KIO 628/24 WYROK Warszawa, dnia 12 marca 2024 r.

Sygn. akt: KIO 628/24 

WYROK 

Warszawa, dnia 12 marca 2024 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie: 

Przewodniczący: 

Anna Wojciechowska 

Protokolant:   

Piotr Cegłowski 

po rozpoznaniu na rozprawie w Warszawie w dniu 12 marca 2024 

r. odwołania wniesionego 

do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  26  lutego  2024  r.  przez  wykonawcę  A.  J. 

prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Projekt i Realizacja A. J. z siedzibą 

w Poznaniu w 

postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego Gminę Września 

orzeka: 

Uwzględnia  odwołanie  i  nakazuje  zamawiającemu:  unieważnienie  czynności 

wyboru  najkorzystniejszej  oferty, 

powtórzenie  czynności  badania  i  oceny  ofert, 

w tym odrzucenie oferty wykonawcy 

KOSŁOM K. sp. jawna z siedzibą we Wrześni 

na  podstawie  art.  226  ust.  1  pkt  8  w  zw.  z  art.  224  ust.  6  ustawy  pzp,  jako 

zawierającej rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

Kosztami postępowania obciąża zamawiającego Gminę Września i 

z

alicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  10  000  zł  00  gr 

(słownie: dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę A. J. 

prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  firmą  Projekt  i  Realizacja  A.  J.  z 

siedzibą  w  Poznaniu  tytułem  wpisu  od  odwołania  oraz  kwotę  3 600  zł  00  gr 

(słownie:  trzy  tysiące  sześćset  złotych  zero  groszy)  tytułem  wynagrodzenia 

pełnomocnika odwołującego. 

zasądza  od  zamawiającego  Gminy  Września  na  rzecz  wykonawcy  A.  J. 

prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  firmą  Projekt  i  Realizacja  A.  J.  z 

siedzibą w Poznaniu kwotę 13 600 zł 00 gr (słownie: trzynaście tysięcy sześćset 

złotych  zero  groszy)  stanowiącą  uzasadnione  koszty  strony  poniesione  tytułem 

wpisu od odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika. 

Na  orzeczenie  - 

w  terminie  14  dni  od  dnia  jego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za 

pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  do  Sądu  Okręgowego  w  Warszawie  - 

Sądu Zamówień Publicznych. 

Przewodniczący: ………………………….. 

Sygn. akt KIO 628/24 
 

Uzasadnienie 

Zamawiający  –  Gmina  Września  -  prowadzi  postępowanie  o udzielenie  zamówienia 

publicznego w trybie podstawowym bez negocjacji na podstawie art. 275 pkt 1 ustawy z dnia 

września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (tekst jednolity Dz. U. 2021 r., poz. 1129 

z późn. zm. – dalej „ustawa pzp”), pn. „Odtworzenie 2-óch mostków w zabytkowym parku im. 

marszałka  Józefa  Piłsudskiego  we  Wrześni  w  ramach  Rządowego  Programu  Odbudowy 

Zabytków 

(nr 

postępowania 

ZP-271/12/WIK-RI/2024). 

Ogłoszenie 

o zamówieniu 

opublikowane  zostało  w Biuletynie  Zamówień  Publicznych  w dniu  11  stycznia  2024  r.,  za 

numerem 2024/BZP 00029598/01. 

W dniu 26 lutego 2024 

r. odwołanie wniósł wykonawca A. J. prowadzący działalność 

gospodarczą pod firmą Projekt i Realizacja A. J. z siedzibą w Poznaniu – dalej Odwołujący. 

Odwołujący  wniósł  odwołanie  wobec  zaniechania  odrzucenia  oferty  złożonej  przez 

wykonawcę KOSŁOM K. sp. jawna (zwanego również „KOSŁOM”) - jako zawierającej rażąco 

niską cenę. 

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy pzp na 

skutek zaniechania odrzucenia oferty KOSŁOM jako zawierającej rażąco niską cenę. 

Odwołujący w oparciu o wyżej wskazane zarzuty wniósł o uwzględnienie odwołania, 

jak 

również  nakazanie  Zamawiającemu  unieważnienia  czynności  polegającej  na  wyborze 

oferty 

KOSŁOM  jako  najkorzystniejszej  w  postępowaniu,  ze  względu  na  to,  że  oferta  ta 

zawiera rażąco niską cenę. 

Odwołujący  uzasadniając  zarzuty  odwołania  wskazał,  że  przedmiotem  niniejszego 

zamówienia są roboty budowlane, polegające na odtworzeniu 2-óch mostków w zabytkowym 

parku  im.  marszałka  Józefa  Piłsudskiego  we  Wrześni  według  dokumentacji  projektowej, 

przedmiarów  robót  oraz  specyfikacji  technicznej  wykonania  i  odbioru  robót  budowlanych 

przekazanych  przez  Zamawiającego  wraz  z  SWZ.  W  zakres  przedmiotu  zamówienia 

wchodzi  rozbiórka  dwóch  mostków  z  odtworzeniem  i  zachowaniem  wymiarów  oraz 

architektury  jak  również  rozbudowa  o  fragment  stalowej  konstrukcji,  zmniejszającej 

pochylenie 

najazdu  ze  względów  bezpieczeństwa  użytkowników.  W  ramach  inwestycji 

zaplanowano  m.in. 

wymianę  nawierzchni,  balustrad  i  poręczy  oraz  wymianę  konstrukcji 

stalowej uwzględniającej zmniejszenie istniejących spadków. 

Odwołujący wskazał, że na sfinansowanie przedmiotowego zamówienia Zamawiający 

przeznaczył  kwotę  390.000,00  zł  brutto.  W  przedmiotowym  postępowaniu  ofertę  złożyło  4-

ech wykonawców: 

1) KOSŁOM K. sp. jawna na kwotę 389.077,54 zł brutto 

2) Projekt i Realizacja A. J. 

na kwotę 485.798,64 zł brutto 

3) DETAL MOSTY P. W., K. G. 

s.c. na kwotę 922.489,47 zł brutto 

4) STRABAG sp. z o.o. na kwotę 971.012,43 zł brutto 

Średnia  arytmetyczna  cen  wszystkich złożonych  ofert  wyniosła  w  niniejszym  postępowaniu 

692.094,52  zł  brutto.  W  myśl  przepisów  ustawy  pzp  (art.  224  ust.  2  pkt  1)  Zamawiający 

zobligowany  był  na  gruncie  niniejszego  postępowania  wezwać  do  złożenia  wyjaśnień 

w zakresie 

rażąco niskiej ceny każdego wykonawcę, którego oferta opiewała na cenę brutto 

niższą  niż  484.466,16  zł.  Tym  samym  w  dniu  9  lutego  2024  r.  Zamawiający  wezwał 

wykonawcę KOSŁOM do złożenia wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny. 

W  dniu  14  lutego 

2024  r.  wykonawca  KOSŁOM  złożył  wyjaśnienia,  które  w  ocenie 

Odwołującego  w  żaden  sposób  nie  obaliły  domniemania  rażąco  niskiej  ceny.  Tym  samym 

wykonawca  KOSŁOM  nie  sprostał  spoczywającemu  na  nim  ciężarowi  dowodowemu 

wykazania, że zaoferowana przez niego cena nie jest ceną rażąco niską.  

Lakoniczność wyjaśnień, brak merytoryki i opisu założeń cenowych, brak dowodów: 

Odwołujący  podniósł,  że  wykonawca  KOSŁOM  w  żadnym  zdaniu  złożonych  przez 

siebie  wyjaśnień  nie  opisał  szczegółowo  sposobu  skalkulowania  przez  siebie  ceny. 

Wykonawca  ten  nie  udzielił  żadnej  merytorycznej  informacji  co  do  tego,  jakie  szczegółowe 

założenia  przyjął  przy  skalkulowaniu  ceny  i  jakie  okoliczności  pozwoliły  mu  na  przyjęcie 

takich, 

a nie innych cen, ujętych w złożonym przez niego kosztorysie ofertowym. Wykonawca 

poprzestał  jedynie  na  deklaracjach  i  zapewnieniach,  że  cena  została  skalkulowana 

prawidłowo  i  wystąpiły  okoliczności,  umożliwiające  mu  przyjęcie  możliwie  niskich  cen 

składowych  (czynniki  organizacyjne,  bliskość  miejsca,  w  którym  inwestycja  ma  być 

realizowana  itp.) 

Zamawiający  w treści  wystosowanego  wezwania  do  złożenia  wyjaśnień 

rażąco  niskiej  ceny  wymagał,  aby  wykonawca  nie  tylko  skonkretyzował  (opisał)  czynniki, 

które  umożliwiły  mu  obniżenie  ceny,  ale  również,  aby  wykazał  wpływ  danego  czynnika  na 

obniżenie  ceny  (wyjaśnił,  w  jakim  stopniu  dany  czynnik  wpłynął  na  obniżenie  ceny). 

Tymczasem 

wykonawca KOSŁOM nawet nie podjął próby rozwinięcia przytoczonego wątku 

dot. okoliczności organizacyjnych, które wpłynęły na obniżenie ceny. Wykonawca wspomina 

o  bliskości  inwestycji  względem  przedsiębiorstwa  wykonawcy,  lecz  w  żaden  sposób  nie 

wyjaśnia,  jakie  oszczędności  okoliczność  ta  generuje.  Wspomina  również  o  odpowiedniej 

liczbie  zatrudnionych  pracowników,  ale  nie  wiadomo  –  ilu  tych  pracowników  jest  faktycznie 

zatrudnionych, w jakim wymiarze czasu pracy, na jakich stanowiskach i za jakim konkretnym 

wynagrodzeniem, jakie czynności będą wykonywać przy realizacji zamówienia, jaka została 

przyjęta  czasochłonność  i  koszty  pracy  przy  wycenie  przedmiotowego  zadania 

inwestycyjnego.  W  tym  zakresie  wykonawca  poprzestaje  jedynie  na  zapewnieniu,  że 

przestrzega 

przepisów prawa dot. minimalnego wynagrodzenia za pracę i minimalnej stawki 

godzinowej 

zlecenia.  Wykonawca  wspomina  również  o  obniżeniu  kosztów  kooperacji, 

skróceniu łańcucha dostaw i wyeliminowaniu pośrednictwa – ale znowu nie wykazuje, w jaki 

sposób  osiągnął  powyższe  uwarunkowania  i  jak  okoliczności  te  wpłynęły  na  skalkulowanie 

ceny  (stopień  obniżenia  ceny).  Odwołujący  wskazał  dalej,  że  Wykonawca  nie  wykazał 

również  w  swoich  wyjaśnieniach,  jaki  jest  jego  zysk  w  realizacji  przedmiotowego 

zamówienia.  A  przecież  zgodnie  z  utrwalonym  orzecznictwem  KIO  właśnie  ten  element 

determinuje uznanie, czy Zamawiający ma do czynienia z ceną rynkową, czy też nie. W tym 

zakresie wykonawca poprzestaje jedynie na wskazaniu, że realizacja zamówienia zapewnia 

mu  „satysfakcjonujący”  zysk.  Nie  bez  znaczenia  jest  również  to,  że  wbrew  wymogom 

wynikającym  z  wezwania  do  złożenia  wyjaśnień  rnc,  wykonawca  KOSŁOM  nie  załączył  do 

swoich  wyjaśnień  żadnych  dowodów  –  żadnych  ofert  dostawców,  podwykonawców,  ofert 

materiałowych,  z  których  wynikałoby,  że  przyjęta  przez  wykonawcę  kalkulacja  odpowiada 

realiom rynkowym i znajduje potwierdzenie w konkretnych ofertach handlowych, uzyskanych 

na potrzeby realizacji niniejszego zamówienia. Trudno zatem zdaniem Odwołującego uznać, 

że  wykonawca  dochował  jakiejkolwiek  staranności  w  celu  wykazania  realnego  charakteru 

zaproponowanej  przez  siebie  ceny. 

Podkreślił,  że  na  gruncie  niniejszego  postępowania 

wystąpiły  skrajne  rozbieżności  cenowe  w  złożonych  ofertach,  a  oferta  KOSŁOM  pozostaje 

ponad  2,5  krotnie  niższa  od  oferty  z  najdroższą  ceną.  W  tych  okolicznościach  oczywistym 

jest,  że  do  obalenia  domniemania  rażąco  niskiej  ceny  nie  mogą  wystarczyć  lakoniczne  i 

ogólnikowe  twierdzenia,  przypominające  bardziej  formę  reklamy  przedsiębiorcy,  aniżeli 

rzeczowe i 

konkretne wyjaśnienia sposobu skalkulowania ceny. Dla oceny przesłanek rażąco 

niskiej ceny bez znaczenia pozostają same gołosłowne zapewnienia, że wykonawcę cechuje 

wysoki  poziom  staranności  i  profesjonalizmu  –  zwłaszcza  jeśli  nie  znajduje  to 

odzwierciedlenia  w merytoryce  samych 

wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny.  Zamawiający 

powinien  dysponować  jednoznacznymi  dowodami,  z  których  wynikać  będzie,  że  tak  niski 

poziom  skalkulowania  ceny  znajduje  swoje  oparcie  w  dostępnych  temu  wykonawcy 

szczególnie  sprzyjających  warunkach  realizacji,  i  że  cena  ta  gwarantuje  prawidłowe 

wykonanie 

zamówienia w pełnym zakresie, zgodnie z wymaganiami SWZ i bez uszczerbku 

dla 

jakości prac. Takie wyjaśnienia, jakie przedstawił wykonawca KOSŁOM, w żaden sposób 

nie 

obalają  domniemania  rażąco  niskiej  ceny,  które  do  domniemanie  Zamawiający 

zobligowany  był  przyjąć  zgodnie  z  przepisami  ustawy  pzp  przy  ocenie  oferty  tego 

wykonawcy. 

W 

przedstawionych 

wyjaśnieniach  brakuje  podstawowej  merytoryki, 

szczegółowych  wyliczeń  i  dowodów,  które  mogłyby  w  sposób  niebudzący  wątpliwości 

przekonać,  że  wykonawca  KOSŁOM  prawidłowo  skalkulował  cenę.  Odwołujący  wręcz 

zauważa,  że  po  otrzymaniu  wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny  wiedza  Zamawiającego  co  do 

tego,  jak  wykonawca  ten  skalkulował  swoją  cenę,  w  żaden  sposób  nie  jest  większa  aniżeli 

sprzed  wezwania do  złożenia wyjaśnień.  Powołał  się na  wyrok  KIO  490/23  z  dnia 9 marca 

2023 r. 

Rażąco niska wycena prac związanych z odtworzeniem i przebudową mostów: 

Odwołujący  zwrócił  uwagę  na  brak  jakichkolwiek  wyjaśnień  ze  strony  Wykonawcy 

KOSMOŁ,  w  zakresie  wyceny  cz.  3  przedmiaru  (Główne  prace  związane  z  odtworzeniem 

i 

przebudową  mostów),  która  to  część  obejmowała  obiektywnie  zdecydowanie  najbardziej 

kosztotwórczy  zakres  prac  z  całego  zamówienia,  a  w  przypadku  wykonawcy  KOSŁOM 

wycena 

właśnie tej części została istotnie zaniżona w porównaniu z wszystkimi pozostałymi 

wykonawcami, 

którzy  złożyli  swoje  oferty  w  postępowaniu.  Wycena  tego  zakresu  została 

skalkulowana  przez  Wykonawcę  KOSŁOM  na  łączną  kwotę  226.839,40  zł  netto  -  podczas 

gdy  wycena 

Odwołującego  opiewała  na  wartość  328.416,00  zł  netto  (co  ważne  –  w 

większości  pozostałych  zakresów  prac,  gdzie  czynnikiem  decydującymi  o  wysokości  ceny 

nie  był  materiał,  lecz  robocizna  i  maszynogodzina  –  to  oferta  Odwołującego  była 

najkorzystniejsza).  Odwołujący  zauważył,  że  KOSŁOM  podał  cenę  za  wytworzenie 

konstrukcji, ocynkowanie ogniowe, 

malowanie wraz dostawą i montażem na poziomie 17,30 

zł  netto/kg  (suma  ceny  jednostkowej  z  pozycji  24  kosztorysu  –  wykonanie  konstrukcji  oraz 

poz. 26 kosztorysu 

– pomalowanie konstrukcji. Pozycję 25 KOSŁOM wycenił na 15 000 zł/T, 

poz.  26  - 

na  2  300,00  zł  /T,  co  daje  razem  17  300  zł/T,  tj.  17,30  zł/kg).  Zdaniem 

Odwołującego  taką  cenę  w aktualnych  realiach  rynkowych  trudno  uzyskać  nawet  na 

konstrukcje  stalowe  bez  jakichkolwiek  wymagań  jakościowych,  a  już  na  pewno  nie  sposób 

takiej 

ceny  uzyskać  w przypadku  konstrukcji  na  kładkę  stalową  wykonaną  w  klasie  EXC3, 

przeznaczoną  do  użytku  publicznego,  która  jest  wymagana  na  gruncie  niniejszego 

zamówienia. Sam koszt wytworzenia takiej konstrukcji, ocynkowania ogniowego do grubości 

120 mikronów oraz  pomalowania do  grubości  240 mikronów (zgodnie  z wymaganiami)  bez 

transportu i wbudowania to 

– zgodnie z wiedzą Odwołującego i przeprowadzoną przez niego 

analizą rynkową – koszt minimum 19,90 zł/kg. Zdaniem Odwołującego nawet gdyby możliwe 

było  pospawanie  konstrukcji  w dowolny  sposób,  to  pozostaje  jeszcze  kwestia 

zabezpieczenia  antykorozyjnego.  Na  gruncie  niniejszego  postępowania  (zgodnie  z 

dokumentacją  projektową)  Zamawiający  wymaga  ocynku  ogniowego,  a  następnie  warstwy 

240 mikronów powłoki malarskiej. Ocynk ogniowy, żeby miał jakikolwiek sens technologiczny 

–  musi  być  wykonany  na  całości  konstrukcji.  Niestety  w  Polsce  jest  tylko  kilka  wanien 

cynkowych,  w  których  można  zanurzyć  tak  długą  konstrukcję,  jak  kładka  stalowa 

przewidziana na potrzeby niniejszego postępowania (14,84 mb) i z pewnością żadna z nich 

nie 

należy  do  KOSŁOM.  Cynkownia  o  takich  możliwościach,  położona  najbliżej  Wrześni, 

znajduje 

się  w  Koninie.  Aby  sprostać  wymogom  opisu  przedmiotu  zamówienia  wykonawca 

powinien 

zawieźć  konstrukcję  do  ocynku  właśnie  tam  lub  do  innej  wyspecjalizowanej 

cynkowni w kraju. 

Powyższe generuje daleko idące koszty – zwłaszcza że do przewiezienia 

kładki  konieczny  jest  wyspecjalizowany  transport  drogowy  (długość  ponad  12  mb)  po 

ocynkowaniu na malowanie, 

a następnie po malowaniu na plac budowy. Koszt każdej takiej 

mobilizacji  to  ok.  4  tys.  zł  netto.  Tymczasem  wycena  wykonawcy  KOSŁOM  jest  na  tak 

skrajnie niskim poziomie, że budzi daleko idące wątpliwości co do tego, czy wykonawca ten 

w ogóle uwzględnił opisane wyżej koszty ocynku i związanego z tym transportu. A jeżeli tak 

–  to  na  nierealnie  niskim  poziomie.  Zdaniem  Odwołującego  wycena  zaproponowana  przez 

KOSŁOM  najpewniej  pomija  również  szereg  innych  istotnych  kwestii,  warunkujących 

prawidłowe skalkulowanie ceny zamówienia w zakresie konstrukcji stalowych. A mianowicie 

w dniu  24  stycznia 

2024  r.  Zamawiający  udzieloną  odpowiedzią  na  zapytanie  jednego 

z 

wykonawców  potwierdził,  że  wymaga  od  wyłonionego  wykonawcy  sporządzenia 

dokumentacji  wykonawczej  na  konstrukcję  stalową.  Tym  samym  oczywistym  pozostaje,  że 

ten zakres prac należało skalkulować w cenie ofertowej. Zgodnie z wiedzą Odwołującego – 

cena  takiej  dokumentacji  przygotowanej  przez  osobę  z  odpowiednimi  uprawnieniami  to 

minimum 12 

000,00 zł netto (+ 3 500,00 zł netto projekt warsztatowy). Tymczasem skrajnie 

niska  wycena  zakresu  prac,  związanych  z  konstrukcją  stalową,  przedstawiona  przez 

KOSŁOM wskazuje, że zakres ten mógł zostać pominięty, a jeżeli został wyceniony – to na 

niewiarygodnie  niskim  poziomie.  B

ardzo  ważnym  wymogiem  postawionym  przez 

Zamawiającego  i mającym  wpływ  na  wycenę- jest  klasa  konstrukcji  oraz  wymóg  zgodności 

zamówienia  z  normami.  Konstrukcja  stalowa,  jaką  jest  kładka  stalowa,  podlega  -  zgodnie 

z 

informacją  udzieloną  przez  Zamawiającego  (odpowiedź  z  dnia  19  stycznia  2024  r.)  -  pod 

klasę  wykonania  konstrukcji  EXC3,  co  wiąże  się  z  określonym  reżimem  technologicznym 

przy  wykonywaniu  (plan  spawania, 

zapewnienie  kontroli  jakości  na  zakładzie,  ocena 

zgodności  itp.).  Klasa  wykonania  konstrukcji  daje  gwarancję,  że  zakład  ją  wykonujący 

posiada wdrożone  plany  kontroli  jakości,  konstrukcja jest  wykonywana  przez uprawnionych 

spawaczy  i  zostały  przeprowadzone  oceny  badania  spoin  spawalniczych  przed  wydaniem 

produktu do użytku. Zgodnie z PN-EN 1090-1 produkcja powinna odbywać się w zakładach, 

w  których  zakładowa  kontrola  produkcji  (ZKP)  jest  certyfikowana  przez  jednostkę 

notyfikowaną. Jednostka ta wydaje certyfikat zgodności, który uprawnia zakład do produkcji 

wyrobów stalowych określonych klas wykonania zgodnie z PN – EN 1090-2. To z kolei ma 

oczywiście  wpływ  na  cenę  konstrukcji.  Niedopuszczalne  jest  bowiem  wykonywanie 

konstrukcji  w  warunkach  „chałupniczych”  bez  jakiejkolwiek  gwarancji  jakości.  Profesjonalny 

charakter  działalności  prowadzonej  przez  wykonawcę,  zakres  jego  odpowiedzialności  za 

bezpieczeństwo  i wytrzymałość  dostarczonej  kładki,  a  także  przeznaczenie  konstrukcji  do 

użytku  publicznego  -  w  sposób  oczywisty  determinuje  potrzebę  zapewnienia  konstrukcji  od 

certyfikowanego  zakładu.  Wykonawca  gwarantuje  również  wykonanie  zamówienia  zgodnie 

ze  sztuką  budowlaną  i  wszelkimi  normami  (par.  8  ust.  1  wzoru  umowy  –  „Do  obowiązków 

wykonawcy należy w szczególności (…) 1. Wykonanie przedmiotu mowy określonego w par. 

1  niniejszej  umowy, 

zgodnie  z  dokumentacją  budowlaną  stanowiącą  załącznik  do 

specyfikacji warunków zamówienia i zgodnie z obowiązującymi normami, zasadami wiedzy i 

sztuki budowlanej, wytycznymi i zaleceniami, uzgodnionymi do wykonania w czasie budowy 

zgodnie z przepisami przeciwpożarowymi”. A zgodnie z Normą Europejską EN-1090-1:2009 

+ A1:2011 dot. wykonania konstrukcji stalowych i aluminiowych 

– każdy producent powinien 

przedłożyć po wykonaniu konstrukcji deklarację właściwości użytkowych, a do tej deklaracji 

załączyć  –  certyfikat  zakładowej  kontroli  produkcji  wydany  przez  jednostkę  notyfikowaną 

(dział ZA.2 Atestacja zgodności elementów konstrukcyjnych ze stali lub aluminium). Wycena 

konstrukcji  stalowych  musi  powyższe  uwzględniać  –  tymczasem  wycena  KOSŁOM  budzi 

pod tym względem poważne zastrzeżenia. Według wiedzy Odwołującego najniższa rynkowa 

wycena  wykonania  takiej  konstrukcji  bez  kosztów  wykonania  projektu  wykonawczego, 

warsztatowego, ceny dostawy i wbudowania opiewa na kwotę 19.90 zł netto/kg. Tymczasem 

wykonawca  KOSŁOM  zaoferował  stawkę  17,30  zł  netto/kg  za  wykonanie,  zabezpieczenie 

antykorozyjne,  dostawę  i  wbudowanie  konstrukcji  stalowej  -  co  przy  konieczności 

zachowania 

reżimu  wynikającego  z  norm  i  wymaganej  klasy  konstrukcji  -  wydaje  się  być 

całkowicie  nierealne.  Odwołujący  podniósł  dalej,  że  poważne  zastrzeżenia  budzi  również 

wycena  obudowy  kładki  drewnem.  Zgodnie  z  wymogami  opisu  przedmiotu  zamówienia 

Zamawiający  w  zakresie  wykonania  mostów  wymagał  zastosowania  modrzewia 

syberyjskiego,  choć  do  wykonania  balustrady  dopuścił  Zamawiający  również  zastosowanie 

innego  materiału  –  tj.  modrzewia  europejskiego  w  klasie  C24  oraz  dębiny  w  klasie  C24 

(drewno  suszone  oraz  heblowane).  Powyższe  dopuszczenie  nie  dotyczyło  jednak  desek 

pomostowych,  lecz  balustrady. Wynika to z  udzielonych przez  Zamawiający  odpowiedzi  do 

przetargu  z  dnia  19  stycznia  2024  r.  oraz  24  stycznia  2024  r. 

Odwołujący  nie  zetknął się z 

ceną za m3 drewna modrzewiowego europejskiego w klasie C24 suszonego i heblowanego 

poniżej 4 300,00 zł netto za 1m3. Tymczasem wykonawca KOSŁOM w złożonym kosztorysie 

ofertowym  przedstawia  wycenę  prac  związanych  z  obudową  drewnem  często  poniżej  ceny 

zakupu samego materiału. Na przykład poz. 27 kosztorysu (która bez udziału pozycji nr 28 

stanowi  ok.15%  ilości  materiału  niezbędnego  na  obudowę  kładki  drewnem)  za  kwotę 

4000,00  zł/  m3  albo  poz.  nr  32  kosztorysu  (która  bez  udziału  pozycji  nr  28  kosztorysu 

stanowi 

ok.20% materiału niezbędnego na obudowę kładki drewnem) za kwotę 700,00 zł/m3. 

Podobnie  za  nierealną  uznaje Odwołujący  wycenę  prac  związanych  z  ułożeniem  desek  na 

pomost. 

Średnia  cenowa  z  ofert  rynkowych  na  zakup  i  dostawę  ryflowanych  i 

impregnowanych desek tarasowych z modrzewia syberyjskiego gr. 45mm, jakimi dysponuje 

Odwołujący, daje przedział ok. 6400 zł/m3. Tymczasem wykonawca KOSŁOM bez kosztów 

dostawy, zakupu łączników oraz całej robocizny związanej z wbudowaniem wycenił prace z 

tym związane na poziomie 6.000,00 zł/ m3 (pozycja 28 kosztorysu - ułożenie chodnika mostu 

z desek tarasowych). Z wyjaśnień rażąco niskiej ceny złożonych przez KOSŁOM nie wynika, 

by wykonawca ten dysponował jakimikolwiek ofertami, umożliwiającymi wykonanie tych prac 

po  tak  zaniżonych  cenach.  Również  wycena  prac  związanych  z  ułożeniem  asfaltu  budzi 

daleko idące wątpliwości. Najtańsza rynkowa cena wykonania asfaltu o grubości 5 cm dla tak 

małego zakresu, jaki jest przewidziany w przedmiotowym zamówieniu, to rząd ok. 250,00 zł 

netto/m2. Tymczasem 

KOSŁOM zaoferował cenę 33 zł/m3, co jest w ocenie Odwołującego 

zupełnie niewiarygodne. Odwołujący zakłada, że ze strony KOSŁOM mogło dojść doszło do 

pomyłki  z  podbudową  z kruszywa.  Podana  przez  KOSŁOM  cena  za  wykonanie  asfaltu jest 

zupełnie nierealna. 

W 

ocenie  Odwołującego  zaoferowana  przez  KOSŁOM  cena  jest  rażąco  niska,  nie 

dająca gwarancji prawidłowego wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami 

postępowania.  Cena  ta,  biorąc  pod  uwagę  jej  rażąco  niski  charakter,  zapewne  nie 

uwzględnia  wszystkich  istotnych  wymogów  związanych  z  realizacją  zamówienia,  jak 

wykonanie projektu 

konstrukcji, cynkowanie ogniowe w całości (tylko w częściach), potrzeba 

wykonania konstrukcji 

w certyfikowanym zakładzie z wdrożonym planem jakości. Dodatkowo 

zaoferowana  cena  jest 

zupełnie  niewspółmierna  do  rynkowych  stawek  za  wymagane 

w 

niniejszym  zamówieniu  materiały.  Zdaniem  Odwołującego  przedstawiona  wycena 

obudowy kładki nie wskazuje na wykonanie jej z wymaganego modrzewia, lecz z tańszego 

drewna (np. sosny, której cena to ok. 700,00 zł netto/m3). Swoimi wyjaśnieniami wykonawca 

w  żaden  sposób  nie  udowodnił,  że  jest  w  stanie  przy  tak  niskiej  cenie  sprostać  wymogom 

opisu  przedmiotu  zamówienia.  To  z  kolei  determinuje  uznanie,  że  mamy  do  czynienia  nie 

tylko nieprawidłową wyceną oferty – tj. nierynkową i poniżej kosztów wykonania zamówienia, 

nie  gwarantującą  wykonania  zamówienia  zgodnie  z  wszystkimi  wymogami,  normami  i 

zgodnie ze sztuką budowlaną. Tym samym oferta ta podlega odrzuceniu. 

Odwołujący  zauważył,  że  zgodnie  z  ugruntowanym  orzecznictwem  KIO  – 

umożliwienie  wykonawcy  złożenia  uzupełniających  wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny  jest 

swoistym  przywilejem,  który  to  przywilej  nie  może  być  stosowany  wobec  wykonawców, 

którzy  nie  dołożyli  należytej  staranności  i  nie  przedstawili  szczegółowych  informacji  w 

pierwotnych 

wyjaśnieniach. Dodatkowe pytania ze strony Zamawiającego mogą być zadane 

w sytuacji, w której wykonawca wyjaśnił w sposób szczegółowy szereg założeń, a pozostają 

do  wyjaśnienia  jakieś  drobne  wątpliwości/elementy  na  tle  podanych  informacji, 

wymagających  doprecyzowania.  Z taką  sytuacją  nie  mamy  jednak  do  czynienia  na  gruncie 

niniejszej  sprawy.  Wykonawca  KOSŁOM  zaniechał  bowiem  podania  jakichkolwiek 

szczegółowych  i  merytorycznych  informacji,  które  mogłyby  być  podstawą  dalszych 

wyjaśnień.  Nie  ma  zatem  „substratu”/przedmiotu  wyjaśnień,  które  mogłyby  być  dalej 

rozwijane.  Tym  samym  KOSŁOM  nie  zasłużył  na  przywilej  składania  uzupełniających 

wyjaśnień,  zwłaszcza  że  należało  spodziewać  się  od  tego  wykonawcy  większego 

zaangażowania  i  staranności  w  wyjaśnieniu  sposobu  skalkulowania  ceny  –  biorąc  pod 

uwagę  skrajnie  rozbieżności  w  cenach  złożonych  w postępowaniu  ofert  i  oczywiste 

wątpliwości  Zamawiającego  na  tym  tle.  Jakakolwiek  dodatkowa  szansa  na  złożenie 

uzupełniających  wyjaśnień  stanowiłaby  de  facto  szansę  złożenia  przez  KOSŁOM  zupełnie 

nowych  informacji,  wcześniej  nie  podanych.  To  z  kolei  stanowiłoby  naruszenie  zasady 

uczciwej  konkurencji  i  równego  traktowania  wykonawców.  Potwierdza  to  również 

orzecznictwo KIO 

– np. wyrok z dnia 3 kwietnia 2023 r. (KIO 780/23). 

W dniu 7 marca 2024 r. 

Zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie, w której wniósł 

o 

oddalenie  wniesionego  odwołania  w  całości.  W  złożonej  odpowiedzi  oraz  na  rozprawie 

przedstawił uzasadnienie faktyczne i prawne swojego stanowiska. 

Izba ustaliła, co następuje: 

Izba 

ustaliła, że odwołanie czyni zadość wymogom proceduralnym zdefiniowanym w Dziale 

IX  ustawy  z  dnia  11  września  2019  r.  -  Prawo  zamówień  publicznych,  tj.  odwołanie  nie 

zawiera  braków  formalnych  oraz  został  uiszczony  od  niego  wpis.  Izba  ustaliła,  że  nie 

zaistniały  przesłanki  określone  w  art.  528  ustawy  pzp,  które  skutkowałyby  odrzuceniem 

odwołania. 

Izba stwierdziła, że Odwołujący wykazał przesłanki dla wniesienia odwołania określone w art. 

505  ust.  1  i  2  ustawy  pzp,  tj.  posiadanie  interesu  w  uzyskaniu  danego  zamówienia  oraz 

możliwości  poniesienia  szkody  w  wyniku  naruszenia  przez  Zamawiającego  przepisów 

ustawy pzp.  

Izba  stwierdziła,  że  w  terminie  wynikającym  z  art.  525  ust.  1  ustawy  pzp  do  postępowania 

odwoławczego nie zgłosił przystąpienia żaden wykonawca. 

Izba 

postanowiła  dopuścić  dowody  z  dokumentacji  przedmiotowego  postępowania, 

odwołanie wraz z załącznikami, odpowiedź na odwołanie wraz z załącznikami oraz dowody 

złożone przez Odwołującego na rozprawie. 

Na 

podstawie  tych  dokumentów,  jak  również  biorąc  pod  uwagę  oświadczenia, 

stanowiska i dowody złożone przez strony w trakcie posiedzenia i rozprawy, Krajowa 

Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła: 

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie. 

W zakresie podniesionych zarzut

ów Izba ustaliła następujący stan faktyczny: 

Wartość szacunkowa zamówienia zgodnie z protokołem postępowania wynosiła: 323.445,26 

zł i została ustalona w dniu 9 stycznia 2024 r. na podstawie kosztorysu inwestorskiego. 

Kosztorys inwestorski (Norma STANDARD Wersja: 5.13.300.10 Nr seryjny: 6085): 

POZIOM CEN: IV kwartał 2023 Stawka roboczogodziny 40,10 zł 

NARZUTY 

Koszty  zakupu  [Kz]  6,2%  materiały  wykonawcy,  Koszty  pośrednie  [Kp]  65,8% 

(R+S), Zysk [Z] 11,2% (R+S+Kp(R+S)), VAT [V] 23%(R+M+S+U+Kp(R+S)+Z(R+S)) 

Zamawiający  zgodnie  z  informacją  z  dnia  25  stycznia  2024  r.  zamierzał  przeznaczyć 

390.000,00 zł brutto na realizację zamówienia. 

Zgodnie z SWZ: 

„XII.  Opis  sposobu  obliczenia  ceny.  (…)  2.  Cena  podana  w  ofercie  powinna  obejmować 

wszystkie  koszty  i  składniki  związane  z  wykonaniem  zamówienia  (…)  4.  Cena  winna 

zawierać  wszystkie  koszty  związane  z  realizacją  zadania  wynikające  wprost  z  przedmiaru 

robót, dokumentacji budowlanej i STWiOR, jak również następujące koszty: wszelkie roboty 

przygotowawcze,  porządkowe,  przywrócenia  terenu  do  stanu  pierwotnego,  związane 

z 

wywozem  i  składowaniem  materiałów,  projektu  organizacji  placu  budowy  wraz  z  jego 

organizacją  i  późniejszą  likwidacją  oraz  koszty  związane  z  obsługą  geodezyjną  zadania  w 

tym  dokumentacji  powykonawczej,  koszty  poboru  energii  elektrycznej  i  wody  zużytej  w 

trakcie  realizacji  zadania  oraz  koszty  ubezpieczenia  budowy  i  robót  z  tytułu  szkód,  które 

mogą  zaistnieć  w  związku  za  zdarzeniami  losowymi,  odpowiedzialności  cywilnej  oraz 

następstw  nieszczęśliwych  wypadków,  dotyczących  pracowników  i  osób  trzecich,  które  to 

wypadki  mogą  powstać  w  związku  z  prowadzonymi  robotami  budowlanymi,  a  w  tym  z 

ruchem pojazdów mechanicznych oraz innych zobowiązań wynikających z umowy. 5. Cenę 

za  wykonanie  poszczególnych  rodzajów  robót  należy  przedstawić  w  kosztorysie  ofertowym 

dołączonym do oferty wg załączonego przedmiaru - arkuszu kalkulacyjnego (sporządzony w 

programie  kosztorysowym  Wykonawcy,  arkuszu  kalkulacyjnym),  a  ogólną  wartość  netto 

należy  przenieść  do  tabeli  „Formularza  oferty"  stanowiącego  załącznik  do  niniejszej 

specyfikacji istotnych warunków zamówienia.” 

Zgodnie z załącznikiem nr 2 do SWZ – projekt umowy: 

„Wynagrodzenie: § 7 

1.  Wysokość  wynagrodzenia  należnego  Wykonawcy  zostanie  obliczona  na  podstawie  prac 

rzeczywiście  wykonanych,  w  oparciu  o  ceny  jednostkowe  podane  przez  Wykonawcę 

w kosztorysie  ofertowym,  zgodnie  z  obmiarem  w  oparciu  o  kosztorys  powykonawczy 

(wynagrodzenie  kosztorysowe).  2. 

Wartość  ofertowa  wskazana  przez  Wykonawcę 

w 

kosztorysie ofertowym wynosi …………... zł brutto (słownie: ……………..) i określona jest 

na  podstawie kosztorysu ofertowego (wypełnionego przedmiaru stanowiącego  załącznik  do 

SWZ)  stanowiącego  zestawienie  planowanych  prac  i  przewidzianych  kosztów.  3.  Po 

zakończeniu robót zostanie wykonany obmiar robót. Jeżeli wyniki wykonanego obmiaru będą 

odbiegały  od  przedmiaru  przyjętego  w  postępowaniu,  wartość  robót  określonych  w  ust.  1 

zostanie  zmieniona  w  oparciu  o  ilość  robót  otrzymanych  w  wyniku  ich  obmiaru  oraz 

jednostkowych cen robót podanych w kosztorysie ofertowym. W przypadku zaistnienia takich 

okoliczności ustala się, że roboty zostaną rozliczone w oparciu o ceny jednostkowe podane 

w 

kosztorysie  ofertowym  (załącznik  do  oferty  przetargowej).  Do  ceny  otrzymanej  przez 

przemnożenie  scalonych  jednostkowych  cen  robót  przez  faktycznie  wykonane  ich  ilości 

zostanie naliczony podatek VAT.” 

Pytania i odpowiedzi 

Zamawiającego z dnia 19 stycznia 2024 r.: 

„Pytanie 1: Czy Zamawiający wymaga wykonania konstrukcji stalowej zgodnie z normą PN-

EN 1090 w klasie wykonania konstrukcji (zgodnie z normą) EXC3? 

Odpowiedź: Zamawiający wymaga wykonania konstrukcji stalowej zgodnie z normą PN-EN 

1090 w klasie wykonania konstrukcji (zgodnie z normą) EXC3. (…) 

Pytanie 3: 

Czy zamawiający potwierdza, że konstrukcja stalowa pojedynczej kładki powinna 

być  poddana  ocynkowi  ogniowemu  o  grubości  warstwy  min.  70-80  μm  jako  jeden  cały 

element, a także dostarczona na miejsce wbudowania w całości? 

Odpowiedź:  Zamawiający  informuje,  iż  elementy  stalowe  powinny  być  zabezpieczone 

antykorozyjnie.  Zabezpieczenie  antykorozyjnie  powinno  być  wykonane  w  formie  ocynku 

ogniowego. Malowanie elementów powinno odbyć się w warunkach warsztatowych. Grubość 

warstwy  ocynku  powinna 

wynosić  min.  70-80  μm  (powłoka  ogniowa  cynkowa),  natomiast 

grubość  warstw  malarskich  powinna  wynosić  min.  240  μm.  Zamawiający  nie  dopuszcza 

malowania elementów na budowie. Cała konstrukcja stalowa mostu winna zostać wykonana 

jako nowa, zabezpieczona antykorozyjnie i powinna zostać dostarczona na miejsce montażu 

w całości. (…) 

Pytanie  6: 

Czy  do  wykonania  balustrad  zamawiający  dopuszcza  zastosowanie  drewna 

z 

modrzewia europejskiego w klasie C24? Modrzew syberyjski jest bardzo trudno dostępny 

i 

prawie  niemożliwy  do  uzyskania.  Pytanie  nie  dotyczy  desek  pomostowych  opisanych 

w 

projekcie jako wykonane z modrzewia syberyjskiego. Deski pomostowe są dostępne i ich 

dostawa nie będzie stanowiła problemu. 

Odpowiedź:  Zamawiający  dopuszcza  zastosowanie  innego  drewna  niż  modrzew  syberyjski 

tj. 

dębina w klasie C24.” 

Pytania i odpowiedzi 

Zamawiającego z dnia 24 stycznia 2024 r.: 

„Pytanie  1:  W  toku  postępowania  ZP-271  /53/  WIK-RI  /  2023  dotyczącego  tego  samego 

zadania  co  obecne  postępowanie  ZP-271  /12/  WIK-RI  /  2024  Zamawiający  dopuścił 

zastosowanie  drewna  z  modrzewia  europejskiego  w  klasie  C24  na  wykonanie  balustrady 

mostów. Czy mając na względzie brak zmiany sytuacji na rynku materiału od zeszłego roku 

(embargo  na towary  z  Rosji),  a co  za tym  idzie brak  dostępności modrzewia syberyjskiego 

w 

klasie C24 Zamawiający jest skłonny ponownie dopuścić modrzew europejski jako materiał 

do  wbudowania  na  balustrady  mostów?  Brak  możliwości  pozyskania  modrzewia 

syberyskiego  z  legalnego  źródła  sprawia,  że  jego  rzadka  dostępność  na  rynku  polskim  w 

sposób  rażący  zawyża  jego  właściwą  cenę.  Biorąc  pod  uwagę  fakt,  że  poprzednie 

postępowanie dla tego samego zadania zostało umorzone przez Zamawiającego z uwagi na 

brak  wystarczających  środków  na  realizację  zadania  uprzejmie  prosimy  o  rozważenie 

propozycji Wykonawcy. 

Odpowiedź:  Zamawiający  dopuszcza  zastosowanie  innego  drewna  niż  modrzew  syberyjski 

tj.  modrzew  europejski  w  klasie  C24  lub  dębina  w  klasie  C24  (drewno  suszone  oraz 

heblowane). 

Pytanie  2:  Czy  Zamawiający  wymaga,  aby  zakład  produkcyjny  dostarczający  konstrukcję 

stalową  posiadał  odpowiednią  certyfikację  umożliwiającą  jej  wykonywanie  konstrukcji  w 

klasie EXC3? 

Odpowiedź:  Zamawiający  nie  wymaga,  aby  zakład  produkcyjny  dostarczający  konstrukcję 

stalową posiadał certyfikację umożliwiającą jej wykonywanie konstrukcji w klasie EXC3. 

Pytanie  3:  Zgodnie  z  PN  konstrukcja  stalowa  dla  kładek  wymaga  wykonania  projektu 

konstrukcji  w  stopniu  szczegółowości  co  najmniej  projektu  wykonawczego.  Dokumentacja 

konstrukcji  przedłożona  przez  Zamawiającego  nie  obejmuje  takiego  zakresu  i 

szczegółowości.  Inwentaryzacja  starych  elementów  mostu  nie  jest  tym  samym  co  projekt 

wykonawczy  konstrukcji  i  może  ona  stanowić  jedynie  podstawę  do  sporządzenia 

dokumentacji wykonawczej. Czy wobec tego Wykonawca ma uwzględnić w zakresie swojej 

oferty wykonanie projektu wykonawczego i warsztatowego konstrukcji stalowej? 

Odpowiedź:  Zamawiający  informuje,  że  wyłoniony  wykonawca  przedstawi  dokumentację 

wykonawczą  na  konstrukcje  stalową,  która  zostanie  przedstawia  do  akceptacji  projektanta. 

Projekt warsztatowy konstrukcji stalowej nie jest wymagany przez Zamawiającego.” 

Zgodnie z informacją z otwarcia ofert z dnia 26 stycznia 2026 r. oferty złożyli: 

1. STRABAG Sp. z o.o. ul. Parzniewska 10, 05-

800 Pruszków, 971 012,43 zł 

2. Projekt i Realizacja A. J. 

ul. Św. Marcin 29/8, 61-806 Poznań, 485 798,64 zł 

3. DETAL MOSTY P. W., K. G. s.c., Biertowice 26, 32-

440 Sułkowice, 922 489,47 zł 

KOSŁOM K. Sp. jawna ul. Gen. Sikorskiego 36, 62-300 Września, 389 077,54 zł 

Pismem z dnia 9 lutego 2024 r. Zamawiający na podstawie art. 224 ust. 1 oraz ust. 2 pkt 1 

ustawy  pzp  zwr

ócił  się  do  Wykonawcy  KOSŁOM  o  udzielenie  wyjaśnień  w  tym  złożenia 

dowodów  dotyczących  wyliczenia  ceny:  „W  toku  badania  oferty  Zamawiający  stwierdził,  iż 

Państwa oferta jest niższa o ponad 30% od średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych 

ofert.  Średnia  arytmetyczna  cen  wszystkich  złożonych  ofert  wynosi:  692.094,52  złotych 

brutto. Wartość od jakiej Zamawiający zobowiązany jest do badania oferty pod kątem rażąco 

niskiej  ceny  to:  484.466,16  złotych. Wartość Państwa oferty  wynosi  389.077,54  zł  brutto,  a 

więc jest niższa od wartości wskazanej powyżej od jakiej Zamawiający zobowiązany jest do 

badania  oferty  pod  kątem  nisko  rażącej  ceny.  W  związku  z  powyższym,  Zamawiający  na 

podstawie art. 224 ust. 1 oraz ust. 2 pkt 1 ustawy Prawo zamówień publicznych wzywa do 

złożenia  wyjaśnień,  w  tym  złożenia  dowodów  dotyczących  wyliczenia  ceny.  W  przypadku 

robót  budowlanych  Zamawiający  zobowiązany  jest  żądać  na  podstawie  art.  224  ust.  4 

ustawy wyjaśnień co najmniej w zakresie określonym w art. 224 ust. 3 pkt 4 i 6 tj. wyjaśnienia 

winny zawierać informacje dotyczące: 

zgodności z przepisami dotyczącymi kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia 

ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki 

godzinowej,  ustalonych  na  podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  10  października  2002  r. 

o 

minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207) lub przepisów odrębnych 

właściwych dla spraw, z którymi związane jest realizowane zamówienie; 

zgodności  z  przepisami  z  zakresu  prawa  pracy  i  zabezpieczenia  społecznego, 

obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie. 

Ocena wyjaśnień dokonywana przez Zamawiającego ma na celu ustalenie czy cena została 

skalkulowana  rzetelnie  i  czy  Wykonawca  będzie  w  stanie  zrealizować  przedmiotowe 

zamówienie.  Wykonawca  powinien  wykazać,  co  spowodowało  możliwość  obniżenia  ceny 

oraz w jakim stopniu dzięki wskazanym czynnikom cena została obniżona.” 

W dniu 14 lutego 2024 r. Wykonawca KOSŁOM złożył wyjaśnienia: „informuję, że kosztorys 

ofertowy został wykonany poprawnie, gdzie uwzględniono zmiany wynikające z pierwszego 

unieważnionego  postępowania,  w  którym  nasza  oferta  była  niższa  o  blisko  55  tys.  złotych 

brutto.  Należy zauważyć,  że  oferta  kolejnego  wykonawcy  Projekt  i  Realizacja  A.  J.,  ul.  Św. 

Marcin  29/8,  61-

806  Poznań,  który  składał  ofertę  również  w  pierwszym  przetargu  obniżył 

swoją  cenę  o  blisko  20  tys.  złotych.  Z  uwagi  na  powyższe  wykonawca  wyjaśnia: 

Zaoferowana przeze mnie w przetargu organizowanym cena gwarantuje należytą realizację 

całego  zamówienia,  oraz  w  pełni  uwzględnia  wszelkie  niezbędne  do  tego  elementy.  W 

kwestii  podniesionych  przez  zamawiającego  aspektów  dotyczących  zastosowanych 

rozwiązań technicznych, wyjątkowo korzystnych warunków dostaw, usług albo związanych z 

realizacją robót  budowlanych,  pragnę  wskazać, że czynnikiem  decydującym  o  niskiej  cenie 

ofertowej są okoliczności organizacyjne, które powodują obniżenie kosztów logistycznych, bo 

inwestycja  znajduję  się  w  bliskości  naszego  przedsiębiorstwa,  odpowiednia  liczba 

zatrudnionych  pracowników,  obniżenie  kosztów  kooperacji,  skrócenia  łańcucha  dostaw  i 

wyeliminowanie  pośrednictwa.  Kalkulacja  ceny  oferty  została  rzetelnie  przygotowana  w 

oparciu  o  zakres  rzeczowy  określony  w  SWZ  i  dokumentacji,  osobistej  wizji  w  terenie  oraz 

niezbędny sprzęt i materiał do jej wykonania, a także wieloletnie doświadczenie zawodowe. 

W  obecnej  sytuacji  na  rynku,  wykonawcy  w  tym  również  My  jesteśmy  zmuszeni  do  takiej 

kalkulacji  ceny,  aby  pokrywały  one  poniesione  nakłady  i  dawały  minimalny  zysk.  Nie  bez 

znaczenia pozostaje także okoliczność, że zastosowane przez nas rozwiązania techniczne, 

w  tym  rodzaj  użytych  materiałów,  zbilansowane  koszty  pracy  urządzeń  i  technologia  robót 

dają  przy  tym  oszczędności  przy  realizacji  prac  z  ich  wykorzystaniem.  Czynności  i  roboty 

przez nas wykonywane cechują się wysokim poziomem profesjonalizmu i staranności, przez 

co jesteśmy w stanie zmniejszyć czas niezbędny do oddania obiektu do użytku do zbędnego 

minimum,  bez  uszczerbku  na  jakość  i  bezpieczeństwo  wykonywanych  przez  nas  prac.  Dla 

realizacji  robót  korzystamy  wyłącznie  z  materiałów  z  certyfikatem  CE,  spełniających 

wymagania dyrektyw oraz prawa budowlanego i które dopuszczone są do obrotu na terenie 

UE.  Stosowane  przez  nas  materiały  spełniają  zatem  wszelkie  normy  związane  z 

bezpieczeństwem  użytkowania,  ochroną  zdrowia  i  ochroną  środowiska,  a  więc  w 

konsekwencji  spełniają  wymagania  zawarte  w  opisie  przedmiotu  zamówienia.  Nasze 

przedsiębiorstwo w pełni respektuje zasady wynagradzania za pracę ustalone w przepisach 

powszechnie obowiązujących.  Koszty  pracy, których wartość  została przez nas  przyjęta  do 

ustalenia  ceny  jest  równa  lub  wyższa  od  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  lub 

minimalnej  stawki  godzinowej,  ustalonych  na  podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  10 

października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2018 r. poz. 2177 oraz 

z 2019 r. poz. 1564) lub przepisów odrębnych właściwych dla spraw, z którymi związane jest 

realizowane  zamówienie.  Przy  kalkulacji  kosztorysów  w  ofertach  zawsze  uwzględniamy 

konieczność  uzyskania  prze  naszych  pracowników  wynagrodzenia  odpowiadającego 

minimalnemu  wynagrodzeniu  za  pracę  lub  minimalnej  stawki  godzinowej.  Pracownicy 

otrzymują  zagwarantowane  minimum  krajowe  4242,00  jak  i  stawkę  godzinową  za  zlecenie 

27,70  zł  brutto.  W  pełni  respektujemy  przy  tym  obowiązek  stosowania  się  do  przepisów 

prawa  pracy  oraz  ubezpieczenia  społecznego.  Nasi  pracowni  kierują  się  przyjętymi 

procedurami pozwalającymi na realizację przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. 

Informuję,  że  jako  wykonawca  nie  otrzymuje  pomocy  publicznej  w  rozumieniu  przepisów  o 

postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej. Odnośnie realizacji obowiązków 

związanych  z  powierzeniem  wykonania części  zamówienia podwykonawcy  podkreślam,  jak 

zostało  wyżej  wskazane,  że  nie  korzystamy  z pomocy  wykonawców  ani  podwykonawców. 

Pragnę  wskazać,  iż  zaoferowana  cena  jest  realna,  wiarygodna  i  rynkowa,  a  także  w  jej 

ramach  Wykonawca  skalkulował  zysk.  Nasza  oferta  stanowi  realną,  choć  konkurencyjną 

cenę  rynkową  zapewniającą  rzetelne  wykonawstwo  wraz  z  osiągnięciem  zadowalającego 

zysku.  Oświadczam,  iż  złożona  oferta  w  pełni  odpowiada  SWZ  i  jest  rzetelna,  z  ceną 

skalkulowaną  na  poziomie  rynkowym,  z  założonym  zyskiem  dla  Wykonawcy  oraz 

pozwalającą na należyte wykonanie zamówienia, zgodnie z wymaganiami Zamawiającego.” 

Dowody Odwołujący: 

-  kosztorys  inwestorski 

–  weryfikacyjny  oraz  kalkulacja  szczegółowa  cen  jednostkowych 

pozycji  z  wyodrębnieniem  sprzętu,  robocizny,  materiałów  i  zysku.  IV  kwartał  2023  Stawka 

roboczogodziny 42,00 zł, porównanie dwóch kosztorysów wykonanych według tych samych 

pozycji  i  przyjętych  przez  Zamawiającego  pozycji  KNR:  kosztorysu  inwestorskiego 

Zamawiającego  z  kosztorysem  przygotowanym  na  bazie  KNR  Zamawiającego 

z 

uwzględnieniem  właściwych  cen  materiałów  i  robocizny  (opracowanie  własne 

Odwołującego): Dział 1 różnica: - 5 254,09 zł, Dział 2 różnica: - 3 000,49 zł, Dział 3 różnica: - 

907,26 zł, Dział 4 różnica: 442,58 zł. Łącznie różnica: - 154 719,26 zł. 

-  kosztorys  inwestorski 

–  wzór  oraz  kalkulacja  szczegółowa  cen  jednostkowych  pozycji 

z 

wyodrębnieniem  sprzętu,  robocizny,  materiałów  i  zysku.  IV  kwartał  2023  Stawka 

roboczogodziny  42,00  zł,  porównanie  dwóch  kosztorysów  dotyczących  tego  samego 

zadania:  kosztorysu  inwestorskiego  Zamawiającego  z  kosztorysem  inwestorskim 

(opracowanie  własne  Odwołującego)  z  właściwym  doborem  KNR  zgodnie  z  przepisami, 

treścią  zamówienia  oraz  dokumentacją  projektową:  Dział  1  różnica:  -  21 328,25  zł,  Dział  2 

różnica: - 1 184,77 zł, Dział 3 różnica: - 168 495,57 zł, Dział 4 różnica: - 1 166,80 zł. Łącznie 

różnica: - 189 841,79 zł. 

Tabela:  porównanie  kosztorysu  inwestorskiego  Zamawiającego  z  prawidłowo 

skalkulowanymi  pozycjami  kosztorysu  inwestorskiego  według  KNR  wybranego  przez 

Zamawiającego: różnica – 146 907,25 zł. 

- oferty: 

1.  oferta  EXBUD  Konstrukcje 

na  wykonanie  i  dostawę  konstrukcji  stalowej  kładek,  w  tym 

zabezpieczenie antykorozyjne oraz dokumentacja powykonawcza: 129 

000,00 zł netto, 

2. oferta Woodmart na modrzew syberyjski: cena za 1m2: 285,00 zł netto, łącznie za 86 m2: 

510,00 zł netto, 

3. faktura pro forma Fullvita  R. N.: deska tarasowa modrzew syberyjski cena netto za 1m2: 

236,41 zł, za 85,8 m2: 27 798,71 zł brutto, malowanie/impregnacja: 1 480,92 zł brutto, 

4.  oferta  N.  M.-P. 

„PINAT”:  deska  tarasowa  modrzew  syberyjski  43x143x3000  cena 

jednostkowa netto: 39,54 zł, wartość netto: 23 486,76 zł, impregnacja desek: wartość netto: 

087,40 zł, 

5.  oferta DREWANT W. A. wycena tarcica modrzew europejski, ceny na m3 od 4 

981,50 zł 

brutto  do  5 

473,50  zł  brutto,  niecertyfikowana  impregnowana:  4 243,50  zł  brutto,  surowa: 

997,50 zł brutto. 

6. oferta na wykonanie projektu wykonawczego konstrukcji stalowej ATAR M. K.-M. 

na kwotę 

000,00 zł netto po negocjacjach (pierwotna oferta na kwotę 17 000,00 zł netto. 

Zgodnie z art. 224 ustawy pzp: 

„1. Jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części 

składowe,  wydają  się  rażąco  niskie  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  lub  budzą 

wątpliwości  zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie 

z 

wymaganiami  określonymi  w  dokumentach  zamówienia  lub  wynikającymi  z  odrębnych 

przepisów,  zamawiający  żąda  od  wykonawcy  wyjaśnień,  w  tym  złożenia  dowodów 

w 

zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych części składowych. 2. W przypadku 

gdy cena całkowita oferty złożonej w terminie jest niższa o co najmniej 30% od: 1) wartości 

zamówienia  powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług,  ustalonej  przed 

wszczęciem  postępowania  lub  średniej  arytmetycznej  cen  wszystkich  złożonych  ofert 

niepodlegających odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 1 i 10, zamawiający zwraca się 

o  udzielenie  wyjaśnień,  o  których  mowa  w  ust.  1,  chyba  że  rozbieżność  wynika 

z 

okoliczności  oczywistych,  które  nie  wymagają wyjaśnienia;

  (…) 

3.  Wyjaśnienia,  o  których 

mowa  w  ust.  1, 

mogą  dotyczyć  w  szczególności:  1)  zarządzania  procesem  produkcji, 

świadczonych usług  lub metody  budowy;  2)  wybranych rozwiązań  technicznych,  wyjątkowo 

korzystnych  warunków  dostaw,  usług  albo  związanych  z  realizacją  robót  budowlanych;  3) 

oryginalności  dostaw,  usług  lub  robót  budowlanych  oferowanych  przez  wykonawcę;  4) 

zgodności  z  przepisami  dotyczącymi  kosztów  pracy,  których  wartość  przyjęta  do  ustalenia 

ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki 

godzinowej,  ustalonych  na  podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  10  października  2002  r. 

o 

minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2018 r. poz. 2177 oraz z 2019 r. poz. 1564) 

lub  przepisów  odrębnych  właściwych  dla  spraw,  z  którymi  związane  jest  realizowane 

zamówienie;  5)  zgodności  z  prawem  w  rozumieniu  przepisów  o  postępowaniu  w  sprawach 

dotyczących  pomocy  publicznej;  6)  zgodności  z przepisami  z  zakresu  prawa  pracy  i 

zabezpieczenia  społecznego,  obowiązującymi  w miejscu,  w  którym  realizowane  jest 

zamówienie;  7)  zgodności  z  przepisami  z  zakresu  ochrony  środowiska;  8)  wypełniania 

obowiązków  związanych  z  powierzeniem  wykonania  części  zamówienia  podwykonawcy.  4. 

W  przypadku  zamówień  na  roboty  budowlane  lub  usługi,  zamawiający  jest  obowiązany 

żądać wyjaśnień, o których mowa w ust. 1, co najmniej w zakresie określonym w ust. 3 pkt 4 

i 6. 5. Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa 

na  wykonawcy.

6. Odrzuceniu jako oferta z rażąco niską ceną lub kosztem, podlega oferta 

wykonawcy,  który  nie  udzielił  wyjaśnień  w  wyznaczonym  terminie,  lub  jeżeli  złożone 

wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu. (…)” 

Artykuł  226  ust.  1  pkt  8  ustawy  pzp  stanowi:

„1.  Zamawiający  odrzuca  ofertę,  jeżeli:  8) 

zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.” 

W  myśl  art.  239  ust.  1  ustawy  pzp:  „Zamawiający  wybiera  najkorzystniejszą  ofertę  na 

podstawie kryteriów oceny ofert określonych w dokumentach zamówienia.” 

Przedmiot  sporu  w  niniejszej  sprawie  sprowadzał  się  do  odpowiedzi  na  pytanie,  czy 

Zamawiający  prawidłowo  ocenił  wyjaśnienia  rażąco  niskiej  ceny  złożone  w  postępowaniu 

przez  wykonawcę  KOSŁOM,  uznając  realność  zaoferowanej  ceny.  Rozpoznając  zarzuty 

odwołania  Izba  dokonała  analizy  treści  wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny  złożonych  na 

wezwanie  Zamawiającego  oraz  zgromadzonego  w  sprawie  materiału  dowodowego  w 

konsekwencji  czego  uznała,  że  złożone  przez  wykonawcę  KOSŁOM  wyjaśnienia  nie 

uzasadniają podanej w ofercie ceny. 

W  pierwszej  kolejności  zauważyć  należy  zgodnie  z  ugruntowanym  orzecznictwem  Izby,  że 

za cenę rażąco niską uznaje się cenę poniżej kosztów własnych wykonawcy, niepozwalającą 

na wypracowanie zysku. Jest to cena oderwana od realiów rynkowych i nierzeczywista. Jeśli 

możliwe  jest  wykazanie,  że  za  cenę  wskazaną  w ofercie  wykonawca  nie  będzie  w  stanie 

należycie wykonać zamówienia, to znaczy, że mamy do czynienia z ceną rażąco niską. 

Jak  wskazano  w  wyroku  z  dnia  30  listopada  2021  r.: 

„Procedura  badania  i  ustalania  ceny 

rażąco  niskiej  przebiega  więc  w  taki  sposób,  że  Zamawiający  musi  umożliwić  wykonawcy 

wykazanie okoliczności, iż zaoferowana przez niego cena jest ceną realną. Następnie zaś na 

wykonawcy,  zgodnie  z  art.  224  ust.  5  Pzp,  spoczywa  obowiązek  wykazania,  że  oferta  nie 

zawiera  rażąco  niskiej  ceny.  Rolą  Zamawiającego  jest  ustalenie  i  weryfikacja  czy  czynniki 

wskazane przez wykonawcę w ramach wyjaśnień rzeczywiście istnieją, mogą być osiągnięte 

w  ramach  realiów  rynkowych  i  na  podstawie  jakich  założeń  wykonawca  zakłada  realność 

wystąpienia tych szczególnych czynników i sprzyjających okoliczności. Treść normy art. 224 

ust.  5  Pzp  nie  pozostawia  wątpliwości,  że  to  na  wykonawcy  wezwanym  do  złożenia 

wyjaśnień spoczywa obowiązek wykazania, czy możliwe i realne jest wykonanie zamówienia 

za  określoną  w  ofercie  cenę.  Z  racji  tego,  że  celem  wyjaśnień  jest  wzruszenie  przyjętego 

domniemania,  że  zaoferowana  cena  jest  ceną  rażąco  niską,  wyjaśnienia  takie  muszą  być 

konkretne, wyczerpujące i uzasadniające realność dokonanej przez wykonawcę kalkulacji.” 

Niewątpliwie  więc  istotą  procedury  wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny  jest  wykazanie 

zamawiającemu,  że  zaoferowana  przez  wykonawcę  cena  gwarantuje  należyte  wykonanie 

zamówienia,  a  założenie  niższej  ceny  wynika  z  właściwości  danego  wykonawcy,  zasobów 

kadrowych,  sprzętowych,  możliwości  organizacyjnych  czy  też  współpracy  z  określonymi 

podmiotami  i  pozostaje  ceną  rynkową.  Na  skutek  ich  złożenia  zamawiający  powinien 

uzyskać  pewność,  co  do możliwości  zrealizowania zamówienia zgodnie z  wymaganiami za 

cenę podaną w ofercie, a także co do tego, że wątpliwości zamawiającego w zakresie zbyt 

niskiej  ceny  były  nieuzasadnione.  W  odpowiedzi  na  wezwanie  wykonawca  powinien  w 

rzetelny  i  jak  najpełniejszy  sposób  wykazać,  również  poprzez  złożenie  dowodów 

odpowiadających  wyjaśnianym  składnikom  ceny,  że  zaoferowane  przez  niego  ceny  nie 

noszą  znamion  rażąco  niskich.  Co  jednak  kluczowe,  wyjaśnienia  wykonawcy  muszą 

odpowiadać  wezwaniu,  szczególnie  w  sytuacji,  gdy  zamawiający  precyzuje  szczegółowo, 

jakie  elementy  ceny  budzą  jego  wątpliwości.  W  przeciwnym  razie  nawet  obszerne 

wyjaśnienia,  które  nie  odnoszą  się  jednak  do  kwestionowanych  przez  zamawiającego  cen, 

nie będą mogły zostać uznane za uzasadniające ich zaoferowanie na niskim poziomie. Izba 

podziela w tym zakresie stanowisko przedstawione w wyroku o sygn. akt KIO 3750/21 z dnia 

18 stycznia 2022 r.: 

„(…) ocena wyjaśnień ceny złożonych przez wykonawcę musi odbywać 

się, w kontekście wezwania zamawiającego – jego szczegółowości oraz wyrażonych w nim 

skonkretyzowanych  wątpliwości.  Jeżeli  Zamawiający  wskaże  w  wezwaniu  do  wyjaśnień 

elementy  ceny  oferty,  które  jego  zdaniem  wymagają  takich  wyjaśnień  to  wykonawca 

zobowiązany  jest  udzielić  wyjaśnień  co  najmniej  w  zakresie  zakreślonym  przez 

Zamawiającego.  (…)  obowiązkiem  wykonawcy  jest,  aby  w  odpowiedzi  na  wezwanie 

wystosowane  przez  zamawiającego  udzielił  wyjaśnień  dotyczących  okoliczności,  które 

wpłynęły na wysokość zaoferowanej ceny w taki sposób, aby na ich podstawie możliwe było 

jednoznaczne ustalenie, że cena oferty (odpowiednio koszt, istotna część składowa) nie jest 

ceną rażąco  niską.  Efektem  składanych  wyjaśnień  ma  być  stworzenie  podstaw  do  uznania 

przez  zamawiającego,  że  podejrzenie  dotyczące  rażąco  niskiej  ceny  oferty  nie  było 

uzasadnione.  Podkreślić  trzeba,  iż  nie  tylko  nieudzielenie  wyjaśnień  w  wyznaczonym 

terminie  skutkować  będzie  koniecznością  odrzucenia  oferty,  ale  także  złożenie  takich 

wyjaśnień, które nie uzasadniają podanej w ofercie ceny.”  

Przenosząc  powyższe  rozważania  na  kanwę  niniejszej  sprawy  Izba  zwraca  w  pierwszej 

kolejności  uwagę  na  treść  wezwania  Zamawiającego  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny.  Nie 

ulega  wątpliwości,  że  Zamawiający  sformułował  wezwanie  w  sposób  ogólny,  żądając 

wyjaśnień m.in. w zakresie zgodności z przepisami dotyczącymi kosztów pracy i zgodności z 

przepisami  z 

zakresu  prawa  pracy  i  zabezpieczenia  społecznego.  Izba  zauważa,  że 

Zamawiający w wezwaniu wskazał także na obowiązek złożenia wyjaśnień, w tym dowodów 

dotyczących wyliczenia ceny oraz wykazania co spowodowało możliwość obniżenia ceny i w 

jakim  stopniu  dzięki  wskazanym  czynnikom  cena  została  obniżona.  Co  do  zasady,  ogólne 

wezwanie,  w 

którym  zamawiający  nie  precyzuje  konkretnych  składników  ceny,  czy  też 

pozycji  cenowych,  które  w  jego  ocenie  wydają  się  rażąco  niskie  uprawnia  wykonawcę 

zobowiązanego  do  udzielenia  wyjaśnień  w  takim  stopniu  szczegółowości,  który  w  jego 

ocenie  jest  wystarczający  dla  wykazania  realności  ceny.  Nie  oznacza  to  jednak,  że 

wykonawca,  jak  w  przedmiotowym  postępowaniu,  może  złożyć  blankietowe,  dowolne 

wyjaśnienia,  sprowadzające  się  wyłącznie  do  deklaracji  o  poprawności  kalkulacji  ceny 

ofertowej. Jak już zostało podniesione, nawet w kontekście ogólnego wezwania, wyjaśnienia 

wykonawcy  powinny  być  na  tyle  rzetelne,  konkretne  i  szczegółowe,  a  także  poparte 

dowodami, aby nie pozostawiały wątpliwości co do realności ceny. Analiza złożonych przez 

wykonawcę KOSŁOM wyjaśnień prowadzi do jednoznacznego wniosku, że Wykonawca tym 

wymaganiom  nie  sprostał.  Izba  zwraca  uwagę,  że  Zamawiający  żądał  wyjaśnień 

dotyczących  wyliczenia  ceny.  W  konsekwencji  Wykonawca  KOSŁOM  powinien  był 

przedstawić  co  najmniej  kalkulację  poszczególnych  składników  ceny,  co  stanowi  istotę 

wyjaśnień rażąco niskiej ceny. W zależności od specyfiki danego zamówienia szczegółowa 

kalkulacja  może  okazać  się  wystarczającym  dowodem  dla  stwierdzenia,  że  zaoferowana 

cena  odpowiada  realiom  rynkowym.  Niemniej  jednak,  w  przedmiotowym  postępowaniu 

złożenie dowodów dotyczących składników cenowych było pożądane i nie było utrudnione o 

czym świadczą liczne oferty na materiały i projekt wykonawczy konstrukcji stalowej złożone 

jako dowody przez Odwołującego na posiedzeniu. Wykonawca KOSŁOM pomimo wezwania 

Zamawiającego  nie  przedłożył  dowodów  dotyczących  ceny.  Zamawiający  żądał  również 

wskazania co spowodowało i w jakim stopniu możliwość obniżenia ceny. Wyjaśnienia winny 

zatem  przedstawiać  poszczególne  składniki  cenowe  z  uwzględnieniem  i wykazaniem 

okoliczności,  które  pozwoliły  Wykonawcy  KOSŁOM  na  zaoferowanie  ich  na  określonym 

poziomie. 

Tymczasem,  wyjaśnienia  Wykonawcy  sprowadzają  się  do  złożenia  szeregu 

oświadczeń,  które  przy  braku  wskazania  jakichkolwiek  wyliczeń  i  dowodów  pozostają 

gołosłownymi i nieweryfikowalnymi deklaracjami. Wykonawca powołuje się na: „okoliczności 

organizacyjne,  które  powodują obniżenie kosztów  logistycznych,  bo  inwestycja  znajduję się 

w 

bliskości  naszego  przedsiębiorstwa,  odpowiednia  liczba  zatrudnionych  pracowników, 

obniżenie  kosztów  kooperacji,  skrócenia  łańcucha  dostaw  i  wyeliminowanie  pośrednictwa.” 

ale nie przedstawia żadnych danych i obliczeń matematycznych, które przedstawiałyby jaki 

wpływ na cenę ma bliskość przedsiębiorstwa Wykonawcy względem inwestycji. Wyjaśnienia 

zapewniają  o  prawidłowości  doboru  sprzętu  czy  materiałów  w  odniesieniu  do  wymagań 

SWZ,  ale  nie  przedstawiają  kosztów  z  tym  związanych,  czy  ofert,  na  których  Wykonawca 

oparł wyliczenie ceny. Wykonawca powołuje się na szczególne rozwiązania techniczne, ale 

nie  pokazuje  oszczędności,  które  generują  względem  kosztów  pracy,  czy  użytych 

materiałów.  Jedyny  wskaźnik  cenowy  zasygnalizowany  w  wyjaśnieniach  to  deklaracja  o 

zapewnieniu pracownikom wynagrodzenia na poziomie zgodnym z przepisami o minimalnym 

wynagrodzeniu  za  pracę,  która  wobec  braku  jakichkolwiek  dowodów  pozostaje  wyłącznie 

oświadczeniem  Wykonawcy.  Wyjaśnienia  nie  zawierają  informacji  o  przyjętych  założeniach 

co 

do  kosztów  pracy,  materiałów  czy  sprzętu,  ani  nie  wykazują  zysku,  o  którym  tylko 

Wykonawca  wspomina,  że  zostanie  wypracowany  na  minimalnym  poziomie.  Nie  jest 

wiadome w jaki sposób Wykonawca zbudował cenę ofertową oraz że jest ona wystarczająca 

do  pokrycia  wszystkich  kosztów  i  osiągnięcia  zysku.  Tak  złożone  wyjaśnienia  nie 

odpowiadają  nawet  ogólnemu  wezwaniu  Zamawiającego,  gdyż  Zamawiający  nie  uzyskał 

żadnych  nowych  informacji  dotyczących  wyliczenia  ceny.  Celem  instytucji  wyjaśnienia 

rażąco  niskiej  ceny  jest  uzyskanie  przez  zamawiającego  pewności  przed  podpisaniem 

umowy,  że  aspekty  dotyczące  wynagrodzenia  wykonawcy  nie  wpłyną  negatywnie  na 

realizację  zamówienia.  Obowiązkiem  wykonawcy  wezwanego  jest  więc  przedstawienie 

takich wyjaśnień, które przekonają zamawiającego co do powodzenia realizacji zamówienia 

za cenę wskazaną w ofercie poprzez zaakcentowanie okoliczności mających wpływ na daną 

wycenę i wykazanie, że te okoliczności są realne i uzasadnione poprzez złożenie dowodów. 

Zdaniem  Izby  w  przedmiotowej  sprawie  Wykonawca  KOSŁOM  bezsprzecznie  nie  podołał 

temu  obowiązkowi,  co  powinno  skutkować  odrzuceniem  oferty  Wykonawcy  KOSŁOM  jako 

zawierającej rażąco niską cenę.  

Ocenę Izby wyłącznie potwierdzają argumenty Zamawiającego przedstawione w odpowiedzi 

na  odwołanie,  które  opierają  się  na  okolicznościach  nie  wynikających  z  wyjaśnień 

Wykonawcy  KOSŁOM,  a  których  Zamawiający  był  świadomy  już  na  etapie  kierowania  do 

Wykonawcy  wezwania.  Zamawiający  podnosił  bowiem,  że  dwóch  oferentów  znacznie 

zawyżyło  ceny  co  zawyżyło  średnią  arytmetyczną  wszystkich  złożonych  ofert  i 

zdeterminowało  ustawowy  obowiązek  wezwania  Wykonawcy  KOSŁOM  do  wyjaśnień. 

Zważywszy,  że  Zamawiający  zdecydował  o  skierowaniu  wezwania  to  okoliczności  te 

pozostają  irrelewantne  dla  oceny  wyjaśnień,  która  nie  powinna  zostać  przeprowadzona 

wyłącznie formalnie, w taki sposób, że samo ich złożenie jest wystarczające dla uznania, że 

wymóg  ustawowy  został  wypełniony.  Ocena  wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny  musi  dotyczyć 

merytoryki,  co  oznacza,  że  zamawiający  jest  zobowiązany  zweryfikować,  czy  wyliczenie 

ceny,  założenia  kalkulacyjne  wykonawcy  są  uzasadnione  w  świetle  okoliczności 

przywołanych w wyjaśnieniach, i czy złożone dowody urealniają przyjęty poziom cen. Takiej 

oceny  Zamawiający  nawet  nie  mógł  w  przedmiotowej  sprawie  przeprowadzić,  ponieważ 

wyjaśnienia  tych  aspektów  nie  obejmują,  co  powinno  skutkować  uznaniem  ich  za 

niewystarczające  dla  wykazania  prawidłowości  zaoferowanej  ceny.  Tymczasem, 

Zamawiający  przyjął  wyjaśnienia  powołując  się  na  okoliczność,  że  cena  ofertowa  jest  na 

poziomie 

odpowiadającym 

wartości 

wynikającej 

z 

kosztorysu 

inwestorskiego 

Zamawiającego,  którego  to  porównania  Zamawiający  również  mógł  dokonać jeszcze  przed 

otrzymaniem  wyjaśnień.  Wyjaśnienia  Wykonawcy  KOSŁOM  nie  wprowadzają  bowiem 

żadnych  innych  danych  niż  znane  Zamawiającemu  na  etapie  przed  ich  złożeniem,  co 

potwierdza ich lakoniczny charakter. 

W świetle przedłożonych przez Odwołującego dowodów 

argumentacja Zamawiającego o prawidłowości wyliczenia ceny przez KOSŁOM w kontekście 

kosztorysu inwestorskiego również okazała się chybiona. Izba za Odwołującym zauważa, że 

największe różnice pomiędzy wyceną wynikającą z kosztorysu inwestorskiego oraz wyceną 

wykonawcy  KOSŁOM  a  kalkulacją  pozostałych  Wykonawców  dotyczą  Działu  3  kosztorysu: 

„Główne  prace  związane  z  odtworzeniem  i  przebudową  mostów”,  która  jest  pozycją 

o 

najwyższej  wartości.  Z  przedłożonych  przez  Odwołującego  kalkulacji  przedstawiających 

wycenę  szczegółową  przy  różnych  wariantach  założeń  co  do  materiałów,  robocizny, 

uwzględnienia projektu wykonawczego, faktycznych prac wynikających z SWZ wykazywane 

niedoszacowanie  kosztorysu  inwestorskiego  oscyluje  w  granicach  150 

000,00  zł  – 

000,00  zł.  Izba  nie  przesądza  czy  wyliczenia  Odwołującego  są  prawidłowe  (w  tym  w 

zakresie narzutów za IV kwartał 2023 wobec braku dowodów na możliwe do zastosowania 

stawki wynikające z programu kosztorysowego) niemniej jednak Odwołujący wykazał, także 

poprzez  złożone  oferty,  że  ceny  materiałów  mają  istotny  wpływ  na  wycenę  zamówienia  w 

Dziale  3.  Zważywszy,  że  kosztorys  inwestorski  załączony  do  dokumentacji  postępowania  i 

powołany przez Zamawiającego jako dowód na okoliczność realności kalkulacji zamówienia 

przez  wykonawcę  KOSŁOM  nie  zawiera  szczegółowych  założeń  do  wyceny  –  rodzajów 

materiałów,  sprzętu  to  nie  może  zostać  uznany  za  potwierdzający  właściwą  wycenę  przez 

wykonawcę KOSŁOM. Kosztorys nie przedstawia przyjętych przez Zamawiającego założeń, 

a  zatem  niemożliwa  jest  weryfikacja  czy  pozycje  kosztorysu  zostały  wycenione  zgodnie  z 

wymaganiami  Zamawiającego,  również  zmienionymi  na  skutek  udzielonych  odpowiedzi  na 

pytania  wykonawców.  Kosztorys  nie  stanowi  więc  właściwego  materiału  porównawczego 

uzasadniającego,  że  wykonawca  KOSŁOM  kalkulując  cenę  ofertową  uwzględnił  wszystkie 

wymagania dokumentacji oraz 

że w świetle zbliżonej wyceny Zamawiającego cena ofertowa 

tego Wykonawcy jest realna. 

Przechodząc  do  zarzutów  Odwołującego  względem  wyceny  przez  wykonawcę  KOSŁOM 

poszczególnych  pozycji  kosztorysowych  w  Dziale  3  wskazania  wymaga,  że  mając  na 

względzie  przedstawione  przez  Odwołującego  wyliczenia  oraz  oferty  na  materiały  i  projekt 

wykonawczy,  wycena  wykonawcy  KOSŁOM  co  do  poszczególnych  pozycji  mogłaby  budzić 

wątpliwości  co  do  uwzględnienia  wymagań  Zamawiającego  w  szczególności  mając  na 

względzie  kosztorysowy  charakter  wynagrodzenia  przyjęty  w  projekcie  umowy.  Odwołujący 

wskazywał  na  pozycje  dotyczące  konstrukcji  stalowej,  ocynkowania  i  projektu 

wykonawczego  konstrukcji,  ceny  materiałów:  drewna  czy  asfaltu.  Izba  zauważa  jednak,  że 

Zamawiający  nie  wzywał  wykonawcy  KOSŁOM  do  wyjaśnienia  konkretnych  pozycji 

kosztorysowych.  Co  do  zasady,  w  sytuacji,  gdy  zamawiający  kieruje  do  wykonawcy 

wezwanie  do  wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny  w  sposób  ogólny,  to  w  zakresie  ewentualnych 

wątpliwości  co  do  wyceny  poszczególnych  pozycji  kosztorysowych  możliwe  byłoby 

skierowanie  do  wykonawcy  kolejnego  wezwania.  Warunkiem  jednak  skorzystania  z  takiej 

możliwości  jest  sytuacja,  kiedy  w odpowiedzi  na  ogólne  wezwanie  zamawiającego  do 

wyjaśnień  wykonawca  złoży  szczegółowe,  rzetelne,  konkretne  wyjaśnienia  co  do  kalkulacji 

ceny  wraz  z  dowodami  ją  urealniającymi.  W  przedmiotowej  sprawie  zważywszy,  że 

wykonawca  KOSŁOM  złożył  wyjaśnienia  lakoniczne,  niepoparte  dowodami,  zgodnie  z 

utrwalonym  orzecznictwem  Izby  kierowanie  kolejnego  wezwania  do  wyjaśnień  wyceny 

podważanych  przez  Odwołującego  pozycji  kosztorysowych  w  Dziale  3  kosztorysu  jest 

nieuprawnione 

(tak też w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 8 października 2020 r., 

sygn. akt: KIO 2239/20, KIO 2240/20, w 

którym Izba wskazała, że: „skierowanie powtórnego 

wezwania  do  złożenia  wyjaśnień  możliwe  jest  tylko  w  szczególnie  uzasadnionych 

przypadkach  i  może  dotyczyć  wykonawcy,  który  rzetelnie  złożył  pierwsze  wyjaśnienia,  np. 

gdy  w  świetle  złożonych  wcześniej  wyjaśnień  pojawiły  się  u zamawiającego  nowe 

wątpliwości.  Izba  w  pełni  podziela  pogląd  wyrażony  uprzednio  m.in.  w wyroku  z  13 

października  2014  r.  sygn.  akt  KIO  2025/14  oraz  w  wyroku  z 28  lipca  2017  r.  sygn.  akt 

1431/17, że ponowienie wezwania nie może stanowić próby ratowania oferty, wówczas gdy 

wykonawca składa wyjaśnienia zbyt ogólne, niekonkretne, nierzeczowe, niepoparte faktami, 

wykonawca  ma  bowiem  obowiązek  dołożyć  wszelkich  starań,  aby  na  pierwsze  wezwanie 

zamawiającego  rzetelnie  wyjaśnić  okoliczności,  które  uzasadniają  wysokość  ceny  jego 

oferty. Zamawiający nie może wzywać jednak wykonawcy kilkakrotnie do uszczegółowienia i 

skonkretyzowania ogólnikowych twierdzeń podanych wcześniej, prowadziłoby to bowiem do 

naruszenia  zasady  uczciwej  konkurencji  i  równego  traktowania  wykonawców,  poprzez 

sugerowanie wykonawcy, jakie wyjaśnienia powinien ostatecznie złożyć.” Czy też w wyroku 

KIO  643/21  z  dnia  19  marca  2021  r.: 

„Izba  wskazuje,  że  niezłożenie  wystarczających 

wyjaśnień  powinno  skutkować  odrzuceniem  oferty,  nie  zaś  skierowaniem  do  wykonawcy 

kolejnego wezwania do wyjaśnień. Chociaż ustawa nie formułuje wprost takiego zakazu, to 

jednak wynika on z przepisów art. 90 ust. 2 i 3 ustawy Pzp w związku z art. 7 ust. 1 ustawy 

Pzp. Po pierwsze, z przepisów tych wprost wynika, że niewywiązanie się przez wykonawcę z 

ciężaru  wykazania  prawidłowości  ceny  aktualizuje  obowiązek  jej  odrzucenia.  Po  drugie 

zauważenia  wymaga,  że  dopuszczenie  wielokrotnego  wzywania  do  wyjaśnień  może 

prowadzić do naruszenia zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców. 

Gdyby  bowiem  przyjąć,  że  złożenie  niewystarczających  wyjaśnień  powinno  skutkować 

kolejnym  wezwaniem,  to  powstaje  pytanie,  ile  takich  kolejnych  szans  wykonawca  powinien 

otrzymać  i  czy  prowadzenie  procedury  wyjaśniającej  powinno  trwać  tak  długo,  aż 

wyjaśnienia  będą  mogły  być  uznane  za  wystarczające.  W  takiej  sytuacji,  która  daje 

zamawiającemu  prawo  uznaniowego  decydowania  o  tym,  ile  razy  wykonawca  otrzyma 

możliwość  uzupełnienia  i doprecyzowania  swoich  wyjaśnień,  powstaje  też  ryzyko 

nierównego  traktowania  wykonawców,  poprzez  zróżnicowanie  ich  szans  na  wykazanie 

prawidłowości  ceny.  W  związku  z  tym  w  orzecznictwie  Izby  ukształtowane  i  trwale 

prezentowane  jest  stanowisko,  zgodnie  z 

którym  zasadą  jest  jednokrotne  wezwanie  do 

złożenia wyjaśnień dotyczących ceny, a czynność ponownego wezwania można by uznać za 

usprawiedliwioną  tylko  wtedy,  gdyby  złożone  wyjaśnienia,  które  mogą  być  uznane  za 

rzetelne i wiarygodne, dostarczyły określonych informacji powodujących nowe, wymagające 

usunięcia  wątpliwości  lub  obejmują  kwestie,  co  do  których  zamawiający  musi  się  jeszcze 

ostatecznie upewnić. Nie można jednak oczekiwać ponownego wezwania do wyjaśnień, jeśli 

wykonawca w odpowiedzi na pierwsze wezwanie, nie wywiązuje się ze spoczywającego na 

nim  obowiązku,  składając  wyjaśnienia  ogólne,  nieprecyzyjne  i  gołosłowne  –  jak  to  miało 

miejsce  w  niniejszej  sprawie.”  (podobnie  wyrok  z  dnia  20  stycznia  2021  r.,  sygn.  akt:  KIO 

Konkludując powyższe Izba stwierdziła, iż wyjaśnienia ceny oferty złożone przez wykonawcę 

KOSŁOM  były  ogólnikowe,  nie  wyjaśniały  sposobu  zbudowania  ceny  ofertowej 

uniemożliwiając  weryfikację  prawidłowości  przyjętej  ceny.  Tym  samym  Wykonawca  nie 

dołożył należytej staranności w wyjaśnieniu Zamawiającemu sposobu kalkulacji ceny oferty, 

przez  co  nie  wykazał,  że  zaoferowana  przez  niego  cena  nie  jest  ceną  rażąco  niską. 

Jednocześnie  okoliczności  faktyczne  sprawy  nie  uzasadniały  kontynuowania  procedury 

wyjaśnień  ceny  oferty,  co  musiało  skutkować  nakazaniem  przez  Izbę  odrzucenia  oferty 

wykonawcy KOSŁOM na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy pzp w zw. z art. 224 ust. 6 

ustawy pzp. 

Mając na względzie powyższe orzeczono jak w sentencji. 

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku na podstawie 

art. 575 oraz art. 574 ustawy pzp, a także w oparciu o przepisy § 5 pkt 1 i 2 lit. b oraz § 7 ust. 

pkt  1  rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  30  grudnia  2020  r.  w sprawie 

szczegółowych  rodzajów  kosztów  postępowania  odwoławczego,  ich  rozliczania  oraz 

wysokości  i  sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  (Dz.  U.  z  2020  r.,  poz.  2437  ze  zm.) 

zaliczając  na  poczet  niniejszego  postępowania  odwoławczego  koszt  wpisu  od  odwołania 

uiszczony przez Odwołującego oraz zasądzając od Zamawiającego na rzecz Odwołującego 

koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania w wysokości 10 

000,00 zł i wynagrodzenia pełnomocnika w wysokości 3 600,00 zł na podstawie faktury Vat 

złożonej przez Odwołującego na rozprawie. 

Przewodniczący: ………………………………