KIO 250/23 WYROK dnia 15 lutego 2023 r.

Sygn. akt KIO 250/23 

WYROK 

z dnia 15 lutego 2023 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   –   w składzie: 

Przewodniczący:      Marzena Teresa Ordysińska  

Protokolant:             

Piotr Cegłowski 

po 

rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 lutego 2023 r., w Warszawie, odwołania wniesionego 

do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  27 stycznia  2023  r.  przez  wykonawcę 

Trawnik 

spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  w  Turowie  w postępowaniu 

prowadzonym przez 

PL.2012+ spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Warszawie 

orzeka: 

Uwzględnia  odwołanie  i  nakazuje  zamawiającemu  PL.2012+  spółka  z  ograniczoną 

odpowiedzialnością w Warszawie zmianę warunku udziału w postępowaniu, dotyczącego 

zdolności  technicznej  i  zawodowej,  przez  wydłużenie  przewidzianego  w  warunku  okresu 

trzyletniego o co najmniej rok.  

Kosztami  postępowania  obciąża  PL.2012+  spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością 

w Warszawie i: 

2.1. zalicza 

w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie: 

piętnaście  tysięcy  złotych  zero  groszy),  uiszczoną  przez  wykonawcę  Trawnik  spółka 

z 

ograniczoną odpowiedzialnością w Turowie tytułem wpisu od odwołania, 

zasądza  od  PL.2012+  spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  w  Warszawie  na 

rzecz  wykonawcy 

Trawnik  spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością w Turowie, kwotę 

800  zł  00  gr  (słownie:  osiemnaście  tysięcy  osiemset  złotych  zero  groszy), 

stanowiącą  koszty  postępowania  odwoławczego  poniesione  z  tytułu  wpisu  od  odwołania, 

wynagrodzenia pełnomocnika i kosztu dojazdu na rozprawę. 

Stosownie do art. 579 ust. 1 

i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. – 

Prawo  zamówień  publicznych  (Dz.  U.  z  2022  r.  poz.  1710  ze  zm.)  na  niniejszy  wyrok  

– w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa 

Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Przewodniczący:      ……………………..… 

Sygn. akt KIO 250/23 

U z a s a d n i e n i e 

I. 

PL.2012+  spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  w  Warszawie  (dalej:  Zamawiający), 

prowadzi  na  podstawie  przepisów  ustawy  z dnia  11  września  2019  r.  -  Prawo  zamówień 

publicznych  (Dz.  U.  z 2021  r.  poz.  1129  ze  zm.;  dalej: 

Prawo  zamówień  publicznych) 

postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, którego przedmiotem jest dostawa wraz 

z  montażem  i  demontażem  nawierzchni  z  trawy  naturalnej  razem  z  podbudową, 

nr WZ/V/1/2023. 

Ogłoszenie  o  zamówieniu  opublikowano  w  Dzienniku  Urzędowym  Unii  Europejskiej 

pod numerem 2022/S 2023/S 012-030525 w dniu 17 stycznia 2023 r.  

W dniu 27 stycznia 2023 

r. w tymże postępowaniu, przez wykonawcę Trawnik spółka 

z  ograniczoną  odpowiedzialnością  w  Szczecinku  (dalej:  Odwołujący)  zostało  wniesione 

odwołanie. 

Odwołujący zarzucał Zamawiającemu naruszenie art. 112 ust. 1 w zw. z art. 16 pkt 1 

oraz  pkt  3 

Prawa  zamówień  publicznych  poprzez  jego  niezastosowanie  lub  błędne 

zastosowanie,  a w 

konsekwencji  postawienie  warunku  udziału  w  postępowaniu  (opisanego 

w sekcji  I

II  pkt III.1.3  Ogłoszenia o zamówieniu oraz  w  części  III  rozdział  12  pkt  1  ppkt  1.2 

lit. 

d  SWZ),  który  jest  nieproporcjonalny  do  przedmiotu  zamówienia,  nie  pozwala  na  ocenę 

zdolności wykonawcy do należytego wykonania zamówienia i nie wyraża się jako „minimalny 

poziom  zdolności”,  a  przez  to  jest  sprzeczny  z  zasadą  proporcjonalności  i  narusza  zasadę 

zachowania uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców, ponieważ zmierza 

do  sztucznego zawężenia konkurencji  w  postępowaniu,  nie  dopuszczając  do  postępowania 

wykonawców  zdolnych  wykonać  należycie  zamówienie,  czym  Zamawiający  zmierza  do 

na

ruszenia zasady gospodarności, wyrażonej w art. 17 ust. 1 pkt 1 i pkt 2 Prawa zamówień 

publicznych

,  a  to  do  udzielenia  zamówienia  w  sposób  niezapewniający  najlepszej  jakości 

dostaw  w  ramach  środków,  które  Zamawiający  zamierza  przeznaczyć  na  sfinansowanie 

z

amówienia  oraz  niezapewniający  uzyskania  najlepszych  efektów  zamówienia  w  stosunku 

do poniesionych nakładów. 

W  konsekwencji  tak 

sformułowanego  zarzutu,  Odwołujący  wnosił  o  nakazanie 

Zamawiającemu zmiany warunku udziału w postępowaniu (opisanego w sekcji III pkt III.1.3 

Ogłoszenia o zamówieniu oraz w części III rozdział 12 pkt 1 ppkt 1.2 lit. d SWZ) poprzez:  

a) wydłużenie przewidzianego w warunku okresu z 3 lat do 5 lat; 

b)  obniżenie  ilości  wymaganych  zamówień  referencyjnych  z  trzech  (3)  do  jednego  (1) 

ewen

tualnie dwóch (2); 

c)  usunięcie  z  treści  opisu  warunku  fragmentu  „o  pojemności  minimum  30.000  miejsc 

siedzących”. 

Zamawiający  w  odpowiedzi  na  odwołanie  i  na  rozprawie  wnosił  o  oddalenie 

odwołania. 

Do postępowania odwoławczego nikt nie zgłosił przystąpienia.  

Izba 

ustaliła,  że  nie  zaszła  żadna  z  przesłanek,  o  których  stanowi  art.  528  Prawa 

zamówień publicznych, skutkujących odrzuceniem odwołania. 

II. 

Krajowa  Izba  Odwoławcza,  po  przeprowadzeniu  rozprawy,  ustaliła  i  zważyła,  co 

następuje: odwołanie zasługuje na uwzględnienie. 

Izba  dopuściła  w  niniejszej  sprawie  dowody  z  dokumentacji  postępowania  

o zamówienie publiczne, nadesłanej przez Zamawiającego do akt sprawy, przede wszystkim 

treść  ogłoszenia  o  zamówieniu  i  specyfikacji  warunków  zamówienia  (dalej:  SWZ)  wraz 

z 

załącznikami. Izba ponadto wzięła pod uwagę treść pism, składanych przez Strony w toku 

postępowania  odwoławczego  oraz  złożone  przez  nie  dokumenty,  opisane  w  uzasadnieniu, 

w 

szczególności  stanowisko  Polskiego  Towarzystwa  Greenkeeperów,  przedłożone  przez 

Zamawiającego.  Izba  nie  wzięła  pod  uwagę  stanowiska  Dyrektora  Technicznego  iTurf 

Managment  spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  oraz  opinii  biegłego,  który  nie  był 

biegłym  powołanym  w  postępowaniu  odwoławczym  (poza  informacją  o liczbie  meczy 

rozegranych  w  latach  2018-2020)

,  ponieważ  w  ocenie  Izby  nie  zawierały  one  informacji 

koniecznych  do 

rozstrzygnięcia,  a  jedynie  powielały  wnioski  wynikające  ze  stanowiska 

Towarzystwa. 

Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła co następuje. 

Zamawiający  w  opisie  przedmiotu  zamówienia  (dalej:  OPZ),  załączonym  do  SWZ 

określił, że przedmiotem zamówienia jest pięciokrotny montaż oraz odpowiednio pięciokrotny 

demontaż  tymczasowej  nawierzchni  z trawy  naturalnej  razem  z  podbudową  wraz 

z 

odpowiednim  utrzymaniem,  w  tym  pielęgnacją,  koszeniem,  nawożeniem,  podlewaniem, 

renowacją  i uzupełnianiem  ubytków  oraz  wykonywaniem  oznakowań  murawy  od  momentu 

jej  ułożenia  do  momentu  jej  demontażu.  W zakres  prac  wchodzi  również  wymiana 

zniszczonych lub uszkodzonych fragmentów murawy w trakcie i pomiędzy organizowanymi 

na  niej  wydarzeniami,  montaż  i  demontaż  tymczasowej  nawierzchni  z  trawy  syntetycznej 

razem  z 

podbudową,  wykonanie  połączeń  obu  nawierzchni  (naturalnej  i  sztucznej)  oraz 

prace towarzyszące.  

Do  obowiązków  Wykonawcy  należy  również  każdorazowy  montaż,  uruchomianie 

i 

demontaż 22 zraszaczy (zraszacze razem z systemem połączeń udostępnia Zamawiający) 

wraz  z  ich  mocowaniem  w  murawie 

i  regulacją.  Wykonawca każdorazowo  zrealizuje  także 

montaż  i  demontaż  tulei  bramkowych  dla  bramek  do  piłki  nożnej  oraz  montaż  i  demontaż 

tulei  do  mocowania  chorągiewek  narożnych  na  płycie  betonowej  boiska  PGE  Narodowego 

(tuleje bramkowe i tuleje do chorągiewek narożnych udostępnia Zamawiający). 

Dla  każdorazowego  ułożenia  murawy  Zamawiający  przewiduje  min.  7-dobowy  czas 

montażu  murawy  wraz  z  podbudową  -  od  chwili  przekazania  powierzchni  Wykonawcy  do 

momentu odbioru ułożenia murawy przez Zamawiającego. 

Niezal

eżnie  od  tego,  że  w  całym  czasie  obowiązywania  umowy  Wykonawca  jest 

w 

całości odpowiedzialny za prawidłowe wykonanie przedmiotu zamówienia (w tym za stan 

i 

jakość  boiska)  Wykonawca  zobowiązany  jest  wykonywać  prace  związane  z  zabiegami 

pielęgnacyjnymi zgodnie ze sztuką oraz z uwzględnieniem wymogów Zamawiającego, jakie 

przedstawiono  w  OPZ. 

Przy  czym  Zamawiający  bardzo  dokładnie  określił  parametry  darni 

(zrywalność,  zadarnienie,  barwa,  głębokość  systemu  korzeniowego,  przesiąkliwość,  skład 

granulometryczny gle

by, grubość filcu). 

Zamawiający  opisał  wymogi  w  zakresie  pielęgnacji  ‒  koszenia  trawy,  nawadniania 

boiska  i 

innych  zabiegów  przygotowawczych,  w  tym  wentylowania  murawy,  przy  czym 

nie

zależnie,  czy  Wykonawca  będzie  używał  własnych  czy  użyczonych  od  Zamawiającego 

wentylatorów/dmuchaw  jest  on  wyłącznie  odpowiedzialny  za  prawidłowość  wentylowania 

murawy. 

Zamawiający  określił  również,  że  wykonawca  jest  zobowiązany  do  uwzględnienia 

wszelkich 

przewidywanych  zabiegów  pielęgnacyjnych  w  harmonogramie  szczegółowym 

montażu i pielęgnacji murawy oraz do informowania Zamawiającego o wszelkich zmianach 

w 

stosunku do harmonogramu. W przypadku planowanych zabiegów, które mogą ograniczyć 

możliwość wykonania badań przez Zamawiającego Wykonawca takie ograniczenia wykaże 

w harmonogramie wraz z uzasadnieniem. 

Zgodnie z treścią warunku udziału w postępowaniu w zakresie zdolności technicznej 

i 

zawodowej  (zob.  sekcja  III  pkt  III.1.3  Ogłoszenia  o  zamówieniu  oraz  część  III  rozdział  12 

pkt 1 ppkt 1.2 lit. d SWZ) Zamawiający wymaga wykazania przez wykonawców, że w okresie 

ostatnich  3  lat  przed  upływem  terminu  składania  ofert  (chyba  że  okres  prowadzenia 

działalności  jest  krótszy)  zrealizowali  co  najmniej  3  zamówienia,  każde  polegające  co 

najmniej  na  montażu  i  pielęgnacji  murawy  z  trawy  naturalnej  boiska  do  piłki  nożnej, 

zlokalizowanego na stadionie o pojemności minimum 30.000 miejsc siedzących. 

W  tak  s

formułowanym  warunku  udziału  w  postępowaniu  Odwołujący  upatrywał 

niep

rawidłowości związanych z:  

a) okresem 

wykazywania doświadczenia (3-letnim), jako zbyt krótkim – przez pryzmat 

zasady zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców,  

b) 

ilością wykonanych zamówień referencyjnych (3 zamówień), jako liczby zbyt dużej 

– przez pryzmat zasady proporcjonalności oraz zachowania uczciwej konkurencji i równego 

traktowania wykonawców, 

c)  wymogiem

,  aby  zamówienia  referencyjne  wykonywane  były  „na  stadionie  o 

pojemności minimum 30.000 miejsc siedzących”  – przez pryzmat zasady proporcjonalności 

oraz zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców. 

W 

konsekwencji  w  ocenie  Odwołującego  warunek  tak  opisany  jest  niezgodny  z  art. 

112  ust.  1 

w  zw.  z  art.  16  pkt  1  oraz  pkt  3  Prawa  zamówień  publicznych,  ponieważ  jest 

nieproporcjonalny do  przedmiotu  zamówienia,  nie pozwala na  ocenę  zdolności  wykonawcy 

do należytego wykonania zamówienia i nie wyraża się jako „minimalny poziom zdolności”, a 

przez 

to jest sprzeczny z zasadą proporcjonalności i narusza zasadę zachowania uczciwej 

konkurencji  oraz  równego  traktowania  wykonawców,  ponieważ  zmierza  do  sztucznego 

zawężenia konkurencji w postępowaniu. 

Z  takim  zarzutem  nie  zgodził  się  Zamawiający.  W  ocenie  Zamawiającego  sporny 

warunek jest zgodny z przepisami 

Prawa zamówień publicznych, adekwatny do przedmiotu 

zamówienia,  i  oparty  na  doświadczeniu  Zamawiającego,  nabytego  w  trakcie  realizacji 

zamówień  dotychczasowych.  Zamawiający  uzasadniał  wymogi  specyfiką  przedmiotu 

zamówienia  na  Stadionie  Narodowym  –  jest  przewidziany  na  58 000  miejsc  i  posiada 

zadaszenie, co wymusza ponadstandardowe wymagania.  

Zamawiający do odpowiedzi na odwołanie załączył następujące dokumenty: 

1. S

tanowisko Polskiego Towarzystwa Greenkeeperów z siedzibą w Nidzicy z dnia 12 lutego 

2023  r.  odnośnie  specyfiki  stadionów  po  pojemności  powyżej  30 000  widzów  (stanowiące 

odpowiedź na zapytanie Zamawiającego, zapytania jednak Zamawiający nie załączył do akt 

sprawy),  podpisane  przez  pana  G.  S.,  Prezesa 

Zarządu  Towarzystwa.  Ze stanowiska 

wynika

,  że  w  Polsce  znajduje  się  obecnie  8  obiektów  piłkarskich  o  pojemności  powyżej 

000  widzów.  Wskazuje  na  korelację  pomiędzy  pojemnością  stadionu  a  prestiżem,  oraz 

specyfik

ą.  Według  stanowiska,  ilość  miejsc  siedzących  wpływa  na  architekturę  stadionu,  a 

więc  instalację  i  utrzymanie  murawy  (im  więcej  miejsc  siedzących  oraz  istniejące 

zadaszenie, 

tym  większe  zacienienie  murawy).  Murawa  naturalna  potrzebuje  do 

prawidłowego funkcjonowania 10-12 moli światła fotosyntetycznie czynnego (PAR) na dobę, 

tymczasem  pomi

ary  na  Stadionie  Narodowym  wskazują  na  ok  1-2  moli  (PAR)  na  dobę. 

W

yższe  trybuny  i większe  skomplikowanie  architektoniczne  stadionu  wpływa  również 

znacząco na cyrkulację powietrza, co z kolei ma wpływ na wilgotność murawy. Zbyt wysoko 

wilgotność murawy wiąże się z większą podatnością na choroby grzybowe, gorszą stabilność 

dla graczy i trudności pielęgnacyjne. Z tego powodu na dużych stadionach należy stosować 

specjalne  wentylatory,  aby  wymusić  cyrkulację  powietrza.  Operowanie  wentylatorami,  a 

także  konieczność  sztucznego  doświetlania  wymaga  doświadczenia,  ponieważ  łatwo 

murawę  przesuszyć.  Dodatkowo,  w  tak  specyficznych  warunkach,  zabiegi  agrotechniczne 

(koszenie, szczotkowanie, nawadnianie)nie mogą się odbywać w standardowy sposób. 

2.  Opinia 

biegłego  sądowego  z  dnia  12  lutego  2023  r.,  określająca  ocenę  zasadności  lub 

braku zasadności zawarcia przez Zamawiającego w warunku udziału w postępowaniu trzech 

wymogów,  kwestionowanych  w  odwołaniu.  Biegły  między  innymi  przytacza  stanowisko 

Towarzystwa 

Greenkeeperów,  opisane  w  pkt  1  powyżej.  Ponadto  podaje  zestawienie  dat 

meczy rozegranych na Stadionie Narodowym w latach 2028-

2022”: w 2018 r. – dwa mecze, 

w 

2019  ‒ sześć meczy, w  2020  nie rozegrano ani  jednego  meczu,  w  2021  r.  ‒trzy  mecze, 

w 2022  r.  trzy  mecze.  Ostateczni

e  biegły  stwierdza  zasadność  wymogów  podanych  przez 

Zamawiającego w opisie warunku udziału w postępowaniu. 

3.  Zapewnienie 

Dyrektora  Technicznego  iTurf  Management  spółka  z  ograniczoną 

odpowiedzialnością  z  siedzibą  w  Londynie,  bez  daty,  o  specyfice  instalacji  i  pielęgnacji 

murawy

,  w  języku  angielskim,  wraz  z  tłumaczeniem  na  język  polski.  Dyrektor  wskazuje  na 

różnice  w  podobnych  inwestycjach  na  mniejszych  stadionach,  w  szczególności  poziom 

natężenia  oświetlenia,  wentylację  i  ruch  powietrza,  topografię  (powierzchnię)  boiska  oraz 

kon

ieczność doświadczenia zespołu zajmującego się konserwacją takiego boiska. 

Na tej podstawie Izba zważyła, co następuje. 

Stosownie do art. art. 112 ust. 1 

Prawa zamówień publicznych, zamawiający określa 

warunki  udziału  w  postępowaniu  w  sposób  proporcjonalny  do  przedmiotu  zamówienia  oraz 

umożliwiający  ocenę  zdolności  wykonawcy  do  należytego  wykonania  zamówienia, 

w 

szczególności  wyrażając  je  jako  minimalne  poziomy  zdolności.  Brak  określenia  warunku 

udziału  w  postępowaniu  w  sposób  odpowiadającym  takim  wytycznym  stanowi  naruszenie 

art. 16 pkt. 1 i 3 

Prawa zamówień publicznych, zgodnie z którym zamawiający przygotowuje 

i 

przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie 

uczciwej konkurencji o

raz równe traktowanie wykonawców oraz proporcjonalny. 

Aby  rozstrzygnąć  odwołanie,  Izba  musiała  stwierdzić,  czy  wymogi  Zamawiającego, 

kwestionowane w 

odwołaniu, są zgodne z przytoczonymi wyżej przepisami. 

Odnośnie  wymogu  posiadania  doświadczenia  w  realizacji  co  najmniej  trzech 

zamówień,  Izba  stwierdziła  że  wymóg  taki  jest  adekwatny  i  proporcjonalny  do  przedmiotu 

zamówienia,  w  ramach  którego  należy  wykonać  pięć  zadań,  polegających  na  montażu 

i 

pielęgnacji  murawy  o  ponadstandardowych  parametrach.  Punktem  odniesienia  do 

określenia w warunku udziału w postępowaniu liczby zamówień, które należy wykonać, jest 

nie  tylko  zakres  przedmiotu  zamówienia  (w  tym  przypadku  liczba  realizacji  do  wykonania), 

ale i jego specyfika, tu 

niewątpliwie, zdaniem składu orzekającego, wyjątkowa. Czas, w jakim 

należy  wykonać  zadania,  jest  krótki  i  wymaga  „wprawy”.  Izba  uznała,  że  dwukrotne 

wykonanie  zamówienia  nie  gwarantuje  nabycia  doświadczenia  w  takim  stopniu,  aby 

zapewnić  wykonanie  pięciu  realizacji  o  ponadstandardowych  wymogach,  jakie  ma 

Zamawiający.  W  ocenie  Izby  dopiero  trzykrotna,  zakończona  powodzeniem  realizacja, 

g

warantuje  nabycie  umiejętności,  mogących  skutkować  powtarzalnością  zachowania 

wysokiej  jak

ości  wykonanych  prac.  W konsekwencji  Izba  uznała  warunek  udziału  w 

postępowaniu polegający na wymogu wykonania uprzednio trzech realizacji za uzasadniony i 

zgodny z przepisami Prawa zamówień publicznych. 

Odnośnie wymogu posiadania doświadczenia na stadionach o pojemności minimum 

000 miejsc siedzących, Izba uznała, że jest on zgodny z art. 112 ust. 1 w zw. z art. 16 pkt. 

1  i  3 

Prawa  zamówień  publicznych.  Za  przekonujące  w  tym  względzie  Izba  uznała 

stanowisko  Zamawiającego.  Za  część  tego  stanowiska  Izba  uznała  pismo  Polskiego 

Towarzystwa 

Greenkeeperów  z  dnia  12  lutego  2023.  Jest  ono  spójne  i  logiczne,  a  tym 

samym  przekonujące.  Liczba  miejsc  siedzących  bez  wątpienia  wpływa  na  architekturę 

stadionu,  a 

więc  również  na  instalację  i utrzymanie  murawy  (im  więcej  miejsc  siedzących 

oraz istniejące zadaszenie, tym większe zacienienie murawy). Nie zostało zakwestionowane 

przez  Odwołującego  stwierdzenie,  że  murawa  naturalna  potrzebuje  do  prawidłowego 

funkcjonowania 

pięciokrotnie  więcej  światła fotosyntetycznie czynnego (PAR),  niż  wielkość, 

na  którą  wskazują  pomiary  na  Stadionie  Narodowym.  W  ocenie  Izby  jest  oczywiste,  że 

w

yższe trybuny  i większe  skomplikowanie  architektoniczne  stadionu  wpływają  znacząco  na 

cyrkulację powietrza, co z kolei ma wpływ na wilgotność murawy, a tym samym konieczność 

stosowania wentylatorów.  

Odwołujący 

nie 

zakwestionował 

merytorycznie 

powyższych 

twierdzeń 

przedstawionych  przez  Polskie  Towarzystwo 

Greenkeeperów,  a  jedynie  zauważał,  że 

Prezesem 

Zarządu Towarzystwa jest wykonawca wobec niego konkurencyjny.  Jednak Izba 

nie stwierdziła, aby stanowisko Towarzystwa zawierało informacje nieobiektywne, przeciwnie 

– są one zgodne z ogólnie pojętym doświadczeniem życiowym: bez wiedzy specjalistycznej 

można  przyjąć,  że  im  wyższe  trybuny,  tym  większe  zacienienie  i  wilgotność  murawy  na 

stadionie.  

Wobec  powyższego  Izba  stwierdziła,  że  wymóg  wykonania  uprzednich  realizacji  na 

stadionach  o  co  najmniej  30 

000  miejsc  siedzących  jest  zgodny  z  Prawem  zamówień 

publicznych.  Dodatkowo 

należy  zauważyć,  że  na  stadionie  objętym  przedmiotem 

zamówienia mieści  się  58 000  miejsc,  a  więc  w  wymogu  Zamawiający  uznał  jako  podobne 

stadiony o prawie dwukrotnie 

mniejszej ilości miejsc. 

Odnośnie  wymogu  posiadania  doświadczenia  polegającego  na  wykonaniu 

wcześniejszych realizacji w okresie ostatnich trzech lat, Izba uznała wymóg ten za niezgodny 

z przepisami Prawa zam

ówień publicznych.  

Podstawową  zasadą  udzielania  zamówień  jest  zasada  wyrażona  w  art.  16  Prawa 

zamówień  publicznych:  zamawiający  przygotowuje  i przeprowadza  postępowanie  o 

udzielenie  zamówienia  m.  in.  w  sposób  zapewniający  zachowanie  uczciwej  konkurencji  i 

równe traktowania wykonawców oraz proporcjonalny.  

Wprawdzie  wskazany  w  warunku  trzyletni  okres  posiadania  odpowiedniego 

doświadczenia  jest  zgodny  z  przepisem  §  9 ust.  1  pkt  2 rozporządzenia  Ministra  Rozwoju, 

Pracy  i  Technologii  z  dnia  23 grudnia  2020  r. 

w  sprawie  podmiotowych  środków 

dowodowych oraz innych dokumentów lub oświadczeń, jakich może żądać zamawiający od 

wykonawcy  (Dz.  U.  poz.  2415), 

jednak  w  świetle  art.  16  Prawa  zamówień  publicznych  w 

ocenie Izby, ze względu na specyfikę roku 2020, jest to okres zbyt krótki. Z wykazu meczy 

zrealizowanych  w  latach  2018-2022  (

w  opinii  biegłego,  na  podstawie  danych 

Zamawiającego)  wynika,  że  w  roku  2020  nie  odbył  się  żaden  mecz.  Był  to  rok,  w  którym 

przez większość dni nie organizowano imprez masowych z powodu pandemii. Na początku 

roku  2020 

rozpoczęła  się  epidemia  COVID-19,  która  spowodowała  prawny  zakaz 

organizowania  na  stadionach  imprez  masowych  (w  tym  również  rozgrywek  sportowych, 

meczy  piłkarskich,  itd.)  oraz  ograniczenie  takich  imprez  (np.  pod  kątem  dopuszczalnej 

liczebności widzów na trybunach).  

Powyższe  spowodowało,  że  obiekty  sportowe  zaprzestały,  a  następnie  mocno 

ograniczyły organizację imprez sportowych, a co się z tym wiąże – nie zamawiały muraw na 

boiska oraz montażu muraw na boiskach.  

Dlatego w tym 

czasie nie można było nabyć odpowiedniego doświadczenia, adekwatnego do 

przedmiotu zamówienia. Zamawiający nie podał w każdym razie przykładów takich realizacji.  

Skoro 

przez rok 2022 nie były realizowane podobne zamówienia, Izba stwierdziła, że 

w tej spec

yficznej sytuacji okres trzyletni jest zbyt krótki i należy go wydłużyć o co najmniej 

jeden rok. Trzeba 

przyjąć, że okres trzyletni, o którym mowa w § 9 ust. 1 pkt 2 przywołanego 

wyżej  rozporządzenia,  ma  być  czasem  gwarantowanym  wykonawcom  i  przebiegającym 

efektywnie,  tj.  takim  czasem,  w 

którym  zamówienia  podobne  były  realizowane,  a  więc  nie 

można  wliczyć  tu  w  tym  przypadku  roku  2020.  Dlatego  wymagany  przez  Zamawiającego 

trzyletni 

okres  doświadczenia  jest  okresem  zbyt  krótkim,  ponieważ  w  tym  okresie  nie  były 

organizowane  zamówienia  o  specyfice  wymaganej  przez  Zamawiającego  (dostawę  wraz  z 

montażem  murawy  na  boiskach  sportowych).  Zatem  w  praktyce,  zdaniem  składu 

orzekającego,  wymagany  formalnie  trzyletni  okres doświadczenia  oznacza  de facto  krótszy 

okres  posiadania 

doświadczenia.  W konsekwencji,  mimo  że  przepis  §  9  ust.  4  pkt  2  ww. 

rozporządzenia,  zgodnie  z  którym  w celu  zapewnienia  odpowiedniego  poziomu  konkurencji 

w  postępowaniu,  zamawiający  może  dopuścić,  aby  wykaz  (…)  dotyczył  dostaw  lub  usług 

wykonanych,  a w 

przypadku  świadczeń  powtarzających  się  lub  ciągłych  -  również 

wykonywanych, w okresie dłuższym niż ostatnie 3 lata jest uprawnieniem zamawiającego, to 

w przedmiotowej sprawie Zamawiający, ze względu na prymat zasady zachowania uczciwej 

konkurencji  i  równego  traktowania  wykonawców  (na  którą  zresztą  §  9  ust.  4  pkt  2 

rozporządzenia się powołuje), powinien ten okres wydłużyć. 

Izba  n

akazała  przedłużenie  okresu  wymaganego  doświadczenia  o  co  najmniej  rok 

(Odwołujący wydłużenie okresu z trzech do pięciu lat), jako że nie jest związana żądaniami 

a jedynie  zarzutami. 

Wydłużenie  o  co  najmniej  rok  jest  uzasadnione  w  związku 

z 

argumentacją,  zawartą  w  odwołaniu,  a  z  uzasadnienia  zarzutów  nie  wynika  konieczność 

w

ydłużenia wymaganego przez Zamawiającego okresu aż o dwa lata. 

Ze względu na powyższe, Izba orzekła, jak w sentencji. 

Ponieważ zarzut naruszenia art. 112 ust. 1 w zw. z art. 16 pkt 1 i 3 Prawa zamówień 

publicznych 

potwierdził się (a była to jedyna podstawa prawna odwołania), Izba uwzględniła 

odwołanie w całości.  

O 

kosztach  postępowania  odwoławczego  orzeczono  stosownie  do  wyniku 

postępowania, na podstawie art. 557 oraz art. 575 ustawy Prawo zamówień publicznych oraz 

w 

oparciu  o  przepisy  rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  30  grudnia  2020  r. 

w sprawie 

szczegółowych  rodzajów  kosztów  postępowania  odwoławczego,  ich  rozliczania 

oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437). 

Przewodniczący:      ………………….……