Skład orzekający
Przewodniczący: Sędzia WSA Diana Trzcińska.
Sędziowie WSA: Magdalena Dobek-Rak, Asesor Wojciech Wycichowski (spr.).
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku po rozpoznaniu w Gdańsku w trybie uproszczonym na posiedzeniu niejawnym w dniu 22 czerwca 2022 r. sprawy ze skargi W. M. na bezczynność Burmistrza w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej
1. zobowiązuje Burmistrza do rozpoznania wniosku skarżącego W. M. z dnia 27 stycznia 2022 r. o udostępnienie informacji publicznej,
2. stwierdza, że Burmistrz dopuścił się bezczynności,
3. stwierdza, że bezczynność nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa,
4. oddala wniosek o wymierzenie grzywny,
5. zasądza od Burmistrza na rzecz skarżącego W. M. kwotę 100 (sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.
W. M. (dalej: "Wnioskodawca", "Skarżący") wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku skargę na bezczynność Burmistrza (dalej: "Burmistrz", "Organ") w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej.
Skargę wniesiono w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych:
Pismem z dnia 4 stycznia 2022 r. Wnioskodawca, na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2020 r. poz. 2176 z późn. zm.) - dalej: "u.d.i.p.", wystąpił do Burmistrza z wnioskiem o udostępnienie następujących informacji publicznych:
1) wskazanie, jaki podmiot i na jakiej podstawie odbiera odpady komunalne z terenu Gminy po 31 grudnia 2021 r.;
2) na jaki okres została zawarta umowa/powierzono podmiotowi odbierającemu odpady z terenu Gminy realizację tych usług;
3) za jaką kwotę podmiot odbierający odpady z terenu Gminy realizuje usługę (kwota globalna za cały okres realizacji usług oraz w rozbiciu na cenę odbioru i zagospodarowania odpadów).
Wraz z powyższymi informacjami Wnioskodawca wniósł o udostępnienie:
1) umów zawartych z podmiotem odbierającym odpady po 31 grudnia 2021 r. lub innych dokumentów, na podstawie których realizowane są te usługi;
2) protokołów z negocjacji, ogłoszeń o zamiarze zawarcia umowy, złożonych ofert lub innych dokumentów, na podstawie których ustalono warunki realizacji tych usług, a w szczególności wysokość wynagrodzenia.
Na podstawie art. 14 ust. 1 u.d.i.p. wniesiono o przesłanie ww. informacji na podany w piśmie adres mailowy (w przypadku udostępnienia całych dokumentów wniesiono o ich przesłanie jako skanu).
Pismem z dnia 18 stycznia 2022 r. Burmistrz, na podstawie art. 2 ust. 1 u.d.i.p., udostępnił Wnioskodawcy informację publiczną, informując że:
1) dnia 31 grudnia 2021 r. Gmina zawarła umowę na odbiór i transport odpadów komunalnych z nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy oraz z nieruchomości, które w części zamieszkują mieszkańcy, a w części nie zamieszkują mieszkańcy położonych na terenie Gminy z Wodociągami Miejskimi. w rezultacie negocjacji w toku postępowania przeprowadzonego w trybie zamówienia z wolnej ręki stosownie do art. 305 pkt 1 w zw. z art. 214 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 z późn. zm.) - dalej: "P.z.p.";
2) umowa, o której mowa powyżej, została zawarta na okres od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2022 r.;
3) cena jednostkowa za odbiór i transport 1 Mg odpadów komunalnych wynosi netto 473,48 zł/Mg.
Wynagrodzenie należne wykonawcy z tytułu wykonywania usług objętych umową, ustalone w oparciu o iloczyn ceny jednostkowej oraz szacunkowej ilości odpadów w ilości około 572,00 Mg, wynosi 292.497 zł brutto, w tym podatek VAT w wysokości 21.666,44 zł wg stawki 8%. Zagospodarowanie odpadów nie jest przedmiotem umowy.
W załączeniu do pisma przesłano Wnioskodawcy kserokopie: umowy nr (...) z dnia 31 grudnia 2021 r., opis przedmiotu zamówienia i protokół negocjacji prowadzonych w postępowaniu o udzielenie zamówienia z wolnej ręki.
Pismem z dnia 27 stycznia 2022 r. Wnioskodawca, na podstawie art. 2 ust. 1 u.d.i.p., wystąpił do Burmistrza z wnioskiem o udostępnienie następujących informacji publicznych: wskazanie, jaka to wyjątkowa sytuacja niewynikająca z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, której nie można było przewidzieć, opisana w art. 305 pkt 1 w zw. z art. 214 ust. 1 pkt 5 P.z.p., spowodowała, że udzielono zamówienia z wolnej ręki na odbiór odpadów komunalnych z terenu Gminy Wodociągom Miejskim. Na podstawie art. 14 ust. 1 u.d.i.p. wniesiono o przesłanie ww. informacji na podany w piśmie adres mailowy.
Pismem z dnia 8 lutego 2022 r. Burmistrz, na podstawie art. 2 ust. 1 u.d.i.p., poinformował Wnioskodawcę, że tryb określony w u.d.i.p. nie ma zastosowania do udzielania informacji związanych z interpretacją przepisów. Wskazano, że w kategorii informacji publicznej nie mieści się także żądanie wyjaśnienia zastosowania przepisów prawa. Z tych względów wniosek z dnia 27 stycznia 2022 r. nie został zakwalifikowany jako podlegający udostępnieniu w rozumieniu u.d.i.p.
Pismem z dnia 8 marca 2022 r. W. M. złożył skargę na bezczynność Burmistrza zarzucając Organowi naruszenie:
1. art. 61 ust. 1 Konstytucji RP w zakresie, w jakim przepis ten stanowi podstawę prawa do uzyskiwania informacji publicznej poprzez błędne zastosowanie, polegające na nieudostępnieniu informacji publicznej na wniosek;
2. art. 1 ust. 1 u.d.i.p. w zakresie, w jakim przepis ten stanowi o tym, że informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych, poprzez niezasadne uznanie, że przedmiotem wniosku nie jest udostępnienie informacji publicznej, a w konsekwencji nieudostępnienie informacji publicznej na wniosek.
Stawiając powyższe zarzuty Skarżący wniósł o zobowiązanie Organu do załatwienia wniosku z dnia 27 stycznia 2022 r. w terminie 14 dni licząc od dnia wydania wyroku poprzez udzielenie informacji publicznej zgodnie z wnioskiem, stwierdzenie, że przewlekłe prowadzenie sprawy miało miejsce z rażącym naruszeniem prawa, wymierzenie Organowi grzywny w granicach określonych w art. 154 § 6 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329) - dalej: "p.p.s.a.", zasądzenie od Organu na swoją rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.
W uzasadnieniu skargi podkreślono, że przedmiotem wniosku z dnia 27 stycznia 2022 r. jest informacja publiczna w rozumieniu art. 1 ust. 1 u.d.i.p. Skarżący wskazał, że informacje, o których udostępnienie się zwrócił, stanowią przedmiot konstytucyjnego uprawnienia, bowiem stanowią informacje o działalności organów władzy publicznej w zakresie, w jakim wykonują zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa. Zgodnie natomiast z art. 1 ust. 1 u.d.i.p. informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych.
Zaznaczono, że informacją publiczną są nie tylko dokumenty i informacje wytworzone przez podmiot publiczny (czyli wykonujący zadania publiczne lub wykorzystujący mienie publiczne), ale także dokumenty do takiego podmiotu odnoszone.
Skarżący zwrócił uwagę, że złożone w dniu 27 stycznia 2022 r. zapytanie dotyczyło przedstawienia przez Burmistrza konkretnego wydarzenia, jakie Organ uznał za wyjątkową sytuację niewynikającą z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, której nie można było przewidzieć, opisaną w art. 305 pkt 1 w zw. z art. 214 ust. 1 pkt 5 P.z.p. Skarżący zaznaczył, że nie chodziło mu o udzielenie informacji związanej z interpretacją przepisów czy wyjaśnieniem ich zastosowania.
W ocenie Skarżącego odpowiedź Organu nie może zostać uznana za prawidłowe rozpatrzenie wniosku o udostępnienie informacji publicznej. Treść i forma nie pozwala na uznanie jej za decyzję o odmowie udostępnienia informacji publicznej. Zgodnie bowiem z art. 16 u.d.i.p. odmowa udostępnienia informacji publicznej oraz umorzenie postępowania o udostępnienie informacji w przypadku określonym w art. 14 ust. 2 następują w drodze decyzji. Przepis ten nie pozostawia zatem wątpliwości, że odmowa udostępnienia informacji publicznej powinna nastąpić w formie decyzji.
Jednakże do dnia wniesienia skargi Organ nie wydał w przedmiotowej sprawie żadnej decyzji.
W odpowiedzi na skargę Burmistrz wniósł o jej oddalenie w całości.
Zdaniem Organu żądanie wniosku z dnia 27 stycznia 2022 r., sformułowane przez Skarżącego jako wskazanie sytuacji opisanej w art. 305 pkt 1 w zw. z art. 214 ust. 1 pkt 5 P.z.p., jest żądaniem interpretacji przepisu prawa, tj. art. 214 ust. 1 pkt 5 P.z.p. w zakresie możliwości zastosowania zamówienia z wolnej ręki przez Organ.
Burmistrz wskazał, że udzieliłby innej odpowiedzi w sytuacji, gdyby Skarżący sformułował żądanie wniosku tak jak do zrobił w skardze cyt.: "złożone zapytanie dotyczyło przedstawienia przez organ konkretnego wydarzenia jakie organ uznał za wyjątkową sytuację niewynikającą z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, której nie można było przewidzieć, opisaną w art. 305 pkt 1 w zw. z art. 214 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych", ponieważ już w dniu wpłynięcia wniosku do Organu (28 stycznia 2022 r.) Organ opublikował ogłoszenie o wyniku postępowania w Biuletynie Zamówień Publicznych. Podano, że w ogłoszeniu, w sekcji IX "informacje dodatkowe" znalazły się informacje o trybie udzielenia zamówienia z wolnej ręki przy zleceniu zamówienia odbiór odpadów komunalnych z nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy oraz z nieruchomości, które w części zamieszkują mieszkańcy, a w części nie zamieszkują mieszkańcy położonych na terenie gminy oraz ich transport do A. w okresie od stycznia 2022 r. do 31 stycznia 2022 r.
W ocenie Burmistrza treść tych informacji mogłaby stanowić odpowiedź na wniosek Skarżącego o treści sformułowanej w skardze, a nie we wniosku z dnia 27 stycznia 2022 r. Tym samym, już w chwili udzielenia odpowiedzi Skarżącemu dostępna była publicznie informacja o zastosowanym trybie zamówienia publicznego. Zwrócono uwagę, że Skarżący będąc przedsiębiorcą działającym na rynku odpadów w oparciu o zamówienia publiczne, dysponuje wiedzą, że Organ miał ustawowy obowiązek ogłoszenia wyniku postępowania w Biuletynie Zamówień Publicznych, do którego dostęp jest nieograniczony. W tej sytuacji Organ właściwie przyjął, że Skarżącego należy poinformować zwykłym pismem, że jego żądanie nie jest informacją publiczną.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje:
Na wstępie rozważań należy wskazać, że zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 137) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem.
Z kolei przepis art. 3 § 2 p.p.s.a. stanowi, że kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadkach określonych w pkt 1-4 lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadku określonym w pkt 4a (pkt 8) oraz bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w sprawach dotyczących innych niż określone w pkt 1-3 aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczących uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa podjętych w ramach postępowania administracyjnego określonego w ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego oraz postępowań określonych w działach IV, V i VI ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa oraz postępowań, do których mają zastosowanie przepisy powołanych ustaw (pkt 9).
Należy również wskazać, że w myśl art. 119 pkt 4 p.p.s.a. sprawa może być rozpoznana w trybie uproszczonym, jeżeli przedmiotem skargi jest bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania.
W sprawie będącej przedmiotem niniejszej skargi W. M. zwalcza bezczynność Burmistrza w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej.
W pierwszej kolejności należy wyjaśnić, że w sprawach o udostępnienie informacji publicznej skarga na bezczynność przysługuje zarówno w przypadku braku reakcji podmiotu zobowiązanego do udzielenia informacji, wymaganego ustawą o dostępie do informacji publicznej, jak i wówczas, gdy podmiot ten błędnie stwierdza, że żądana informacja nie stanowi informacji publicznej lub nie podlega udostępnieniu na zasadach wskazanej ustawy.
Oceniając, czy adresat żądania o udostępnienie informacji publicznej pozostaje w bezczynności należy wziąć pod uwagę, że na gruncie przepisów u.d.i.p. realizacja "prawa dostępu do informacji publicznej" w przewidzianych ustawą formach (art. 2 ust. 1 w zw. z art. 3 ust. 1 pkt 1-3) wymaga jednoczesnego zaistnienia trzech pozytywnych przesłanek. Po pierwsze, przedmiotem żądania musi być informacja mająca charakter publiczny w rozumieniu art. 1 ust. 1 u.d.i.p., po drugie adresatem żądania musi być podmiot zobowiązany do jej udzielenia, określony w art. 4 ust. 1 lub 2 u.d.i.p., i po trzecie, żądana informacja musi znajdować się w posiadaniu podmiotu, do którego zwrócono się o jej udzielenie (art. 4 ust. 3 u.d.i.p.).
W rozpoznawanej sprawie adresatem wniosku był burmistrz.
Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p. obowiązane do udostępniania informacji publicznej są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności organy władzy publicznej. W piśmiennictwie przyjmuje się, że organami władzy publicznej w rozumieniu tego przepisu są też organy samorządu terytorialnego, a więc organy gminy, powiatu i województwa (zob. I. Kamińska, M. Rozbicka-Ostrowska, Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz, Wydawnictwo Wolters Kluwer, Warszawa 2016 r., s. 94). Ustawodawca odnosi się do władzy publicznej wskazując na pewne generalne powinności, czy uprawnienia. Natomiast wtedy, gdy chodzi o konkretyzację tych powinności i uprawnień, wskazuje na organy, które mają realizować określone obowiązki i uprawnienia (zob. M. Jaśkowska, Dostęp do informacji publicznych w świetle orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, Toruń 2002, s. 42 i 44).
W myśl art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2022 r. poz. 559 z późn. zm.) - dalej: "u.s.g.", zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.
Zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 3 i 4 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2021 r. poz. 888 z późn. zm.) gminy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie i tworzą warunki niezbędne do ich utrzymania, a w szczególności obejmują wszystkich właścicieli nieruchomości na terenie gminy systemem gospodarowania odpadami komunalnymi oraz nadzorują gospodarowanie odpadami komunalnymi, w tym realizację zadań powierzonych podmiotom odbierającym odpady komunalne od właścicieli nieruchomości.
Z przytoczonych powyżej regulacji wynika, że niewątpliwie gmina jest podmiotem publicznym, gdyż wykonuje zadania publiczne w zakresie utrzymania czystości i porządku, jak również dysponuje majątkiem publicznym. Tym samym kierujący bieżącymi sprawami gminy oraz reprezentujący ją na zewnątrz burmistrz (art. 31 u.s.g.) jest podmiotem zobowiązanym do udostępnienia informacji publicznej jako organ władzy publicznej w rozumieniu art. 4 ust. 1 u.d.i.p., o ile ma ona charakter informacji publicznej.
W sprawie sporne jest, czy żądane przez Skarżącego we wniosku z dnia 27 stycznia 2022 r. informacje stanowią informację publiczną w rozumieniu przepisów u.d.i.p.
Stosownie do art. 1 ust. 1 ww. ustawy informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych, w szczególności o sprawach wymienionych w jej art. 6. Informacją publiczną jest każda wiadomość wytworzona lub odnoszona do władz publicznych, a także wytworzona lub odnoszona do innych podmiotów wykonujących funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie zadań władzy publicznej i gospodarowania mieniem komunalnym lub mieniem Skarbu Państwa.
W ocenie Sądu złożony przez Skarżącego w dniu 27 stycznia 2022 r. wniosek dotyczy udostępnienia informacji publicznej. Nie można tym samym zgodzić się ze stanowiskiem Organu wyrażonym w piśmie z dnia 8 lutego 2022 r., że intencją Wnioskodawcy było dokonanie przez Burmistrza interpretacji przepisów art. 305 pkt 1 w zw. z art. 214 ust. 1 pkt 5 P.z.p. Z regulacji tych wynika, że zamawiający może udzielić zamówienia w trybie zamówienia z wolnej ręki, jeżeli zachodzi jedna z okoliczności, o których mowa w art. 214 ust. 1 pkt 1-5 i 7-14 (art. 305 pkt 1). Zamawiający może udzielić zamówienia z wolnej ręki, jeżeli ze względu na wyjątkową sytuację niewynikającą z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, której nie mógł on przewidzieć, wymagane jest natychmiastowe wykonanie zamówienia, a nie można zachować terminów określonych dla innych trybów udzielenia zamówienia (art. 214 ust. 1 pkt 5).
Należy zwrócić uwagę, że w art. 214 ust. 1 pkt 5 P.z.p. ustawodawca posłużył się niedookreślonym zwrotem "wyjątkowa sytuacja" (rodzaj klauzuli generalnej), pozostawiając swoisty luz decyzyjny podmiotom stosującym tę regulację. Mając na względzie dyrektywy interpretacyjne wskazać należy, że powoływanie się w procesie stosowania prawa na wyrażenie mające charakter niedookreślony zawsze wymaga wskazania indywidualnych ocen różnych aspektów danej sytuacji. Jeśli bowiem organ uzyskuje upoważnienie do podejmowania decyzji według kryterium bliżej nieokreślonego i podejmując takie rozstrzygnięcie nie wskazuje jednocześnie merytorycznego jego uzasadnienia, to w istocie sytuacja ta zwiększa niebezpieczeństwa podjęcia decyzji arbitralnych w drodze "swobodnego uznania" (por. S. Wronkowska, Z. Ziembiński; Zarys teorii prawa; Poznań 2001, s. 224). Wobec tego, powołując się na art. 214 ust. 1 pkt 5 P.z.p. i stwierdzając, że zachodzi wyjątkowa sytuacja Burmistrz był zobowiązany do precyzyjnego wyjaśnienia, na czym owa wyjątkwość sytuacji polega. Intencją Skarżącego nie było zatem dokonanie przez Organ wykładni wskazanych wyżej regulacji, tj. podanie, jak Burmistrz rozumie treść tych przepisów, lecz wskazanie na konkretną, zaistniałą w rzeczywistości sytuację, która spowodowała, że zdecydowano się na udzielenie zamówienia z wolnej ręki.
W odpowiedzi na skargę Organ wskazał, że udzieliłby innej odpowiedzi niż w piśmie z dnia 8 lutego 2022 r. w sytuacji, gdyby Skarżący sformułował żądanie wniosku tak jak to zrobił w skardze.
W ocenie Sądu pomiędzy żądaniem Skarżącego zawartym w piśmie z dnia 27 stycznia 2022 r. a sformułowaniem zawartym w uzasadnieniu skargi nie zachodzi tak istotna semantyczna różnica, która uprawniałaby Organ do zmiany oceny zaistniałej sytuacji. Należy bowiem zwrócić uwagę, że w uzasadnieniu skargi Skarżący posłużył się niemal identycznym sformułowaniem jak we wniosku o udostępnienie informacji publicznej.
W uzasadnieniu skargi Skarżący wyjaśnił, że złożone przez niego zapytanie dotyczyło przedstawienia przez Organ konkretnego wydarzenia, jakie uznałon za wyjątkową sytuację niewynikającą z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, której nie można było przewidzieć, opisana w art. 305 pkt 1 w zw. z art. 214 ust. 1 pkt 5 P.z.p. Natomiast w piśmie z dnia 27 stycznia 2022 r. Skarżący zwrócił się do Burmistrza o wskazanie, jaka wyjątkowa sytuacja niewynikająca z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, której nie można było przewidzieć, opisana w art. 305 pkt 1 w zw. z art. 214 ust. 1 pkt 5 P.z.p., spowodowała, że udzielono zamówienia z wolnej ręki na odbiór odpadów komunalnych z terenu Gminy.
W świetle dotychczasowych rozważań Burmistrz powinien był załatwić przedmiotowy wniosek w trybie i terminie przewidzianym w u.d.i.p. Stosownie do przepisów tej ustawy, udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku (art. 13 ust. 1), w sposób i w formie zgodnej z wnioskiem, chyba że środki techniczne, którymi dysponuje podmiot obowiązany do udostępnienia, nie umożliwiają udostępnienia informacji w sposób w formie określonych we wniosku (art. 14 ust. 1). Jeżeli informacja publiczna nie może być udostępniona w terminie określonym w ust. 1, podmiot obowiązany do jej udostępnienia powiadamia w tym terminie o powodach opóźnienia oraz o terminie, w jakim udostępni informację, nie dłuższym jednak niż 2 miesiące od dnia złożenia wniosku. Z kolei zgodnie z art. 16 ust. 1 u.d.i.p. organ władzy publicznej może odmówić udostępnienia informacji publicznej oraz umorzyć postępowanie o udostępnienie informacji w przypadku określony w art. 14 ust. 2, co następuje w drodze decyzji.
Sąd podziela stanowisko Skarżącego, że otrzymana od Burmistrza w piśmie z dnia 8 lutego 2022 r. odpowiedź nie stanowi udostępnienia informacji publicznej.
Z przedstawionych wyżej względów Sąd zobowiązał Organ do rozpoznania wniosku Skarżącego z dnia 27 stycznia 2022 r. o udostępnienie informacji publicznej, o czym orzeczono w punkcie 1 wyroku.
Stwierdzając, że w niniejszej sprawie doszło do bezczynności Burmistrza Sąd uznał, że nie miała ona miejsca z rażącym naruszeniem prawa.
Ze względu na to, że ustawodawca nie zdefiniował kryteriów stanu rażącego naruszenia prawa, dokonanie kwalifikacji bezczynności lub przewlekłości pozostawiono uznaniu sądu orzekającego. Uznanie to zaś cechuje brak sztywnych ram wartościowania danego stanu rzeczy, opiera się ono na analizie całokształtu okoliczności sprawy, przy uwzględnieniu pewnych wskazań ustawowych, zasad doświadczenia życiowego i zawodowego. Taka kwalifikacja będzie więc zasadna, gdy stan bezczynności jest oczywisty, uporczywy i nie daje się pogodzić z regułami demokratycznego państwa prawa (zob. wyrok WSA w Gdańsku z dnia 3 lutego 2021 r. sygn. akt II SAB/Gd 107/20, powołane w niniejszym uzasadnieniu wyroki są dostępne na stronie: orzeczenia.nsa.gov.pl). Na tę ocenę rzutuje z kolei m.in. kilkukrotne przekroczenie ustawowego terminu na przeprowadzenie postępowania oraz podejmowanie czynności nieefektywnych i ewidentna "zła wola" organu w zakresie realizacji swoich ustawowych obowiązków (zob. wyrok WSA w Gdańsku z dnia 8 września 2021 r. sygn. akt II SAB/Gd 112/20). Rażącym naruszeniem prawa, w rozumieniu art. 149 § 1a p.p.s.a., jest zatem stan, w którym bez żadnej wątpliwości i wahań oraz bez potrzeby odwoływania się do szczegółowej oceny okoliczności sprawy można stwierdzić, że naruszono prawo w sposób oczywisty. Oceniając, czy naruszenie prawa jest rażące, należy uwzględnić nie tylko proste zestawienie terminów rozpoczęcia postępowania i jego zakończenia, względnie braku zakończenia, lecz także warunkowane okolicznościami materialnoprawnymi sprawy czynności, jakie powinien podjąć organ dążąc do merytorycznego rozstrzygnięcia konkretnej sprawy. W piśmiennictwie wskazuje się, że rażącym naruszeniem prawa jest naruszenie ciężkie, które nosi cechy oczywistej i wyraźnej sprzeczności z obowiązującym prawem, niepozwalające na zaakceptowanie w demokratycznym państwie prawa i wywołujące dotkliwe skutki społeczne lub indywidualne (zob. B. Adamiak i J. Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 1998, s. 808-812).
Z opisaną wyżej sytuacją nie mamy do czynienia w niniejszej sprawie. Zdaniem Sądu braku udostępnienia wnioskowanej informacji nie można oceniać jako przejawu złej woli Organu, ale wyłącznie jako błędnej oceny treści pisma Skarżącego z dnia 27 stycznia 2022 r. Z uwagi na to, że było to jedynym powodem niezałatwienia wniosku w terminie wskazanym w art. 13 u.d.i.p., Sąd, na podstawie art. 149 § 1a p.p.s.a., orzekł jak punkcie 3 wyroku.
Z tych samych powodów Sąd nie dostrzegł podstaw, aby wymierzyć Organowi grzywnę (pkt 4 wyroku). W judykaturze wskazuje się, że wymierzenie grzywny jest środkiem o charakterze dyscyplinująco-represyjnym, który powinien być stosowany w szczególnie drastycznych przypadkach zwłoki organu w załatwieniu sprawy, a więc w tego rodzaju sytuacjach, gdzie oceniając całokształt działań organu można dojść do przekonania, że noszą one znamiona celowego unikania podjęcia decyzji w sprawie, a przy tym istnieje uzasadniona obawa, że bez tych dodatkowych sankcji (lub jednej z nich) organ nadal nie będzie respektować nałożonych ustawą obowiązków (zob. wyrok NSA
z dnia 1 marca 2017 r. sygn. akt I OSK 1427/16). W niniejszej sprawie opisany sposób działania Organu w żadnym razie nie uzasadniał zastosowania represji w postaci grzywny.
O kosztach postępowania orzeczono w pkt 5 wyroku na podstawie art. 200, art. 205 § 2 i art. 209 p.p.s.a. zasądzając od Burmistrza na rzecz Skarżącego kwotę 100 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania, na które składa się uiszczony wpis sądowy od skargi.
Otrzymuj raz w tygodniu aktualne informacje
o zmianach w prawie oraz komentarzach ekspertów
Otrzymasz darmowy e-book w prezencie!
„6 pytań o znowelizowane przepisy Pzp"