania Izba nie odnalazła żadnej analizy złożonych przez wykonawcę Lafrentz
wyjaśnień dotyczących rażąco niskiej ceny, zaś sam Zamawiający nie miał wiedzy czy taka
analiza była sporządzona czy nie. Zamawiający przedłożył Izbie wyceny ofert z innych
p
ostępowań, podobnie jak wykonawca Lafrentz. Moc dowodowa złożonych dokumentów jest
jednak ograniczona i nie ma
ją one, w ocenie Izby, wpływu na rozstrzygnięcie w niniejszej
sprawie. Po pierwsze do wykazu załączonego przez wykonawcę Lafrentz do pisma
procesowego z dni 10 października 2017 r. nie zostały dołączone dokumenty na podstawie
których byłoby możliwe zweryfikowanie czy ceny zaoferowane przez wykonawców
wskazanych
w wykazie zamówieniach publicznych nie były uznane za ceny rażąco niskie,
czy zamawiający inicjował procedurę wyjaśniającą w trybie art. 90 ustawy Pzp w stosunku do
tych ofert, a jeśli tak to jakie wyjaśnienia zostały złożone przez wykonawców i w jaki sposób
ocenione przez Zamawiającego. Brak powyższych informacji oraz dokumentów źródłowych
na podstawie których Izba mogłaby zweryfikować dane zawarte w wykazie sprawia, że
przedłożone dokumenty są bez znaczenia dla rozstrzygnięcia podniesionego zarzutu.
Podobnie wyliczenia Zamawiającego dotycząca wyceny poszczególnych etapów realizacji
podobnych zamówień nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszego sporu. Po pierwsze
sposób wyliczenia kosztów realizacji zamówienia wskazany przez Zamawiającego w
podziale na poszczególne okresy nie znajduje odzwierciedlenia w SIWZ. Zamawiający
wymagał wypełnienia formularza cenowego, z szeregiem pozycji i limitu kosztów w
niektórych pozycjach. Nie wskazał w SIWZ, iż niezależnie od wyceny poszczególnych
pozycji tak naprawdę pod uwagę będzie brana suma poszczególnych pozycji, w danych
okresach realizacji
zamówienia. Po drugie przyjęcie logiki wyceny zaprezentowanej przez
Zamawiającego uniemożliwiłoby weryfikację poszczególnych pozycji z formularza cenowego
i ewentualnej weryfikacji czy pozycje te
nie zostały wycenione wbrew obowiązującym
regulacj
om prawnym. Po trzecie wskazana przez Zamawiającego średnia miesięczna cena
netto w porównywalnych kontraktach również jest bez znaczenia dla rozstrzygnięcia
odwołania. Izba nie ma bowiem wiedzy do jakich „podobnych” zamówień Zamawiający
referuje, nie miała wglądu do ofert wykonawców na które powołuje się Zamawiający, nie zna
kryteriów oceny ofert i zasad wyceny przyjętych przez poszczególnych wykonawców.
Zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp w zw. z art. 7 ust 1 i 3 ustawy Pzp
W ocenie Izby powyższy zarzut nie potwierdził się. Zgodnie z przywołanym przepisem
Zmawiający odrzuca ofertę wykonawcy, jeżeli jej treść nie odpowiada treści SIWZ.
Odwołujący argumentował, że oferta wykonawcy Lafrentz jest niezgodna ze SIWZ, gdyż
wykonawca
Lafrentz nie uwzględnił w swojej ofercie określonych specjalistów na etapie
projektowania prac, mimo, iż obowiązek ich uwzględnienia wynikał z SIWZ.
Wskazać należy, w pkt 2.1.2 Inni Eksperci – Opisu Przedmiotu Zamówienia, Zamawiający
określił, że nie wymaga przedłożenia w ofercie kandydatów na stanowiska Innych Ekspertów
ani informacji ich dotyczących. Wskazał ponadto, że w celu zapewnienia należytego
wykonania usługi, w sytuacji, gdy zajdzie potrzeba, wykonawca zapewni na etapie realizacji
usługi ekspertów m.in. w dziedzinach wskazanych przez Odwołującego w treści odwołania tj.
(i)
Geodeta w zakresie geodezyjnej obsługi inwestycji; (ii) specjalista ds. nadzoru
geotechnicznego; (iii)
specjalista ds. nadzoru przyrodniczego i ochrony środowiska; (iv)
specjalista ds. nadzoru geologicznego; (v)
specjalista ds. kontaktów ze społecznością i
promocji; (vi) specjalista ds. umów z podwykonawcami, dostawcami i usługodawcami; (vii)
specjalista ds. współpracy z gestorami sieci; (viii) specjalista ds. inżynierii ruchu; (ix)
specjalista ds. kontaktów ze społecznością i promocji; (x) specjalista ds. sprawozdawczości.
Wykonawca został zobowiązany do zaproponowania kandydatur na powyższych ekspertów
na 14 dni przed planowanym terminem rozpoczęcia przez nich pracy.
Wskazać dalej należy, iż bezspornym pomiędzy stronami było to, iż ww. specjaliści zostali
ujęci przez wykonawcę Lafrentz w HPPK na etapie realizacji umowy. W przedłożonym
jednak przez wykonawcę Lafrentz HPPK nie zostało wskazane czy powyżsi specjaliści oraz
koszty związane z ich zatrudnieniem został uwzględniony w cenie za realizację zamówienia
na etapie jego projektowania. Wykonawca Lafrentz poza ogólnym stwierdzeniem, że
skalkulował wszelkie koszty realizacji zamówienia, nie odniósł się szczegółowo do powyższej
kwestii. W ocenie Izby
omawiana jednak niejasność w ofercie wykonawcy Lafrentz nie może
być podstawą do uznania, że złożona przez niego oferta jest niezgodna z SIWZ. Po pierwsze
z SIWZ w sposób jasny i bezsporny wynika, że Zamawiający nie wymagał przedłożenia w
ofercie kandydatów na stanowiska „Innych Ekspertów”. Tym samym brak ich wskazania w
ofercie nie może stanowić podstawy do odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2
ustawy Pzp. Po drugie niewskazanie w HPPK „Innych Ekspertów” na etapie projektowania
przez wykonawcę Lafrentz winno być wyjaśnione przez wykonawcę w kontekście
obowiązków wykonawcy w okresie projektowania, do realizacji których konieczny jest udział
Innych Ekspertów i sposobu obliczenia kosztu realizacji takich obowiązków. Ze złożonych
przez wykonawcę Lafrentz wyjaśnień dotyczących rażąco niskiej ceny nie wynika w żaden
sposób jak wykonawca skalkulował ten koszt, czy przewidzi konieczność udziału Innych
Ekspertów na etapie projektowania, a jeśli nie, to co było podstawą przyjęcia takiego
założenia. Brak jakichkolwiek informacji ze strony wykonawcy Lafrentz złożonych
wyjaśnieniach powoduje, iż należy je uznać za niepełne i niewystarczające do oceny
prawidłowości kalkulacji ceny za realizację zamówienia, jednakże nie stanowi to, w ocenie
Izby,
podstawy do uznania, iż oferta wykonawcy Lafrentz jest niezgodna z SIWZ.
Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Pzp
oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt 1 i 2 lit. b rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów
dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41,
Przewodniczący: ………………………….
Otrzymuj raz w tygodniu aktualne informacje
o zmianach w prawie oraz komentarzach ekspertów
Otrzymasz darmowy e-book w prezencie!
„6 pytań o znowelizowane przepisy Pzp"