KIO 3523/24 WYROK Warszawa, 11 października 2024 r.

Sygn. akt: KIO 3523/24 

WYROK 

Warszawa, 11 października 2024 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie: 

Przewodniczący: Ernest Klauziński 

 Protokolant: Oskar Oksiński 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  odwołania  wniesionego  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  

26 września 2024 r. przez odwołującego AG-COMPLEX spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 

z siedzibą w Warszawie 

w  postępowaniu  prowadzonym  przez  zamawiającego:  Miasto  Stołeczne  Warszawa  Dzielnica 

Mokotów z siedzibą w Warszawie 

przy  udziale  uczestnika  po  stronie  zamawiającego  RAFDAR  spółka  z  ograniczoną 

odpowiedzialnością z siedzibą w Poznaniu 

orzeka: 

1.  Oddala odwołanie. 

2.  Kosztami  postępowania  obciąża  odwołującego  i  zalicza  w  poczet  kosztów 

postępowania odwoławczego kwotę  15  000  zł  00 gr (piętnaście  tysięcy złotych  zero 

groszy) uiszczoną przez odwołującego tytułem wpisu od odwołania. 

Na  orzeczenie  -  w  terminie  14  dni  od  dnia  jego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  

za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie - 

Sądu Zamówień Publicznych. 

Przewodniczący …………………………………………….............. 

Sygn. akt: KIO 3523/24 

U z a s a d n i e n i e 

Miasto Stołeczne Warszawa Dzielnica Mokotów z siedzibą w Warszawie (dalej: Zamawiający) 

prowadzi na podstawie przepisów ustawy z 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych 

postępowanie  w  trybie  przetargu  nieograniczonego  pn.:  „Zimowe  oczyszczanie  ulic  

gminnych  i  dróg  wewnętrznych  na  terenie  Dzielnicy  Mokotów  w  Warszawie  –  kompleks  B”  

nr postępowania: UD-IV-WZP.271.59.2024.DKO, zwane dalej postępowaniem. 

Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej 

10 lipca 2024 r. pod numerem 2024/S 133/2024. 

26  września  2024  r.  wykonawca AG-COMPLEX  spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  

z siedzibą w Warszawie (dalej: Odwołujący), wniósł odwołanie i zarzucił Zamawiającemu: 

1.  art.  239  ust.  1  i  2  Pzp w  zw.  z  art.  16  pkt  1  Pzp  przez  wybór  oferty  złożonej  przez 

Przystępującego sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu (dalej{ Przystępujący), gdy ta oferta 

powinna podlegać odrzuceniu, a za ofertę najkorzystniejszą powinna być uznana oferta 

Odwołującego;  

2.  art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 5 i 6 Pzp w zw. z art. 16 pkt 1 Pzp przez 

zaniechanie odrzucenia oferty Przystępującego, który:  

a)  nie wykazał, że cena złożonej przez niego oferty nie jest ceną rażąco zaniżoną;  

b)  złożył  wyjaśnienia  dotyczące  ceny  jednostkowej  dotyczącej  zbierania 

zanieczyszczeń  obarczone  błędami  oraz  nie  uzasadniające  ceny  podanej  

w ofercie; 

c)  nie  złożył  wyjaśnień  dotyczących  ceny  jednostkowej  zwalczania  skutków  zimy  

na chodnikach mimo żądania Zamawiającego oraz nie podał wszystkich informacji 

żądanych przez Zamawiającego;  

3.  art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp w zw. z art. 16 pkt 1 Pzp przez zaniechanie odrzucenia oferty 

Przystępującego, w której ceny jednostkowe dotyczące:  

a)  zwalczania skutków zimy na chodnikach;  

b)  zbierania  zanieczyszczeń  zostały  rażąco  zaniżone,  co  skutkowało  rażącym 

zaniżeniem  ceny  całej  oferty,  a  Wykonawca  nie  wyjaśnił  prawidłowo  wysokości 

ceny w tych pozycjach, mimo tego, że został do tego wezwany;  

4.  art.  239  ust.  1  i  2  Pzp  w  zw.  z  art.  16  pkt  1  Pzp  przez  zaniechanie  wyboru  oferty 

Odwołującego jako najkorzystniejszej.  

Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu: 

1.  unieważnienie  czynności  wyboru  najkorzystniejszej  oferty  złożonej  przez 

Przystępującego;  

2.  dokonanie  ponownej  oceny  ofert  oraz  odrzucenie  oferty  złożonej  przez 

Przystępującego  na  podstawie art.  226  ust.  1  pkt  8)  w  zw.  z  art.  224  ust.  5 i  6  Pzp  

w zw. z art. 16 pkt 1 Pzp 

3.  dokonanie ponownego wyboru oferty najkorzystniejszej. 

W  toku  posiedzenia  z  udziałem  Stron  Odwołujący  oświadczył,  że  wycofuje  zarzut  nr  2  

w zakresie lit. c. 

W uzasadnieniu podtrzymanej części zarzutów Odwołujący wskazał m.in.: 

W Rozdziale I SWZ „Informacje ogólne” w pkt 6 Zamawiający wskazał wymagania dotyczące 

sposobu obliczenia ceny oferty. Ustalił, że Wykonawca obliczy cenę oferty zgodnie z opisem 

zawartym  we  wzorze  druku  „formularz  cenowy  ofertowy”  (załącznik  nr  9  do  SWZ). 

Zamawiający wymagał, że ceny jednostkowe muszą obejmować wszystkie koszty związane  

z realizacją przedmiotu zamówienia. Wykonawca jest zobowiązany do wypełnienia i określenia 

wartości  we  wszystkich  pozycjach  występujących  w  formularzu  cenowym  ofertowym. 

Wszystkie ceny i wartości powinny być liczone z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku. 

Zamawiający podał też kwoty przeznaczone na wykonanie umowy:  

W roku 2024: - ulice gminne: 19 363,34 zł brutto - drogi wewnętrzne: 2 151,24 zł brutto, 

W roku 2025: - ulice gminne: 650 745,40 zł brutto - drogi wewnętrzne: 48 916,07 zł brutto.  

Zgodnie z § 5 ust. 7 wzoru umowy miesięczne wynagrodzenie wykonawcy zostanie ustalone 

na podstawie rzeczywistego obmiaru wykonanych prac oraz ceny jednostkowej.  

Na  obowiązek  prawidłowego  obliczenia  cen  jednostkowych  wskazują  również  pozostałe 

postanowienia  zawarte  w  §  5  wzoru  umowy.  Zamawiający  wskazał  w  ust.  2,  że  ceny 

jednostkowe  podane  w  formularzu  cenowym  ofertowym  nie  ulegną  zwiększeniu  w  okresie 

obowiązywania  umowy.  W  ust.  5  Zamawiający  zastrzegł  możliwość  zmian  w  ilościach 

jednostek  przedmiarowych  określonych  w  formularzu  cenowym  ofertowym  w  przypadku,  

gdy w trakcie realizowania umowy wystąpi konieczność wykonania większej ilości określonej 

zakresem  prac, kosztem  zmniejszenia ilości  innego zakresu  prac,  która w  takim  przypadku 

ulegnie odpowiedniemu zmniejszeniu.  

Zgodnie  z  treścią  wskazanych  postanowień  ceny  jednostkowe  podane  w  ofercie  powinny 

zawierać wszystkie koszty wykonawcy i nie mogą ulec zwiększeniu w czasie obowiązywania 

umowy. Postanowienie te nie dają żadnej podstawy do ewentualnego przerzucania kosztów 

pomiędzy poszczególnymi pozycjami. Wykonawca zobowiązany jest do skalkulowania ceny  

w konkretnej pozycji kosztowej formularza, przypisanej osobno do każdej z wyodrębnionych 

w tej pozycji usługi. Z uwagi na charakter rozliczania się z wykonawcą oznacza to, że każda  

z  zaoferowanych  cen  jednostkowych  musi  zapewnić  możliwość  prawidłowej  realizacji  tej 

pozycji jednostkowej. To z kolei oznacza brak możliwości przerzucania kosztów między tymi 

usługami dotyczącymi poszczególnych cen jednostkowych.  

Ponadto z powołanych postanowień SWZ i wzoru umowy wynika zatem, że z punktu widzenia 

prawidłowości  obliczenia  ceny  oferty  znaczenie  mają  zarówno  cena  całkowita  oferty,  

jak i poszczególne wartości prawidłowo obliczonych cen jednostkowych.  

Zamawiający  podał  kwotę,  którą  zamierza  przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia  -  

721 176,05 zł brutto.  

Oferty złożyło trzech wykonawców. 

Ceny jednostkowe ofert poszczególnych wykonawców różniły się od siebie, jednak sam ten 

fakt nie ma przesądzającego znaczenia. Doniosłość ma bowiem zakres poszczególnych prac, 

które miały zostać odrębnie wycenione, oraz ich udział w cenie całej oferty.  

Zimowe oczyszczanie ulic gminnych i dróg wewnętrznych na terenie Dzielnicy  

Mokotów - kompleks B  

Nr  

Nazwa (firma) i adres Wykonawcy  

Nazwa kryterium   Wartość PLN  

Odwołujący 

Cena 

Przystępujący  

Cena 

Testa T. Ś. 

Cena 

Zgodnie z pkt 2.1.3 OPZ stanowiącym załącznik nr 2 do umowy:  

Zwalczanie skutków zimy na chodnikach - polega na usunięciu gołoledzi, oblodzenia, śliskości 

pośniegowej, nadmiaru śniegu z chodników, schodów i dróg dla rowerów przez płużenie i/lub 

posypywanie  środkami  chemicznymi  lub  niechemicznymi  lub  ich  mieszanką  (w  przypadku 

chodników wyłącznie środkami niechemicznymi);  

Wycena w tym zakresie miała zostać wskazana w poz. 3 formularza cenowego (Załącznika  

Nr  9).  Przy  liczbie  jednostek  270.000  ceny  jednostkowe  brutto  i  ceny  pozycji  w  ofertach 

poszczególnych wykonawców to odpowiednio:  

1.  Odwołujący - 0,31 zł i 64.170 zł  

2.  Przystępujący - 0,20 zł i 41.400 zł  

3.  Testa - 0,15 zł i 31.050 zł  

Natomiast zgodnie z pkt 2.2.3 OPZ zbieranie zanieczyszczeń polega na zebraniu i usunięciu 

odpadów nieorganicznych (z wyłączeniem odpadów wymienionych w pkt 2.7) ze wszystkich 

elementów  drogi  w  granicach  pasa  drogowego  tj.  jezdni,  chodników,  terenów  zieleni,  dróg  

dla rowerów, miejsc postojowych, schodów. Wycena tej pozycji w pkt 6 formularza cenowego 

(Załącznika Nr 9) przy liczbie jednostek 330 ceny jednostkowe brutto i ceny pozycji w ofertach 

poszczególnych wykonawców to odpowiednio:  

1.  Odwołujący - 993 zł i 327.888 zł  

2.  Przystępujący - 160 zł i 52.800 zł  

3.  Testa - 165 zł i 54.450 zł  

Zamawiający  22  sierpnia  2024  r.  na  podstawie  art.  224  ust.  2  pkt  1  Pzp  wezwał 

Przystępującego  do  złożenia  wyjaśnień.  Zamawiający  żądał  złożenia  wyjaśnień  w  zakresie 

kalkulacji ceny oferty oraz dowodów, w szczególności w zakresie:  

•  zgodności  z  przepisami  dotyczącymi  kosztów  pracy,  których  wartość  przyjęta  do 

ustalenia  ceny  nie  może  być  niższa  od  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  albo 

minimalnej  stawki  godzinowej,  ustalonych  na  podstawie  przepisów  ustawy  z  10 

października 2002  r.  o minimalnym  wynagrodzeniu za pracę (Dz.  U.  z  2020 r.,  poz. 

2207)  lub  przepisów  odrębnych  właściwych  dla  spraw,  z  którymi  związane  jest 

realizowane zamówienie;  

•  zgodności  z  przepisami  z  zakresu  prawa  pracy  i  zabezpieczenia  społecznego, 

obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;  

Ponadto Zamawiający żądał:  

•  podania  stawki  roboczogodziny,  kosztów  pośrednich  oraz  narzutów  do  robocizny, 

materiałów i sprzętu, zysku,  

•  szczegółowej wyceny pozycji formularza cenowego dotyczących zwalczania skutków 

zimy na chodnikach i zbierania zanieczyszczeń. 

Zamawiający  odrzucił  też  ofertę  T.  Ś.  z  powodu  braku  złożenia  wyjaśnień  dotyczących 

samooczyszczenia.  

3  września  2024  r.  Przystępujący  złożył  wyjaśnienia.  Zamawiający  pozytywnie  ocenił 

otrzymane wyjaśnienia i uznał ofertę Przystępującego za najkorzystniejszą.  

Zaniżenie cen jednostkowych przez Przystępującego powoduje, że cena całej oferty powinna 

być uznana za rażąco niską. Spośród elementów kosztotwórczych uwzględnianych w cenie 

oferty  oraz  cenie  jednostkowej  pozycji  wyjaśnianych  przez  Zamawiającego  podstawowe 

znaczenie mają koszty zatrudnienia osób wykonujących umowę.  

Zamawiający oczekiwał wyjaśnień dwojakiego rodzaju:  

1.  wyjaśnień ceny całej oferty;  

2.  wyjaśnień  dwóch  cen  jednostkowych:  zwalczania  skutków  zimy  na  chodnikach  i 

zbierania zanieczyszczeń.  

Skoro  Przystępujący  stwierdził  w  wyjaśnieniach,  że  złożona  kalkulacja  w  formie  tabeli  ma 

zastosowanie do wszystkich pozycji formularza cenowego uznać należało, że niedokładności, 

błędy  i  zaniżenia  wynikające  z  tabel  złożonych  przez  Wykonawcę  powielają  się  również  

w pozostałych obliczeniach ceny jednostkowej i mają znaczenie dla ceny całej oferty.  

Przystępujący:  

1.  mimo żądania Zamawiającego nie złożył jakichkolwiek dowodów potwierdzających 

zgodność  zatrudnienia  osób  wykonujących  zamówienie  z  obowiązującymi 

przepisami  prawa  pracy  i  zabezpieczenia  społecznego.  Ogólne  oświadczenie 

wykonawcy w tym zakresie jest całkowicie niewystarczające, zwłaszcza w świetle 

eksponowanego w wyjaśnieniach doświadczenia w wykonywaniu podobnych prac. 

Skoro  Wykonawca  wskazał,  że  bazuje  na  stałym  personelu  zorganizowanym  

w  określone  zespoły,  a  te  utrwalone  gotowe  struktury  wykorzystywane  są  do 

realizacji zadań i usług, bez konieczności dodatkowych reorganizacji, a co za tym 

idzie  ewentualnych  kosztów  zmian  organizacyjnych,  to  przedstawienie 

Zamawiającemu (który kilkakrotnie wskazywał na żądania załączenia dowodów), 

przykładowych zanonimizowanych umów o pracę nie powinno stanowić żadnego 

problemu;  

2.  nie  wskazał  wysokości  kosztów  wynikających  z  prawa  pracy  i  zabezpieczenia 

społecznego.  Ogólne  wymienienie  ich  w  złożonych  wyjaśnieniach  oraz  podanie,  

że  zostały  one  uwzględnione  we  wskazanej  kwocie  wynagrodzenia  i  stawki 

godzinowej  jest  niewystarczające  w  świetle  żądania,  gołosłowne  wobec  braku 

dowodów  w  postaci  umów  o  pracę,  zgłoszenia  do  ZUS  itp.,  a  także  przerzuca  

na  Zamawiającego  obowiązek  ustalenia  zgodności  tych  kosztów  z  przepisami 

dotyczącymi  prawa  pracy  i  zabezpieczenia  społecznego,  podczas,  gdy 

okoliczności te powinien wykazać Wykonawca;  

3.  wskazał  na  doświadczenie,  które  może  przesądzać  o  szczególnie  korzystnych  

dla Wykonawcy warunkach wykonywania tego zamówienia. Doświadczenie to nie 

jest  cechą  wyjątkową,  wyróżniającą  Przystępującego  oraz  budującą  jego 

wyjątkową pozycję konkurencyjną;  

4.  nie złożył oddzielnej kalkulacji dotyczącej zwalczania skutków zimy na chodnikach, 

co powinno przynieść skutek w postaci odrzucenia oferty, gdyż wyjaśnienia w tym 

zakresie  

5.  nie zostały złożone w ogóle. Spełniona została zatem przesłanka odrzucenia oferty 

wskazana w art. 224 ust. 6 Pzp.  

Dowody  złożone  przez  Przystępującego  mają  znaczenie  dla  kwot  uwzględnionych  w  15% 

narzucie. Ich złożenie pozostaje zatem bez doniosłości prawnej dla obliczenia ceny oferty, dla 

której  podstawę  stanowią  koszty  osobowe,  których  wysokość  oraz  zgodność  z  przepisami 

dotyczącymi prawa pracy i zabezpieczenia społecznego nie została udowodniona. Ponadto 

Odwołujący  kwestionuje  poprawność  obliczenia  tych  kosztów  oraz  wskazuje,  że  sposób 

obliczenia  czynników  kosztotwórczych  przez  Przystępującego  jest  wadliwa.  Szczegółowa 

analiza  została  zawarta  w  tabeli  stanowiącej  załącznik  do  odwołania.  Poniżej  Odwołujący 

przedstawia jej najistotniejsze elementy.  

Przystępujący  przedstawiając  wyliczenia  dotyczące  usuwania  zanieczyszczeń  przewidział 

pracę 5 osób w terenie. Ponieważ powierzchnia do sprzątnięcia jednorazowo to ok. 605 500 

m

, każda z tych osób ma do sprzątnięcia powierzchnię ok. 121 100 m

 (Tabela nr 1 i nr 2) 

Uwzględnienie  parametrów  wynikających  z  wydolności  organizmu  ludzkiego  (liczba  kroków 

oraz średnia prędkość poruszania się człowieka) prowadzi do wniosku, że czas pracy jednej 

osoby  przeznaczony  na  sprzątnięcie  takiej  powierzchni  powinien  wynieść  17h.  Wskazanie  

w  wyliczeniach  Przystępującego,  że  czas  pracy  uwzględniony  w  cenie  oferty  wynosi  8h 

oznacza, że czas pracy jednej osoby został niedoszacowany o 9h (Tabela nr 2).

Prowadzi to do wniosku, że Przystępujący nie jest w stanie wykonać zamówienia przez liczbę 

osób wskazanych w ofercie. Zatrudnienie dwukrotnie większej liczby osób w ramach środków 

wskazanych  w  ofercie  nie  jest  możliwe  w  zgodzie  z  przepisami  dotyczącymi  prawa  pracy  i 

zabezpieczenia społecznego. Być może Wykonawca miał to na uwadze wskazując w części 

opisowej wyjaśnień, że podał stawkę godzinową brutto w kwocie 

25,57 zł brutto. Tymczasem

w  dacie  otwarcia  składania  ofert  (8  sierpnia  2024  r.)  minimalna  stawka  godzinowa  wynosi 

28,10 zł.  

Przystępujący  nie  wskazał,  czy  posługuje  się  wartościami  netto,  czy  brutto.  Poprawne 

obliczenia  powinny  dotyczyć  wartości  brutto.  Przedstawiamy  je  w  załączonej  tabeli  w  celu 

wykazania błędów popełnionych przy ich obliczaniu przez Wykonawcę, a także sprzeczność 

z art. 106a ustawy o VAT (Tabela nr 3).

Wartość  elementów  składowych  ceny  jednostkowej  wskazanych  w  tabeli  przez 

Przystępującego  to  łącznie  kwota  133,22  gr.  Prawidłowa  wartość  tych  kosztów  dla  ceny 

jednostkowej 160 zł brutto wynosi 148,15 zł.  

Przystępujący  błędnie  podaje  wyliczenie  kosztu  brutto  jednej  godziny  pracy.  Prawidłowe 

obliczenie tej wartości wskazuje, że wynosi ona nie 103,57 zł, ale 25,11 zł. Jest to wartość 

inna niż wskazana w części opisowej wyjaśnień oraz niższa niż minimalna stawka godzinowa 

brutto.

Powyższe  powoduje,  że  cena  oferty  Przystępującego  jest  obliczona  niepoprawnie  

i obarczona błędami. Układ danych i sposób ich prezentacji prowadzi do przekonania, że nie 

są  one  rezultatem  rzetelnego  obliczenia  ceny,  lecz  stanowią  jedynie  wynik  działania 

matematycznego  mającego  na  celu  „dopasowanie”  niezbędnych  wartości  do  przyjętej 

wysokości ceny jednostkowej.  

Błędy popełnione przez Przystępującego przy obliczeniu ceny oferty powodują, że w okresie 

od  9  grudnia  2024  r.  do  25  kwietnia  2025  r.  niedoszacowanie  ceny  tylko  tej  pozycji  strata  

na  wykonaniu  umowy  wyniesie  162  029,15  zł.  Wartość  ta  jest  wyliczona  w  oparciu  

o szacunkowe koszty wykonania zamówienia wyliczone przez Odwołującego.  

8  października  2024  r.  Zamawiający  w  odpowiedzi  na  odwołanie  zaprzeczył  twierdzeniom 

Odwołującego i wniósł o oddalenie odwołania. 

Po  przeprowadzeniu  rozprawy  Izba,  uwzględniając  dokumentację  przedmiotowego 

postępowania  o  udzielenie  zamówienia  publicznego,  w  tym  w  szczególności  

treść  SWZ,  jak  również  biorąc  pod  uwagę  oświadczenia  i  stanowiska  Stron  

i  Przystępującego  zawarte  w  odwołaniu,  odpowiedzi  na  odwołanie  i  piśmie 

procesowym, a także wyrażone ustnie na rozprawie i odnotowane w protokole, ustaliła 

i zważyła, co następuje.  

Izba  stwierdziła,  że  nie  została  wypełniona  żadna  z  przesłanek  ustawowych  skutkujących 

odrzuceniem odwołania, wynikających z art. 528 Pzp. 

Przystępując do rozpoznania odwołania, Izba ustaliła wystąpienie przesłanek z art. 505 ust. 1 

Pzp, tj. istnienie po stronie odwołującego interesu w uzyskaniu zamówienia oraz możliwości 

poniesienia przez niego szkody w wyniku kwestionowanych czynności zamawiającego. 

Izba dostrzegła fakt wycofania przez Odwołującego zarzutu nr 2c odwołania, ale ze względu 

na  brak  możliwości  jednoznacznego  wyodrębnienia  argumentacji  dotyczącej  tego  zarzutu 

zdecydowała  nie  dokonywać  częściowego  umorzenia  postępowania  w  ww.  zakresie,  

w  szczególności,  że  odwołanie  podlegało  oddaleniu.  Izba  pominęła  więc  te  elementy 

argumentacji  Odwołującego,  które  w  sposób  niewątpliwy  zawierały  się  w  wycofanej  części 

zarzutu nr 2. 

Izba przeprowadziła dowód z dokumentacji postępowania oraz wszystkie wnioskowane przez 

Strony  dowody,  które  dotyczyły  zarzutów  odwołania,  w  zakresie  w  jakim  podlegały 

rozpoznaniu. 

Mając na uwadze powyższe Izba merytorycznie rozpoznała zarzuty odwołania we wskazanej 

wyżej części, uznając, że nie zasługują one na uwzględnienie. 

Izba ustaliła, co następuje: 

Stan  faktyczny  nie  był  sporny  między  stronami  i  odpowiadał  chronologii  zdarzeń  

w  postępowaniu  przedstawionej  przez  Odwołującego  w  uzasadnieniu  odwołania.  Spór 

sprowadzał się do oceny wyjaśnień ceny oferty złożonych przez Przystępującego. 

22 sierpnia 2024 r. Zamawiający skierował do Przystępującego wezwanie do wyjaśnień ceny 

oferty. W zakresie istotnym dla rozpoznania odwołania Zamawiający wskazał: 

„Działając na  podstawie art.  224  ust.  2  pkt.  1 ustawy  (…)  Zamawiający  wzywa do  złożenia 

wyjaśnień w zakresie ceny oferty wraz z dowodami. 

W  trakcie  badania  i  oceny  oferty  Wykonawcy  Zamawiający  stwierdził,  że  zaoferowana  

przez  Wykonawcę  cena  jest  niższa  o  30,00  %  od  wartości  zamówienia.  Celem  ustalenia  

czy  zaoferowana  cena  nie  jest  ceną  rażąco  niską  Zamawiający  zwraca  się  o  złożenie 

wyjaśnień w zakresie kalkulacji ceny oferty oraz dowodów. 

Zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień dotyczących wyliczenia ceny, w szczególności 

w zakresie: 

−  zgodności  z  przepisami  dotyczącymi  kosztów  pracy,  których  wartość  przyjęta  

do  ustalenia  ceny  nie  może  być  niższa  od  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  

albo  minimalnej  stawki  godzinowej,  ustalonych  na  podstawie  przepisów  ustawy  

z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 

r., poz. 2207) lub przepisów odrębnych właściwych dla spraw, z którymi związane jest 

realizowane zamówienie; 

−  zgodności  z  przepisami  z  zakresu  prawa  pracy  i  zabezpieczenia  społecznego, 

obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie; 

Jednocześnie Zamawiający zwraca się o: 

•  podanie  stawki  roboczo-godziny,  kosztów  pośrednich  oraz  narzutów  do  robocizny, 

materiałów i sprzętu, zysku, 

•  szczegółową wycenę pozycji formularza cenowego dotyczących: 

o 

Zwalczania skutków zimy na chodnikach 

o 

Zbierania zanieczyszczeń 

Wykonawca  w  ramach  złożonych  wyjaśnień  zobowiązany  jest  do  udowodnienia  przyjętej 

wyceny przedmiotu zamówienia. Wykonawca w ramach swoich wyjaśnień powinien wykazać, 

że przyjęte założenia cenowe mają uzasadnienie w cenie złożonej oferty. 

Wykonawca  w  ramach  złożonych  wyjaśnień  wraz  z  dowodami  zobowiązany  jest  

do  udowodnienia  przyjętej  wyceny  przedmiotu  zamówienia.  Wykonawca  w  ramach  swoich 

wyjaśnień  powinien  wykazać,  że  przyjęte  założenia  cenowe  (koszty  pracy  zatrudnionych 

pracowników, materiałów itp.) mają uzasadnienie w cenie złożonej oferty”. 

3 września 2024 r. Przystępujący złożył wyjaśnienia ceny wraz z następującymi dowodami: 

1.  tabelaryczna kalkulacja dotycząca zwalczania skutków zimy na chodnikach, 

2.  faktura za worek 120l, 

3.  faktura za piasek, 

4.  wydruk strony internetowej dotyczącej sprzedaży łopat do śniegu, 

5.  faktura za czynsz, 

6.  tabelaryczne  zestawienia  kosztów  zbierania  zanieczyszczeń  na  drogach  objętych 

świadczeniem. 

W wyjaśnieniach Przystępujący wskazał m. in.: 

„Potwierdzamy,  że  oferta  złożona  w  przedmiotowym  postępowaniu  w  zakresie  będącym 

przedmiotem wezwania:  

jest zgodna z SWZ  

jest rzetelna  

uwzględnia całkowity zakres rzeczowy przedmiotu zamówienia  

umożliwia wykonanie przedmiotu zamówienia za zaoferowaną cenę  

zapewnia osiągnięcie zysku.  

Mając  na  względzie  treść  wezwania  Zamawiającego,  Wykonawca  przedstawia  wyjaśnienia 

rażąco  niskiej  ceny  w  zakresie  wymaganym  przez  Zamawiającego,  tj.  w  zakresie  kosztów 

zatrudnienia dotyczących realizacji przedmiotu zamówienia, które odnoszą się do wszystkich 

elementów jednostkowych w ramach ceny oferty oraz w zakresie szczegółowej wyceny pozycji 

formularza cenowego dotyczących:  

1.  Zwalczania skutków zimy na chodnikach,  

2.  Zbierania zanieczyszczeń.  

Na które to pozycje Zamawiający wskazał w wezwaniu.  

I.  Koszty zatrudnienia  

Wykonawca  oświadcza,  że  w  kalkulacji  ceny  oferty  uwzględnił  wszystkie  wymagania  

w zakresie zgodności z przepisami dotyczącymi kosztów pracy, a stosowne wartości przyjęte 

do  ustalenia  ceny  nie  są  niższe  od  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  przewidziane 

stosownymi  przepisami  rozporządzenia  ROZPORZĄDZENIE  RADY  MINISTRÓW  z  dnia  

14  września  2023  r.  w  sprawie  wysokości  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  oraz 

wysokości  minimalnej  stawki  godzinowej  w  2024  r.  oraz  obowiązki  w  zakresie  kosztów 

zabezpieczenia społecznego.  

Cena  przedmiotowej  oferty  została  wyliczona  z  uwzględnieniem  i  zachowaniem  zgodności  

z przepisami dotyczącymi kosztów pracy, których wartość jest wyższa od poziomu z br. oraz 

od prognoz na rok 2025 wynikających z projektu rozporządzenia Rady Ministrów. Jest również 

zgodna z przepisami z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia społecznego, obowiązującymi 

w miejscu realizacji zamówienia.  

Dla wyliczenia stawki jednej roboczogodziny, Wykonawca przyjął średnią liczbę roboczogodzin 

w miesiącu kalendarzowym na poziomie 168 h. Wynagrodzenie brutto danego pracownika jest 

więc dzielone przez 168 h, co pozwala na ustalenie stawki za jedną roboczogodzinę. Stawka 

ta  została  określona  na  poziomie  25,57  zł  brutto,  a  uwzględniając  dodatkowe  koszty 

Pracodawcy, związane z zatrudnieniem pracownika, do kalkulacji ceny oferty przyjęto kwotę 

całkowitą w wysokości 34,52 zł.  

Jednocześnie  potwierdzamy,  że  wszyscy  pracownicy,  którzy  będą  brać  udział  w  realizacji 

zamówienia, zatrudnieni są na podstawie umowy o pracę oraz, że są zgłoszeni do właściwej 

miejscowo jednostki ZUS, a Wykonawca regularnie odprowadza składki na ich ubezpieczenie 

zdrowotne  i  społeczne.  W  całkowitym  koszcie  oferty  uwzględniono  wszelkie  koszty 

Wykonawcy  jako  pracodawcy,  w  tym  również  koszty  pracodawcy  wynikające  z  ustawy  

o systemie ubezpieczeń społecznych.  

II.  Szczegółowa kalkulacja  

Mając  na  względzie  wcześniej  wspomnianą  treść  wezwania  Wykonawca  w  załączeniu  

do wyjaśnień przedstawia szczegółową kalkulację ceny oferty w Postępowaniu w zakresie:  

1.  Zwalczania skutków zimy na chodnikach,  

2.  Zbierania zanieczyszczeń.  

Szczegółowe wyliczenia zostały przedstawione w sposób tabelaryczny i stanowią załączniki 

do  niniejszych  wyjaśnień.  Dołączono  również  dowody  potwierdzające,  konkretne  ceny  

i rzetelność wyceny. Wskazać przy tym należy, że Zamawiający w treści wezwania oczekiwał 

przedstawienia również: kosztów pośrednich oraz narzutów do robocizny, materiałów i sprzętu, 

zysku  

Wykonawca w każdym przypadku kalkulacji ceny oferty uwzględnia koszty ogólne (pośrednie, 

koszty narzutu) związane z ogólną działalnością przedsiębiorstwa oraz kosztami, których nie 

da się wyszczególnić samodzielnie ze względu na ich zmienność lub marginalny charakter.  

Wśród istotnych czynników kształtujących poziom ceny oferty, które Wykonawca uwzględnił  

w  toku  sporządzanej  kalkulacji  znajdują  się  szeroko  pojęte  koszty  ogólne,  związane  

z  funkcjonowaniem  i  administracją przedsiębiorstwa,  na  które składają się w  szczególności 

następujące uśrednione koszty:  

1)  Koszty ubezpieczenia prowadzonej działalności;  

2)  Koszty ochrony obiektów i sprzętu;  

3)  Koszty administracji biura i pomieszczeń;  

4)  Koszty ofertowania;  

5)  Koszty obsługi prawnej;  

6)  Koszty mediów;  

7)  Koszty magazynowania materiałów;  

8)  koszty  prowadzenia  działań  związanych  z  obsługą  kontraktów  (biuro  projektu), 

związane również z prowadzeniem niniejszego projektu (nadzór i zarządzanie);  

9)  Koszty marketingu;  

10) Koszty urządzeń biurowych i materiałów eksploatacyjnych. 

Powyższe składowe zgodnie z polityką Wykonawcy wyliczane są jako średni koszt procentowy 

w  odniesieniu  do  wartości  jednostkowej  ceny  oferty,  ze  względu  na  fakt  realizacji  wielu 

przedsięwzięć  i  umów  jednocześnie.  Wartość  procentowa  w/w  kosztów  ustalana  jest  

na początku każdego roku kalendarzowego na podstawie statystyk i danych z poprzedniego 

roku, ciągły rozwój Wykonawcy pozwala na stwierdzenie, że koszty te w ujęciu procentowym 

są  zawyżane,  co  powoduje,  że  mogą  one  stanowić  realny  zysk  Wykonawcy.  Średnie 

przyjmowane do ofertowania koszty ogólne to w 2024 r. 12% wartości danej ceny jednostkowej 

przedmiotu  zamówienia,  we  wskazanej  wartości  procentowej  mieszczą  się  również  koszty 

narzutu  na  robociznę,  przy  czym  część  narzutów,  które  nie  są  związane  bezpośrednio  

z kosztami bezpośrednimi, takich jak woda, posiłki, ubrania zostały uwzględnione w kalkulacji 

Wykonawcy.  

Należy jednocześnie wskazać, że koszty administracyjne opisane w tej części są rozkładane 

pomiędzy  różne  projekty  i  umowy  realizowane  przez  Wykonawcę,  co  pozwala  na  ich 

optymalizację  i  racjonalne  amortyzowanie,  bez  nadmiernego  obciążania  jednego  tylko 

projektu.  

Mając  na  względzie  specyfikę  branży,  jak  również  daleko  posuniętą  ostrożność,  w  tym 

możliwość wystąpienia nieprzewidzianych zdarzeń oraz biorąc pod uwagę ryzyko biznesowe 

związane  z  prowadzoną  działalnością,  w  tym  możliwość  wystąpienia  nieprzewidzianych 

kosztów,  mimo  posiadanego  ubezpieczenia  od  prowadzonej  działalności  w  kosztach 

wykonania  przedmiotu  zamówienia  Wykonawca  zgodnie  z  polityką  wewnętrzną  w  każdym 

przypadku  zakłada  budżet  rezerwowy  na  pokrycie  nieprzewidzianych  kosztów,  koszty  

te  również  są  uwzględnione  w  kosztach  pośrednich  wskazanych  w  kalkulacji  na  poziomie  

3% wartości ceny jednostkowej.  

W  obu  przypadkach  przedstawiono  sposób  kalkulacji  oparty  na  wskazanej  już  wcześniej 

stawce  godzinowej,  kosztach  pośrednich  oraz  narzucie  na  poziomie  15%,  który  stanowi 

zabezpieczenie Wykonawcy w przypadku ewentualnego wystąpienia czynników, których nie 

można  było  przewidzieć  w  czasie  przygotowywania  oferty.  Wszystkie  pozostałe  pozycje 

formularza cenowego, zostały wyliczone na tej samej zasadzie i zawierają wszystkie czynniki 

cenotwórcze.  

Wyliczenia dołączone do niniejszych wyjaśnień wskazują bezsprzecznie, że zaproponowane 

przez Wykonawcę ceny, są jak najbardziej realne, zawierają tzw. zapas, w postaci narzutu, 

oraz gwarantują przyzwoity zarobek dla Wykonawcy.  

Jednocześnie  Wykonawca  wskazuje,  że  sposób  kalkulacji  oraz  przyjęte  założenia 

cenotwórcze pozwalają na osiągnięcie zysku w ramach każdej pozycji formularza cenowego, 

a  kalkulacja  ta  została  dokonana  w  analogiczny  sposób  dla  każdej  z  nich.  Wykonawca 

składając  wyjaśnienia  miał  na  względzie  treść  wezwania  Zamawiającego  i  konkretne 

wezwanie do wyjaśnienia określonych pozycji i kosztów robocizny.  

III.  Doświadczenie  

Wykonawca legitymuje się wieloletnim doświadczeniem w realizacji projektów obejmujących 

usługi, w tym o podobnym zakresie jak te objęte przedmiotem zamówienia w Postępowaniu,  

a  szczegółowo  opisanym  w  treści  SWZ,  warunkach  umowy,  OPZ  oraz  dokumentacji 

technicznej.  Przygotowanie  oferty  uwzgledniającej  wszelkie  wynikające  z  dokumentacji 

Postępowania elementy mające wpływ na cenę oferty, a jednocześnie stanowiące o istotnej 

przewadze  konkurencyjnej  (tj.  uwzględniającej  najniższe  możliwe  koszty,  ale  jednocześnie 

gwarantującej  Wykonawcy  osiągnięcie  zysku),  możliwe  było  w  związku  z  dotychczasowym 

doświadczeniem  Wykonawcy,  zdobytym  w  ramach  wielu  projektów,  w  tym  zrealizowanych  

w reżimie ustawy Pzp.  

Jednocześnie  Wykonawca  podkreśla,  że  ma  doświadczenie  w  realizacji  usług  na  rzecz 

Zamawiającego,  które  pozwala  mu  na  przyjęcie  pewnych  założeń  i  właściwą  kalkulację 

kosztów związanych z realizacją przedmiotu zamówienia, co dodatkowo pozwoliło w oparciu 

o zrealizowane dotąd usługi i ostateczne ich rozliczenie, z uwzględnieniem poziomu zysku, 

zaoferować  jeszcze  bardziej  korzystne  stawki  za  wykonanie  określonych  usług.  Znajomość 

specyfiki  działania  Zamawiającego,  jak  również  know-how  w  zakresie  realizacji  usług  

dla danego Zamawiającego z pewnością przekłada się na możliwość przyjęcia określonych 

założeń,  przede  wszystkim  w  zakresie  kosztów  jakie  musi  ponieść  Wykonawca  w  związku  

z realizacją przedmiotu zamówienia.  

Bogate  doświadczenie  Wykonawcy  zdobyte  w  toku  realizacji  innym  umów  o  podobnym 

zakresie,  w  tym  wskazanych  wyżej  o  zakresie  podobnym  do  przedmiotu  zamówienia, 

umożliwiły  Wykonawcy  sporządzenie  wyceny,  która  nie  tylko  obejmie  wszelkie  elementy 

opisane  przez  Zamawiającego  w  dokumentacji  postępowania,  ale  również  –  zaoferowanie 

konkurencyjnych  cen  jednostkowych,  które  jednocześnie  są  stawkami  rynkowymi  i  w  pełni 

realnymi w stosunku do przedmiotu zamówienia.  

Wykonawca  w  toku  realizacji  innych,  podobnych  przedsięwzięć  i  umów,  wypracował  także 

metodologię zarządzania procesem usług i delegacji zadań oraz nadzoru nad ich prawidłowym 

wykonywaniem.  

Zarządzenie  usługami  odbywa  się  w  ramach  ustalonej  struktury,  z  dominantą  struktury 

pionowej,  w  które  zarząd  przedsiębiorstwa  wykonawcy  jest  bezpośrednio  zaangażowany  

w  koordynację  wykonywanych  usług.  Wykonawca  bazuje  na  stałym  personelu 

zorganizowanym  w  określone  zespoły,  a te  utrwalone  gotowe struktury  wykorzystywane  są  

do  realizacji  zadań  i  usług,  bez  konieczności  dodatkowych reorganizacji,  a  co  za  tym  idzie 

ewentualnych kosztów zmian organizacyjnych.  

Dodatkowo  zespół  administrujący  realizacją  zadań  m.in.  dział  kadrowo-personalny,  dział 

księgowy, dział obsługi kontraktów i odpowiedzialny za kontakty handlowe jest koordynowany 

przez  osoby  zarządzające  spółką  Wykonawcy,  a  wszystkie  te  zespoły  ściśle  współpracują  

ze  sobą.  Koszty  związana  z  zarządzaniem  wykonywaniem  robót  i  usług  są  współdzielone  

i  rozkładają  się  pomiędzy  różnymi  zadaniami  i  umowami,  w  które  zaangażowani  są  

ww. interesariusze, a to przekłada się na obniżenie i optymalizację kosztów, które stanowią 

element kalkulacji ceny oferty w Postępowaniu.  

Koszty współdzielone są dla wszystkich zadań a szczegółowa kalkulacja w zakresie wartości 

kontraktu, o czym mowa powyżej. Każdy kierownik odpowiedzialny za powierzony zakres prac 

związany  z  realizacją  danego  przedmiotu  zamówienia  współpracuje  ze  stałym  zespołem 

doświadczonych  pracowników,  co  pozwala  na  optymalizację  czasu  pracy  i  wydajność 

odpowiednią do potrzeb należytego wykonania zadania.  

Wykonawca  oświadcza  także,  że  przy  sporządzaniu  kalkulacji  ceny  oferty  przedmiotowego 

Postępowania wziął pod uwagę stosowne przepisy prawa z zakresu ochrony środowiska, które 

mogłyby mieć potencjalny wpływ na jej wysokość. W oparciu o dotychczasowe doświadczenie, 

Wykonawca  uwzględnił  w  toku  kalkulacji  wszelkie,  niezbędne  przepisy  dotyczące  ochrony 

środowiska naturalnego oraz normy, zwłaszcza dotyczące zakresu usług. Ponieważ personel 

Wykonawcy także posiada wiedzę w przedmiotowym zakresie, Rafdar nie musi uwzględniać 

kosztu szkolenia w tym zakresie, a jedynie, w razie potrzeby, wiedza ta jest aktualizowana.  

Wskazać również należy, na kwestie poziomu cen w Postępowaniu. 

cena  oferty  wykonawcy  choć  odbiega  od  kwoty,  jaką  Zamawiający  zamierza  przeznaczyć  

na  sfinansowanie  podmiotowego  zadania,  nie  odbiega  znacząco  od  oferty  konkurencyjnej,  

a jako taka, powinna zostać uznana za cenę rynkową.  

Powszechnie znanym faktem, zwłaszcza na rynku zamówień publicznych jest, iż ceny ofert 

odbiegają in minus od szacunków i kwot Zamawiającego oraz ofert konkurencyjnych.  

Jak już wskazano powyżej, w toku oceny należy wziąć pod uwagę fakt, że na kalkulacje ceny 

oferty Wykonawcy wpływ mają czynniki obiektywne właściwe dla niego, związane z szeregiem 

okoliczności, które opisano w niniejszych wyjaśnieniach.  

Podkreślić należy, że sam fakt istnienia pewnych różnić w kwotach cen oferowanych przez 

wykonawców  oraz  kwotami,  jakie  Zamawiający  zamierza  przeznaczyć  na  sfinansowanie 

Zamówienia nie przesądza jeszcze o uznaniu danej ceny oferty za cenę rażąco niską (...)”. 

Biorąc  pod  uwagę  powyższe,  a  także  zakres  podniesionych  zarzutów  i  argumentację 

Odwołującego,  Izba  uznała,  że  Zamawiający  prawidłowo  ocenił  powyższe  wyjaśnienia 

Przystępującego. 

W  ocenie  Izby  nie  budzi  wątpliwości,  że  o  ile  wyjaśnienia  Przystępującego  nie  były  może 

idealne, to w przynajmniej podstawowym zakresie stanowiły kompletną odpowiedź na pytania 

Zamawiającego  zawarte  w  wezwaniu  z  22  sierpnia  2024  r.  Co  istotne  –  wezwania,  mimo,  

że dotyczyło konkretnie wskazanych elementów, miało dość ogólny charakter. Zamawiający 

zapytał o podstawowe założenia przyjęte do kalkulacji poszczególnych składników ceny, ale 

nie wymagał, by Przystępujący opisał je w najdrobniejszych detalach. 

W  zakresie  dowodowym  Przystępujący  również  wypełnił  swój  obowiązek  –  złożone  

dowody  były  wystarczające  dla  poparcia  argumentacji  zawartej  w  wyjaśnieniach.  W  ocenie 

Izby brak przy tym było obowiązku złożenia dowodów na potwierdzenie stawek związanych  

z  kosztami  pracy.  W  sposób  oczywisty  były  one  zgodnie  z  obowiązującymi  przepisami  

o  minimalnym  wynagrodzeniu  za  pracę,  a  trudno  oczekiwać,  by  wykonawca  przed 

ewentualnym  zawarciem  umowy  z  zamawiającym  już  zatrudnił  ludzi  na  poczet  przyszłej 

realizacji zamówienia. Dlatego Przystępujący nie miał obowiązku udowodnienia tych stawek 

konkretnymi  dokumentami,  jak  umowy  o  pracę  itp.  W  konsekwencji,  wobec  ogólnej  treści 

wezwania, wystarczające było przedstawienie kalkulacji stawek, z których wynikało, że zostały 

ona założone na poziomie zgodnym z obowiązującymi przepisami. 

Izba uznała wobec tego, że na etapie wyjaśnień złożonych Zamawiającemu, Przystępujący  

w pełni zrealizował ciążący na nim obowiązek wykazania, że jego oferta nie zawierała rażąco 

niskiej ceny. Co za tym idzie, na etapie postępowania odwoławczego Odwołujący musiał choć 

w podstawowym zakresie udowodnić podniesione zarzuty – dopiero wtedy mógłby podważyć 

złożone  przez  Przystępującego  wyjaśnienia.  Tymczasem  argumentacja  Odwołującego  nie 

została  w  poparta  żadnymi,  wiarygodnymi  dowodami.  Odwołujący  nie  podjął  choćby  próby 

udowodnienia, że zatrudnienie pięciu osób na potrzebę realizacji przedmiotu zamówienia nie 

będzie wystarczające, a twierdzenie to było jedną z podstaw zarzutów. 

Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w sentencji. 

O  kosztach  postępowania  odwoławczego  orzeczono  stosownie  do  wyniku  sprawy  

na podstawie art. 575 Pzp oraz w oparciu o przepisy rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów 

z  30  grudnia  2020  r.  w  sprawie  szczegółowych  rodzajów  kosztów  postępowania 

odwoławczego,  ich  rozliczania  oraz  wysokości  i  sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  

(Dz. U. z 2020 r. poz. 2437). 

Przewodniczący ……………………………………………..............