Sygn. akt: KIO 3215/24
WYROK
Warszawa, dnia 8 października 2024 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący:
Marek Bienias
Protokolant: Aldona Karpińska
po rozpoznaniu na rozprawie odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w
dniu 3 września 2024 r. przez wykonawcę EL-KAJO Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Bydgoszczy, w postępowaniu prowadzonym przez
Międzygminny Kompleks Unieszkodliwiania Odpadów ProNatura Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością w Bydgoszczy,
orzeka:
Uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu wprowadzenie następujących zmian
w treści SWZ:
a)
usunięcie w Części VIII. Kryteria wyboru ofert. Ocena ofert SWZ kryterium Sposobu
zagospodarowania odpadów;
b)
zmianę opisu przedmiotu zamówienia poprzez usunięcie postanowień w OPZ
(Załącznik nr 1 do SWZ) stwierdzenia: Pod pojęciem „zagospodarowania odpadu”
Zamawiający rozumie przetwarzanie odpadów obejmujące zgodnie z przepisami
ustawy o odpadach (tj. Dz. U. z 2023 r. poz. 1587 ze zm.) procesy odzysku lub
unieszkodliwiania, a w przypadku zmiany prawa powszechnie obowiązującego w
okr
esie obowiązywania umowy dopuszczone tymi przepisami prawa procesy
przetwarzania odpadów stanowiących przedmiot zamówienia i wprowadzenie
zapisu:
Pod podjęciem „zagospodarowania odpadu” Zamawiający rozumie
przetwarzanie odpadów obejmujące zgodnie z przepisami ustawy o odpadach (tj.
Dz. U. z 2023 r., poz. 1587 ze zm.) procesy odzysku zgodnie z hierarchią wynikającą
z art. 18 ust. 3 ustawy o odpadach, a w przypadku braku ofert na dokonanie odzysku
– proces unieszkodliwiania.
Kosztami postępowania obciąża Zamawiającego
i:
Zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego
tytułem wpisu od odwołania oraz kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące
sześćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego
poniesione przez
Zamawiającego z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika.
Zasądza od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) stanowiącą wpis od odwołania.
Na orzeczenie -
w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za
pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie - Sądu
Zamówień Publicznych.
P
rzewodniczący: …………………….………..
Sygn. akt: KIO 3215/24
Uzasadnienie
Zamawiający – Międzygminny Kompleks Unieszkodliwiania Odpadów ProNatura Spółka z
ograniczoną odpowiedzialnością w Bydgoszczy – prowadzi postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego pn. Sukcesywny odbiór (wywóz i zagospodarowanie) odpadów
powstających w procesie termicznego przekształcania odpadów komunalnych w Zakładzie
Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych (ZTPOK).
Ogłoszenie o zamówieniu opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 26
sierpnia 2024 r. pod numerem: 511508-2024.
W dniu
3 września 2024 r. wykonawca EL-KAJO Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z
siedzibą w Bydgoszczy wniósł odwołanie wobec czynności i zaniechań Zamawiającego,
zarzuc
ając Zamawiającemu naruszenie następujących przepisów:
1. art. 112 ust. 1 PZP, poprzez sformułowanie warunków udziału w Postępowaniu w
nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia poprzez dopuszczenie wykonania
zamówienia z naruszeniem zasad hierarchii postępowania z odpadami wyrażonymi w
art. 17 ust. 1 w zw. z art. 18 ust. 1, 3 i 5 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach
(Dz.U. z 2023 r., poz. 1587, dalej jako „ustawa o odpadach”) w zw. z § 10 ust. 1
Rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 22 stycznia 2016 r. w sprawie wymagań
dotyczących prowadzenia procesu termicznego przekształcania odpadów oraz
sposobów postępowania z odpadami powstałymi w wyniku tego procesu (Dz. U.
z 2016 r., poz. 108, dalej jako „Rozporządzenie z 2016 r.), co znalazło swoje
odzwierciedlenie w Części VIII. Kryteria wyboru ofert. Ocena ofert i dopuszczeniu przez
Zamawiającego możliwości wyboru oferty korzystniejszej cenowo, która jednak nie
zapewnia realizacji zasad wynikających z ww. przepisów,
2. a przez to naruszenie również art. 241 ust. 1 PZP poprzez naruszające ww. przepisy
prawa powszechnie obowiązującego powiązanie kryteriów oceny ofert z przedmiotem
zamówienia,
3. art. 99 ust. 1 i 2 w zw. z art. 101 ust. 1 PZP – poprzez opisanie przedmiotu zamówienia
w sposób, który nie jest jednoznaczny i nie uwzględnia wymagań i okoliczności
mających wpływ na sporządzenie oferty, a także nie określa we właściwy sposób cechy
usługi, która w procesie wyboru winna być zgodnie z przepisami powszechnie
obowiązującego prawa wybrana (w świetle odrębnych przepisów), tj. poprzez odwołanie
do procesów odzysku lub unieszkodliwiania bez nadania prymatu zasadzie hierarchii
postępowania z odpadami wynikającej z art. 17 ust. 1 w zw. z art. 18 ust. 1, 3 i 5
ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach w zw. z § 10 ust. 1 Rozporządzenia
Ministra Rozwoju z dnia 22 stycznia 2016 r. w sprawie wymagań dotyczących
prowadzenia procesu termicznego przekształcania odpadów oraz sposobów
postępowania z odpadami powstałymi w wyniku tego procesu,
4. art. 17 pkt 2 PZP poprzez przygotowanie postępowania w sposób niepozwalający na
uzyskanie najlepszych efektów zamówienia w zakresie środowiskowym, tj.
doprowadzenia do recyklingu odpadów, a tym samym realizacji idei społeczeństwa
recyklingu oraz gospodarki obiegu zamkniętego (motyw 28 oraz art. 1 dyrektywy
Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie
odpadów oraz uchylająca niektóre dyrektywy).
Opierając się na przedstawionych zarzutach Odwołujący wnosił o nakazanie Zamawiającemu
wprowadzenia następujących zmian w treści SWZ:
1) usunięcie w Części VIII. Kryteria wyboru ofert. Ocena ofert SWZ kryterium Sposobu
zagospodarowania odpadów jako kryterium zakładającego możliwość wyboru oferty na
zagospodarowanie odpadów w procesie stojącym na niższym poziomie hierarchii
postępowania z odpadami,
2) wskazanie w
Części VIII. Kryteria wyboru ofert. Ocena ofert SWZ wprost, że w przypadku
złożenia ofert na dokonanie odzysku, oferty na unieszkodliwianie odpadów objętych
zamówieniem zostaną odrzucone,
3) zmianę opisu przedmiotu zamówienia poprzez usunięcie postanowień naruszających
hierarchię postępowania z odpadami wynikającą z art. 17, art. 18 ustawy o odpadach oraz § 10
ust. 1 Rozporządzenia z 2016 r. w ten sposób, że OPZ (Załącznik nr 1 do SWZ) zawierać będzie
stwierdzenie:
Pod podjęciem „zagospodarowania odpadu” Zamawiający rozumie przetwarzanie odpadów
obejmujące zgodnie z przepisami ustawy o odpadach (tj. Dz. U. z 2023 r., poz. 1587 ze zm.)
procesy odzysku zgodnie z hierarchią wynikającą z art. 18 ust. 3 ustawy o odpadach, a w
przypadku braku ofert na dokonanie odzysku
– proces unieszkodliwiania.
W miejsce stwierdzenia:
Pod pojęciem „zagospodarowania odpadu” Zamawiający rozumie przetwarzanie odpadów
obejmujące zgodnie z przepisami ustawy o odpadach (tj. Dz. U. z 2023 r. poz. 1587 ze zm.)
procesy odzysku lub unieszkodliwiania, a w przypadku zmiany prawa powszechnie
obowiązującego w okresie obowiązywania umowy dopuszczone tymi przepisami prawa
procesy przetwarzania odpadów stanowiących przedmiot zamówienia.
W wyniku wniesionego odwołania przez wykonawcę EL-KAJO Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Bydgoszczy, Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie z dnia
11 września 2024 r. (pismo z dnia 11 września 2024 r.) wnosił o oddalenie odwołania w całości.
Stan prawny
ustalony przez Izbę:
Zgodnie z
art. 99 ust. 1 i 2 ustawy PZP:
1. Przedmiot zamówienia opisuje się w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą
dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, uwzględniając wymagania i okoliczności
mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty.
2. Zamawiający określa w opisie przedmiotu zamówienia wymagane cechy dostaw, usług lub
robót budowlanych. Cechy te mogą odnosić się w szczególności do określonego procesu,
metody produkcji, realizacji wymaganych dostaw, usług lub robót budowlanych, lub do
konkretnego procesu innego etapu ich cyklu życia, nawet jeżeli te czynniki nie są ich istotnym
elementem, pod warunkiem że są one związane z przedmiotem zamówienia oraz
proporcjonalne do jego wartości i celów.
Zgodnie z art. 101 ust. 1 ustawy PZP, Przedmiot zamówienia opisuje się, z uwzględnieniem
odrębnych przepisów, w jeden z następujących sposobów przez:
1) określenie wymagań dotyczących wydajności lub funkcjonalności, w tym wymagań
środowiskowych, pod warunkiem że podane parametry są dostatecznie precyzyjne, aby
umożliwić wykonawcom ustalenie przedmiotu zamówienia, a zamawiającemu udzielenie
zamówienia;
2) odniesienie się do wymaganych cech materiału, produktu lub usługi, o których mowa w art.
102, oraz, w kolejności preferencji do:
a) Polskich Norm przenoszących normy europejskie,
b) norm innych państw członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego przenoszących
normy europejskie,
c) europejskich ocen technicznych, rozumianych jako udokumentowane oceny działania
wyrobu budowlanego względem jego podstawowych cech, zgodnie z odpowiednim europejskim
dokumentem oceny, w rozumieniu art. 2 pkt 12 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i
Rady (UE) nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r. ustanawiającego zharmonizowane warunki
wprowadzania
do
obrotu
wyrobów
budowlanych
i
uchylającego
dyrektywę
Rady 89/106/EWG (Dz.Urz. UE L 88 z 04.04.2011, str. 5, z późn. zm.
d) wspólnych specyfikacji technicznych, rozumianych jako specyfikacje techniczne w dziedzinie
produktów teleinformatycznych określone zgodnie z art. 13 i art. 14 rozporządzenia Parlamentu
Europejskiego i Rady (UE) nr 1025/2012 z dnia 25 października 2012 r. w sprawie normalizacji
europejskiej, zmieniającego dyrektywy Rady 89/686/EWG i 93/15/EWG oraz dyrektywy
Parlamentu Europejskiego i Rady 94/9/WE, 94/25/WE, 95/16/WE, 97/23/WE, 98/34/WE,
2004/22/WE, 2007/23/WE, 2009/23/WE i 2009/105/WE oraz uchylającego decyzję Rady
87/95/EWG i decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1673/2006/WE (Dz.Urz. UE L 316 z
14.11.2012, str. 12, z późn. zm.
e) norm międzynarodowych,
f) specyfikacji technicznych, których przestrzeganie nie jest obowiązkowe, przyjętych przez
instytucję normalizacyjną, wyspecjalizowaną w opracowywaniu specyfikacji technicznych w
celu powtarzalnego i stałego stosowania,
g) innych systemów referencji technicznych ustanowionych przez europejskie organizacje
normalizacyjne;
3) odniesienie do norm, europejskich ocen technicznych, specyfikacji technicznych i systemów
referencji technicznych, o których mowa w pkt 2, oraz przez odniesienie do wymagań
dotyczących wydajności lub funkcjonalności, o których mowa w pkt 1, w zakresie wybranych
cech;
4) odniesienie do kategorii wymagań dotyczących wydajności lub funkcjonalności, o których
mowa w pkt 1, i przez odniesienie do norm, europejskich ocen technicznych, specyfikacji
technicznych i systemów referencji technicznych, o których mowa w pkt 2, stanowiących środek
domniemania zgodności z tego rodzaju wymaganiami dotyczącymi wydajności lub
funkcjonalności.
Zgodnie z art. 17 ust. 2 ustawy PZP, Zamówienia udziela się wykonawcy wybranemu zgodnie
z przepisami ustawy.
Zgodnie z art. 241 ust. 1 ustawy PZP,
Kryteria oceny ofert muszą być związane z przedmiotem
zamówienia.
Zgodnie z art. 112 ust. 1 ustawy PZP,
Zamawiający określa warunki udziału w postępowaniu w
sposób proporcjonalny do przedmiotu zamówienia oraz umożliwiający ocenę zdolności
wykonawcy do należytego wykonania zamówienia, w szczególności wyrażając je jako
minimalne poziomy zdolności.
Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, wprowadza się
następującą hierarchię sposobów postępowania z odpadami:
1) zapobieganie powstawaniu odpadów;
2) przygotowywanie do ponownego użycia;
3) recykling;
4) inne procesy odzysku;
5) unieszkodliwianie.
Zgodnie z art. 18 ust. 1, 3 i 5 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach:
1. Każdy, kto podejmuje działania powodujące lub mogące powodować powstanie odpadów,
powinien takie działania planować, projektować i prowadzić przy użyciu takich sposobów
produkcji lub form usług oraz surowców i materiałów, aby w pierwszej kolejności zapobiegać
powstawaniu odpadów lub ograniczać ilość odpadów i ich negatywne oddziaływanie na życie i
zdrowie ludzi oraz na środowisko, w tym przy wytwarzaniu produktów, podczas i po
zakończeniu ich użycia.
3. Odzysk, o którym mowa w ust. 2, polega w pierwszej kolejności na przygotowaniu odpadów
przez ich posiadacza do ponownego użycia lub poddaniu recyklingowi, a jeżeli nie jest to
możliwe z przyczyn technologicznych lub nie jest uzasadnione z przyczyn ekologicznych lub
ekonomicznych - poddaniu innym procesom odzysku.
5. Odpady, których poddanie odzyskowi nie było możliwe z przyczyn, o których mowa w ust. 3,
posiadacz odpadów jest obowiązany unieszkodliwiać.
Zgodnie z § 10 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 22 stycznia 2016 r. w sprawie
wymagań dotyczących prowadzenia procesu termicznego przekształcania odpadów oraz
sposobów postępowania z odpadami powstałymi w wyniku tego procesu,
odpady powstałe w
wyniku procesu poddaje się odzyskowi, a w przypadku braku takiej możliwości - unieszkodliwia
się je ze szczególnym uwzględnieniem frakcji metali ciężkich.
Krajowa Izba Odwoławcza – po przeprowadzeniu rozprawy w przedmiotowej
sprawie, po zapoznaniu się ze stanowiskami przedstawionymi w odwołaniu, odpowiedzi
na odwołanie, konfrontując je z zebranym w sprawie materiałem procesowym, w tym z
dokumentacją postępowania o udzielenie zamówienia publicznego oraz po wysłuchaniu
oświadczeń i stanowisk stron złożonych ustnie do protokołu w toku rozprawy – ustaliła
i zważyła, co następuje:
Skład orzekający stwierdził, że odwołanie dotyczy materii określonej w art. 513 ustawy PZP
i
podlega rozpoznaniu zgodnie z art. 517 ustawy PZP. Izba stwierdziła również, że nie została
wypełniona żadna z przesłanek określonych w art. 528 ustawy PZP, których stwierdzenie
skutkowałoby odrzuceniem odwołania i odstąpieniem od badania meritum sprawy. Ponadto w
ocenie składu orzekającego Odwołujący wykazał, że posiada legitymację materialną do
wniesienia środka zaskarżenia zgodnie z przesłankami art. 505 ust. 1 ustawy PZP,
tj.
ma interes
w uzyskaniu zamówienia, a naruszenie przez zamawiającego przepisów ustawy PZP może
spowodować poniesienie przez niego szkody polegającej na nieuzyskaniu zamówienia.
Skład orzekający dokonał oceny stanu faktycznego ustalonego w sprawie mając na uwadze art.
554 ust. 1 pkt 1 ustawy PZP, który stanowi, że Izba uwzględnia odwołanie, jeżeli stwierdzi
naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik
postępowania o udzielenie zamówienia.
Izba
– uwzględniając zgromadzony materiał dowodowy przedłożony przez strony, po dokonaniu
ustaleń poczynionych na podstawie dokumentacji postępowania, biorąc pod uwagę zakres
sprawy zakreślony przez okoliczności podniesione w odwołaniu oraz stanowiska złożone
pisemnie i ustnie do protokołu – stwierdziła, że sformułowane przez Odwołującego zarzuty
znajdują oparcie w ustalonym stanie faktycznym i prawnym, a tym samym rozpoznawane
odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Izba zważa, iż Zamawiający w ramach kryterium wyboru ofert opisanych w Części VIII SWZ,
Zamawiający wskazał, iż punktowane będą dwa kryteria: cena (z wagą 95% - maksymalnie 95
pkt) i sposób zagospodarowania odpadów (Z) - z wagą 5% - maksymalnie 5 pkt.
W ramach kryterium
– sposób zagospodarowania odpadów – Zamawiający wskazał, iż
Wykonawca za recykling otrzyma 5 pkt, za odzysk
– 2 pkt, za inne – 0 pkt.
Izba wskazuje, iż
zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach,
wprowadza się następującą hierarchię sposobów postępowania z odpadami:
1) zapobieganie powstawaniu odpadów;
2) przygotowywanie do ponownego użycia;
3) recykling;
4) inne procesy odzysku;
5) unieszkodliwianie.
Natomiast zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, Każdy, kto
podejmuje działania powodujące lub mogące powodować powstanie odpadów, powinien takie
działania planować, projektować i prowadzić przy użyciu takich sposobów produkcji lub form
usług oraz surowców i materiałów, aby w pierwszej kolejności zapobiegać powstawaniu
odpadów lub ograniczać ilość odpadów i ich negatywne oddziaływanie na życie i zdrowie ludzi
oraz na środowisko, w tym przy wytwarzaniu produktów, podczas i po zakończeniu ich użycia,
z kolei w myśl ust. 2, Odpady, których powstaniu nie udało się zapobiec, posiadacz odpadów
w pierwszej kolejności jest obowiązany poddać odzyskowi.
Nadto Izba zważa, iż zgodnie z 18 ust. 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, odzysk,
o którym mowa w ust. 2, polega w pierwszej kolejności na przygotowaniu odpadów przez ich
posiadacza do ponownego użycia lub poddaniu recyklingowi, a jeżeli nie jest to możliwe z
przyczyn technologicznych lub nie jest uzasadnione z przyczyn ekologicznych lub
ekonomicznych - poddaniu innym procesom odzysku. Zgodnie zaś art. 18 ust. 5 ustawy z dnia
14 grudnia 2012 r. o odpadach, odpady, których poddanie odzyskowi nie było możliwe z
przyczyn, o których mowa w ust. 3, posiadacz odpadów jest obowiązany unieszkodliwiać.
Warto powołać się w tym miejscu również na § 10 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Rozwoju z
dnia 22 stycznia 2016 r. w sprawie wymagań dotyczących prowadzenia procesu termicznego
przekształcania odpadów oraz sposobów postępowania z odpadami powstałymi w wyniku tego
procesu,
zgodnie z którym, odpady powstałe w wyniku procesu poddaje się odzyskowi, a w
przypadku braku takiej możliwości - unieszkodliwia się je ze szczególnym uwzględnieniem
frakcji metali ciężkich.
Powyższe ma też swoje odzwierciedlenie w art. 4 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2008/98/WE w sprawie odpadów oraz uchylająca niektóre dyrektywy, która wskazuje, iż:
„Następująca hierarchia postępowania z odpadami ma zastosowanie jako kolejność priorytetów
w przepisach prawa i polityce dotyczących zapobiegania powstawaniu odpadów oraz
gospodarowania odpadami:
a) zapobieganie;
b) przygotowywanie do ponownego użycia;
c) recykling;
d) inne metody odzysku, np. odzysk energii; oraz
e) unieszkodliwianie.
2. Stosując hierarchię postępowania z odpadami, o której mowa w ust. 1, państwa członkowskie
podejmują środki sprzyjające rozwiązaniom, które dają najlepszy dla środowiska wynik
całkowity. Może to oznaczać dla niektórych strumieni odpadów odstąpienie od tej hierarchii,
jeżeli jest to uzasadnione zastosowaniem metodologii myślenia o cyklu życia, obejmującej
całkowity wpływ związany z wytwarzaniem i gospodarowaniem takimi odpadami. Państwa
członkowskie zapewniają, aby proces tworzenia polityki i przepisów prawa dotyczących
odpadów był w pełni przejrzysty, zgodny z obowiązującymi krajowymi przepisami w zakresie
konsultacji i zaangażowania obywateli i zainteresowanych stron. Państwa członkowskie biorą
pod uwagę ogólne zasady ochrony środowiska dotyczące ostrożności i zrównoważonego
podejścia, wykonalności technicznej i opłacalności ekonomicznej, ochrony zasobów, a także
całkowitego oddziaływania na środowisko, zdrowie ludzkie, gospodarkę i aspekty społeczne,
zgodnie z art. 1 i 13.”
Biorąc powyższe przepisy pod uwagę, w ocenie Izby mamy ustawowo zdefiniowane procedury,
którym poddawane powinny być odpady mające być zagospodarowane przez Zamawiającego,
gdzie pierwszeństwo ma przygotowanie odpadów przez ich posiadacza do ponownego użycia
lub poddaniu recyklingowi, a dopiero w przypadku braku możliwości z przyczyn
technologicznych lub nie jest uzasadnione z przyczyn ekologicznych lub ekonomicznych -
poddaniu innym procesom odzysku. Oznacza to, iż unieszkodliwianie możliwe jest wyłącznie w
przypadku braku możliwości poddania odpadów procesowi odzysku, o czym świadczą słowa
ustawodawcy „Odpady, których poddanie odzyskowi nie było możliwe z przyczyn, o których
mowa w ust. 3, posiadacz odpadów jest obowiązany unieszkodliwiać” (art. 18 ust. 5 ustawy o
odpadach).
Takie postępowanie z odpadami, zgodnie z zasadą hierarchii postępowania z odpadami
potwierdza również wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 16 września 2024 r. o sygn. akt
KIO 3102/24, w którym to Izba wskazała, iż: „z powyższych regulacji wynika, że w pierwszej
kolejności odpady należy poddać odzyskowi rozumianemu jako przygotowanie odpadów przez
ich posiadacza do ponownego użycia lub poddaniu recyklingowi, chyba że nie jest to możliwe
z przyczyn technologicznych lub nie jest uzasadnione z przyczyn ekologicznych lub
ekonomicznych
. Jeśli takie przyczyny wystąpią to odpady należy poddać innym procesom
odzysku.
Natomiast gdy takie inne procesy odzysku nie są możliwe z przyczyn
technologicznych, ekologicznych lub ekonomicznych
to posiadacz odpadów jest obowiązany je
unieszkodliwić”.
Nadto Izba zważa, iż w całości podziela analizy prawne w zakresie stosowania hierarchii
odpadów przedstawione w opiniach prawnych (prof. B. R., prof. M. G. oraz zespołu w składzie
dr hab. B. I., dr hab. I.P., dr M. B.
) złożonych jako dowód przez Odwołującego. Izba chciałaby
zwrócić uwagę, iż Zamawiający na rozprawie nie zakwestionował przeprowadzonej ww.
opiniach interpretacji regulacji ustawy o
odpadach, wręcz przeciwnie tylko te zasady potwierdził.
Tym samym, rację ma Odwołujący, iż w świetle przywołanych przepisów Zamawiający ma
obowiązek zlecenia ich zagospodarowania w procesie odzysku (w jego ramach dając
pierwszeństwo recyklingowi, o ile jest to możliwe technicznie i uzasadnione ekonomicznie i
ekologicznie), a dopiero w braku takiej możliwości, co wynika z § 10 ust. 1 Rozporządzenia
Ministra Rozwoju z dnia 22 stycznia 2016 r. w sprawie wymagań dotyczących prowadzenia
procesu termicznego przekształcania odpadów oraz sposobów postępowania z odpadami
powstałymi w wyniku tego procesu oraz art. 18 ust. 5 w zw. z ust. 3 ustawy o odpadach, poddać
je unieszkodliwianiu.
W ocenie Izby, zastosowane przez Zamawiającego kryterium w postaci sposób
zagospodarowania odpadów jest nieprawidłowe, ponieważ powyższe przepisy nie dają
możliwości wprowadzania kryteriów i ważenia, który proces zastosować. W związku
powyższym, Izba nie zgadza się z Zamawiającym, iż hierarchia z odpadami zgodnie z ustawą
o odpadach została w SWZ zachowana, ponieważ, jak słusznie zwrócił uwagę Odwołujący w
odwołaniu oraz na rozprawie „może się okazać, iż w przedmiotowym postępowaniu na
pierwszym miejscu będzie Wykonawca proponujący procedurę unieszkodliwiania, ponieważ
wygra korelacją ceny i sposobu zagospodarowania”, a czego zdaje się nie zauważać
Zamawiający.
Warto w tym miejscu powołać się
w
yrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawa
z dnia 30 grudnia 2020 r., sygn. II SA/Lu 656/20
, który orzekł, iż:
„
Hierarchia sposobów
postępowania z odpadami opiera się na założeniu, że istnieją sposoby postępowania z
odpadami wyższe (które należy realizować w pierwszej kolejności takie jak: zapobieganie
powstawaniu odpadów, przygotowywanie do ponownego użycia, recykling) oraz niższe
sposoby postępowania z odpadami (które są podporządkowane wyższym sposobom
postępowania z odpadami). Sposoby postępowania z odpadami, które należy realizować w
dalszej kolejności muszą być zgodne (niesprzeczne) ze sposobami postępowania wyższego
rzędu w hierarchii. Stosując hierarchię sposobów postępowaniu z odpadami należy uwzględnić
zależności w treściach normatywnych pomiędzy pojęciami prawnymi takim jak: zapobieganie
powstawaniu odpadów (art. 3 ust. 1 pkt 33 u.o.; przygotowanie do ponownego użycia (art. 3
ust. 1 pkt 22 u.o.); recykling (art. 3 ust. 1 pkt 32 u.o.); unieszkodliwianie (art. 3 ust. 1 pkt 30
u.o.). W hierarchii sposobów postępowania z odpadami poszczególne działania są
podporządkowane jedne drugim i łącznie tworzą hierarchicznie powiązaną całość, którą jest
podstawą gospodarki odpadami (art. 3 ust. 1 pkt 3 u.o.). Uregulowana w art. 17 u.o. hierarchia
sposobów postępowania z odpadami ma służyć przede wszystkim osiąganiu celów
wynikających z modelu gospodarki w obiegu zamkniętym. Hierarchia ta nakazuje
odpowiednie
kształtowanie gospodarki odpadami w zależności od szeregu warunków uregulowanych w art.
18 u.o.
”
Nie można również tracić z pola widzenia motywu 28 dyrektywy
Parlamentu Europejskiego i
Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylająca niektóre
dyrektywy, w której czytamy: „Niniejsza dyrektywa powinna pomóc UE zbliżyć się do
"społeczeństwa recyklingu", dążącego do eliminacji wytwarzania odpadów i do
wykorzystywania odpadów jako zasobu. W szczególności szósty wspólnotowy program działań
w zakresie środowiska wymaga stosowania środków, których celem jest zapewnienie
segregacji u źródła, zbieranie oraz recykling priorytetowych strumieni odpadów. Zgodnie z tym
celem, a jednocześnie jako środek ułatwiający lub usprawniający potencjał odzysku, odpady
powinny być zbierane selektywnie, jeżeli jest wykonalne technicznie, ekonomicznie i z punktu
widzenia środowiska, zanim zostaną poddane czynnościom odzysku prowadzącymi do
najlepszego dla środowiska wyniku całkowitego. Państwa członkowskie powinny zachęcać do
oddzielania związków niebezpiecznych od strumieni odpadów, jeżeli jest to konieczne do
stworzenia racjonalnej ekologicznie gospodarki odpadami”, a tym samym w ocenie Izby
Zamawiający wprowadził zapisy do SWZ, które nie pozwalają na uzyskanie najlepszych
efektów zamówienia w zakresie środowiskowym.
Z tego też względu zarzuty zawarte w odwołaniu, są w ocenie Izby zasadne.
Nadto
Izba zważa, iż dowód wniesiony przez Zamawiającego do odpowiedzi na odwołanie, jak
i dowód Odwołującego w postaci zdjęć (recykling odzysk) nie miały znaczenia dla
rozstrzygnięcia sprawy.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 574 i 575 ustawy Prawo
zamówień publicznych oraz § 2 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 7 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów
postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania (Dz. U. 2020 r. poz. 2437), obciążając kosztami postępowania
Zamawiającego
Wobec powyższego orzeczono, jak w sentencji.
Przewodniczący: ………………………….