Sygn. akt: KIO 3419/24
WYROK
Warszawa, dnia 11
października 2024 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:
Przewodnicząca: Joanna Stankiewicz-Baraniak
Protokolant:
Adam Skowroński
po rozpoznaniu na rozprawie odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
w dniu 18
września 2024 r. przez wykonawcę M. K. prowadzącego działalność gospodarczą
pod firmą Przedsiębiorstwo Remontowo – Budowlane „K.” z siedzibą w Krotoszynie, przy ul.
Karbowiaka 23 (63-700 Krotoszyn)
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego
Miasto i Gmin
ę Krotoszyn, ul. Kołłątaja 7 (63-700 Krotoszyn)
przy udziale uczestnika po stronie
zamawiającego H. K. prowadzącego działalność
gospodarczą pod firmą H. K. WIL BUD z siedzibą w Kobylinie przy ul. Mickiewicza 8 (63-740
Kobylin)
orzeka:
Oddala odwołanie.
Kosztami postępowania obciąża wykonawcę M. K. prowadzącego działalność
gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Remontowo – Budowlane „K.” z siedzibą w
Krotoszynie i:
2.1 zalicza na
poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł 00 gr
(słownie: dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę M. K.
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Remontowo –
Budowlane „K.” z siedzibą w Krotoszynie tytułem wpisu od odwołania, kwotę 3 075 zł
00 gr (słownie: trzy tysiące siedemdziesiąt pięć złotych zero groszy) poniesioną przez
ww.
wykonawcę tytułem wynagrodzenia pełnomocnika, kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie:
trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) poniesioną przez zamawiającego tytułem
wynagrodzenia pełnomocnika oraz kwotę 848 zł 00 gr (słownie: osiemset czterdzieści
osiem złotych zero groszy), poniesioną przez zamawiającego tytułem dojazdu na
posiedzenie i rozprawę;
2.2. zasądza od wykonawcy M. K. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą
Przedsiębiorstwo Remontowo – Budowlane „K.” z siedzibą w Krotoszynie na rzecz
zamawiającego kwotę 4 448 zł 00 gr (słownie: cztery tysiące czterysta czterdzieści
osiem złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego
poniesione przez z
amawiającego tytułem wynagrodzenia pełnomocnika oraz kosztów
dojazdu na
posiedzenie i rozprawę.
Na orzeczenie
– w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za
pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie –
Sądu Zamówień Publicznych.
Przewodnicząca: …………………………….
Sygn. akt: KIO 3419/24
U z a s a d n i e n i e
Miasto i Gmina Krotoszyn (zwane dalej:
„zamawiającym”), prowadzi postępowanie o
udzielenie zamówienia publicznego w trybie podstawowym bez przeprowadzenia negocjacji,
pn.
„Remont części budynku gminnego położonego w Krotoszynie przy ul. Młyńskiej 2d” -
(zwane dalej: „postępowaniem”).
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Biuletynie Zamówień Publicznych
pod nr 2024/BZP 00390914/01 z dnia 01 lipca 2024 r.
Wartość zamówienia nie przekracza progów unijnych określonych w przepisach
wydanych na podstawie art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień
publicznych (Dz.U. z 2023 r. poz. 1605 z późn. zm.), (dalej zwanej: „ ustawa Pzp”).
W dniu
18 września 2024 r. wykonawca M. K. prowadzący działalność gospodarczą
pod firmą Przedsiębiorstwo Remontowo – Budowlane „K.” z siedzibą w Krotoszynie (zwany
dalej: „odwołującym”) wniósł odwołanie wobec niezgodnych z przepisami ustawy Pzp
czynności oraz zaniechań zamawiającego polegających na:
1) niezgodnej z przepisami ustawy Pzp
czynności, podjętej w postępowaniu przez
z
amawiającego, polegającej na wyborze jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez: WIL
BUD H. K., ul. Mickiewicza 8, 63-740 Kobylin (dalej zwany
: „WIL BUD”);
2) zaniechania przez z
amawiającego podjęcia czynności w postępowaniu, do której był
zobowiązany przepisami ustawy Pzp., w postaci odrzucenia oferty wykonawcy, o której
mowa w pkt 1) z uwagi na treść art. 226 ust.1 pkt 10 ustawy Pzp.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie następujących przepisów:
1. art. 223 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp
polegające na uznaniu za oczywistą omyłkę
rachunkową oraz poprawienie przez zamawiającego ceny oferty, o której mowa w pkt
, będącej w istocie błędem w obliczeniu ceny oferty, polegającym na przyjęciu
przez
wykonawcę WIL BUD błędnej, tj. niezgodnej z obowiązującymi przepisami
prawa stawki VAT,
2. art. 226 ust. 1 pkt 10 ustawy Pzp
polegające na zaniechaniu przez zamawiającego
odrzucenia oferty WIL BUD
, mimo iż zawierała ona błąd w obliczeniu ceny.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie zamawiającemu
unieważnienie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty, odrzucenie oferty WIL BUD i
powtórzenia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty.
Ponadto odwołujący wniósł o przeprowadzenie w toku postępowania odwoławczego
dowodów z dokumentów wskazanych w treści odwołania i zasądzenie od zamawiającego
kosztów postępowania odwoławczego, zgodnie z treścią art. 575 ustawy Pzp.
Odwołujący wyjaśnił, że jako uczestnik postępowania posiada interes prawny i
faktyczny do
wniesienia niniejszego odwołania, polegający na żądaniu unieważnieniu
czynności zamawiającego dotyczących wyboru jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez
WIL BUD oraz powtórzenia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty, gdyż oferta
o
dwołującego jest drugą pod względem ilości punktów najlepiej ocenioną ofertą w spornym
postępowaniu, została sporządzona, w tym skalkulowana prawidłowo, zgodnie z
obowiązującymi przepisami prawa, a odwołujący spełnia wszystkie warunki postawione
przez z
amawiającego. Jednocześnie w wyniku naruszenia przez zamawiającego
powołanych przepisów ustawy Pzp odwołujący może ponieść szkodę w postaci utraty
spodziewanego przychodu
, gdyż miejscowość wykonania przedmiotu umowy to miejscowość
stanowiąca siedzibę odwołującego.
Odwołujący dla uzasadnienia swojego stanowiska wskazał, iż jak wynika z treści
oferty wykonawcy WIL BUD,
popełnił on w swej ofercie błąd w obliczeniu ceny. Według SWZ
sporządzonego przez zamawiającego, cena oferty miała mieć charakter kosztorysowy, a
podstawą do jej obliczenia były kosztorysy, w tym kosztorys dla branży budowlanej.
WIL BUD
wskazał w tym kosztorysie, że zastosował 22% stawkę podatku VAT (podczas gdy
w kosztorysach dla
branży: elektrycznej i sanitarnej – 23% podatku VAT), przy czym
odwołujący zwrócił uwagę na to, że zamawiający nie określił wysokości stawki podatku VAT
jaki mieli zastosować wykonawcy. Tymczasem podstawową stawką podatku VAT, w tym dla
robót budowlanych (poza wyjątkami określonymi w ustawie o podatku VAT, które nie
wystąpiły w przedmiotowej sprawie) jest 23%.
Odwołujący zaznaczył, iż zamawiający błąd popełniony przez wykonawcę WIL BUD
w złożonej ofercie uznał za oczywistą omyłkę rachunkową, którą poprawił – za zgodą
wykonawcy
– korygując tym samym cenę oferty złożonej przez w/w wykonawcę, po czym
wybrał tą ofertę jako najkorzystniejszą.
Taka decyzja
zamawiającego, zdaniem odwołującego, jest niezgodna z
obowiązującymi przepisami prawa, a w szczególności: art. 223 ust. 2 pkt 2 oraz art. 226 ust.
1 pkt 10 ustawy Pzp.
Odwołujący podnosił, że zbadanie czy wykonawcy przyjęli prawidłowe
stawki podatku VAT jest
jednym z obowiązków zamawiającego wynikających z ustawowej
zasady równego traktowania wykonawców. Stawki podatku VAT we wszystkich ofertach
powinny być prawidłowe i jednakowe, po to by oferty były w pełni porównywalne. Odwołujący
wskazał, iż przepisy ustawy Pzp nie zawierają legalnej definicji błędu w obliczeniu ceny,
dlatego tak ważne są tu poglądy doktryny i orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej.
Zgodnie z nimi za
„błąd w obliczeniu ceny lub kosztu” należy uznać błąd wynikający z
nieprawidłowego ustalenia stanu faktycznego (np. przyjęcie błędnej stawki podatku VAT), a
nie z wadliwe wykonanych działań rachunkowych (matematycznych). Według odwołującego
WIL BUD
nie wykonał wadliwie działań, obliczeń matematycznych w treści oferty, ale
wykonawca
ten zwyczajnie błędnie przyjął nieprawidłową stawkę podatku VAT (22% zamiast
obowiązujących 23% dla branży budowlanej jako stawka podstawowa).
Odwołujący dodatkowo podkreślił, iż w postępowaniu zamawiający cenę określił jako
cenę kosztorysową, a więc prawidłowe sporządzenie kosztorysów jest kluczowe dla
prawidłowej wyceny, podania ceny ofertowej. Tymczasem w treści jednego z nich
wykonawca WIL BUD
przyjął błędną stawkę podatku VAT, popełniając tym samym błąd,
którego w myśl ustawy Pzp nie można poprawić. Jednocześnie odwołujący zwrócił uwagę na
to
, że z treści wszystkich trzech kosztorysów wykonawcy WIL BUD wynika, że sporządzając
kosztorysy wykonawca
posługiwał się tą samą licencją (w kosztorysach widnieje ten sam
numer: STD wersja 4.43, nr seryjny 13276), co oznacza iż nie może być mowy o zwykłej
omyłce rachunkowej, ale błędzie przy określaniu stawki podatku VAT (wprowadzaniu jej w
system) przez operatora systemu kosztorysowego, a więc przez wykonawcę.
Z kolei błąd w obliczeniu ceny, o którym mowa w art. 226 ust. 1 pkt 10 ustawy Pzp to
zdaniem odwołującego np. przyjęcie przez wykonawcę do wyliczenia ceny niewłaściwej
stawki podatku VAT. Takiego błędu co do zasady nie można poprawić, a jego konsekwencją
jest odrzucenie oferty. Wynika to m.in. z
uchwały Sądu Najwyższego (SN) z dnia 20
października 2011 r. (sygn. akt III CZP 52/11), w której SN orzekł, iż o porównywalności
ofert, w zakresie zaproponowanej ceny, można mówić tylko wtedy, gdy określone w ofertach
ceny, mające być przedmiotem porównywania, zostały obliczone przez wykonawców z
zachowaniem tych samych reguł.
Odwołujący w dalszej kolejności zwrócił uwagę na orzecznictwo Krajowej Izby
Odwoławczej (zwana dalej: „KIO”), która m.in. podkreśla, że w przypadku stwierdzenia błędu
w obliczeniu ceny zamawiający ma obowiązek odrzucenia oferty. Zdaniem KIO
ustawodawca
nie dookreślił, jakie błędy skutkują odrzuceniem oferty oraz nie dokonał w tym
zakresie żadnego zróżnicowania. Wykonawca ma obowiązek zastosować prawidłową
stawkę VAT, tj. taką jaka wynika z obowiązujących przepisów (w omawianym przypadku:
23%). Tym samym nie jest uprawnieniem wykonawcy dokonanie wyboru stawki VAT przy
kalkulacji ceny ofertowej. Takie stanowisko KIO
zajęła m.in. w wyrokach z 01 lutego 2024r.
sygn. akt. KIO 79/24 oraz z 06 grudnia 2021 sygn. akt
KIO 3404/21, podkreślając ponadto, iż
zamawiający nie jest uprawniony do poprawiania kosztorysów sporządzonych przez
oferenta, a będących podstawą do obliczenia, skalkulowania ceny ofertowej.
Zdaniem o
dwołującego, jeżeli podczas badania poprawności przyjętych w ofertach
stawek podatku VAT, z
amawiający miał jakiekolwiek wątpliwości, zobowiązany był wezwać
oferenta do
wyjaśnienia treści oferty w tym zakresie, zgodnie z zasadą równego traktowania,
tj. powinien wystąpić o udzielenie wyjaśnień w zakresie podstaw zastosowania danej stawki
podatku do wszystkich
wykonawców. Odstępstwem od tej zasady może być tylko sytuacja,
kiedy z
amawiający miałby pewność, iż konkretna stawka VAT zastosowana w jednej lub
kilku ofertach jest prawidłowa – nie może w tym przypadku opierać się tylko na
przypuszczeniach. Tak jest w przedmiotowej sprawie,
odwołujący podkreślił, że prawidłową
stawką podatku VAT z uwagi na przedmiot zamówienia jest 23%, a nie 22%, co oznacza, że
ewentualne uprawnienie z
amawiającego do wezwania oferenta do składania wyjaśnień w
tym konkretnym przypadku nie wchodziło w grę.
Dlatego z uwagi na powyższe, zdaniem odwołującego należy ocenić, iż zamawiający
błędnie zaniechał odrzucenia oferty złożonej przez wykonawcę WIL BUD, poprawiając w niej
błąd nie będących oczywistą omyłką rachunkową, a błędem w obliczeniu ceny i tym samym
uznając ofertę WIL BUD za najkorzystniejszą. Odwołujący podkreślił ponadto, że odrzucenie
oferty z błędnie określoną stawką podatku VAT jest zasadą, od której orzecznictwo
ustanowiło pewien wyjątek. Zgodnie z nim zastosowanie w ofercie nieprawidłowej stawki
podatku VAT może zostać uznane za omyłkę, polegającą na niezgodności oferty z
dokumentami zamówienia, niepowodującą istotnych zmian w treści oferty, w przypadku kiedy
zamawiający zawarł w SWZ konkretny zapis określający stawkę podatkową, jaką należy
zastosować w ofercie. Potwierdza to nadal aktualna uchwała SN z 20 października 2011r. (III
CZP
52/11), w której skład orzekający stwierdził, że „jedynie wówczas, jeśli Zamawiający
wskazał w SIWZ konkretną stawkę podatku VAT, kształtującą przecież także wysokość
określonej w ofercie ceny, to dopiero wtedy może dojść do ewentualnego wystąpienia innej
omyłki, polegającej na niezgodności przyjętej w ofercie stawki VAT ze stawką zawartą w
SIWZ. Niezgodność taka uzasadniałaby obowiązek poprawienia oferty i to tylko wówczas,
gdy omyłka polegająca na takiej niezgodności nie powoduje istotnych zmian w treści oferty.
Natomiast w sytuacji, w której zamawiający nie określił w SIWZ stawki podatku VAT w ogóle
nie może dojść do wystąpienia innej omyłki”. Podobnie wypowiedziała się KIO w wyroku z
dnia 31
października 2023 r. (sygn. akt KIO 3037/23). Taki wyjątek nie miał miejsca w
przedmiotowej sprawie, ponieważ jak wskazano wyżej – zamawiający nie określił w SWZ
stawki podatku VAT jaką mają zastosować oferenci, a samo poprawienie w/w rzekomej
omyłki spowodowało istotne zmiany w treści oferty w/w wykonawcy, co jest w świetle
powyższego niedopuszczalne.
Na koniec
odwołujący wskazał, iż w rozpatrywanej sprawie nie mamy zatem do
czynienia z błędem matematycznym, oczywistą omyłką rachunkową, a z błędem w
obliczeniu ceny. WIIL BUD
przyjął do obliczenia ceny błędną stawkę podatku VAT, a same
działania matematyczne w sporządzonych kosztorysach wykonał prawidłowo. Nie ma
wątpliwości co do prawidłowej stawki podatku VAT, ta winna wynosić 23%, mimo że
z
amawiający nie określił jej wprost w SWZ czy formularzu ofertowym. Odwoływanie się
obecnie przez z
amawiającego w treści zawiadomienia z 23 sierpnia 2024r. o poprawieniu
omyłek w ofercie do tego, iż oferenci mieli w formularzu ofertowym wpisać wartość netto
wynikającą z kosztorysów ofertowych i od tej wartości obliczyć stawkę podatku VAT, o tyle
nie ma znaczenia, że przy kosztorysowym określeniu wynagrodzenia wykonawców, to
właśnie prawidłowe kosztorysy stanowiły podstawę do wskazania, obliczenia ceny ofertowej.
WIL BUD
nie przedstawił prawidłowych kosztorysów. Tymczasem „ (…) cena w rozumieniu
prawa zamówień publicznych to ostateczna należność jaką musi zapłacić zamawiający za
dane zamówienie. Ustalanie ceny netto jako kryterium wyboru oferty byłoby więc błędem
zamawiającego”, a zatem to wartość cena brutto a nie netto winna być oceniana przez
z
amawiającego (tak KIO w wyroku z 17 kwietnia 2015r. sygn. akt KIO 697/15).
Odwołujący podsumował, iż uwagi na powyższe, jego zdaniem oferta WIL BUD
powinna być odrzucona w myśl art. 226 ust. 1 pkt 10 ustawy Pzp, a zamawiający nie był
uprawniony do poprawienia w/w błędu w obliczeniu ceny, gdyż nie jest to oczywista omyłka
rachunkowa.
W ramach przedmiotowego postępowania odwoławczego przystąpienie po stronie
zamawiającego zgłosił wykonawca H. K. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą H.
K.
WIL BUD z siedzibą w Kobylinie (zwany dalej: „przystępującym”).
W dniu
04 października 2024 r. zamawiający złożył do akt sprawy odpowiedź na
odwołanie w ramach, której wniósł o oddalenie odwołania w całości. W odpowiedzi na
odwołanie zamawiający wskazał, iż na podstawie art. 223 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp dokonał
poprawy omyłki rachunkowej w ofercie przystępującego, polegającej na nieprawidłowym
obliczeniu
w formularzu oferty wartości podatku VAT, a w konsekwencji wartości oferty
brutto. Zdaniem zamawiającego przyjęty sposób poprawienia omyłki w ofercie
przystępującego był prawidłowy. Od samego początku w sposób oczywisty wiadomo było w
jaki sposób omyłkę poprawić. Zamawiający podkreślił, iż na podstawie analizy całej treści
oferty można ustalić, w jaki sposób powstał błąd i dokładnie na czym ten błąd polegał, a tym
bardziej można w sposób oczywisty (bez uzyskania wyjaśnień od wykonawcy), że przyjęty
nieprawidłowy podatek VAT w kosztorysie budowlanym jest wynikiem oczywistej omyłki
wykonawcy.
Tego samego dnia tj. 04
października 2024 r. również przystępujący złożył pismo
procesowe
, w którym wniósł o oddalenie odwołania, przedstawiając argumentację na
poparcie swojego wniosku.
Krajowa Izba Odwoławcza po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem stron i
u
czestnika postępowania odwoławczego, uwzględniając dokumentację postępowania
o udzielenie zamówienia publicznego, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i
stanowiska stron oraz u
czestnika postępowania wyrażone w odwołaniu, odpowiedzi
na odwołanie oraz piśmie procesowym, a także wyrażone ustnie na rozprawie i
odnotowane w protokole, ustaliła i zważyła, co następuje:
Izba stwierdziła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek ustawowych
skutkujących odrzuceniem odwołania, wynikających z art. 528 ustawy Pzp. i skierowała
odwołanie na rozprawę.
Przystępując do rozpoznania odwołania, Izba stwierdziła spełnienie przesłanek art.
505 ust. 1 ustawy Pzp, tj. istnienie po stronie o
dwołującego interesu w uzyskaniu
zamówienia oraz możliwości poniesienia przez niego szkody w wyniku naruszenia przez
z
amawiającego wskazanych w odwołaniu przepisów ustawy Pzp.
Izba postanowiła dopuścić do udziału w postępowaniu odwoławczym po stronie
zamawiającego wykonawcę H. K. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą H. K.
WIL BUD z siedzibą w Kobylinie. W związku z tym ww. wykonawca stał się uczestnikiem
postępowania odwoławczego.
Izba postanowiła dopuścić dowody z: dokumentacji postępowania, odwołania wraz
z
załącznikami, odpowiedzi na odwołanie i pisma procesowego złożonego przez
przystępującego.
Izba ustaliła co następuje:
Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie
podstawowym bez przeprowadzenia negocjacji, pn. „Remont części budynku gminnego
położonego w Krotoszynie przy ul. Młyńskiej 2d”.
Zamawiający w SWZ w Rozdziale XVII SPOSÓB OBLICZENIA CENY OFERTY w pkt
4, 5 i 6
wskazał, iż: (…) 4. „ Wykonawca określi w kosztorysie ofertowym ceny jednostkowe
netto wraz z narzutami w postaci kosztów pośrednich, kosztów zakupu i zysku (oprócz
podatku VAT) na wszystkie roboty wymienione w przedmiarach. Wartość poszczególnych
pozycji kosztorysu ofertowego winna być obliczona jako iloczyn ilości obmiarowej i ceny
jednostkowej. W przypadku pozycji zawierających w opisie „dopłatę” lub „potrącenie” (lub
odpowiednią krotność) powinny być one uwzględnione w cenie jednostkowej. Rozliczenie
wykonanych robót nastąpi wg cen jednostkowych ustalonych w kosztorysie ofertowym.
Wartość robót zostanie ustalona na podstawie przeprowadzonego obmiaru i kosztorysu
powykonawczego sporządzonego przez Wykonawcę i zatwierdzonego przez Inspektora
Nadzoru Inwestorskiego”.
5. Cena oferty winna być obliczona poprzez zsumowanie wartości poszczególnych pozycji
kosztorysu ofertowego.
6. W celu uniknięcia błędnych zaokrągleń, w formularzu oferty należy wpisać wartość netto
wynikającą z kosztorysów ofertowych i od tej wartości policzyć podatek VAT i wartość
brutto.”
W dniu 23 sierpnia 2024 r.
zamawiający dokonał zawiadomienia o poprawieniu w
ofercie
przystępującego omyłek
o których mowa w art. 223 ust. 2 pkt 2 ustawy PZP,
wskazując iż: „Wykonawca wraz z ofertą złożył trzy kosztorysy ofertowe branżowe, z których
w dwóch (elektrycznym i instalacyjnym) zastosował podstawową stawkę VAT 23 %,
natomiast w budowlanym nieistniejącą w przepisach podatkowych 22 %.
W formularzu oferty natomiast podał łączną wartość kosztorysów netto oraz wpisał stawkę
VAT 23 %, nieprawidłowo zaś wyliczył wartość stawki podatku oraz wartość oferty brutto.
Zgodnie z zapisem pkt. XVII.6 SWZ Wykonawca był zobowiązany wpisać w formularzu oferty
wartość netto wynikającą z kosztorysów ofertowych i od tej wartości policzyć podatek VAT i
wartość brutto.
Na podstawie analizy całej treści oferty można ustalić, w jaki sposób powstał omawiany błąd
i dokładnie na czym ten błąd polega, a tym bardziej można stwierdzić w sposób oczywisty
(bez uzyskania wyjaśnień od Wykonawcy), że przyjęty nieprawidłowy podatek VAT w
kosztorysie budowlanym jest wynikiem oczywistej omyłki Wykonawcy.
Zamawiający dokonał poprawy stwierdzonych omyłek w treści całej oferty.
Po poprawie omyłek zmieni się cena podana przez Wykonawcę w formularzu ofertowym :
Wartość netto : 2 622 914,97 zł
Podatek VAT 23 % : 603 270,44 zł
Wartość brutto : 3 226 185,41 zł,
a także w kosztorysie budowlanym (po poprawie wartość VAT 23 % wynosi 369 329,16 zł,
wartość robót brutto : 1 975 108,10 zł)”.
Zamawiający w dniu 13 września 2024 r. zawiadomił wykonawców o wyborze oferty
najkorzystniejszej, za którą uznał ofertę przystępującego.
Izba zważyła co następuje.
Odnosząc się do podniesionych w treści odwołania zarzutów, stwierdzić należy,
że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 223 ust. 2 ustawy Pzp zamawiający poprawia w ofercie: 1) oczywiste
omyłki pisarskie, 2) oczywiste omyłki rachunkowe, z uwzględnieniem konsekwencji
rachunkowych dokonanych poprawek, 3) inne omyłki polegające na niezgodności oferty
z
dokumentami zamówienia, niepowodujące istotnych zmian w treści oferty ‒ niezwłocznie
zawiadamiając o tym wykonawcę, którego oferta została poprawiona.
Celem ustawodawcy
wprowadzającym powyższy przepis było niedopuszczenie do
takiej sytuacji, aby doszło do wyeliminowania z postępowania ofert, które co do zasady są
merytorycznie poprawne,
jednak zawierają niezamierzone, nieistotne, błahe błędy, które nie
wpływają w żaden sposób na możliwość poprawnego wykonania zamówienia. W ocenie
Izby, gdy
by uznać, że w rozstrzyganej sprawie nie ma możliwości poprawienia omyłki, to
doszłoby właśnie do takiej sytuacji, że odrzuceniu podlegałaby oferta obarczona nieistotnymi
uchybieniami,
pozwalająca jednak na zgodne z oczekiwaniami zamawiającego i prawidłowe
wykonanie zamówienia.
Analiza ustalonego przez Izbę stanu faktycznego prowadzi do wniosku, że
w
przedmiotowej sprawie zostały wypełnione przesłanki poprawienia oferty na podstawie art.
223 ust. 2 pkt 2 Pzp. Oferta p
rzystępującego była bowiem dotknięta oczywistą omyłką
rachunko
wą, która miał charakter oczywisty.
Przystępujący w formularzu oferty podał wynagrodzenie kosztorysowe netto będące
sumą wartości netto wskazanych w trzech kosztorysach ofertowych. Następnie w formularzu
ofertowym
podał właściwą stawkę VAT 23%, jednakże nieprawidłowo wyliczył wartość
podatku i wartość oferty brutto.
Izba ustaliła, iż powyższe było związane z tym, iż w jednym z trzech kosztorysów tj.
kosztorysie budowlanych przystępujący przyjął niewłaściwą stawkę podatku VAT 22 %, która
w obecnym stanie prawnym
jest stawką nie istniejącą.
Podkreślenia wymaga, że oczywistą omyłką rachunkową jest omyłka wynikająca z
błędnej operacji rachunkowej na liczbach. Stwierdzenie omyłki może mieć miejsce w
sytuacji, w której przebieg działania matematycznego może być prześledzony i na podstawie
reguł rządzących tym działaniem możliwe jest stwierdzenie błędu w jego wykonaniu. Omyłka
rachunkowa ma charakter oczywisty nie tylko wtedy, gdy jest widoczna na pierwszy rzut oka.
Dla uznania, że omyłka rachunkowa ma charakter oczywisty, wystarczający jest fakt jej
ustalenia podczas sprawdzania obliczeń zgodnie z podanym przez zamawiającego
sposobem obliczenia ceny oferty oraz możliwość jej jednoznacznego stwierdzenia (tak wyrok
KIO z dnia 28 lutego 2023 r. sygn. akt 414/23).
A zatem z powyższego wynika, że w przypadku stwierdzenia w ofercie wykonawcy
oczywistych omyłek rachunkowych, zamawiający zobowiązany jest je poprawić, co
zamawiający w rozstrzyganej sprawie uczynił, a tym samym działanie jego było zgodne z
przepisami ustawy Pzp.
W ofercie przystępującego nastąpił błąd w wyniku działania
arytmetycznego.
Zamawiający posiadał wszystkie dane potrzebne do poprawienia błędu, a
prawidłowe wyliczenia doprowadzały do obliczenia właściwej ceny ofert.
Z analizy dokumentacji postępowania wynika ponadto, iż zamawiający w
kosztorysach nie wymagał wskazania stawki podatku VAT: „ Wykonawca określi w
kosztorysie ofertowym ceny jednostkowe netto wraz z narzutami w postaci kosztów
pośrednich, kosztów zakupu i zysku (oprócz podatku VAT) na wszystkie roboty wymienione
w przedmiarach
”. Zamawiający wskazał także jak należy prawidłowo wypełnić poszczególne
wartości w formularzu cenowym: „W celu uniknięcia błędnych zaokrągleń, w formularzu
oferty należy wpisać wartość netto wynikającą z kosztorysów ofertowych i od tej wartości
policzyć podatek VAT i wartość brutto”. Wskazuje to również na to, iż wpisanie przez
przystępującego w jednym z kosztorysów błędnej, na dodatek nie istniejącej w obecnym
stanie prawnym stawki VAT, ma znaczenie irrelewantne dla rozpatrywanej sprawy.
Mając na uwadze powyższe, nie potwierdził się zarzut naruszenia art. 223 ust. 2 pkt 2
ustawy Pzp.
Nie
potwierdził się również zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 10 ustawy Pzp,
polegający na zaniechaniu przez zamawiającego odrzucenia oferty, jeżeli zawiera błędy w
obliczeniu ceny lub kosztu.
Z błędem w obliczeniu ceny lub kosztu mamy do czynienia wówczas, gdy doszło do
błędu co do prawidłowego ustalenia stanu faktycznego. Sytuacja tak może mieć miejsce,
chociażby w przypadku w której cena oferty nie obejmuje całego przedmiotu zamówienia, co
w niniejszej sprawie nie miało miejsca. Należy mieć na uwadze, że błędy w obliczeniu ceny
nie mogą być poprawiane i mają charakter nieusuwalny. Błąd w obliczeniu ceny oferty, do
którego ma zastosowanie art. 226 ust. 1 pkt 10 ustawy Pzp, nie jest błędem rachunkowym,
lecz błędem polegającym na wadliwym doborze przez wykonawcę poszczególnych
elementów mających wpływ na właściwe obliczenie ceny.
Zatem z błędem w obliczeniu ceny skutkującym odrzuceniem oferty na podstawie art.
226 ust. 1 pkt 10 ustawy Pzp mamy do czynienia wyłącznie wówczas, gdy nie można go
zakwalifikować jako omyłki rachunkowej, możliwej do poprawienia zgodnie z art. 223 ust. 2
pkt 2 Pzp.
Rachunkowa omyłka ma miejsce, wówczas gdy pomimo zastosowana
prawidłowej stawki podatku VAT, wyliczona w ten sposób kwota podatku VAT jest
nieprawidłowa, co w konsekwencji prowadzi do błędnego wyliczenia wartości brutto.
W niniejszym stanie faktycznym Izba uznała, że zamawiający prawidłowo
zakwalifikował omyłkę w formularzu ofertowym złożonym przez przystępującego, jako
omyłkę rachunkową, którą należało poprawić zgodnie z art. 223 ustawy ust. 2 pkt 2 ustawy
Pzp. Poprawienie tej omyłki wymagało wyłącznie od zamawiającego dokonania właściwych
działań matematycznych. Takiej omyłki nie można więc uznać za błąd w obliczeniu ceny
skutkujący odrzuceniem oferty przystępującego.
Konieczność poprawienia omyłki wynika wprost z ustawy i ma zastosowanie
niezależnie od tego, czy zamawiający przewidział poprawianie omyłek w warunkach
zamówienia lub ogłoszeniu. Zgodnie z art. 223 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp zamawiający
poprawia w ofercie
oczywiste omyłki rachunkowe, z uwzględnieniem konsekwencji
rachunkowych dokonanych poprawek
, niezwłocznie zawiadamiając o tym wykonawcę,
którego oferta została poprawiona.
Odnosząc powyższe do stanu faktycznego niniejszej sprawy, wskazać należy, że
instytucja przewidziana w art. 223 ust. 2 pkt 2
ustawy Pzp została przez zamawiającego
zastosowana prawidłowo, jak również nie doszło do naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 10 ustawy
Pzp, co
ostatecznie przesądziło o bezzasadności zarzutów odwołującego.
Wobec niestwierdzenia naruszenia przez z
amawiającego przepisów ustawy,
odwołanie podlegało oddaleniu.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art.
557, art. 574 i art. 575 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 8 ust. 2 pkt 1) w związku
z
§ 2 ust. 1 pkt 2) w zw. z § 5 pkt 1) lit. a) oraz pkt 2 lit. b) rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów
postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości wpisu od odwołania (Dz. U.
poz. 2437).
Przewodnicząca: ………………….………..