Sygn. akt: KIO 3496/24
WYROK
Warszawa, dnia 16.10.2024 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Rafał Malinowski
Protokolant:
Mikołaj Kraska
po rozpoznaniu na posiedzeniu
z udziałem stron odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej
Izby Odwoławczej dnia 24 września 2024 r. przez wykonawcę PKS Kielce Sp. z o.o. z siedzibą
w Korczynie,
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego Gminę Magnuszew
przy udziale uczestnika po stronie Zamawiającego:
A. Prefabet Group
Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie
orzeka:
Oddala odwołanie.
Kosztami postępowania odwoławczego obciąża odwołującego i zalicza w poczet
kosztów postępowania kwotę 7 500 zł 00 gr (słownie: siedem tysięcy pięćset złotych,
zero groszy) uiszczoną przez odwołującego tytułem wpisu od odwołania.
Na orzeczenie -
w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za
pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie -
Sądu Zamówień Publicznych.
Przewodniczący: ……….....................
Sygn. akt: KIO 3496/24
Uzasadnienie
Gmina Magnuszew, dalej jako: „Zamawiający”, prowadzi postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego w oparciu o przepisy ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 1320), dalej jako: „ustawa PZP”, którego
przedmiotem jest d
owóz dzieci i uczniów do szkół w gminie Magnuszew w roku szkolnym
2024/2025 wraz z zapewnieniem opieki w czasie przewozu.
Wartość zamówienia jest niższa niż kwoty progów unijnych, o których mowa w przepisach
wydanych na podstawie art. 3 ust. 3 ustawy PZP.
Ogłoszenie o zamówieniu opublikowano w Biuletynie Zamówień Publicznych z dnia 14
sierpnia 2024 r., pod numerem 2024/BZP 00459156.
W dniu 24 września 2024 r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęło odwołanie
wykonawcy PKS Kielce Sp. z o.o., dalej jako: „Odwołujący”, wobec czynności i zaniechań
Zamawiającego w postępowaniu.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
1. art. 239 w zw. z art. 226 ust.1 pkt.8 ustawy PZP
poprzez wybór oferty Prefabet Group
Sp. z o.o. w sytuacji kiedy oferta tego Wykonawcy zawiera rażąco niską cenę i powinna
zostać odrzucona,
2. art. 116 ust.2 ustawy PZP albowiem Wykonawca Prefabet Group Sp. z o.o. posiada
sprzeczne interesy
– poprzez zaangażowanie swoich zasobów technicznych w inne
przedsięwzięcia gospodarcze , tj. kontrakt w Gminie Pionki co może mieć negatywny
wpływ na realizację zamówienia – Wykonawca cztery z sześciu zaoferowanych
pojazdów przeznaczył do realizacji kontraktu w gminie Pionki a tym samym nie może
realizować kontraktu w Gminie Magnuszew.
Wobec postawionych zarzutów Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania oraz nakazanie
Zamawiającemu uchylenia czynności polegającej na wyborze oferty Prefabet Group Sp. z o.o.,
odrzucenie oferty tego wykonawcy oraz ponownego przeprowadzenia czynności badania i
oceny ofert.
Stanowisko Odwołującego:
Argumentując zarzut nr 1 Odwołujący wskazywał przede wszystkim, że wyjaśnienia
Wykonawcy są zdawkowe, niepełne i odnoszą się wyłącznie do kosztów pracy , ZUS i paliwa
(przy czym te koszty są i tak zaniżone).
Zdaniem Odwołującego, mając na uwadze, iż Przystępujący zaoferował wykonanie usługi za
kwotę 269.975,30 zł plus 49 % dopłaty z Urzędu Marszałkowskiego, tj. łącznie za kwotę
zł nie można uznać, iż oferuje on cenę rynkową pozwalającą wykonać poprawnie
zamówienie. Dla wykazania zasadności ww. tezy Odwołujący przedstawił kalkulację cenową
przedmiotowego zadania na łączną kwotę 656.727,76 zł.
Odwołujący przytoczył również poglądy orzecznictwa, zgodnie z którymi wyjaśnienia ceny
powinny być szczegółowe i zawierać dowody, co jego zdaniem przesądza o zasadności
postawionego zarzutu.
W zakresie zarzutu nr 2 Odwołujący wskazywał, że Przystępujący zaangażował w innym
postępowaniu cztery z sześciu pojazdów specjalistycznych zaoferowanych dla Gminy
Magnuszew i tym samym te zaoferowane
pojazdy będą uczestniczyć w wykonywaniu usług
dla Gminy Pionki. W Gminie Pionki jak i w
Gminie Magnuszew są te same godziny dowozu
dzieci a pomiędzy tymi Gminami jest 38,4 km odległości. Nie ma zatem możliwości aby tymi
samymi samochodami Wykonawca obsłużył obu Zamawiających.
Odwołujący przytoczył również tezy z orzecznictwa.
Dokładna treść odwołania znajduje się w aktach niniejszej sprawy odwoławczej.
Stanowisko Zamawiającego:
W odpowiedzi na odwołanie z dnia 10 października 2024 r. Zamawiający wniósł o oddalenie
odwołania w całości oraz przedstawił stosowną argumentację. Przede wszystkim zwrócił
uwagę, że Zamawiający uznał wyjaśnienia Przystępującego za wystarczające w kontekście
skierowanego wezwania i treści art. 224 ustawy PZP. Dodał, że wykonawca wskazał w
wyjaśnieniach, iż cena wskazana w ofercie ma charakter rynkowy i pozwala na uzyskanie
zysku z
realizacji zamówienia, określił ponadto również na charakter posiadanej bazy
autobusowej, charakter trasy, sposób wykonywania zamówienia oraz prognozowany zysk.
Zamawiający przedstawił również tezy z orzecznictwa dla poparcia swoich twierdzeń.
W zakresie zarzutu nr 2 Zamawiający wskazał, że wykaz pojazdów wykonawcy nie budził
wątpliwości Zamawiającego. Zwrócił również uwagę, że Odwołujący nie wykazał negatywnego
wpływu zaangażowania potencjału technicznego wykonawcy w realizację niniejszego
zamówienia, co powinno prowadzić do oddalenia odwołania.
Dokładna treść odpowiedzi na odwołanie znajduje się w aktach niniejszej sprawy odwoławczej.
Inne stanowiska procesowe:
Pismem z dnia 14 października 2024 r. stanowisko w sprawie zajął wykonawca Prefabet Group
Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, dalej jako: „Przystępujący”, wnosząc o oddalenie
odwołania.
Dokładna treść stanowiska Przystępującego znajduje się w aktach niniejszej sprawy
odwoławczej.
Po przeprowadzeniu posiedzenia i rozprawy z udziałem stron i uczestników
postępowania, na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego,
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje:
Izba stwierdziła istnienie materialnoprawnych przesłanek do wniesienia odwołania, o których
mowa w art. 505 ust. 1 ustawy PZP. Izba nie stwierdziła przesłanek do odrzucenia odwołania.
Izba postanowiła dopuścić do udziału w postępowaniu odwoławczym po stronie
Zamawiającego wykonawcę Prefabet Group Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie. Wszystkie
wymogi formalne
związane ze zgłoszonym przystąpieniem zostały spełnione, a zatem
należało uznać je za skuteczne.
Izba dokonała ustaleń faktycznych w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy,
tj. w szczególności dokumentację przedmiotowego postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego
oraz dokumenty załączane przez strony i uczestnika do pism procesowych.
Uzasadnienie prawne:
Izba stwierdziła, że okoliczności faktyczne dotyczące przebiegu postępowania w zakresie
mającym znaczenie dla podniesionych zarzutów nie były pomiędzy stronami sporne.
Ww.
okoliczności faktyczne przedstawione przez strony znajdują ponadto potwierdzenie
w d
okumentacji Postępowania. Mając na uwadze powyższe, skład orzekający Izby nie będzie
w tym miejscu powtarzać okoliczności faktycznych dotyczących przebiegu postępowania,
które nie były pomiędzy stronami sporne.
Dla potrzeb niniejszego uzasadnienia należy jedynie wskazać, iż w przedmiotowym
postępowaniu w dniu 26.08.2024 r. Zamawiający wezwał Przystępującego do złożenia
wyjaśnień ceny. W treści wezwania Zamawiający m. in. wskazał, że żąda od wykonawcy
wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny/kosztu/istotnych części
składowych zaoferowanej ceny lub kosztu. Wskazał również, że przedłożone wyjaśnienia
powinny dotyczyć w szczególności elementów, o których mowa w art. 224 ust. 3 pkt 4 i 6
ustawy PZP.
Pismem z dnia 27 sierpnia 2024 r. Przystępujący złożył stosowne wyjaśnienia, do których
załączył szczegółową kalkulację.
Dokładna treść wezwania oraz wyjaśnień znajduje się w aktach niniejszej sprawy
odwoławczej.
Izba po przeanalizowaniu odwołania doszła do wniosku, że nie zasługuje ono na
uwzględnienie.
Zarzut nr 1:
W pierwszej kolejności należy wskazać, że zgodnie z art. 555 ustawy PZP Izba nie może
orzekać co do zarzutów, które nie były zawarte w odwołaniu. Mając na uwadze treść
powyższego przepisu Izba uznała, że znakomita większość argumentacji powoływanej przez
Odwołującego na rozprawie dla poparcia zarzutu nr 1 stanowiła rozszerzenie zarzutów
odwołania. W treści środka ochrony prawnej Odwołujący nawet nie wspomniał na temat
okoliczności, które poruszał w trakcie wypowiedzi ustnej na rozprawie, jak choćby kwestii
dotyczącej ilości miejsc w poszczególnych autobusach i wymagań OPZ w tym zakresie czy
też zagadnienia ilości przywozów i odwozów dzieci w ramach poszczególnych kursów na
określonych trasach, co miałoby świadczyć o brakującej liczbie kierowców oraz konieczności
zapewnienia dodatkowych autobusów, a co za tym idzie – nierzetelności wyjaśnień ceny
Przystępującego. Argumenty te nie znalazły się w treści odwołania, a zatem nie mogą stanowić
przedmi
otu rozstrzygnięcia Izby.
Konieczność poruszania się przy wydawaniu rozstrzygnięcia jedynie w ramach argumentacji
powoływanej w treści odwołania podkreślił Sąd Zamówień Publicznych w wyroku z dnia 26
lutego 2024 r., sygn. akt: XXIII Zs 118/23. W wyroku Sąd stwierdził m. in., że stosownie do
postanowień art. 555 ustawy PZP Izba nie może orzekać co do zarzutów, które nie były
zawarte w odwołaniu, zaś zakaz ten ma charakter bezwzględny.
W związku z powyższym argumentację wykraczającą poza zarzuty Izba pominęła i oparła się
jedynie na treści odwołania i twierdzeniach, jakie w odwołaniu się znalazły, a te były wyjątkowo
ubogie i lakoniczne.
W zasadzie treść odwołania można streścić do następujących twierdzeń:
wyjaśnienia Wykonawcy są niepełne, zdawkowe i w żaden sposób nie odzwierciedlają
rzeczywistych pozycji kosztowych przy wykonywaniu przedmiotowego zamówienia
(czego żądał Zamawiający),
wyjaśnienia Wykonawcy są zdawkowe, niepełne i odnoszą się wyłącznie do kosztów
pracy , ZUS i paliwa ( przy czym te koszty są i tak zaniżone),
kalkulacja Przystępującego jest nieprawidłowa, gdyż Odwołujący dokonał własnej
kalkulacji, która znacznie przewyższa kwoty podawane przez Przystępującego.
Odnosząc się do powyższych argumentów należy wskazać, w opozycji do stanowiska
wyrażanego przez Odwołującego w trakcie wypowiedzi na rozprawie, że chociaż zgodnie z
art. 537 pkt 1 ustawy PZP
ciężar dowodu, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, spoczywa
na
wykonawcy, który ją złożył, jeżeli jest stroną albo uczestnikiem postępowania
odwoławczego, to nie zwalnia to Odwołującego, który podnosi okoliczności rażąco niskiej
ceny, od obowiązku wykazania i udowodnienia okoliczności, które czyni podstawą
podnoszonego zarzutu. Przepis art. 537 pkt 1 ustawy PZP
nie może być rozumiany w ten
sposób, że Odwołujący może poprzestać na samych twierdzeniach i przerzucić na uczestnika
postępowania ciężar dowodowy (tak: wyrok KIO z dnia 25 października 2023 r., KIO 2979/23).
Na tożsamym stanowisku stanął Sąd Zamówień Publicznych w wyroku z dnia 14 czerwca 2022
r., sygn. akt: XXIII Zs 68/22, w którym wskazał, że: „Zdaniem SO nie jest bowiem tak, jak
zadaje się twierdzić skarżący, iż ciężar dowodu w opisywanej kwestii zawsze i w całości
obciąża wykonawcę do którego skierowane było żądanie w trybie art. 224 ust. 1 Pzp. Jest
jasne, że taki ciężar spoczywa na nim, ale wobec zamawiającego (art. 224 ust. 5 Pzp). Jeśli
natomiast chodzi o powoływany w skardze art. 537 pkt 1 Pzp to należy go interpretować w
połączeniu z pozostałymi przepisami dotyczącymi odwołania do KIO (art. 506 i n. Pzp).
Obowiązkiem odwołującego jest wykazanie, że działania zamawiającego były niezgodne z
prawem. W przypadku zarzutu (...) także obowiązkiem odwołującego jest wskazanie na czym
konkretnie polegały domniemane błędy zamawiającego przy dokonywaniu przez niego oceny
wyjaśnień danego wykonawcy co do (...). Nie jest wystarczające ani w postępowaniu przed
KIO, ani w postępowaniu skargowym przed SO samo podniesienie zarzutu (...), ale konieczne
jest wykazanie, że zamawiający błędnie ocenił wyjaśnienia złożone w wyniku procedury z art.
224 ust. 1 Pzp.
”
W związku z powyższym Odwołujący w treści odwołania powinien przedstawić szczegółowe
argumenty i dowody uzasadniające twierdzenie, że Zamawiający błędnie ocenił złożone przez
wykonawcę wyjaśnienia. Zdaniem Izby Odwołujący zaniechał powyższemu obowiązkowi, a
więc zasadnym jest oddalenie odwołania.
Nie wystarczy bowiem wskazanie, że wyjaśnienia są zdawkowe i niepełne. W takim
przypadku, w razie uwzględnienia odwołania, to de facto Izba musiałaby przedstawić za
Odwołującego argumentację, która uzasadnia ww. twierdzenie, co jest oczywiście sytuacją
nie
dopuszczalną w świetle treści art. 534 ust. 1 ustawy PZP, zgodnie z którym to strony i
uczestnicy postępowania odwoławczego są obowiązani wskazywać dowody dla stwierdzenia
faktów, z których wywodzą skutki prawne.
W odniesieniu do drugiego z argumentów, tj. kalkulacji przedstawionej przez Odwołującego
należy wskazać, że nie można uznać, iż kalkulacja ta jest jedyną miarodajną kalkulacją, która
przedstawia ceny, za które można zrealizować przedmiotowe zamówienie. Tego typu
argument
nie może automatycznie przesądzać o tym, że stawki na które wskazuje Odwołujący
są prawidłowe, a stawki wskazywane przez Przystępującego błędne. Zdaniem Izby kalkulacja
przedstawiona przez Odwołującego świadczy jedynie o tym, że Odwołujący kalkuluje cenę w
określony sposób, co nie przesądza o wadliwości kalkulacji Przystępującego. W tym zakresie
zasadnym byłoby raczej odwoływanie się do dowodów obiektywnych, np. ofert
podwykonawczych czy też innych ukazujących ceny rynkowe, a nie subiektywną kalkulację
Odwołującego.
Podkreślić należy, że stanowisko orzecznictwa w podobnych stanach faktycznych jest z reguły
jednolite.
Okolicznością notoryjną, a więc niewymagającą żadnego dowodu jest fakt, że na
cenę oferty ma wpływ cały szereg okoliczności i czynników indywidualnie dotyczących
każdego przedsiębiorcy. Różne podmioty, o odmiennej historii na rynku, różnej wiarygodności
fi
nansowej, różnych relacjach handlowych, właściwym dla siebie potencjale technicznym i
zawodowym oraz własnym know-how, są w stanie zaoferować różne ceny ofertowe, co nie
świadczy jednak o rażąco niskiej cenie jednego z tych wykonawców oraz o cenie rynkowej
drugiego z nich (tak m. in: wyrok KIO z dnia 13 kwietnia 2022 r., KIO 823/22).
Trzeba zatem uznać, że założenia Odwołującego co do jego własnych założeń kalkulacyjnych
nie mogą zostać uznane za jedyne wzorcowe założenia. Każdy z wykonawców kalkuluje cenę
oferty w oparciu o swoje, indywidualne założenia, które mogą się różnić w zależności od
okoliczności.
Tytułem podsumowania należy wskazać, iż Izba przeanalizowała wyjaśnienia ceny
Przystępującego i uznała, że stanowią one adekwatną odpowiedź na wezwanie
Zamawiającego. Odwołujący nie wykazał zasadności swoich twierdzeń, a co za tym idzie
należy uznać, że czynność Zamawiającego polegająca na pozytywnej ocenie złożonych
wyjaśnień była prawidłowa.
Zarzut nr 2:
Zgodnie z art. 116 ust. 2 ustawy PZP o
ceniając zdolność techniczną lub zawodową,
zamawiający może, na każdym etapie postępowania, uznać, że wykonawca nie posiada
wymaganych zdolności, jeżeli posiadanie przez wykonawcę sprzecznych interesów, w
szczególności zaangażowanie zasobów technicznych lub zawodowych wykonawcy w inne
przedsięwzięcia gospodarcze wykonawcy może mieć negatywny wpływ na realizację
zamówienia.
Dla uwzględnienia zarzutu naruszenia ww. przepisu niezbędnym jest więc wykazanie przez
wykonawcę nie tylko zaangażowania zasobów technicznych wykonawcy w inne
przedsięwzięcia, ale również potencjalnego negatywnego wpływu takiego zaangażowania na
realizację zamówienia, którego dotyczy niniejsze postępowanie odwoławcze.
Zdaniem Izby Odwołujący nie wykazał drugiej z ww. okoliczności. Odwołujący zdawał się stać
na stanowisku, że samo zaangażowanie sprzętu Przystępującego w dowóz dzieci na terenie
gminy Pionki przesądza automatycznie o negatywnym wpływie na możliwość realizacji
niniejszego zamówienia. Podkreślić jednak należy, że ocena taka powinna być dokonywana
przez pryzmat okoliczności danego stanu faktycznego oraz argumentacji odwołania, która w
zasadzie w tym zakresie nie istnieje. W szczególności Odwołujący nie wykazał by
przykładowo: w przypadku przetargów, w których Przystępujący wskazał ten sam potencjał
sprzętowy, warunki umowy wymagały wyłączności tego potencjału na potrzeby tylko jednego
Zamawiającego. Odwołujący nie wykazał też, że wyłączona jest możliwość jakichkolwiek
zmian w tym zakresie na etapie realizacji umów. Co więcej, nie zostało wykazane, że realizacja
każdej z umów przez Przystępującego będzie równolegle w takim samym stopniu angażować
zasoby wykonawcy, co dodatkowo pod
daje w wątpliwość zasadność zarzutów odwołania.
Ponadto Odwołujący nie uprawdopodobnił nawet, że nie jest możliwe takie zorganizowanie
pracy przez wykonawcę, aby obsłużyć realizację więcej niż jednej umowy. Próba wykazania
takich właśnie okoliczności powinna znaleźć się w odwołaniu. Ciężar dowodu w tym zakresie
obciążą Odwołującego, a konsekwencją niewykazania swoich twierdzeń jest oddalenie
odwołania.
W związku z powyższym, orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do wyniku sprawy na
podstawie art. 557 w zw. z art. 575 ustawy PZP oraz w oparciu o przepisy rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów
p
ostępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437).
Przewodniczący:
………………………