KIO 867/23 WYROK dnia 18 kwietnia 2023 r.

Sygn. akt: KIO 867/23 

WYROK 

z dnia 18 kwietnia 2023 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący:      Andrzej Niwicki  

Protokolantka:          Aldona Karpińska  

po  rozpatrzeniu  na  rozprawie  w  dniu  12  kwietnia  2023  r.  w  Warszawie 

odwołania 

wn

iesionego  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  27  marca  2023  r.  przez 

wykonawcę  NETKOM  P.  R.,  ul.  Waryńskiego  53a,  27-400  Ostrowiec  Świętokrzyski  w 

postępowaniu prowadzonym przez Gmina Miejska Lubin, ul. Kilińskiego 10, 59-300 Lubin 

orzeka: 

1.  oddala 

odwołanie.  

kosztami postępowania obciąża wykonawcę NETKOM P. R., ul. Waryńskiego 53a, 27-

400 Ostrowiec 

Świętokrzyski i zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego 

kwotę  7  500  zł  00  gr  (słownie:  siedem  tysięcy  pięćset  złotych  zero  groszy),  uiszczoną 

przez odwołującego tytułem wpisu od odwołania. 

Stosownie  do  art.  579  i 

580  ustawy  z  dnia  11  września  2019  r.  -  Prawo  zamówień 

publicznych  (Dz.  U.  z  2022  r.  poz.  1710  ze  zm.)  na  niniejszy  wyrok  -  w  terminie  14  dni  od 

d

nia  jego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby 

Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Przewodniczący: 

………………………………  

Sygn. akt: KIO 867/23 

Uzasadnienie 

Zamawiający:  Gmina  Miejska  Lubin,  59-300  Lubin  prowadzi  postępowanie  udzielenie 

zamówienia,  którego  przedmiotem  jest  Zakup  sprzętu  komputerowego,  czytników  e-book 

oraz  elektronicznych  translatorów  w  ramach  projektu  pn.:  „Jesteśmy  razem!”,  nr  ref: 

BZP.271.1.4.2023,  Część  2  –  Zakup  czytników  e-book  Nr  ogłoszenia  w  BZP:  2023/BZP 

00098727/01 z dnia 16 lutego 2023 roku   

Odwołujący:   P. R. wniósł dnia 27 marca 2023 roku  odwołanie od:  

zaniechania  Zamawiającego  polegającego  na  braku  odrzucenia  oferty  Wykonawcy 

Alltech sp. j. Z. P., A. P. 

z siedzibą w Płocku, (Wykonawca Alltech) w Części 2 zamówienia, 

w sytuacji gdy wyjaśnienia Wykonawcy Alltech dot. kalkulacji cenowej złożone w odpowiedzi 

na  wezwanie  Zamawiającego  nie  uzasadniały  podanej  w  ofercie  ceny,  w  szczególności 

pozostawały  wewnętrznie  sprzeczne,  niespójne  i  ogólnikowe  –  Wykonawca  Alltech  nie 

przedstawił  żadnych  dowodów  potwierdzających  możliwość  realizacji  przedmiotu 

zamówienia  za  zaoferowaną  cenę  ofertową,  ograniczając  się  wyłącznie  do  wskazania 

możliwości  uzyskania  „specjalnych  upustów”  oraz  „specjalnych  cen”,  a  w  konsekwencji  nie 

obalił domniemania rażąco niskiej ceny, co powinno powodować odrzucenie jego oferty,   

czynności  wyboru  jako  najkorzystniejszej  oferty  Wykonawcy  Alltech  w  Części  2 

zamówienia, w sytuacji gdy wyjaśnienia Wykonawcy dot. kalkulacji cenowej nie uzasadniały 

podane

j  w  ofercie  ceny,  w  szczególności  pozostawały  wewnętrznie  sprzeczne,  niespójne  i 

ogólnikowe  –  Wykonawca  nie  przedstawił  dowodów  potwierdzających  możliwość  realizacji 

przedmiotu  zamówienia  za  zaoferowaną  cenę  ofertową,  ograniczając  się  wyłącznie  do 

wskazani

a  możliwości  uzyskania  „specjalnych  upustów”  oraz  „specjalnych  cen”,  a  w 

konsekwencji  Wykonawca  Alltech  nie  obalił  domniemania  rażąco  niskiej  ceny,  co  powinno 

powodować odrzucenie jego oferty.   

 Z

askarżonym czynnościom zarzuca naruszenie :   

art. 224 ust. 5 i ust. 6 w zw. z ust. 2 pkt. 1) w zw. z ust. 1 oraz art. 226 ust. 1 pkt. 8, w 

zw.  z  art.  266  Pzp  poprzez  ich  niezastosowanie  i  w  konsekwencji  zaniechanie  odrzucenia 

oferty  Wykonawcy  Alltech 

w  Części  2  zamówienia,  w  sytuacji  gdy  wyjaśnienia  w 

konsekw

encji  nie  obalały  domniemania  rażącej  niskiej  ceny,  co  powinno  skutkować 

odrzuceniem oferty,   

art. 204 ust. 2 pkt. 1 zw. z ust. 1 w zw. z art. 226 ust. 1 pkt. 8 i art. 224 ust. 5 i ust. 6 w 

zw.  z  art.  266  Pzp  poprzez  ich  wadliwe  zastosowanie  i  w  konsekwencji  dokonanie  wyboru 

oferty  Wykonawcy  Alltech  jako  najkorzystniejszej,  w  sytuacji  gdy  oferta  Wykonawcy  Alltech 

powinna zostać odrzucona jako zawierająca rażąco niską cenę.  

 Wn

iósł o uwzględnienie odwołania w całości i nakazanie Zamawiającemu:  

   1. u

nieważnienie czynności wyboru oferty Wykonawcy Alltech w Części 2 zamówienia, jako 

oferty najkorzystniejszej,   

2.  odrzucenie  oferty  Wykonawcy  Alltech  w  Części  2  zamówienia,  jako  zawierającą  rażąco 

niską cenę,   

3. powtórzenia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,   

Odwołujący  zarzuca  Zamawiającemu  zaniechanie  czynności  odrzucenia  oferty  Wykonawcy 

Alltech  jako  zawierającej  rażąco  niską  cenę.  Zaniechując  odrzucenia  oferty  Zamawiający 

narus

zył  przepisy  Pzp,  co  miało  istotny  wpływ  na  wynik  Postępowania.  W  konsekwencji 

Zamawiający  dokonał  oceny  oferty,  przyznając  jej  najwyższą  punktację  i  wybierając  jako 

najkorzystniejszą.  Zarzut  wyboru  oferty  Wykonawcy  Alltech  jako  najkorzystniejszej  z 

narusz

eniem  przepisów  Pzp  jest  więc  zarzutem  wynikowym  (wtórnym)  w  stosunku  do 

zarzutu zaniechania odrzucenia oferty.(zarzut pierwotny).   

II. Rażąco niska cena ofertowa Wykonawcy Alltech   

1. Postępowanie wyjaśniające – uwagi ogólne  

W

szczęcie  postępowania  wyjaśniającego  z  art.  224  ust.  1  lub  ust.  2  Pzp  tworzy 

domniemanie,  że  wycena  ofertowa  wykonawcy  jest  rażąco  niska,  tj.  nierealna, 

niewiarygodna i nie zapewni należytego wykonania przedmiotu zamówienia.  Ciężar obalenia 

domniemania    spoczywa  na  wykonawcy,  w  s

tosunku  do  którego  zostało  wszczęte 

postępowanie  wyjaśniające.  Wykonawca  winien  zatem  odpowiedzieć  na  wezwanie 

Zamawiającego  w  sposób  pełny  i  wyczerpujący,  kompleksowo  odnosząc  się  do 

zaoferowanej  ceny  i  szczegółowo  wyjaśniając  przyczyny,  z  których  wynika  poziom  cenowy 

przez niego zaoferowany. Wyjaśnienia winny zawierać opis składników cenotwórczych, wraz 

z  dowodami  na  ich  potwierdzenie,  aby  można  było  na  ich  podstawie  zweryfikować 

prawidłowość  poczynionych  przez  wykonawcę  założeń  cenowych  .  Wyjaśnienia  składane 

przez wykonawcę w odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego nie mogą stanowić „kalkulacji 

wstępnej”.  Wyjaśnienia  muszą  być  wiarygodne,  rzetelne,  a  jednocześnie  stanowcze  i 

przekonujące,  że  cena  podana  w  ofercie  jest  skalkulowana  na  konkretnych,  wymiernych, 

przeanalizowanych i pewnych danych    

W  aktualnym 

stanie  prawnym,  odrzuceniu,  jako  oferta  z  rażąco  niską  ceną  lub  kosztem, 

podlega  oferta  wykonawcy,  który  nie  udzielił  wyjaśnień  w  wyznaczonym  terminie  lub  jeżeli 

złożone  wyjaśnienia  wraz  z  dowodami  nie  uzasadniają  podanej  w  ofercie  ceny  lub  kosztu. 

Przepis 

art. 224 ust. 6 Pzp znacząco odmiennie zatem reguluje kwestię odrzucenia oferty niż 

obowiązujący  w  poprzednim  stanie  prawnym  art.  90  ust.  3  Pzp2004,  który  nakazywał 

odrzucenie oferty, jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz z dowodami potwierdzała, że oferta 

zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. W poprzednim 

stanie  prawnym  zamawiający  był  zatem  zobowiązany  do  odrzucenia  oferty  wyłącznie  w 

przypadku  poczynienia  ścisłych  ustaleń,  że  zaoferowana  cena  lub  koszt  jest  rażąco  niska. 

Aktualnie  zamawiający  jest  natomiast  zobowiązany  do  odrzucenia  oferty  już  w  przypadku 

stwierdzenia,  że  przedstawione  przez  wykonawcę  wyjaśnienia  i  dowody  nie  uzasadniają 

podanej  ceny  lub  kosztu,  tj.  w  p

rzypadku,  gdy  zamawiający  na  podstawie  udzielonych 

w

yjaśnień  i  dowodów  nie  jest  w  stanie  uznać  zaoferowanej  przez  wykonawcę  ceny  za 

uzasadnioną. Nowelizacja wzmocniła znaczenie wyjaśnień konkretnych, odnoszących się do 

elementów  kalkulacyjnych oferty  i  udowodnionych,  podkreślając  przy  tym  ciężar  dowodowy 

sp

oczywający na wykonawcy, którego cena jest poddana w wątpliwość .   

2. Postępowanie wyjaśniające  

A. Wezwanie Zamawiającego   

W dniu 13 marca 2023 r. 

Zamawiający wezwał Wykonawcę Alltech do złożenia wyjaśnień, w 

tym  złożenia  dowodów  w  zakresie  wyliczenia  ceny  zaoferowanej  w  Części  2  zamówienia. 

Zamawiający  wskazał,  że  celem  złożenia  wyjaśnień  jest  ustalenie,  czy  cena  nie  jest  ceną 

rażąco  niską  oraz  czy  za  zaoferowaną  cenę  Wykonawca  Alltech  jest  w  stanie  wykonać 

przedmiot  zamówienia  w  Części  2  zgodnie  ze  wszystkimi  wymogami  określonymi  w  SWZ. 

Zamawiający wyjaśnił, że cena ofertowa zaoferowana przez Wykonawcę jest niższa o ponad 

30%  od  wartości  szacunkowej  zamówienia  powiększonej  o  należny  podatek  VAT,  która  to 

wartość ustalona przez Zamawiającego na podstawie analizy i rozeznania cenowego rynku.   

B. Wyjaśnienia Wykonawcy Alltech z dnia 16 marca 2023 roku   

W  odpowiedzi  na  wezwanie  Zamawiającego  do  złożenia  wyjaśnień  dot.  kalkulacji  ceny 

zaoferowanej przez 

Wykonawcę w Części 2 zamówienia, Alltech przesłał pismo, w którym:  

a. 

zapewnił, że zaoferowana cena ofertowa uwzględnia wszystkie elementy wymagane 

przez Zamawiającego w SWZ, jest realna i umożliwia wykonanie zamówienia,   

  b. 

oświadczył,  że  zaoferowana  cena  wynika  m.in.  z  uzyskania  „specjalnych 

projekto

wych ofert cenowych”,  

c. 

oświadczył,  że  Alltech  otrzymał  „specjalną  pod  to  postępowanie  ofertę  techniczno-

cenową na 100 szt. czytników e-book” od producenta czytników e-book – firmy InkBOOK, z 

którym Wykonawca Alltech miał prowadzić długoletnią współpracę, przy czym oferta ta miała 

obejmować  upust  na  poziomie  20%  w  stosunku  do  ceny  rynkowej  czytników  e-book 

oferowanych przez producenta,   

d. 

oświadczył, że oszczędność w cenie oferowanej przez Wykonawcę Alltech wynika z 

wykonywania kilku jednocześnie dostaw sprzętu komputerowego i multimedialnego, co miało 

pozwolić na wynegocjowanie Wykonawcy Alltech rabatów,   

e. 

wykazał,  że  na  rynku  dostępne  są  produkty  spełniające  wymogi  Zamawiającego  w 

cenie droższej niż oferowanej przez Wykonawcę Alltech – na poziomie 580,00 złotych brutto,  

f. 

przedstawił  kalkulację  cenową realizacji  przedmiotu zamówienia,  z  której  wynika,  że 

łączny  koszt  zakupu  i  dostawy  jednego  czytnika  e-book,  który  musi  ponieść  Wykonawca 

Alltech  wy

nosi  519,68  złotych  brutto  (515,37  złotych  brutto  –  koszt  zakupu  czytnika  od 

p

roducenta plus 4,31 złotych brutto – koszt dostawy),      

g. 

oświadczył,  że  ponad  31-letnie  doświadczenie  w  realizacji  dostaw  sprzętu 

komputerowego na terenie całej Polski pozwoliło Wykonawcy Alltech wypracować procedury 

dzięki którym Wykonawca ma możliwość sprawnej realizacji i dostawy sprzętu,   

h. 

oświadczył,  że  dysponuje  zatrudnionymi  na  umowę  o  pracę  wykwalifikowanymi 

pracownikami  na  stanowiskach  serwisowych  i  monterskich,  dz

ięki  czemu  możliwe  jest 

ograniczenie  zbędnych  kosztów  przy  wykonywaniu  zmówienia,  co  miało  przełożyć  się  na 

zaoferowaną cenę oferty.  

Przede wszystkim należy zwrócić uwagę, że tak określone wyjaśnienia Wykonawcy Alltech 

pozostają w wewnętrznej sprzeczności.   

Podstawowym  argumentem  Alltech  dla  korzystniejszej  w  stosunku  do  rynkowej  ceny 

ofertowej, miała być długoletnia współpraca Wykonawcy z producentem czytników e-book – 

firmą  inkBOOK.  Współpraca  ta  miała  skutkować  przyznaniem  Wykonawcy  Alltech 

określonych rabatów ( na poziomie 20% ceny rynkowej). Cena sprzedaży czytników e-book 

zaoferowana  Wykonawcy  Alltech  przez  inkBOOK  miała  przy  tym  zostać  dobrana 

indywidualnie dla dostaw realizowanych w Części 2 zamówienia. Co jednak istotne, Alltech 

wskazał, że korzystniejsza w stosunku do rynkowej cena ofertowa Wykonawcy Alltech była 

wyniki

em rabatów udzielonych Wykonawcy Alltech w związku ze skalą realizowanych przez 

Wykonawcę  Alltech  dostaw  sprzętu  komputerowego  i  multimedialnego.  Jakkolwiek 

doświadczenie  życiowe  i  znajomość  zwyczajów  rynkowych  –  co  do  zasady  –  potwierdzają 

trafność  argumentu,  to  twierdzenie,  jakoby  Alltech  realizował  dostawy  na  większą  skalę 

pozostaje całkowicie  gołosłowne.  Wykonawca  nie  tylko  nie  wykazał,  że  faktycznie  realizuje 

aktualnie  dostaw

y  sprzętu  komputerowego  i  multimedialnego,  ale  nawet  nie  wymienił 

przykładowych  zamówień  czy  przykładowych  zamawiających,  tj.  informacji  mogących 

chociaż uprawdopodobnić skalę dostaw realizowanych przez Wykonawcę Alltech.   

Co więcej, argument obniżenia ceny ofertowej z uwagi na skalę zamówień nie pozostaje w 

żadnym  związku  z  argumentem  dot.  rabatów  udzielonych  na  czytniki  e-book  przez  ich 

producenta. Te miały bowiem zostać udzielone nie z uwagi na ilość realizowanych dostaw, a 

z uwagi na długoletnią współpracę kontrahentów. Na marginesie należy przy tym zauważyć, 

że firma inkBOOK, od której Wykonawca Alltech miał pozyskać czytniki e-book zaoferowane 

w Części 2 zamówienia jest producentem i dostawców wyłącznie e-booków i związanych z 

nimi  akcesoriów.  Twierdzenie,  że  Alltech  pozyskuje  od  firmy  inkBOOK  w  ramach 

realizowanych  dostaw  także  sprzęt  komputerowy  lub  multimedialny  jest  co  najmniej 

wątpliwe.  

Kolejna  nieścisłość  w  argumentacji  Wykonawcy  Alltech  wynika  z  porównania  ceny 

oferowanej  przez  Alltech  za  dos

tawę  czytników  e-book  w  Części  2  zamówienia  z  ceną 

rynkową  tych  czytników  pomniejszoną  o  kwotę  rabatu,  który  miał  zostać  przyznany 

Wykonawcy  Alltech.  Zgodnie  z  informacjami  dostępnymi  na  stronie  internetowej  firmy 

inkBOOK cena rynkowa czytnika e-book wynos

i 549 zł brutto. Cena po rabacie udzielonego 

Wykonawcy  Alltech  przez  producent

a,  tj.  po  rabacie  20%,  powinna  tym  samym  wynieść 

439,20  złotych  brutto.  Zgodnie  z  przedstawioną  kalkulacją  cenową  koszt  zakupu  jednego 

czytnika e-

book wynosi natomiast 515,37 złotych brutto. Co więcej, nawet gdyby przyjąć, że 

ceną  „wyjściową”  do  ustalenia  rabatu  na  poziomie  20%  była  wskazana  przez  Wykonawcę 

Alltech cena 580 zł brutto, to po udzielonym rabacie koszt zakupu jednego czytnika e-book 

Wykonawca  powinien  skalkulować  na  poziomie  464  zł  brutto.  Stąd,  twierdzenie  jakoby 

Wykonawca Alltech uzyskał rabat producenta na zakup czytników e-book na poziomie 20% 

ceny  rynkowej  czytnika,  który  to  rabat  miał  być  „najwyższym  rabatem  cenowym  w 

postępowaniu”, jest gołosłowne (brak dowodów), i jawi się jako nieprawdziwe.   

Równie  ogólnikowe  jest  wskazanie  pozostałych  czynników  mających  spowodować 

obniżenie kosztów realizacji przedmiotu zamówienia po stronie Wykonawcy Alltech.   

Wykonawca  Alltech  nie  wyjaśnił,  jak  i  w  jakim  wymiarze  posiadane  doświadczenie  miało 

przełożyć  się  na  obniżenie  kosztów  zakupu  i  dostawy  czytników  e-book.  Szczegółowe 

wyjaśnienia w tym zakresie mają natomiast o tyle znaczenie, że znaczne doświadczenie w 

realizacji  dostaw  sprzętu  komputerowego  ma  większość,  jeśli  nie  wszyscy  Wykonawcy, 

którzy złożyli oferty w Części 2 zamówienia.   

Rzecz ma się podobnie z deklaracją Wykonawcy Alltech o obniżeniu ceny ofertowej z uwagi 

na zatrudnienie na umowę o pracę wykwalifikowanych serwisantów i monterów. Wykonawca 

Alltech nie wskaza

ł jakie konkretnie koszty mogą zostać obniżone z uwagi na fakt posiadania 

tak 

określonej  kadry  pracowniczej.  Mając  natomiast  na  uwadze  przedmiot  zamówienia, 

wydaje się, że posiadanie wykwalifikowanych monterów i serwisantów (bliżej nieokreślonych 

sprzętów) pozostaje bez znaczenia dla kalkulacji kosztowej ceny ofertowej.   

 informacj

e  zamieszczone  na  stronie  internetowej  firmy  inkBOOK  w  zakładce  „O  nas”: 

https://inkbook.pl/news/n/455/Historia 

–  na  fakt  profilu  prowadzonej  działalności  i 

asortymentu oferowanego przez inkBOOK informacje zamieszczone na stronie internetowej 

firmy  inkBOOK 

w  zakładce  „Czytniki  ebooków”:  https://inkbook.pl/cart/  –  na  fakt  ceny 

rynkowej (bez upustów) czytnika e-book zgodnego z wymaganiami Zamawiającego   

Mając  powyższe  na  uwadze  należy  stwierdzić,  że  treść  wyjaśnień  zobowiązywała 

Zamawiającego  do  odrzucenia  oferty  Wykonawcy  Alltech  –  „Obowiązkiem  wykonawcy  jest, 

aby  w  odpowiedzi  na  wezwanie  wystosowane  przez  zamawiającego  udzielił  wyjaśnień 

dotyczących okoliczności, które wpłynęły na wysokość zaoferowanej ceny w taki sposób, aby 

na ich podstawie możliwe było jednoznaczne ustalenie, że cena oferty (odpowiednio koszt, 

istotna część składowa) nie jest ceną rażąco niską. Efektem składanych wyjaśnień ma być 

stworzenie  podstaw  do  uznania  p

rzez  zamawiającego,  że  podejrzenie  dotyczące  rażąco 

niskiej  ceny  oferty  nie  by

ło  uzasadnione.  Nie  tylko  nieudzielenie  wyjaśnień  w  terminie 

skutkować  będzie  koniecznością  odrzucenia  oferty,  ale  także  złożenie  wyjaśnień,  które  nie 

uzasadniają podanej w ofercie ceny” – tak w wyroku z dnia 16 marca 2021 roku, KIO 600/21.   

Wyjaśnienia  złożone  przez  Wykonawcę  Alltech  pozostają  wewnętrznie  sprzeczne,  są 

niekonsekwentne, ogólnikowe i jako takie nie wykazały, że przedstawiona cena ofertowa jest 

uzasadniona.  Do  pism

a  z  dnia  16  marca  2023  roku  nie  zostały  załączone  żadne  dowody 

potwierdzające wystąpienie okoliczności pozwalających Wykonawcy Alltech na zaoferowanie 

ceny za realizację przedmiotu zamówienia w Części 2 na poziomie 53.997,00 złotych brutto.   

III. Interes 

odwołującego we wniesieniu odwołania  

W Postępowaniu w Części 2 zostało złożonych 7 ofert. Oferta Wykonawcy została oceniona 

na 99,46 punktów, będąc drugą ofertą w rankingu, tj. kolejną po ofercie Wykonawcy Alltech. 

Odrzucenie  oferty  Alltech  spowoduje  konieczność  zbadania  oferty  odwołującego  i  w 

konsekwencji wybór oferty odwołującego jako najkorzystniejszej. 

Zamawiający:  Gmina Miejska Lubin, wniósł o oddalenie odwołania w całości . 

W ocenie Odwołującego czynność wyboru oferty jest nieprawidłowa, ponieważ Zamawiający 

zaniechał  odrzucenia  oferty  z  uwagi  na  brak  wykazania  przez  wykonawcę  dowodów,  że 

zaoferowana  przez niego  cena  nie  jest  ceną  rażąco  niską.  Zamawiający  nie  zgadza  się   z 

w/w zarzutami.  

Wnoszony  przez  Odwołującego  zarzut  odrzucenia  oferty  Wykonawcy  Alltech  s.j.  dotyczy 

złożenia  przez  tego  Wykonawcę  wyjaśnień  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny,  bez 

przedstawienia dowodów na potwierdzenie zaoferowanej ceny.  

Zamawiający zaznacza, iż celem postępowania wyjaśniającego sposób kalkulacji ceny, jest 

ustalenie  faktów  świadczących  o  tym,  że  zaoferowana  cena  jest  realna,  wiarygodna  i 

z

apewni  prawidłowe  wykonanie  przedmiotu  zamówienia,  zgodnie  z  jego  wymaganiem.  Np. 

KIO  1481/21  „Wezwany  do  złożenia  wyjaśnień  wykonawca  w  ramach  odpowiedzi  na 

wezwanie  powinien  przedłożyć  wyjaśnienia  i  dowody,  które  w  jego  ocenie  uzasadniają 

przyjętą  wycenę  przedmiotu  zamówienia,  zaś  zamawiającemu  pozwolą  zweryfikować 

wiarygodność i prawidłowość przedłożonych wyjaśnień sposobu wyliczenia ceny. (…)   

Należy  pamiętać,  iż  wymaganie  wyjaśnień  i  dowodów  wystąpienia  rażąco  niskiej  ceny 

należy  badać    i  interpretować    odrębnie,  przy  uwzględnieniu  przedmiotu  zamówienia,  

sposobu  jego  realizacji,  a  przede  wszystkim  złożoności  procesu  realizacji  oraz  wartości 

zamówienia.    Znacznie  odmienne  wyjaśnienia  i  dowody  będą  oczekiwane  przez 

Zamawiającego  w  przypadku    realizacji    przez  niego  zamówienia  na  roboty  budowlane  o 

dużym  stopniu  złożoności  (cyt.  KIO  1481/21),  odmienne  będą  wyjaśnienia  i  dowody  w 

przypadku  specjalistycznej  dostawy  sprzętu  tworzącego  park  maszynowy,  a  jeszcze  inne 

przy zamówieniu na świadczenie usług sprzątania nieruchomości  (KIO 1863/22 – załącznik 

do wniosku).  

Wyjaśnienia  to  ważny  z  punktu  widzenia  wykonawcy  element  związany  z  zagadnieniem 

rażąco  niskiej  ceny.  Ich  celem  jest  przekonanie  zamawiającego,  że  pomimo  zaistniałych 

wątpliwości,  wskazane      w  ofercie  ceny/koszty  mają charakter  rynkowo  akceptowalny,  a  w 

konsekwencji oferta nie może zostać odrzucona.  

Wyjaśnienia muszą być konkretne i muszą wyczerpująco wskazywać czynniki mające wpływ 

na cenę, tak by potwierdziły prawidłowość obliczenia zaoferowanej ceny i ujęcia wszystkich 

niezbędnych  kosztów  ponoszonych  przez  Wykonawcę  w  celu  prawidłowej  realizacji 

przedmiotu zamówienia.    

Przedmiotem oceny zamawiającego jest tu nie tylko sama cena/koszt na poziomie ogólnym,                     

ale  także  ich  istotne  części  składowe.    Jak  zatem  formułować  wyjaśnienia?  Rzeczowo, 

konkretnie,  szczegółowo  i  w  nawiązaniu  do  liczb.  Aby  argumentacja  okazała  się 

przekonująca,  Wykonawca  powinien  pokazać  Zamawiającemu,  jak  kształtują  się  koszty 

realizacji  danego  zadania,  g

dzie  konkretnie  dany  wykonawca  wygenerować  może 

oszczędności,  pozwalające  mu  zaoferować  warunki  lepsze  niż  konkurencja.  Twierdzenia 

wykonawcy  powinny  zostać  poparte  dowodami.    Nie  zawsze  będzie  to  łatwe  w  przypadku 

każdego  podniesionego  argumentu  ponieważ  przepisy  ustawy  Pzp,  nie  określają 

przykładowego  katalogu  dowodów,  które  wykonawca  zobowiązany  jest  złożyć 

zamawiającemu w celu uzasadnienia racjonalności  i rynkowej wyceny swojej oferty. Możliwe 

jest przedstawienie zatem każdego dowodu, jednakże musi być on adekwatny do konkretnej 

sytuacji i stanowić potwierdzenie tego, co wykonawca dowodzi w swoich wyjaśnieniach (wyr. 

KIO  

619/19). Wykonawca musi więc, wszelkimi niezbędnymi środkami dostępnymi w danej 

sprawie i uzasadnionymi w konkretnym stanie faktyczny

m, wykazać zamawiającemu, że jego 

oferta  nie  zawiera  ceny  rażąco  niskiej,  pomimo  wypełnienia  się  określonych  ustawowych 

p

rzesłanek podejrzenia rażąco niskiej ceny w jego ofercie.  

 Przepis  art.  90  ust.  3  Pzp  (obecnie  art.  224  ust.  6)  wymaga  od  wykonawcy,  aby  dowody 

załączone  do  wyjaśnień  dotyczących elementów  oferty mających  wpływ  na  wysokość ceny 

potwierdzały,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  i  co  nie  powoduje  jej  odrzucenia. 

Wyjaśnienia  muszą  przekonywać,  że  podana  przez  nich  cena  rzeczywiście  nie  jest  rażąco 

niska,  a  dla  zakwalifikowania  oferty  do  dalszego  postępowania  nie  jest  wystarczające 

złożenie jakichkolwiek wyjaśnień, lecz takich, które przekonują, że oferta nie zawiera rażąco 

niskiej  ceny. 

Wyjaśnienia muszą być konkretne i muszą wyczerpująco wskazywać wszelkie 

czynniki  mające  wpływ  na  cenę,  tak  by  potwierdziły  prawidłowość  obliczenia  zaoferowanej 

ceny i ujęcia wszystkich niezbędnych kosztów. (wyr. KIO 1834/19).   

W zależności od przedmiotu zamówienia, wykonawca powinien wykazać przykładowo: ceny 

poszczególnych  materiałów,  ceny  rynkowe,  przyjętą  technologię  i  organizację  robót,  koszty 

wynagrodzeń,  koszty  podwykonawców,  koszty  stałe  (paliwa,  energia),  koszty  zarządzania, 

koszty  zabezpieczenia  n

ależytego  wykonania  umowy,  koszty  ubezpieczenia,  koszty 

transportu rezerwę, zysk.  

Obowiązkiem  wykonawcy  jest  zatem  przedstawienie  tych  składników  i  wykazanie 

indywidualnych  czynników  wpływających  na  to,  że  wykonawca  mógł  zaoferować  tak  niską 

cenę, którymi mogą być przykładowo uzyskane upusty, umowy wstępne z podwykonawcami, 

czy  zawarte  w  samach  wyliczeniach  obliczenia  wskazujące  na  prawidłowość  kalkulacji 

cenowej i zysk (wyr. KIO 1751/18).  

Wykonawca  AllTech  s.j.  o  którego  odrzucenie  oferty  wnosi  Odwołujący,  w  dniu  16  marca 

2023 r. tj.  w wymaganym te

rminie dla wszystkich wezwanych wykonawców, złożył stosowne 

wyjaśnienia wraz z dowodami.   

Zamawiający nie zgadza się ze stanowiskiem Odwołującego dot. braku dowodów złożonych 

po  stronie  Wykonawcy Alltech  s

.j. w złożonych wyjaśnieniach, jak również złożeniem przez 

Wykonawcę Alltech wyjaśnień, które są w wewnętrznej sprzeczności.    

Zamawiający zauważa, iż przedmiotem zamówienia jest dostawa czytników e-book, dostawa 

urządzeń  które  jest  powszechnie  dostępne  na  rynku.  Zakup  ich  przez  Wykonawcę,      a  w 

następstwie sprzedaż Zamawiającemu, nie wymaga uruchomienia całego łańcucha dostaw i 

nie wymaga wielu pośredników przy jego sprzedaży. Wykonawca AllTech s.j. jako dowód  – 

podał wytłuszczonym drukiem link do strony  internetowej przykładowego sprzedawcy, który 

ofer

uje  sprzedaż  takiego  samego  urządzenia  jak  sprzęt  zadeklarowany  przez  Wykonawcę 

Alltech s.j. w ofercie (pełna specyfika sprzętu), jednak po cenie wyższej niż zadeklarowana w 

ofercie  przez  Wykonawcę  Alltech  s.j.  W  ten  sposób,  Wykonawca  Alltech  s.j.  poinformował 

Zamawiającego, iż cena rynkowa tego sprzętu jest wyższa, jednak cena którą on gwarantuje 

możliwa  jest  do  zaoferowania  po  otrzymaniu  przez  niego  rabatu.  Tak  więc  jego  cena  nie 

może  zawierać  znamion  rażąco  niskiej,  skoro  na  rynku  są  towary  o  cenie  porównywalnej. 

Adres  podany  w  linku  do  strony,  Zamawiający  potraktował  jako  dowód,  który  nie  wymagał 

dodatkowego  wydrukowania  i  dołączenia  do  wyjaśnień,  ponieważ  zarówno  Zamawiający, 

jest w stanie samodzielnie za

poznać się z jego treścią.  

Następnie  Alltech  s.j.  poinformował  Zamawiającego,  iż  dzięki  rabatowi  uzyskanemu  od 

producenta  w wysokości „rzędu ok. 20 %” , czyli jest to wielkość konkretna podana liczbowo, 

a  nie  zapis  lakoniczny  iż  np.  „cena  obejmuje  rabat  producenta”  deklaruje  dostawę 

wymaganego  urządzenia  za  cenę  539,97  zł  za  sztukę.  Zamawiający,  traktuje  to  określenie 

wielkości jako dowód potwierdzający,  co Wykonawca dowodzi w wyjaśnieniu.  

Przedstawienie  przez  Odwołującego  próby  kalkulacji  obliczenia  ceny  ofertowej  urządzenia 

dla  Wykonawcy  Alltech, 

poprzez  m.in.    zarzucenie  mu  przedstawienia  w  wyjaśnieniach 

nieprawdziwych  informacji  dot.  przyznanego  rabatu  przez  producenta  jest  dla 

Zamawiającego  nie  do  przyjęcia.  Wykonawca  Alltech  oświadczył  cyt.  „Dzięki  specjalnej 

ofercie  otrzymanej  od  producenta  n

asza firma otrzymała rabat rzędu ok. 20% jest w stanie 

sprzedać  takie  urządzenia  w  zaoferowanej  w  postępowaniu  cenie  539,97  zł  brutto”. 

Zamawiający  nie  ma  podstaw,  aby  podważać  treść  takiego  oświadczenia.  Wielkość  rabatu 

jest  wynikiem  rozmów,  współpracy  i  wszelkich  innych  ustaleń    jakie  zachodzą  na  rynku 

pomiędzy  sprzedającym  a  kupującym,  a  konkretne  wielkości    rabatu mogą  być  elementem 

tajemnicy handlowej. Zamawiający w tym omawianym przypadku nie wie, jaka jest cena, od 

której  Wykonawca  AllTech  rozpoczynał  negocjacje  z  producentem.  Przywoływanie  przez 

Odwołującego  „ceny  podanej  na  stronie  internetowej  firmy  inkBOOk  jako  ceny  rynkowej” 

tego urządzenia i dokonywanie od tej ceny wszelkich obliczeń, dla wyliczenia ceny oferty dla 

Wykonawcy AllTech, są też przypuszczeniem Odwołującego, chyba że Odwołujący posiada 

wiedzę, o wyniku rozmów producenta z jego kontrahentami.  

Kolejnym,  ważnym  elementem  wyjaśnień  złożonym  również  przez Wykonawcę AllTech s.j. 

jest  zesta

wienie kosztów realizacji zamówienia. Zgodnie z zapisem SWZ Rozdział XV pkt 2 

cyt.  „Cena  oferty  (w  przypadku  każdej  części)  musi  obejmować  cenę  za  cały  przedmiot 

zamówienia,  należną  wartość  podatku  VAT  oraz  zawierać  wszelkie,  dodatkowe  koszty 

związane  z  realizacją  przedmiotu  zamówienia,  w  tym  koszty  opakowania,  dostawy, 

ubezpieczenia i rozładunku.”  Kalkulacja kosztów przedstawiona przez Wykonawcę AllTech 

s.j.  zawiera  poza  ceną  oferowanego  urządzenia,  wyszczególnienie  pozostałych  kosztów 

składających  się  na  cenę  wykonania    zamówienia  tj.  koszty  transportu  (bez  dodatkowych 

kosztów wynajmu firmy przewozowej) i zysk, określone konkretną wielkością liczbową, a nie 

luźnym zapisem, iż np.:  „cena uwzględnia przewidywane koszty”.  Wyjaśnienia pomimo, iż 

są krótkie, wskazują na konkretne czynniki mające wpływ na zaoferowana cenę.  W związku 

z  tym  w  cenie  oferty  skalkulowane  zostały  wymagane  elementy  przedmiotu  zamówienia,  a 

więc treść oferty odpowiada treści SWZ.   

Ponadto,  złożenie  przez  AllTech  s.j.  „Zestawienia  kosztów  realizacji  zamówienia”  jako 

elementu  treści  wyjaśnień  w  żaden  sposób  nie  może  dyskryminować  tego  wykonawcy,  a 

Zamawiający  nie  może  przyjąć,  że  to  zestawienie  nie  stanowi  dowodu  wyjaśnienia 

zaoferowanej ceny. Nawet gdyby takie „Zestawienie kosztów realizacji zamówienia” zostało 

sporządzone  przez  Wykonawcę  Alltech,  jako  odrębny  dokument,  nic  nie  zmieniłoby  to  w 

treści  złożonych  wyjaśnień.  Informacje  zawarte  w  treści  „zestawienia  kosztów”  stanowią 

dowód uzasadnienia rynkowej wyceny oferty Wykonawcy Alltech s.j  

Zamawiający nie ma podstaw do uznania, iż wyjaśnienia złożone przez Wykonawcę Alltech 

s.j.  nie  zawierają  dowodów.  Dowodami  mogą  być  same  wyjaśnienia,  które  w  sposób 

jednoznaczny  wyjaśniają  wysokość  zaoferowanej  ceny  i  dają  gwarancje  zamawiającemu 

prawidłowego  wykonania  przedmiotu  zamówienia.  Jednocześnie  pamiętać  należy,  że 

obowiązkiem, Zamawiającego jest dokonanie wybory oferty najkorzystniejszej, zaś zgodnie z 

przyjętym orzecznictwem Krajowej Izby Odwoławczej odrzucenie oferty ma być ostatecznym 

środkiem stosowanym przez zamawiającego.  

 Wyk

onawca  Alltech  s.j.,  uwzględniając  powyższe  elementy,  a  składające  się  na  prostą 

dostawę  sprzętu  w  postaci  czytników  e-book  zawarł  wszystkie  najważniejsze  czynniki 

kształtujące  jego  cenę.  Wykonawca  Alltech  s.j.  nie  ograniczył  się  jedynie  do  jednego 

czynnik

a, jakim mógłby być rabat otrzymany od producenta, czy też cena jaką otrzymał od 

producenta,  wykazał  inne  czynniki  cenotwórcze.  Złożone  wyjaśnienia,  w  tym  dowody 

pozwoliły  zweryfikować  wiarygodność  i  prawidłowość  przedłożonych  wyjaśnień  sposobu 

wyliczenia  ceny.  Dowody  załączone  do  wyjaśnień  dotyczących  elementów  oferty  mających 

wpływ na wysokość ceny potwierdziły, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny.  

Ponadto dowodem mogą być także same wyjaśnienia, które w sposób prawidłowy  i rzetelny 

wskazują osiągniecie pułapu cenowej zaoferowanego przez wykonawcę ubiegającego się  o 

zamówienie.  Wykonawca w  niniejszym  postepowaniu wykazał,  że cena  zaoferowana przez 

niego nie jest ceną rażąco niską.  

Biorąc powyższe pod uwagę wniósł o oddalenie  odwołania. 

Strony postępowania odwoławczego złożyły oświadczenia na rozprawie. 

Odwołujący  zakwestionował  stanowisko  Zamawiającego  zawarte  w  pisemnej  odpowiedzi. 

Ocenia, że Zamawiający nie przeanalizował postawionych zarzutów, a wcześniej czynników 

ceny  wskazanych  przez  wykonawcę  niejako  mających  wpływ  na  wysokość  ceny,  tj.: 

Współpraca, Efekt skali, Doświadczenie i dysponowanie wykwalifikowanymi pracownikami.  

Wskaz

ał na niespójność wzajemną elementów, w tym efektu skali, a rabatem, który miałby 

być udzielony w tym konkretnym postępowaniu.  

Zauważył  brak  uzasadnienia  poszczególnych  czynników,  w  szczególności  doświadczenia, 

j

ak  również  braku  wyjaśnienia  w  jaki  sposób  serwisanci  i  monterzy  mogą  mieć  wpływ  na 

uzyskanie obniżenia ceny.  Zauważył, że wykonawca wskazał rabat 20 % bez podania ceny 

wyjściowej.  Z  ceny  producenta  dostępnej  w  Internecie  po  uwzględnieniu  rabatu  cena 

produktu  byłaby  znacząco  niższa  niż  zaoferowana.  Zamawiający  oparł  się  wyłącznie  na 

oświadczeniu  o  przyznanym  rabacie  bez  dowodu.  Przypomniał  też  brak  dowodu  w 

wyjaśnieniach co do wszystkich elementów mających mieć znaczenie przy kalkulacji ceny i 

uzasadniając jej niską wielkość. Podkreślił wymogi ustawy dot. badania ceny.  

Stwierdz

ił,  że wyjaśnienia wykonawcy  słowne  zawarte  i  w tabeli  są niespójne,  niezgodne  z 

wiedzą  ogólną  i  wyliczeniami  przedstawionymi,  w  tym  wysokością  zysku  i  deklarowanym 

rabatem.  

Zamawiający podtrzymał stanowisko przedstawione w odpowiedzi na odwołanie.  

Zauważył,  że  ustawa  nie  obliguje  do  składania  odrębnych  dowodów,  zwłaszcza  jeśli  same 

wyjaśnienia mogą być za taki dowód uznane (sygn. akt: KIO 3465/22). Zauważył, że również 

odwołujący  wskazał  na  możliwość  uzyskania  ceny  niższej  od  kwestionowanej  w  tym 

postępowaniu.  Wskazał  na  to  przedmiot  działania  producenta,  który  wykracza  poza 

produkcj

ę e-book-ów.  

Krajowa  Izba  Odwoławcza  po  rozpatrzeniu  sprawy  na  rozprawie  z  udziałem  stron  i 

uwzględniając  dokumentację  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  publicznego 

prowadzonego  przez  zamawiającego,  a  także  stanowiska  stron  przedstawione  na  piśmie 

oraz do protokołu rozprawy ustaliła i zważyła, co następuje.  

Odwołanie  nie  zasługuje  na  uwzględnienie.  Niesporne  jest  w  sprawie,  że  zamawiający 

przeprowadził wymagane ustawą postępowanie wyjaśniające w zakresie zaoferowanej przez 

wykonawcę ceny przedmiotu zaoferowanego z uwagi na ustawowy wymóg przeprowadzenia 

tego  postępowania.  Jednocześnie  wykonawca  nie  był  obligowany  do  przedstawienia 

określonych okoliczności mających uzasadniać realność zaoferowanej ceny, zatem po jego 

stronie 

leżał  sposób  obalenia  tak  zwanego  domniemania  ceny  rażąco  niskiej.  W  ocenie 

odwołującego  wykonawca  nie  obalił  domniemania,  a  wskazane  czynniki  wpływające  na 

możliwość  uzyskania  korzystnej  ceny  w  szczególności  od  producenta,  wzajemnie  nie  są 

skorelowane  i 

budzą  wątpliwości.  Brak  także  dowodów  na  przedstawione  okoliczności  w 

wyjaśnieniach.  

Skład orzekający zauważa, że istotnie wyjaśnienia nie są obszerne i można je określić jako 

mogące  budzić  wątpliwości  wobec  braku  dodatkowych  dowodów.  W  rzeczywistości  jednak 

nie dopatrzono 

się konkretnych sprzeczności w treści wyjaśnień. 

Warto zauważyć, że sam odwołujący opierając się na powszechnie dostępnej wiedzy, w tym 

ogłoszeń producenta, wskazał, że cena przedmiotu zamówienia może być nawet niższa niż 

deklarowana  prz

ez  wybranego  wykonawcę.  Skoro  takie  ustalenie  nie  jest  sporne,  w 

konsekwencji  niejako  niezależnie  od  postępowania  wyjaśniającego  prowadzonego  przez 

zamawiającego w stosunku do wykonawcy, teza o cenie rażąco niskiej nie potwierdziła się. 

Wobec  powyższego  stwierdza  się,  że  zamawiający  w  prowadzonym  postępowaniu  nie 

naruszył  przepisów  ustawy  wskazanych  przez  odwołującego  w  petitum  odwołania.  Z  tego 

względu orzeczono, jak w sentencji.  

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art. 

575 ustawy 

z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 

1710  ze 

zm.)    oraz  §  8  ust.  2  zdanie  pierwsze  rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z 

dnia  30  grudnia  2020  r.  w  sprawie  szczegółowych  rodzajów  kosztów  postępowania 

odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu wysokości wpisu 

od odwołania (Dz. U. poz. 2437). 

Przewodniczący:  ……………………..