KIO 2230/23 WYROK dnia 16 sierpnia 2023 r.

Sygn. akt: KIO 2230/23 

WYROK 

z dnia 16 sierpnia 2023 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący:      Andrzej Niwicki 

Członkowie:   

Aneta Mlącka 

Izabela Niedziałek–Bujak 

Protokolantka:          Wiktoria Ceyrowska 

Po rozpatrzeniu na rozprawie w dniu 14 sierpnia 2023 r. w Warszawie 

odwołania wniesionego 

do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 31 lipca 2230 r. przez wykonawcę Golden Line 

Sp.  z  o.o.,  ul.  Krakowska  150,  35-

506  Rzeszów  w  postępowaniu  prowadzonym  przez  34 

Wojskowy Oddział Gospodarczy w Rzeszowie, ul. Krakowska 11B, 35-111 Rzeszów  

przy udziale: 

A.  wykonawcy 

JM  Data  Sp.  z  o.o.  Sp.k.,  ul.  Zwoleńska  65a,  04-761  Warszawa 

zgłaszającego  swoje  przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  po  stronie 

zamawiającego 

B.  wykonawcy  Netprint  s.c.  J.  W.,  B.  S.,  ul.  Unii  Europejskiej  10,  32-

600 Oświęcim 

zgłaszającego  swoje  przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  po  stronie 

zamawiającego 

orzeka: 

1.  oddala odwołanie. 

kosztami postępowania obciąża Golden Line Sp. z o.o., ul. Krakowska 150, 35-506 

Rzeszów i zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 

gr 

(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy), uiszczoną przez odwołującego 

tytułem wpisu od odwołania; 

Stosownie  do  art.  580  ust.  1  i  2  ustawy  z  dnia  11  września  2019  r.  -  Prawo  zamówień 

publicznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1129 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 14 dni od dnia 

jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej 

do Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Przewodniczący: 

………………………………  

                                  ……………………………… 

                                  ………………………………. 

Sygn. akt: KIO 2230/23 

Uzasadnienie 

Zamawiający:  Skarb  Państwa  -  34  Wojskowy Oddział  Gospodarczy  w  Rzeszowie  prowadzi 

Postępowanie  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  na  „dostawę  materiałów 

eksploatacyjnych  do  drukarek  faksów  i  innych  urządzeń  drukujących”  (nr  referencyjny: 

ZP/24/2023). Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane 5 kwietnia 2023 r. w Dzienniku 

Urzędowym  Unii  Europejskiej  pod numerem  2023/S 068-202155. Adres strony  internetowej 

prowadzonego postępowania: https://portal.smartpzp.pl/34wog 

Odwołujący:  Golden  Line  Spółka  z  o.o.  w  Rzeszowie  wniósł    odwołanie  wobec  odrzucenia 

przez  Zamawiającego  oferty  Odwołującego  oraz  wyboru  jako  oferty  najkorzystniejszej  w 

postępowaniu na dostawę materiałów eksploatacyjnych do drukarek faksów i innych urządzeń 

drukujących oferty wykonawcy Netprint s.c. J. W., B. S. 

1 ZARZUTY i ŻĄDANIA 

Odwołujący zarzuca Zamawiającemu naruszenie art. 226 ust. 1 pkt 2 lit. a i art. 110 ust. 2 i 3 

ustawy Pzp przez nieprawidłowe odrzucenie oferty Odwołującego, pomimo że nie zachodzą 

przesłanki  jej  odrzucenia  wskazane  w  art.  226  ust.  1  pkt  2a  ustawy  Pzp,  a  Zamawiający 

zobowiązany  był  do  zgodnej  z  prawem,  rzetelnej  i  logicznej  oceny  dokonanego  przez 

Odwołującego samooczyszczenia. 

Odwołujący  wniósł  o  uwzględnienie  odwołania  i  nakazanie  Zamawiającemu  unieważnienia 

czynności:  badania  i  oceny  ofert,  odrzucenia  oferty  Odwołującego  i  wyboru  oferty 

najkorzystniejszej z 21 lipca 2023 r. oraz powtórzenia czynności badania i oceny ofert. 

Odwołujący złożył w postępowaniu ofertę, która w wyniku naruszenia przez Zamawiającego 

wskazanych  powyżej  przepisów  ustawy  pzp,  została  odrzucona,  chociaż  powinna  zostać 

uznana za najkorzystniejszą. 

UZASADNIENIE 

W informacji o wyborze oferty najkorzystniejszej i odrzuceniu oferty Odwołującego w oparciu 

o art. 226 ust. 1 pkt 2 lit. a w zw. z art. 110 ust. 3 ustawy Pzp zamawiający wskazał następujące 

uzasadnienie:  

Wykonawca złożył ofertę wraz z nią korzystając z dyspozycji art. 110 ust. 2 ustawy Pzp tzw. 

samooczyszczenie  (self-cleaning).  Zgodnie  z  art.  110  ust.  2  wykonawca  nie  podlega 

wykluczeniu w okolicznościach określonych w art. 108 ust. 1 pkt 1, 2, 5 i 6 lub art. 109 ust. 1 

pkt  2-10,  jeżeli  udowodni  zamawiającemu,  że  spełnił  wymienione  tam  przesłanki  łącznie. 

Przepis  wprost  mówi  o  udowodnieniu,  co  szeroko  akcentowane  jest  także  w  orzecznictwie 

KIO.  Np.  w  wyroku  KIO  444/20  zaprezentowano  rygorystyczne  podejście,  negujące 

skuteczność procedury bez przedstawienia dowodów, pomimo nawet obszernych wyjaśnień. 

Dla  przeprowadzenia  skutecznego  samooczyszczenia  przepisy  ustawy  Pzp  wymagają 

złożenia  dowodów,  nie  zaś  jedynie  wyjaśnień.  Podobne  stanowisko  zostało  wyrażone  w 

doktrynie:  Co  istotne,  zgodnie  z  komentowanym  przepisem,  konieczne  jest  przedstawienie 

dowodów, że podjęte przez wykonawcę środki są wystarczające do stwierdzenia rzetelności 

wykonawcy.  Zamawiający  nie  będzie  mógł  zatem  uwzględnić  nawet  obszernych  wyjaśnień 

złożonych przez wykonawcę, jeśli nie będą poparte dowodami. Wykonawca powinien bowiem 

przedstawić dowody na potwierdzenie, że przedsięwziął stosowne środki. Ponieważ uznanie, 

że wykonawca nie podlega wykluczeniu, pomimo że zaistniała ku temu przesłanka, stanowi 

wyjątek od reguły, przepisy w zakresie self-cleaning należy interpretować wąsko. Zamawiający 

powinien zaniechać wykluczenia dopiero wówczas, kiedy wykonawca rzeczywiście udowodnił 

swoją rzetelność. 

Zamawiający zapoznał się z treścią przedłożonych wyjaśnień oraz dowodów. Z ich treści nie 

wynika,  aby  Wykonawca  naprawił  szkodę  wyrządzoną  przestępstwem  (tj.  jego  obowiązki 

winny sprowadzać się do pokrycia straty, którą poszkodowany poniósł oraz zwrotu korzyści, 

które  mógłby  osiągnąć,  gdyby  mu  szkody  nie  wyrządzono).  Wykonawca  powinien  w 

szczególności wykazać, że uiścił zasądzone kary. Jeżeli zaś przesłanka wykluczenia związana 

jest z innymi niż przestępstwo, wykroczenie lub decyzja administracyjna okolicznościami, to 

wykonawca  powinien  wykazać,  że  naprawił  szkodę  wyrządzoną  własnym  zachowaniem. 

Działania rekompensujące skutki negatywnych zdarzeń bez wątpienia należy traktować jako 

pozwalające na przywrócenie wiarygodności wykonawcy. 

Zamawiający zwraca uwagę również, iż zgodnie z art. 110 ust. 3a wykonawca winien zerwać 

wszelkie  powiązania  z  osobami  lub  podmiotami  odpowiedzialnymi  za  nieprawidłowe 

postępowania wykonawcy. Zgodnie z wyjaśnieniami spółki GOLDEN LINE Sp. z o.o. trudno 

przyjąć,  aby  w  przedmiotowym  przypadku  doszło  do  zerwania  więzi  z  przedsiębiorcą 

pozostającym w zmowie. Zamawiający odbiera wrażenia, że raczej doszło do jej wzmocnienia. 

Golden Line Sp. z o.o. nie przedłożyła również do wyjaśnień żadnych dokumentów, z których 

wynikałoby, w jaki sposób i na jakich warunkach doszło do przejęcia części przedsiębiorstwa 

uczestniczącego w zmowie przetargowej i nie wykazała zerwania więzi z tym kontrahentem, 

czym nie wypełniła dyspozycji art. 110 ust. 2 pkt 3 pkt a ustawy Pzp. Powyższe czyni treść 

oferty jako nie spełniającej wymogów, o których mowa w art. 110 ust. 2 pkt 1 i pkt.3 lit. a ustawy 

Pzp, co obliguje Zamawiającego do odrzucenia oferty zgodnie z art. 226 ust. 1 pkt 2 lit. a w 

zw. z art. 110 ust. 3 . 

Stanowisko Zamawiającego wyrażone w powyższym uzasadnieniu jest błędne, niezgodne z 

przepisami prawa oraz z poglądami orzecznictwa. 

Na  wstępie  należy  zwrócić  uwagę  na  dużą  zbieżność  stanowiska  przedstawionego  przez 

Zamawiającego w ww. uzasadnieniu z pismem wykonawcy Netprint s.c. J. W., B. S. „Wniosek 

o wykluczenie z postępowania Golden Line Sp. z o.o." z 6 czerwca 2023 r. W aktach znajduje 

się  także  opinia  prawna  radcy  prawnego  Zamawiającego  z  20  czerwca  2023  r.  dotycząca 

oceny self-cleaningu Odwołującego. 

Stan faktyczny sprawy - związany jest on z tym, że wyrokiem z 16 marca 2021 r., sygn. KIO 

431/21 Krajowa Izba Odwoławcza uznała, że Odwołujący zawarł niedozwolone porozumienie 

z innym wykonawcą (M. C. prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą MCSupplies M. 

C.)  polegające  na  wspólnym  ustaleniu  warunków  składanych  ofert,  jak  i  wspólnym 

przygotowaniu  ofert,  którego  celem  było  nieuczciwe  zwiększenie  szans  na  wybór  oferty 

członka  porozumienia,  przez  co  doszło  do  złożenia  ofert  stanowiących  czyn  nieuczciwej 

konkurencji  poprzez  utrudnianie  dostępu  do  zamówienia  innym  wykonawcom,  co  narusza 

dyspozycję  art.  3  ust.  1  i  2  ustawy  o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji.  W  związku  z 

powyższym oferta Wykonawcy została odrzucona na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp 

z  29  stycznia  2004  r.  Porozumienie  nastąpiło  w  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia 

publicznego  prowadzonym  przez  Mazowiecką  Instytucję Gospodarki  Budżetowej  MAZOVIA 

pod  nazwą:  „Sukcesywna  dostawa  tonerów,  tuszów,  bębnów,  pasów  transmisyjnych, 

zbiorników na zużyte tonery i taśm barwiących do drukarek i urządzeń wielofunkcyjnych oraz 

odbiór  zużytych  materiałów  eksploatacyjnych  z  miejsc  wskazanych  przez  Mazowiecką 

Instytucję Gospodarki Budżetowej MAZOVIA”. 

Wyrok KIO utrzymał w mocy Sąd Okręgowy w Warszawie 25 czerwca 2021 r., sygn. akt XXIII 

zs 56/21. 

Wskazano na art. 111 pkt 4 pzp ustalający trzyletni okres wykluczenia. 

 Korzystając z uprawnień wynikających z art. 110 ust. 2 ustawy Pzp, Odwołujący przedstawił 

w ramach samooczyszczenia wyjaśnienia i dowody, które, w jego opinii, są wystarczające do 

wykazania jego rzetelności. 

Co  do  kwestii  przedstawienia  przez  Odwołującego  wyjaśnień  i  braku  dowodów  -  należy 

zauważyć, że Zamawiający na wstępie postawił taką tezę, jednak jej nie rozwinął wskazując, 

jakich to konkretnie dowodów oczekuje, jakich mu brakuje i na jaką okoliczność zwłaszcza, że 

sam stan faktyczny sprawy dotyczącej postępowania prowadzonego przez MAZOVIĘ nie jest 

skomplikowany. 

Zamawiający  ograniczył  się  jedynie  do  stwierdzenia,  że  „konieczne  jest  przedstawienie 

dowodów, że podjęte przez wykonawcę środki są wystarczające do stwierdzenia rzetelności 

wykonawcy.  Zamawiający  nie  będzie  mógł  zatem  uwzględnić  nawet  obszernych  wyjaśnień 

złożonych przez wykonawcę, jeśli nie będą poparte dowodami. Wykonawca powinien bowiem 

przedstawić 

dowody 

na 

potwierdzenie, 

że 

przedsięwziął 

stosowne 

środki.”                

Zamawiający natomiast już nie wyjaśnił, jakich to dowodów Odwołujący jakoby nie przedstawił. 

Należy  zauważyć,  że  Odwołujący  do  własnego  pisma  dotyczącego  samooczyszczenia 

załączył szereg innych dokumentów oznaczonych jako „dowody” i wymienionych na ostatniej 

stronie „samooczyszczenia". 

Zamawiający nie wyjaśnił, co w ogóle ma na myśli wskazując na „dowody” - należy podkreślić, 

że  wyjaśnienia  osoby,  której  dana  sprawa  dotyczy  (pisemne  lub  ustne)  również  stanowią 

dowód. I jest tak nie tylko w stosunku do wykonawców w ramach ustawy Prawo zamówień 

publicznych, ale powszechnie w systemie prawa. Np. w art. 538 ustawy Pzp wskazano, że 

dowodami  są  w  szczególności  dokumenty,  zeznania  świadków,  opinie  biegłych  oraz 

przesłuchanie stron. 

Przy  czym  „dokument”  oznacza  nie  tylko  np.  zaświadczenie  urzędowe,  ale  także  wszelkie 

dokumenty prywatne, w tym oświadczenia. Samo określenie „wyjaśnienia” oznacza tylko cel 

dokumentu, zgodnie natomiast z jego kwalifikacją prawną, stanowią one oświadczenie wiedzy 

lub woli wykonawcy - w zależności od konkretnej treści. 

Zgodnie  z  art.  531  ustawy  Pzp  przedmiotem  dowodu  są  fakty  mające  dla  rozstrzygnięcia 

sprawy istotne znaczenie. Podobnie wskazano w art. 227 Kpc, z  szerszym opisem dowodów, 

m.in. dowód z dokumentu prywatnego (art. 245 Kpc), dowód z przesłuchania stron.. 

Podobna regulacja znajduje się w art. 86 Kodeksu postępowania administracyjnego. 

W Kodeksie postępowania karnego wyjaśnienia oskarżonego zostały opisane jako pierwszy z 

możliwych dowodów (por. struktura działu V Kpk). 

Tak  więc  rozróżnienie  pojęć  pomiędzy  „wyjaśnieniami”  a  „dowodami”  jest  umowne  i 

wyjaśnienia wykonawcy same w sobie również stanowią dowód. Dowodami nazywa się także 

załączone do wyjaśnień dokumenty. Nie zmienia to faktu, że ocenie podlega to, jak w danej 

sytuacji  złożone  dokumenty  (czy  to  same  wyjaśnienia,  czy  wyjaśnienia  z  załącznikami) 

realizują dyspozycję przepisu. 

Relacja  pomiędzy  wymaganymi  przez  przepisy  „wyjaśnieniami”  a  „dowodami”  była  już 

wielokrotnie przedmiotem rozważań KIO, zwłaszcza w odniesieniu do wyjaśnień ceny rażąco 

niskiej.  Jednak  we  wszystkich  przypadkach,  kiedy  ustawa  Pzp  odnosi  się  do  wyjaśnień  i 

dowodów czy też oświadczeń i dowodów, zasada jest ta sama. 

I  tak  na  przykład  w  wyroku  KIO  1806/18  (utrzymanym  przez  Sąd  Okręgowy  w  Warszawie, 

sygn.  akt  XXIII  Ga  1909/18) Izba  stwierdziła: „Podnieść należy,  że ocena ceny  wykonawcy 

wezwanego do złożenia wyjaśnień na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp pod kątem jej rażąco 

niskiego charakteru może być  dokonana  wyłącznie na  podstawie tychże  wyjaśnień,  które  z 

kolei  winny  stanowić  adekwatną  do  oczekiwań  zamawiającego,  wyartykułowanych  w  treści 

wezwania, odpowiedź. (...) Zaprezentowana przez odwołującego argumentacja nie podważyła 

wyjaśnień, które zostały złożone przez przystępującego w trakcie czynności badania i oceny 

ofert na wezwanie zamawiającego. Biorąc zatem pod uwagę zasadę wynikającą z art. 190 ust. 

la  ustawy  Pzp  Izba  uznała,  że  złożone  przez  przystępującego  wyjaśnienia  stanowią 

wystarczający  dowód  potwierdzający,  że  oferta tego  wykonawcy  nie  zawiera  rażąco  niskiej 

ceny.” 

Zamawiający  zarzucił  Odwołującemu  także,  że  z  treści  self-cleaningu  nie  wynika,  aby 

Wykonawca  naprawił  szkodę  wyrządzoną  przestępstwem  (tj.  jego  obowiązki  winny 

sprowadzać się do pokrycia straty, którą poszkodowany poniósł oraz zwrotu korzyści, które 

mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono). Wykonawca powinien w szczególności 

wykazać, że uiścił zasądzone kary. 

Zamawiający  jednak  kompletnie  pominął  fakt,  że  Odwołujący  nie  zapłacił  żadnej  kary  ze 

względu na to, że kara nie została na niego nałożona. Żaden podmiot nie wystąpił do niego o 

naprawienie szkody. 

Co do kwestii  naprawienia szkody  -  jak  wynika ze stanu faktycznego  sprawy  (opisanego  w 

wyroku KIO 431/21), w przedmiotowym postępowaniu dla MAZOVII zostały złożone jedynie 

trzy  oferty:  Odwołującego  (z  najniższą  ceną),  podmiotu,  który  został  uznany  za  podmiot 

biorący  udział  w  porozumieniu  (p.  C.)  oraz  Firmy  Handlowej  KOMAX9 Sp.  z  o.o.,  to  oferta 

najdroższa  ze  złożonych.  Zamawiający  na  wstępie  odrzucił  obie  oferty  wykonawców 

obwinionych o porozumienie oraz dokonał wyboru oferty spółki Firma Handlowa KOMAX9. 

W  konsekwencji  nie  doszło  do  zawarcia  umowy  w  sprawie  zamówienia  publicznego  przez 

żadnego  z  wykonawców  uznanych  za  biorących  udział  w  porozumieniu  ani  nie  zaistniały 

dalsze konsekwencje działania Odwołującego i p. C.. 

Tym samym wskazane porozumienie spowodowało szkodę jedynie po stronie Odwołującego, 

który utracił szansę osiągnięcia zysku w wyniku realizacji zamówienia dla MAZOVII, natomiast 

nie  spowodowało  szkody  u  innego  wykonawcy  biorącego  udział  w  postępowaniu,  a  F.H. 

KOMAX9  Sp.  z  o.o.  nawet  stała  się  beneficjentem  całej  sytuacji  uzyskując  zamówienie. 

Zamawiający  samodzielnie  podejmował  decyzje  zarówno  o  odrzuceniu  obu  ofert,  jak  i  o 

wyborze oferty najkorzystniejszej i ewentualnym zawarciu umowy z F.H. KOMAX9 Sp. z o.o. 

Tym samym nadużyciem jest twierdzenie, że z tego powodu odniósł jakąkolwiek szkodę. 

Tym bardziej wykraczające poza logiczną domniemaną szkodę jest twierdzenie z opinii radcy 

prawnego z 20 czerwca 2023 r., o szkodzie Zamawiającego w związku z wynagrodzeniem dla 

pracowników zaangażowanych w rozstrzygnięcie przetargu (ostatecznie stanowiło to zakres 

ich obowiązków jako członków komisji i brak jakichkolwiek dowodów, by w zależności od losów 

przetargu otrzymywali dodatkowe wynagrodzenie), jak też o kosztach poniesionych w związku 

z  wniesieniem  środków  ochrony  prawnej  -  zwłaszcza  że  zarówno  Izba,  jak  i  sąd  okręgowy 

zasądzili na rzecz MAZOVII osobne koszty postępowania odwoławczego i skargowego (3.600 

i 5.400 zł). Co prawda w informacji o odrzuceniu Zamawiający nie powielił tych argumentów - 

być może sam uznając je za zbyt daleko idące. 

W drugiej kolejności należy wskazać, że jak wynika z art. 57 ust. 7 dyrektywy 2014/24, przy 

określaniu  warunków  stosowania  tego  art.  57  państwa  członkowskie  są  zobowiązane  do 

poszanowania  prawa  Unii.  W  szczególności  muszą  one  przestrzegać  nie  tylko  zasad 

udzielania zamówień określonych w art. 18 dyrektyw 2014/24, wśród których znajdują się w 

szczególności zasady równego traktowania, przejrzystości i proporcjonalności, lecz również 

zasady  poszanowania  prawa  do  obrony,  która  jako  podstawowa  zasada  prawa  Unii,  której 

integralną częścią jest prawo do bycia wysłuchanym, powinna być stosowana wówczas, gdy 

organ  administracyjny  ma  podjąć  w  stosunku  do  danej  osoby  decyzję  wiążącą  się  z 

niekorzystnymi  dla  niej  skutkami,  taką  jak  decyzja  o  wykluczeniu  wydana  w  ramach 

postępowania o udzielenie zamówienia (wyrok z 20 grudnia 2017 r., Prequ' Italia, C-276/16, 

EU:C:2017:1010, pkt 45, 46, tam orzecznictwo), TSUE wyrok C-387/19 z 14.01.23 r. 

Ustawodawca w art. 110 ust. 2 ustawy pzp  przewidział, że wykonawca powinien naprawić lub 

zobowiązać się do naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem, wykroczeniem lub swoim 

nieprawidłowym postępowaniem, w tym poprzez zadośćuczynienie pieniężne. Jednak dotyczy 

to  sytuacji,  w  której  takie  działanie  wykonawcy  jest  adekwatne  do  sytuacji  i  możliwe,  tj.  po 

pierwsze,  gdy  szkoda  zostanie  wyrządzona,  a  fakt  jej  zaistnienia,  rozmiar  oraz  sposób 

naprawienia  zostanie  ustalony  przez  potencjalnego  poszkodowanego,  a  wykonawca  o 

powyższym poinformowany, aby mógł podjąć kroki w celu jej naprawienia. W niniejszym stanie 

faktycznym  ani  Instytucja  Gospodarki  Budżetowej  MAZOVIA,  ani  inny  podmiot  nie  zgłosił 

Wykonawcy  ani  faktu  wyrządzenia  szkody,  ani  roszczenia  o  jej  naprawienie.  Ma  to  swoje 

uzasadnienie  w  stanie  faktycznym  sprawy,  gdyż  powzięte  przez  Instytucję  MAZOVIA 

podejrzenie zawarcia takiego porozumienia już na wstępie skutkowało odrzuceniem ofert obu 

wykonawców, nie zdążyło więc wejść w fazę realizacji (np. poprzez zawarcie umowy), a tym 

samym wywrzeć żadnych skutków finansowych. 

Tym  samym  należy  uznać,  że  w  przedmiotowej  sprawie  nie  nastąpiła  szkoda,  którą 

Wykonawca mógłby naprawić. Niemniej jednak Odwołujący zawsze był gotów do naprawienia 

ewentualnej  szkody,  nikt  nigdy  jednak  o  takie  naprawienie  nie  wystąpił.  Zgodnie  z 

komentarzem:  Przepis  wymaga  naprawienia  szkody  lub  zobowiązania  się  do  naprawienia 

szkody. Obydwa przypadki są równoważne. („Prawo zamówień Publicznych. Komentarz”, red. 

H. Nowaka M. Winiarz, UZP, Warszawa 2021, s. 415). 

Należy  też  podkreślić,  że  regulacja  w  art.  110  ust.  2  pzp  dotyczy  różnych  możliwych 

nieprawidłowych zachowań wykonawców, mających różny przebieg i skutki, dlatego również 

działania  wskazane  w  tym  przepisie  nie  zawsze  będą  miały  jednakowy  przebieg  i  wagę, 

dlatego powinny zostać dostosowane do zaistniałego stanu faktycznego dotyczącego owego 

nieprawidłowego zachowania. Art. 110 ustawy pzp, w tym jego ust. 2, należy więc uznać za 

przepis  o  charakterze  generalnym,  który  należy  dostosować  do  okoliczności  konkretnej 

sytuacji. 

Ponieważ  zakres  potencjalnych  przypadków  zastosowania  samooczyszczenia  jest  bardzo 

szeroki,  a  liczba  możliwych  stanów  faktycznych  jest  właściwie  nieograniczona,  ocena 

prawidłowości  wdrożenia  przez  wykonawcę  self-cleaning  przysparza  wielu  trudności 

zamawiającym.  Brak  jest  bowiem  możliwości  wskazania  wspólnego  mianownika  dla 

prawidłowo  zastosowanej  procedury  samooczyszczania.  Każdy  przypadek  musi  zostać 

oceniony  indywidualnie.  („Prawo  zamówień  publicznych.  Komentarz”  pod  red.  Marzeny 

Jaworskiej, wyd. 2022, Legalis, komentarz do art. 110). 

Kwestia naprawienia przez wykonawców szkody obecna jest w orzecznictwie - i pojmowana 

jednolicie - na gruncie kolejnych przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych z 2004 r. i z 

2019 r., które odnosiły się do pojęcia szkody i obowiązku jej naprawienia przez wykonawców. 

Reprezentatywne  dla  ustalonych  poglądów  dotyczących  naprawienia  szkody  stanowiska 

przedstawiono m.in. w 

przywołanych poniżej 

orzeczeniach. 

KIO  697/20  -  wskazano,  że:  wykonawca,  który  skutecznie  wprowadzi  niezbędne  środki 

naprawcze,  może  przywrócić  swoją  wiarygodność  w  postępowaniu.  Przy  tym  katalog  tych 

środków  jest  katalogiem  otwartym,  przepis  wskazuje  przykładowe  działania,  które  może 

podjąć  wykonawca,  a  które  pozwalają  na  odzyskanie  zdolności  do  wykonywania  umowy  w 

sprawie  zamówienia  publicznego,  tj.:  naprawienie  szkody  wyrządzonej  przestępstwem, 

zadośćuczynienie  pieniężne  za  doznaną  krzywdę  lub  naprawienie  szkody,  wyczerpujące 

wyjaśnienie stanu faktycznego, współpraca z organami ścigania, czy podjęcie innych środków 

technicznych,  organizacyjnych,  bądź  kadrowych.  Katalog  ten  nie  jest  wyczerpujący  -  nie 

obejmuje też wszystkich działań dopasowanych do rodzaju okoliczności będących podstawą 

wykluczenia.  Racjonalny  ustawodawca,  mając  na  względzie  wielość  możliwych  stanów 

faktycznych,  które  zaistnieją  w  postępowaniu  oraz  konieczność  zachowania  elastyczności 

stosowania  omawianych  norm,  pozostawił  dobór  adekwatnych  środków  zaradczych 

wykonawcom, Zatem, aby wykonawca w sposób skuteczny uzyskał uprawnienie do dalszego 

uczestnictwa  w  przetargu,  powinien  dowieść  zamawiającemu,  że  podjął  czynności, 

gwarantujące  wyeliminowanie  na  przyszłość  działań  stanowiących  przesłankę  jego 

wykluczenia  z  postępowania.  Środki  te  powinny  być  więc  ściśle  skorelowane  z  podstawą 

wykluczenia,  której  wykonawca  podlega  -  czyli  stosowne  i  miarodajne  dla  wykazania,  że 

pomimo  wystąpienia  danej  przesłanki  wykluczenia,  podjęte  środki  zaradcze  świadczą  o 

wiarygodności przedsiębiorcy i dają wystarczającą gwarancję, że wykonawca nie powinien być 

nadal  wykluczany  ze  wspomnianych  względów.  Powoduje  to,  że  każdy  przypadek  będzie 

oceniany  indywidualnie,  w  zależności  od  sytuacji  podmiotowej  przedsiębiorcy,  na  kanwie 

konkretnego stanu faktycznego, jaki zaistnieje w postępowaniu. 

 Trudno  także  podzielić  pogląd  odwołującego  o  braku  prawidłowego  samooczyszczenia 

wykonawcy Foxmet, ponieważ pan G.C. nie zadośćuczynił pokrzywdzonym, w sytuacji, kiedy 

przyznano  na  rozprawie,  że  nie  podjęto  żadnych  kroków  prawnych,  aby  jakiekolwiek 

zadośćuczynienie otrzymać. Nie wskazano także w odwołaniu na jakiej podstawie rzeczone 

zadośćuczynienie  miałoby  się  opierać  i  ile  wynosić,  czy  jakichkolwiek  okoliczności,  które 

pozwoliłyby Izbie ocenić zasadność takiego stwierdzenia. 

KIO  758/15:  Jeśli  bowiem  wykonawca  chce  podjąć  starania,  by  nie  zostać  wykluczonym, 

obowiązany  jest  wykazać,  że  podjął  odpowiednie  środki  techniczne,  organizacyjne  lub 

kadrowe  mające  przeciwdziałać  tego  rodzaju  sytuacjom  a  dodatkowo  naprawić  szkodę  lub 

zobowiązać  się  do  jej  naprawienia.  Jeśli  więc stwierdzeniu niewykonania lub  nienależytego 

wykonania zamówienia towarzyszy ustalenie wystąpienia szkody - wykonawca, dla wyłączenia 

wynikającej z powołanego przepisu podstawy wykluczenia obowiązany jest dokonać restytucji 

skutków niewykonania lub nienależytego wykonania zamówienia. Jeśli natomiast taka szkoda 

nie  wystąpiła,  albo  nie  została  ona  ustalona  w  sposób  bezsporny,  skutkiem  tego  jest  nie 

niemożność wykluczenia wykonawcy, ale złagodzony, łatwiejszy warunek dla niewykluczenia 

wykonawcy, to jest nie obejmujący naprawienia lub zobowiązania się do naprawienia szkody. 

Innymi  słowy,  jeśli  w  konkretnych  okolicznościach  nie  ustalono  szkody,  jej  wysokości, 

odpowiedzialności  wykonawcy  za  jej  naprawienie,  to  nie  skutkuje  to  brakiem  możliwości 

zastosowania przesłanki wykluczenia z art. 24 ust. 2a ustawy, a jedynie tym, że wykonawca 

co do którego taka przesłanka zachodzi, dla wyłączenia skutku w postaci wykluczenia musi 

wykazać jedynie, że podjął odpowiednie środki techniczne, organizacyjne lub kadrowe, mające 

zapobiec  zawinionemu  i  poważnemu  naruszaniu  obowiązków  zawodowych  w  przyszłości. 

Skutkiem zaś nieprzesądzonej kwestii w odniesieniu do owej szkody jest nie brak możliwości 

wykluczenia wykonawcy na podstawie art. 24 ust 2a ustawy, ale brak obowiązku naprawienia 

[lub zobowiązania się do naprawienia] tego, czego wobec wykonawcy nie stwierdzono. 

Podobnie w wyroku z 31 stycznia 2008 r., KIO/UZP 124/08: Oświadczenie dowódcy jednostki 

oraz dwie czynności wykluczenia wykonawcy z postępowania na podstawie art. 24 ust, 1 pkt 

1  Pzp  złożone  na  rozprawie  nie  stanowiły  wystarczających  argumentów  potwierdzających 

istnienie  nienaprawionej  szkody  po  stronie  zamawiającego.  Podkreślić  należy,  że  brak 

jakiejkolwiek próby wyjaśnienia charakteru i wysokości szkody ze strony dowódcy JW 1946 

stanowił,  w  ocenie  Izby,  istotny  brak  dowodowy  po  stronie  odwołującej,  który  uniemożliwił 

stwierdzenie  istnienia  szkody.  Wskazać  należy,  że  szkoda  w  niniejszej  sytuacji  musi  mieć 

charakter  majątkowy.  Powoduje  to,  że  powinna  ona  być  określona  -  w  mniej  lub  bardziej 

dokładny  sposób  -  poprzez  podanie  wartości  lub  choćby  granic  w  przypadku  określenia  w 

przybliżeniu.  W  przedmiotowej  sytuacji  nie  podjęto  próby  oszacowania  wartości  szkody  - 

wobec czego jej istnienie opiera się jedynie na oświadczeniu i ewentualnych domniemaniach 

faktycznych wynikających z twierdzeń dowódcy jednostki JW 1946. Istotne znaczenie ma fakt 

niemożności  dobrowolnego  naprawienia  szkody  przez  wykonawcę  Arpol.  Z  całokształtu 

dokumentacji  sprawy  i  twierdzeń  stron  wynikało,  że  jednostka  wojskowa  1946  w  pewnym 

momencie wypowiedziała umowę i naliczyła kary umowne. Nie doszło do próby wezwania do 

naprawienia szkody, pomimo że Arpol wykazywał inicjatywę ugodowego załatwienia sprawy. 

Z literalnego brzmienia art. 24 ust 1 pkt 1 ustawy Pzp wynika, że wykonawca, który poprzez 

nienależyte wykonanie zamówienia publicznego wyrządził szkodę - powinien mieć możliwość 

dobrowolnego naprawienia szkody do momentu wszczęcia postępowania, o które będzie się 

następnie  ubiegał.  Bardzo  istotne  jest  równe  traktowanie  podmiotów  występujących  w 

systemie zamówień publicznych - w przypadku uznania, że szkoda, o której mowa w art. 24 

ust. 1 pkt 1 Pzp może nastąpić, pomimo braku wezwania do jej naprawienia - znaczącemu 

osłabieniu uległaby pozycja przedsiębiorców w stosunku do zamawiających, gdyż nie mieliby 

szans na uregulowanie powstałych szkód. W konsekwencji - w skrajnych przypadkach każda 

sytuacja  polegająca  na  naliczaniu  kar  umownych  mogłaby  być  utożsamiana  z  powstaniem 

szkody, a tym samym z późniejszym wykluczaniem takich wykonawców z postępowań co w 

wielu  przypadkach  kończyłoby  się  koniecznością  likwidacji  lub  przekształcenia  danego 

podmiotu. Ratio legis art. 24 ust. 1 pkt 1 Pzp jest wykluczanie z postępowań takich podmiotów, 

które  poprzez  niewykonanie  lub  nienależyte  wykonanie  zamówienia  wyrządzają  szkodę 

majątkową,  której  wartość  jest możliwa do  wyliczenia i  następnie  odmawiają dobrowolnego 

naprawienia takich szkód. W przedmiotowej sytuacji Odwołujący nie udowodnił tego, że Arpol 

w odniesieniu do sytuacji wynikającej z nienależytego wykonania umowy nr 284/04 z JW 1946 

był takim podmiotem. Należy również przytoczyć wyrok Zespołu Arbitrów UZP/ZO/0-475/05, 

gdzie  słusznie  wskazano,  iż  samo  przeświadczenie  zamawiającego  o  istnieniu  przesłanek 

skutkujących  wykluczeniem  z  postępowania  nie  jest  wystarczające,  aby  wykluczyć  tego 

wykonawcę.  (...)  W  dniu  27.11.2008  r.  dowódca  jednostki  wojskowej  1906  zwrócił  się  do 

dowódcy  jednostki  wojskowej  1946  ze  szczegółowymi  pytaniami  dotyczącymi  szkody,  jaką 

poniosła JW 1946 w wyniku współpracy z Arpol, wskazał, że oczekuje odpowiedzi, która nie 

pozostawi wątpliwości co do faktu nastąpienia szkody bądź nie. (...) Podkreślić należy, że w 

całej  korespondencji  nie odniesiono się w  żaden  sposób  do  istnienia szkody,  jej  wysokości 

oraz próby dochodzenia naprawienia szkody, a tym bardziej do wezwania do dobrowolnego 

naprawienia  szkody.  Zamawiający  dysponując  takimi  informacjami  nie  miał  podstaw  do 

wykluczenia Arpol na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 1 PZP i tego nie uczynił. Izba uznała działanie 

Zamawiającego  w  niniejszej  sprawie  za  prawidłowe  -  rozstrzygnięcie  protestu  nastąpiło  po 

dokonaniu postępowania wyjaśniającego, z którego nie wynikało wstąpienie szkody ani próba 

oszacowania jej wysokości. 

W ten sam sposób kwestię tę wyjaśniono w wydanym przez UZP komentarzu do ustawy Prawo 

zamówień  publicznych:  Wykonawca,  wobec  którego  zachodzą  odpowiednie  podstawy 

wykluczenia,  nie  podlega  takiemu  wykluczeniu,  jeżeli  udowodni  zamawiającemu,  że  podjął 

łącznie działania wymienione w art. 110 ust. 2 pkt 1-3 Pzp. (...) 

Jednocześnie  szczegółowa  analiza  katalogu  tych  działań  wskazuje,  że  powinny  być  one  

dostosowane do konkretnego naruszenia. Jeżeli przykładowo z nieprawidłowego 

postępowania  wykonawcy  nie  wynikła  żadna  szkoda,  działania  nie  będą  obejmowały 

naprawienia szkody zgodnie z art 110 ust. 2 pkt 1 Pzp. Z kolei jeśli fakty i okoliczności związane 

z  nieprawidłowym  postępowaniem  wykonawcy  są  oczywiste,  niepotrzebne  będzie  ich 

wyjaśnianie zgodnie z art. 110 ust. 2 pkt 2 Pzp. Nasuwa się na tym tle wniosek, że działania 

wymienione w art. 110 ust, 2 pkt 1-3 Pzp muszą być podjęte łącznie, pod warunkiem że w 

danym przypadku określone działanie nie jest bezprzedmiotowe. Działania wymienione w art. 

110  ust.  2  pkt  1-3  Pzp  są  konieczne,  a  zarazem  wystarczające  do  wykazania  rzetelności 

wykonawcy.  Wykonawca  nie  musi  podejmować  innych  działań.  (tak  w:  Prawo  zamówień 

Publicznych. Komentarz, pod red. H. Nowaka, M. Winiarza, UZP, 2021, s. 414).   

Przepisy PZP nie określają w jaki sposób należy rozumieć naprawienie szkody, o którym mowa 

w komentowanym przepisie. W interpretacji art. 110 ust. 2 pkt 1 PZP należy zatem sięgnąć do 

regulacji KC. Zgodnie z art 363 § 1 KC naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru 

poszkodowanego,  bądź  przez  przywrócenie  stanu  poprzedniego,  bądź  przez  zapłatę 

odpowiedniej  sumy  pieniężnej.  Jednakże  gdyby  przywrócenie  stanu  poprzedniego  było 

niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, 

roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. („Prawo zamówień 

publicznych. Komentarz” red. Marzeny Jaworskiej, wyd. 2022, Legalis, do art. 110). 

Tym  samym  szkoda,  o  której  mowa  w  aspekcie  wykluczenia  wykonawcy  i  możliwości  jego 

samooczyszczenia, musi być istniejącą, realną, konkretną i stwierdzoną szkodą o charakterze 

materialnym,  gdyż  tylko  o  takiej  szkodzie  można  mówić  w  kontekście  gospodarczym  i  w 

odniesieniu do możliwości jej naprawienia przez wykonawcę. Natomiast w stanie faktycznym 

dotyczącym Wykonawcy podmioty potencjalnie poszkodowane działaniem Wykonawcy (które 

należy uznać za podmioty o charakterze instytucjonalnym i profesjonalnym) nie wskazały na 

wystąpienie  jakiejkolwiek  szkody.  Tym  samym  inne  podmioty  nie  mogą,  w  ich  imieniu, 

doszukiwać się potencjalnych, możliwych do zaistnienia szkód. 

Wykonawca wypełnił również przesłanki poprawności self-cleaningu wynikające z art.110 ust. 

2 pkt 2 ustawy Prawo zamówień publicznych 

W ramach wyjaśnienia faktów i okoliczności związanych ze zdarzeniem będącym podstawą 

wykluczenia  Wykonawca  ustalił  oraz  wyjaśnił,  że  przedmiotowe  porozumienie  trwało  od  12 

stycznia 2021 r., tj. od dnia sporządzenia ofert spółki Golden Line oraz pana C. i wywarło skutki 

13 i 14 stycznia 2021 r., kiedy oferty te zostały złożone. Zakończyło się natomiast najpóźniej 4 

lutego 2021 r., tj. w dniu, w którym Zamawiający odrzucił oferty Wykonawcy oraz pana C. z 

uwagi  na  uznanie,  że  złożenie  tych  ofert  stanowiło  czyn  nieuczciwej  konkurencji.  Udział  w 

porozumieniu wzięli prezes zarządu spółki Golden Line P. D. oraz pan M.C. Nie stwierdzono 

udziału w porozumieniu żadnej innej osoby. 

W literaturze wskazuje się, że właściwymi organami, o których mowa w art. 110 ust. 2 pkt 2 

ustawy  Pzp  są  organy,  które  są  powołane  do  wyjaśnienia  zarzucanego  wykonawcy 

przestępstwa, wykroczenia lub innego nieprawidłowego postępowania, a zatem odpowiednio 

do  okoliczności  konkretnego  przypadku  prokuratura,  Policja,  Żandarmeria  Wojskowa,  CBA, 

ABW,  Straż  Graniczna,  Służba  Celno-Skarbowa,  NIK,  PIP,  Inspekcja  Ochrony  Środowiska, 

ZUS,  UOKiK  oraz  wszelkie  pozostałe  organy,  które  z  urzędu  są  odpowiedzialne  za 

przeprowadzenie  dochodzenia  związanego  z  przestępstwem,  wykroczeniem  lub 

nieprawidłowym postępowaniem wykonawcy (tak Komentarz”, red. H. Nowaka...,). 

Co do aktywnej współpracy z właściwymi organami lub zamawiającym Wykonawca wyjaśnia, 

iż, zgodnie z jego wiedzą Prezes UOKiK wszczął postępowanie wyjaśniające, o którym mowa 

w art. 48 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, mające na celu wstępne ustalenie, 

czy w związku z działaniami przedsiębiorców mogło dojść do naruszenia przepisów ustawy o 

ochronie  konkurencji  i  konsumentów,  uzasadniającego  wszczęcie  postępowania 

antymonopolowego,  w  tym  ustalenie,  czy  sprawa  ma  charakter  antymonopolowy.  W 

postępowaniu  wyjaśniającym  nie  występują  strony  i  nie  jest  ono  skierowane  przeciwko 

żadnemu przedsiębiorcy. UOKiK nie podjął dalszych czynności wobec Odwołującemu, które 

byłyby wiadome. W związku powyższym oraz upływem ponad 2 lat Wykonawca uznaje, że 

Prezes UOKiK nie znalazł podstaw do żadnych działań wobec Odwołującego. 

Natomiast żadne inne organy nie kontaktowały się z Odwołującym w związku ze sprawą. 

Tym samym Wykonawca również wyczerpująco wyjaśnił fakty i okoliczności sprawy aktywnie 

współpracując odpowiednio z właściwymi organami. 

Jak  wskazała  KIO  w  wyroku  z  13  kwietnia  2021  r.,  KIO  535/21:  nie  ulega  wątpliwości,  że 

instytucja samooczyszczenia dla swej skuteczności wymaga uznania przez wykonawcę faktu, 

iż po jego stronie leżą przyczyny, z powodu których nastąpiło niewykonanie lub nienależyte 

wykonanie umowy  w  istotnej  części.  Ustalenie, czy takie uznanie miało miejsce,  winno być 

dokonywane na podstawie analizy złożonych przez wykonawcę wyjaśnień, z uwzględnieniem 

wszystkich okoliczności sprawy. Jeżeli z treści wyjaśnień wynika, iż wykonawca 

potwierdza wystąpienie okoliczności, o których mowa w art 24 ust. 5 pkt 4, powinno to zostać 

ocenione jako spełnienie warunku skutecznego samooczyszczenia. 

Wykonawca  przyznał  się  do  faktu  wzięcia  udziału  w  porozumieniu  w  trakcie  postępowania 

prowadzonego przez Mazowiecką Instytucję Gospodarki Budżetowej MAZOVIA, jak również 

wyczerpująco wyjaśniał fakty i okoliczności związane ze swoim nieprawidłowym działaniem w 

ramach  kolejnych  postępowań  o udzielenie zamówienia publicznego,  w  których brał udział, 

poprzez  składanie dokumentów  dotyczących samooczyszczenia. Jednocześnie wykonawca 

deklaruje gotowość do pełnej współpracy z Zamawiającym w niniejszym postępowaniu w celu 

wyjaśnienia okoliczności zaistniałego zdarzenia. 

Należy tu zauważyć, że „zamawiający”, o którym mowa w art. 110 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp, nie 

jest równoznaczny z zamawiającym z postępowania, w którym wystąpiły dane okoliczności, 

ale jest zamawiającym, przed którym wykonawca dokonuje self-cleaningu. 

Jak  wskazano  w  komentarzu  wydanym  przez  UZP:  Udowodnienie  samooczyszczenia  jest 

elementem aktywnej współpracy wykonawcy z zamawiającym, która zgodnie z art. 110 ust. 2 

pkt 2 PZP stanowi warunek samooczyszczenia. Wykonawca, chcąc wykazać swą rzetelność 

pomimo  istnienia  odpowiedniej  podstawy  wykluczenia,  powinien  w  pełni  wyjaśnić  fakty  i 

okoliczności  związane  z  popełnionym  przestępstwem  lub  wykroczeniem,  aktywnie 

współpracując nie tylko z organem prowadzącym dochodzenie, ale również z zamawiającym, 

w  zakresie  właściwym  dla  jego  roli,  by  dowieść  mu  przywrócenia  swojej  rzetelności,  pod 

warunkiem że ta współpraca będzie ograniczona do środków ściśle niezbędnych do tej oceny. 

Ta  aktywna  współpraca  powinna  polegać  na  tym,  że  wykonawca  bez  wezwania  złoży 

kompletne  dowody,  wystarczające  do  wykazania  jego  rzetelności.  (...)  Współpraca  z 

zamawiającym obejmuje również wyjaśnienie, czy istnieje podstawa wykluczenia. Oznacza to, 

że w celu samooczyszczenia wykonawca musi z własnej inicjatywy i bez wezwania podać w 

oświadczeniu o niepodleganiu wykluczeniu, o którym mowa w art 125 ust. 1 Pzp, informację, 

że  zachodzi  wobec  niego  odpowiednia  podstawa  wykluczenia  oraz  wskazać  opis  środków 

naprawczych i zapobiegawczych. (. Komentarz”, red. H. Nowak /…/, W-wa 2021, s. 418). 

Interpretację  kontekstu,  w  jakim  w  art.  110  ust.  2  pkt  2  ustawy  użyto  wymogu  „współpracy 

odpowiednio  z  właściwymi  organami  lub  zamawiającym”  zawarto  w  wyroku  TSUE  z  24 

października  2018  r.  w  sprawie  C-124/17,  w  którym  Trybunał  przeprowadził  szerokie 

rozważania  dotyczące  roli  zamawiającego  w  instytucji  samooczyszczenia:  W  celu 

sprawdzenia  istnienia  pewnych  podstaw  wykluczenia  instytucje  zamawiające  mogą,  w 

określonych okolicznościach, być zmuszone do przeprowadzania badań i kontroli. Jednak w 

sytuacji  takiej  jak  ta  rozpatrywana  w  postępowaniu  głównym,  gdzie  istnieje  szczególna 

procedura ścigania określonych naruszeń uregulowana w prawie Unii lub w prawie krajowym, 

a  konkretne  instytucje  są  odpowiedzialne  za  prowadzenie  dochodzeń  w  tym  zakresie, 

instytucja  zamawiająca  powinna,  w  ramach  oceny  dostarczonych  dowodów,  zasadniczo 

opierać  się  na  wyniku  takiego  postępowania.  W  tym  kontekście  należy  uwzględnić 

odpowiednie  funkcje  instytucji  zamawiających  oraz  organów  odpowiedzialnych  za 

prowadzenie  dochodzenia.  Podczas  gdy  zadanie  tych  ostatnich  polega  na  ustaleniu 

odpowiedzialności określonych podmiotów za popełnienie naruszenia normy prawnej poprzez 

wykazanie  w  sposób  bezstronny  prawdziwości  okoliczności,  które  mogą  stanowić  takie 

naruszenie, a także na ukaraniu przeszłych naruszeń, instytucje zamawiające powinny ocenić 

ryzyko,  jakie  stałoby  się  ich  udziałem,  gdyby  udzieliły  zamówienia  oferentowi,  którego 

uczciwość  i  rzetelność  są  wątpliwe.  Wynika  z  tego,  jak  wskazała  Komisja  Europejska,  że 

wyjaśnienie faktów i okoliczności przez organy prowadzące dochodzenie w rozumieniu art. 57 

ust. 6 dyrektywy 2014/24 nie ma na celu tego samego co ocena rzetelności wykonawcy, który 

podjął  określone  w  tym  przepisie  środki  i  musi  przedstawić  instytucji  zamawiającej  dowody 

pozwalające  udowodnić,  że  są  one  wystarczające  dla  celów  dopuszczenia  go  do 

postępowania o udzielenie zamówienia. Tym samym, o ile wymagają tego odpowiednie role 

instytucji zamawiającej i organów odpowiedzialnych za prowadzenie dochodzenia i w takim 

też  zakresie,  wykonawca,  który  chce  wykazać  swą  rzetelność  pomimo  istnienia  którejś  z 

odpowiednich  podstaw  wykluczenia,  powinien  współpracować  w  skuteczny  sposób  z 

organami,  którym  powierzono  te  funkcje,  niezależnie  od  tego,  czy  będzie  to  instytucja 

zamawiająca,  czy  organ  prowadzący  dochodzenie.  Jednak  taka  współpraca  z  instytucją 

zamawiającą musi ograniczać się do środków absolutnie niezbędnych do skutecznej realizacji 

celu  oceny  rzetelności  wykonawcy,  o  którym  mowa  w  art.  57  ust  6  dyrektywy  2014/24  (...) 

Ponadto  należy  zaznaczyć,  że  co  do  zasady  przekazanie  instytucji  zamawiającej  decyzji 

stwierdzającej  popełnienie  przez  wykonawcę  naruszenia  reguł  konkurencji,  lecz  z 

zastosowaniem zasady łagodzenia kar ze względu na to, że wykonawca ten współpracował z 

organem  ds.  ochrony  konkurencji,  powinno  wystarczyć  do  udowodnienia  instytucji 

zamawiającej, że wykonawca w pełni wyjaśnił fakty i okoliczności dzięki współpracy z organem 

ds. konkurencji (...) art. 80  dyrektyw 2014/25 w związku z art. 57 ust. 6 dyrektywy 2014/24 

należy interpretować w ten sposób, że nie stoi on na przeszkodzie obowiązywaniu przepisu 

prawa krajowego, który wymaga, aby wykonawca (...) wyjaśnił fakty i okoliczności związane z 

popełnionym przestępstwem lub wykroczeniem, aktywnie współpracując nie tylko z organem 

prowadzącym dochodzenie, ale również z instytucją zamawiającą, w zakresie właściwym dla 

jej roli, by dowieść jej przywrócenia swojej rzetelności, pod warunkiem że ta współpraca będzie 

ograniczona do środków ściśle niezbędnych do tej oceny. 

W  powyższym  orzeczeniu  C-124/17  Trybunał  posługuje  się  określeniem  „współpraca”.  To 

samo określenie znalazło się także w art. 110 ust. 2 pkt 2 ustawy pzp („aktywnie współpracując  

z  zamawiającym”).  Według  Słownika  języka  polskiego  „współpraca”  to  „działalność 

prowadzona  wspólnie  przez  jakieś  osoby,  instytucje  lub  państwa".  Oznacza  dwustronne 

działanie, użycie tego określenia nakłada obowiązki także na samego zamawiającego co do 

przedstawianego samooczyszczenia, w tym ewentualnego przeprowadzenia w tym zakresie 

stosownych  wyjaśnień,  jeśli  informacje  udzielone  przez  Wykonawcę  budziłyby  jakieś 

wątpliwości danego zamawiającego. Należy podkreślić słuszne stanowisko wyrażone m.in. w 

wyroku z 24 maja 2021 r., KIO 1006/21: Proces ten [self-cleaningu - przyp. Wykonawcy] może 

nigdy nie zakończyć się, gdyż kolejni zamawiający mogą doszukać się innych powodów, które 

miałyby  czynić  wyjaśnienia  niedostatecznymi.  Taki  stan  nie  sprzyja  stosowaniu  przepisu, 

którego  celem  jest  umożliwienie  udzielenia  zamówienia  wykonawcy,  który  podlegałby 

wykluczeniu.  Przy  takim  podejściu,  gdzie  zamawiający  mogliby  bez  żadnych  ograniczeń 

mnożyć  wątpliwości  bez  obiektywnie  uzasadnionych  powodów,  doszłoby  do  naruszenia 

zasady proporcjonalności... 

W orzeczeniu C-124/17 TSUE wskazał także wprost, iż to, że wykonawca ten współpracował 

z  organem  ds.  ochrony  konkurencji,  powinno  wystarczyć  do  udowodnienia  instytucji 

zamawiającej, że wykonawca w pełni wyjaśnił fakty i okoliczności dzięki współpracy z organem 

ds. konkurencji. 

Dodatkowo trzeba  wskazać, że wynikający  z  art.  110  ust.  2  pkt  2  ustawy  Prawo  zamówień 

publicznych  obowiązek  współpracy  z  właściwymi  organami  i  zamawiającym  nie  może  być 

utożsamiany z pozbawieniem wykonawców obwinionych o nieprawidłowe działanie, czy nawet 

wykroczenie lub przestępstwo, prawa do obrony, które to prawo stanowi jedną z wolności i 

praw  osobistych  zagwarantowanych  w  Konstytucji  RP  (art.  42).  Podobnie  jak  prawo  do 

korzystania  ze  środków  ochrony  prawnej  jest  zagwarantowane  ustawą  Pzp  i  dyrektywą 

odwoławczą. 

Co jest też oczywiste, ocenie w danym postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego 

podlega sytuacja i działania wykonawcy podjęte w tym postępowaniu. Oznacza to, że każdy 

zamawiający  musi  dokonać  własnej,  samodzielnej  oceny  złożonych  przez  wykonawcę  w 

ramach zastosowanego self-cleaningu wyjaśnień i dowodów. 

Powyższe wyrażono m.in. w wyroku KIO 1006/21: Zamawiający uznał, iż nie mógł ocenić, czy 

te  środki  stanowią  właściwą  reakcję  na  przyczyny,  które  doprowadzić  miały  do  braku 

wykonania umów. Miało to być spowodowane niedostatecznym opisem okoliczności w jakich 

doszło do odstąpienia od umów i brakiem wykazania, iż to udział zwolnionych pracowników w 

kontraktach z Gminami Narewka i Orla był bezpośrednią przyczyną niewykonania umów, co 

uniemożliwiało ocenę skuteczności podjętych mechanizmów zaradczych i naprawczych. (...) 

Obowiązkiem  Zamawiającego  była  ocena  stanu  faktycznego,  który  na  tym  etapie  nie  był 

sporny, gdyż Wykonawca przyznał jednoznacznie, iż przyczyna leżała po stronie jego i jego 

pracowników,  co  zostało  omówione  przez  wskazanie  zidentyfikowanych  przyczyn  i  błędów, 

które  doprowadziły  do  tej  sytuacji.  Podjęte  działania  naprawcze  dotyczyły  obu  sfer,  tj. 

pracowniczej,  jak  i  organizacyjno-zarządczej.  (...)  Co  do  samej  oceny  należy  zauważyć,  iż 

uzasadnienie  decyzji  Zamawiającego  stanowi  wierną  kopię  uzasadnienia  decyzji  innego 

zamawiającego (Gmina Sośnicowice), a z wypowiedzi Odwołującego wynika, iż również inni 

zamawiający korzystali z tego samego szablonu uzasadnienia wykluczenia z postępowania 

na podstawie art. 24 ust. 5 pkt 4 Ustawy. Powyższe podważa twierdzenie Zamawiającego, iż 

oceniając  podjęte  środki  naprawcze  kierował  się  subiektywnym  przekonaniem  o 

niedostatecznym  zakresie  wyjaśnień,  co  miało  czynić  ocenę  uprawnioną  i  uzasadnioną 

subiektywnym przekonaniem o braku możliwości uznania Wykonawcy za rzetelnego. Można 

pokusić  się  o  stwierdzenie,  iż  niezależnie  od  tego  ilu  jeszcze  informacji  można  byłoby 

oczekiwać,  okoliczności  faktyczne  dotyczące  niewykonanych  umów  sq  dostatecznie 

omówione. Dalsze rozbudowywanie tej dokumentacji może prowadzić jedynie do gromadzenia 

kolejnych  dokumentów  wywołanych  wątpliwościami  kolejnych  zamawiających,  którzy  nadal 

mogą owe wyjaśnienia podważać, wskazując na pozorność podejmowanych działań. Proces 

ten  może  nigdy  nie  zakończyć  się,  gdyż  kolejni  zamawiający  mogą  doszukać  się  innych 

powodów,  które  miałyby  czynić  wyjaśnienia  niedostatecznymi.  Taki  stan  nie  sprzyja 

stosowaniu  przepisu,  którego  celem  jest  umożliwienie  udzielenia  zamówienia  wykonawcy, 

który podlegałby Wkluczeniu. Ocena podmiotowa zarówno pozytywna, jak i negatywna musi 

bronić  się  jako  obiektywnie  uzasadniona.  (...)  Przy  takim  podejściu,  gdzie  zamawiający 

mogliby  bez  żadnych  ograniczeń  mnożyć  wątpliwości  bez  obiektywnie  uzasadnionych 

powodów, doszłoby do naruszenia zasady proporcjonalności, rozumianej jako adekwatność 

decyzji  do  naruszeń  jakich  miał  dopuścić  się  wykonawca  i  starań stanowiących  reakcję  na 

uchybienia  obowiązkom  zawodowym.  Poszukiwanie  dalszych  wyjaśnień,  które  musiałyby 

odnosić się do sfery empirycznej, trudnej lub niemożliwej do wykazania dowodami, w ocenie 

Izby nie było już potrzebne dla oceny wiarygodności wykonawcy. Nie może budzić wątpliwości, 

iż  wykonawca  podjął  faktyczne  działania,  których  celem  było  poprawienie  organizacji 

przedsiębiorstwa, w tym poddał się ocenie podmiotu akredytującego i uzyskał certyfikat ISO 

(...)  W  ocenie  Izby  nie  można  zaprzeczać  działaniom  wykonawcy  wskazując  wyłącznie  na 

obawy,  których  podłoże  tkwi  w  samym  stwierdzeniu  możliwości  powtórzenia  w  przyszłości 

sytuacji, która uniemożliwi wykonanie umowy. Przy takim podejściu w zasadzie nigdy nie uda 

się wykonawcy przekonać zamawiającego o tym, iż jest podmiotem, któremu można zaufać. 

Co  do  zarzuconego  przez  Zamawiającego  braku  zerwania  więzi  z  panem  M.  C.  w  ramach 

prowadzonej przez niego działalności gospodarczej pod firmą MC Suppllies M. C., czy też, jak 

wskazał  Zamawiający  -  wręcz  jej  wzmocnienia  -  należy  wskazać,  że  Zamawiający 

nieprawidłowo interpretuje wymogi art. 110 ust. 2 ustawy Pzp w zakresie zerwania powiązań 

z osobami lub podmiotami odpowiedzialnymi za nieprawidłowe postępowanie wykonawcy. 

Przede  wszystkim  za  nieprawidłowe  działanie  spółki  Golden  Line  odpowiedzialny  był  jej 

członek  zarządu,  który  takie  decyzje  i  działania podjął,  nie  zaś  podmiot  trzeci.  Członek  ten 

został odwołany ze swojej funkcji, jak też zbył udziały w spółce. 

Po  drugie  -  spółkę  Golden  Line  i  MC  Suppllies  M.  C.  już  znacznie  wcześniej  (przed 

wydarzeniami  związanymi  z  MAZOVII)  łączyły  stosunki  handlowe  w  zakresie  produkcji  i 

sprzedaży produktów, w tym marki Wirksam Drucken. Właścicielem tej marki był pan  C. Ze 

względu  na  wcześniejsze  zobowiązania  wobec  podmiotów  trzecich  (Odwołujący  musiał 

realizować  zawarte  umowy  na  dostawy  tonerów),  rozwiązanie  współpracy  z  firmą  MC 

Suppllies  M.  C.  następowało  etapami  -  w  pierwszym  etapie  Wykonawca  podjął  czynności, 

które  mógł  wykonać  natychmiastowo,  tj.  zaprzestał  bieżącej  sprzedaży  na  rzecz  pana  C. 

produktów marki Golden Line i Novo, których jest producentem. Następnie spółka Golden Line 

sfinalizowała transakcję wykupu od pana C. prawa do nazwy marki Wirksam Drucken i know-

how  dotyczące  produkcji  tej  marki  oraz  zapasów  magazynowych  komponentów  do  ich 

produkcji i sprzedaży, np. opakowań. Tego typu transakcja spowodowała definitywne zerwanie 

relacji  handlowych  pomiędzy  Golden  Line  a  MC  Supplies  M.  C..  7  lutego  2022  r. 

zorganizowana część przedsiębiorstwa prowadzonego pod firmą MC Supplies M. C. została 

sprzedana  spółce  Golden  Line.  W  chwili  obecnej  firma  Golden  Line  jest  wyłącznym 

producentem i właścicielem materiałów eksploatacyjnych marki Wirksam Drucken. Trzeba tu 

podkreślić,  że  wskazana  powyżej  współpraca  pomiędzy  Wykonawcą  a  panem  C.  była 

standardową  współpracą,  nie  miała  nic  wspólnego  z  sytuacją  zaistniałą  w  postępowaniu 

MAZOVII  i  musiała  zostać  rozwiązana  zgodnie  z  przepisami  prawa  (w  tym  w  kwestiach 

majątkowych)  oraz  stosownie  do  istniejących  okoliczności  faktycznych.  Również  należy 

odróżnić  osobę  przedsiębiorcy  działającego  jako  osoba  fizyczna  lub  osoby  reprezentujące 

przedsiębiorcę  i  przedsiębiorstwo,  np.  członków  zarządu  spółki  od  majątku  tego 

przedsiębiorcy, tj. przedsiębiorstwa. 

Przedsiębiorstwo, zdefiniowane jest w art. 55 1 Kc .Przedsiębiorstwo w tym znaczeniu - jako 

majątek, nie miało żadnych powiązań z działaniami osobistymi panów C. i P. D.. Aby rozwiązać 

współpracę pomiędzy spółka Golden Line a panem C., należało rozwiązać (uregulować) jej 

sprawy majątkowe. 

Należy  podkreślić,  że  kwestia  spraw  majątkowych  rozstrzygana  jest  nawet  w  przypadku 

zwykłego rozwodu pomiędzy małżonkami i nie oznacza ona braku skutków rozwodu. 

Niezależnie  zresztą  od  przebiegu  rozliczeń  handlowych  pomiędzy  Odwołującym  a 

przedsiębiorstwem MC Suppllies M. C. - w chwili złożenia oferty w niniejszym postępowaniu, 

sprawy  majątkowe  pomiędzy  oboma  przedsiębiorcami  zostały  zakończone.  Tym  samym 

Zamawiający nie oceniał stanu faktycznego adekwatnego dla niniejszego postępowania. 

W  ocenie  Odwołującego  przedłożone  wyjaśnienia  oraz  dokumenty  w  ramach 

samooczyszczenia  są  w  pełni  wyczerpujące  i  potwierdzają  rzetelność  Odwołującego  jako 

wykonawcy mogącego ubiegać się o zamówienia publiczne. Odwołujący jest także gotów do 

złożenia dalszych wyjaśnień w sytuacji, gdy Zamawiający uzna taką potrzebę. 

W  literaturze  podnosi  się,  że  dokumenty  złożone  w  ramach  samooczyszczenia  podlegają 

uzupełnieniom  i  wyjaśnieniom,  o  których  mowa  w  art.  128  ustawy  Pzp,  jako  dokumenty 

potwierdzające brak podstaw wykluczenia, o których mowa w art. 124 i n. ustawy Pzp. 

Jednak gdyby Zamawiający uznał, że niezbędne są mu jakieś konkretne dowody dotyczące 

konkretnej kwestii, to powinien był się o to do Odwołującego zwrócić. 

Wyraźnie wskazuje na to TSUE w wyroku z 14 stycznia 2021 r. w sprawie C-387/19, w którym 

rozpatruje instytucję self-cleaningu jako prawo wykonawców wywodzące się bezpośrednio z 

przepisów unijnych i bezpośrednio stosowane (niezależnie od implementacji przez państwo 

członkowskie):  o  ile  na  wykonawcy  spoczywa  obowiązek  poinformowania  instytucji 

zamawiającej w chwili składania wniosku o dopuszczenie do udziału lub oferty o rozwiązaniu 

wcześniejszej  umowy  o  udzielenie  zamówienia  z  powodu  poważnego  wykroczenia,  o  tyle 

jednak  w  sytuacji,  gdy  instytucja  ta  stwierdzi  istnienie  podstawy  wykluczenia  związanej  z 

rozwiązaniem  takiej  umowy  lub  zatajenie  informacji  dotyczących  takiego  rozwiązania,  musi 

ona  pozostawić  danemu  wykonawcy  możliwość  przedstawienia  dowodu  podjęcia  środków 

naprawczych. W wyroku Trybunał wskazał także na zasadę poszanowania prawa do obrony 

jako  podstawową  zasadę  prawa  Unii,  której  integralną  częścią  jest  prawo  do  bycia 

wysłuchanym, a która powinna być stosowana wówczas, gdy organ administracyjny ma podjąć 

w stosunku do danej osoby decyzję wiążącą się z niekorzystnymi dla niej skutkami, takich jak 

decyzja o wykluczeniu wydana w ramach postępowania o udzielenie zamówienia. 

Tym  bardziej  dotyczy  to  sytuacji,  w  której  wykonawca  przedstawi  opis  podjętych  środków 

naprawczych, lecz instytucja zamawiająca uzna, że w pewnych elementach jest on dla niej 

zbyt mało szczegółowy. Przy czym wymagania danego zamawiającego co do owych informacji 

nie powinny  przekraczać  granic  zdrowego  rozsądku  oraz  celu  instytucji samooczyszczenia, 

czyli wykazania rzetelności wykonawcy. 

W związku z powyższym niniejsze odwołanie należy uznać za zasadne. 

Zamawiający,  Skarbu  Państwa  34.  Wojskowego  Oddziału  Gospodarczego  w  Rzeszowie  w  

odpowiedzi na odwołanie od czynności Zamawiającego polegającej na odrzuceniu przez oferty 

Odwołującego na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 2 lit. a w zw. art. 110 ust 3 PZP oraz wyboru 

jako  oferty  najkorzystniejszej  wykonawcy  Netprint  s.c.  J.  W.,  B.  S.,  wniósł  o  oddalenie 

odwołania w całości. 

Zamawiający nie zgadza się ze stanowiskiem Odwołującego z powodów, o których poniżej. 

Sąd Okręgowy w Warszawie prawomocnym wyrokiem z dnia 25 czerwca 2021 r. orzekł,  że 

Golden  Line  sp.  z  o.o.  brała  udział  w  zmowie  mającej  na  celu  zakłócenie  procedury 

przetargowej,  tym samym utrzymał w mocy wyrok KIO z dnia 16 marca 2021 r. w wydanym w 

sprawie  KIO  431/21.  Z  ustaleń  Sądu  wynika,  iż  Porozumienie  nastąpiło  w  postępowaniu 

udzielenie  zamówienia  publicznego  prowadzonym  przez  Zamawiającego  —  Mazowiecką 

Instytucje  Gospodarki  Budżetowej  MAZOVIA  pod  nazwą  „Sukcesywna  dostawa  tonerów, 

tuszów,  bębnów, pasów transmisyjnych, zbiorników na zużyte tonery i taśm barwiących do 

drukarek  i  urządzeń  wielofunkcyjnych  oraz  odbiór  zużytych  materiałów  eksploatacyjnych  z 

miejsc wskazanych przez  Mazowiecką Instytucję Gospodarki Budżetowej MAZOVIA”. 

W  dniu  5  kwietnia  2023  r.  Zamawiający  ogłosił  przetarg  dla  zamówienia  pn.  Dostawa 

materiałów eksploatacyjnych do drukarek faksów i innych urządzeń drukujących”. 

Golden Line sp. z o.o. złożyła ofertę, a także wyjaśnienia w trybie art. 110 ust 2 PZP, wnosząc 

o  uznanie  dokonanej  przez  spółkę  procedury  samooczyszczenia  za  skuteczną,  a  w 

konsekwencji dopuszczenie do udziału w przetargu. 

Golden Line sp. z o.o. oświadczyła m. in. że celem porozumienia zawartego pomiędzy spółką 

a  MC  Supplies  M.  C.  było  ograniczenie  konkurencji    polegające  na  wspólnym  uzgodnieniu 

treści  składanych  ofert  w  postępowaniu,  wspólnym  przygotowaniu  ofert,  a  w  szczególności 

uzgodnieniu  warunków  cenowych  dla  asortymentu  wymaganego  w  postępowaniu 

prowadzonym  przez  Mazowiecką  Instytucje  Gospodarki  Budżetowej  MAZOVIA.  Osobami 

biorącymi udział w porozumieniu byli P. D. oraz M. C., którzy wspólnie ustali zasady i warunki 

udziału w postępowaniu, w szczególności warunki cenowe na oferowany asortyment, celem 

było  pozyskanie  zamówienia  przez  jednego  z  dwóch  wykonawców  biorących  udział  w 

porozumieniu od instytucji Zamawiającego. 

Spółka  oświadczyła,  iż  jej  udział  w  porozumieniu  mającym  na  celu  zakłócić  konkurencję  w 

postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego nie doprowadził do powstania szkody, w 

związku  z  czym  odstąpiła  od  wykazania  działań  wymienionych  w  art.,  110  ust.  2  pkt  1  ze 

względu na ich bezprzedmiotowość. 

Ponadto, Golden Line sp. z o.o. oświadczyła, że nie uzyskała „zgody instytucji prowadzącej 

postępowanie wyjaśniające w zakresie zawartego przez Wykonawcę porozumienia mającego 

na  celu  zakłócenie  konkurencji  na  ujawnianie  informacji  odnośnie  przedmiotowego 

postępowania”. 

W zakresie podjętych środków technicznych, organizacyjnych i kadrowych, odpowiednich dla 

zapobiegania  dalszym  przestępstwom,  wykroczeniom  i  nieprawidłowemu  postępowaniu 

spółka wyraziła stanowisko, iż podjęła konkretne środki w postaci zaprzestania sporządzenia 

wyceny  ofert  dla  pomiotów  trzecich,  a  także  podjęła  środki  zaradcze  mające  zapobiec 

ponownemu  naruszeniu  zasad  uczciwej  konkurencji  takich  jak  podjęcie  uchwały  w 

przedmiocie  odwołania  P.  D.  z  funkcji  Prezesa  zarządu  spółki,  ponadto  P.  D.  dokonał 

sprzedaży całości udziałów posiadanych w spółce Golden Line sp. z o.o. Dodatkowo spółka 

podniosła, że zerwała współpracę z firmą MC  Suppllies M. C., natomiast w zakresie zawartych 

umów na dostawy tonerów marki WD (Wirksam Drucken) dla aktualnych kontrahentów spółka 

sfinalizowała transakcję wykupu części przedsiębiorstwa prowadzonego przez M. C., celem 

nabycia praw do bycia wyłącznym producentem i właścicielem materiałów eksploatacyjnych 

marki WD Wirksam Drucken. 

Golden  Line  Sp.  z  o.o.  jako  załącznik  do  wyjaśnień  przedłożyła  dokumenty,  stanowiące 

zdaniem spółki potwierdzenie skutecznego przeprowadzenia procedury samooczyszczenia: 

1) wyrok KIO z dnia 16 mara 2021 r.  w sprawie o sygn. akt KIO 431/21, 

2) wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie XXIII Wydział Gospodarczy i Zamówień Publicznych 

z dnia 25 czerwca 2021 r. w sprawie o sygn. akt XXIII Zs 56/21 

potwierdzenia doręczenia wyroku SO w Warszawie spółce w dniu 17 sierpnia 202 Ir. 

Uchwałę  Zarządu  Golden  Line  Sp.  z  o.o.  z  dnia  22  września  202  Ir.  dotyczącą 

odwołania p. P. D. z funkcji Prezesa Zarządu, 

Regulamin udziału Golden Line Sp. z o.o. w postępowaniach o udzielenie zamówienia 

publicznego wraz z załącznikiem, 

Wypełnione oświadczenie- załącznik nr 1 regulaminu udziału Golden Line Sp. z o.o. w  

postępowaniu 

udzielenie zamówienia publicznego prowadzonym przez 34 WOG ZP/24/2023 

Aneks  do  umowy  p.  R.  W.  przeszeregowujący  na  Kierownika  działu  Zamówień 

Publicznych, 

Decyzję dotyczące wdrożenia regulaminu, 

Umowę z dnia 16.09.202 Ir. której przedmiotem jest przeprowadzenie szkolenia, 

11) Program szkolenia, 

Zaświadczenie z przeprowadzonego szkolenia dniu 07.10.2021 r. 

Regulamin kontroli wewnętrznej Golden Line Sp. z o.o. 

Procedury kwalifikacji dokumentów w Golden Line Sp. z o.o. (z załącznikami nr 1, nr 2) 

15) Instrukcja Systemu Sprawozdawczości Zarządczej ( z załacznkiem nr 2)  

16) Regulamin pracy pracowników Golden Line sp. z o.o. 

17) Decyzję dotyczące wdrożenia Procedury klasyfikacji dokumentów, wdrożenia regulaminu 

kontroli  wewnętrznej,  wdrożenia  regulaminu  pracy,  wdrożenia  Instrukcji  Sprawozdawczości 

Zarządczej ,  

1 8) Umowa o zachowaniu poufności informacji w trakcie oraz po ustaniu umowy o pracę, 

Umowa o zakazie konkurencji w czasie trwania umowy o pracę, 

Umowa o zakazie konkurencji po ustaniu umowy o pracę, 

Informacja  o  wyborze  Golden  Line  sp.z  o.o.  w  postępowaniach  o  udzielenie 

zamówienia publicznego  

Umowa sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa 

 Zamawiający po zapoznaniu się treścią wyjaśnień Golden Line sp. z o.o. w zakresie procedury 

samooczyszczenia uznał, iż wykonawca nie spełnił warunków, o których mowa w art. 110 ust. 

2  PZP,    tym  samym  samooczyszczenie  wykonawcy  zostało  uznane  za  nieskuteczne,  a  w 

konsekwencji  skutkowało  odrzuceniem  oferty.  Zamawiający  swoje  stanowisko  uzasadnił 

treścią  art.  110  ust.  2  PZP,  zgodnie  z  którym  Wykonawca  nie  podlega  wykluczeniu  w 

okolicznościach, o których mowa w art. 108 ust. 1 pkt. l, 2 i 5 i 6 lub art. 109 ust. 1 pkt 2-10 

PZP, jeżeli udowodni zamawiającemu, że spełnił łącznie następujące przesłanki: 

naprawił  lub  zobowiązał  się  do  naprawienia  szkody  wyrządzonej  przestępstwem, 

wykroczeniem lub swoim nieprawidłowym postępowaniem, w tym poprzez zadośćuczynienie 

pieniężne, 

wyczerpująco wyjaśnił fakty i okoliczności związane z przestępstwem, wykroczeniem 

lub  swoim  nieprawidłowym  postępowaniem  oraz  spowodowanymi  przez  nie  szkodami, 

aktywnie współpracując z odpowiednio z właściwymi organami, w tym organami ścigania lub 

zamawiającym, 

podjął  konkretne  środki  techniczne,  organizacyjne  i  kadrowe  odpowiednie  dla 

zapobiegania dalszym przestępstwom, wykroczeniom lub nieprawidłowemu postępowaniu, w 

szczególności: 

a) 

zerwał  wszelkie  powiązania  z  osobami  lub  podmiotami  odpowiedzialnymi  za 

nieprawidłowe postępowanie wykonawcy, 

b) 

zreorganizował personel, 

c) 

wdrożył system sprawozdawczości i kontroli, 

d) 

utworzył struktury audytu wewnętrznego do monitorowania przepisów wewnętrznych 

regulacji lub standardów,  

e) 

wprowadził  wewnętrzne  regulacje  dotyczące  odpowiedzialności  i  odszkodowań  za 

nieprzestrzeganie przepisów, wewnętrznych regulacji lub standardów. 

Zamawiający  uznał,  iż  dla  skutecznego  przeprowadzenia  procedury  samooczyszczenia 

niezbędne  jest  przedłożenie  dowodów,  nie  zaś  jednie  wyjaśnień.  Ponadto,  konieczne  jest 

przedstawienie  dowodów,  że  podjęte  środki  są  wystarczające  do  stwierdzeni  rzetelności 

wykonawcy.  Zamawiający  nie  będzie  mógł  przyjąć,  zatem  nawet  obszernych  wyjaśnień 

złożonych  przez  wykonawcę,  jeżeli  nie  będą  poparte  dowodami.  Zamawiający  powinien 

zaniechać  wykluczenia  dopiero  wówczas,  kiedy  wykonawca  rzeczywiście  udowodni  swoją 

rzetelność.  Zamawiający  po  zapoznaniu  się  z  treścią  złożonych  wyjaśnień  i  dowodów, 

stwierdził,  iż  z  ich  treści  nie  wynika  aby  Wykonawca  naprawił  szkodę  wyrządzoną 

przestępstwem  (t.j.  jego  obowiązki  winny  sprowadzać  się  do  pokrycia  straty,  którą 

poszkodowany  poniósł  oraz  zwrotu  korzyści,  które  mógł  osiągnąć  gdyby  mu  szkody  nie 

wyrządzono.  Wykonawca    powinien,  w  szczególności,  wykazać,  że  uiścił  zasądzone  kary. 

Jeżeli  przesłanka  wykluczenia  związana  jest  z  innymi  niż  przestępstwo,  wykroczenie  lub 

decyzją  administracyjną  okolicznościami,  to  wykonawca  powinien  wykazać,  że  naprawił 

szkodę wyrządzoną własnym zachowaniem. 

Zamawiający nie dał wiary w zerwanie przez Wykonawcę wszelkich powiązań z osobami lub 

podmiotami odpowiedzialnymi za nieprawidłowe postępowanie wykonawcy. Po zapoznaniu się 

z wyjaśnieniami spółki Golden Line sp. z o.o., trudno dać wiarę aby  w tymwypadku doszło do 

zerwania więzi  z  przedsiębiorcą  z  którym  spółka  była w  zmowie.  Zdaniem  Zamawiającego, 

można  odebrać wrażenie, iż doszło do wzmocnienia więzi łączących przedsiębiorców. 

Z rozstrzygnięciem, nie zgodziła się Golden Sp. z o.o. która, złożyła odwołanie.  

Jako zarzut Odwołujący podniósł naruszenie przez Zamawiającego art. 226 ust. 1 pkt 2a i art. 

110  ust.  2 i  3 ustawy  pzp  skutkujące zdaniem Odwołującego  nieprawidłowym  odrzuceniem 

oferty pomimo, iż nie zachodzą przesłanki odrzucenia z art. 226 ust. 1 pkt 2a PZP. 

Odwołujący Golden Line sp. z o.o. w treści pisemnego odwołania, zawarł następujące zarzuty 

względem stanowiska Zamawiającego: 

niewyjaśnienie przez  Zamawiającego  po mimo  sformułowania tezy  jakich konkretnie 

dowodów  oczekuje,  jakich  brakuje  i  na  jakie  okoliczności  powinny  być  przedstawione  w 

ramach procedury samooczyszczenia, 

pominięcie  przy  badaniu  wyjaśnień  złożonych  w  związku  z  procedurą 

samooczyszczenia Golden Line sp. zo.o. przez Zamawiającego stanu faktycznego sprawy a 

mianowicie faktu, że Odwołujący nie zapłacił nigdy żadnej kary ze względu na to, że żadna 

kara nie została na niego nałożona. Jak także to, że żaden podmiot nie wystąpił do niego o 

naprawienie szkody. 

nieuznaniu przez Zamawiającego wyjaśnienie w zakresie zerwania więzi z panem M. 

C. w ramach prowadzonej działalności gospodarczej pod firmą MC Suppllies M. C. 

Odp. ad 1. Zarzut niewyjaśnienia przez Zamawiającego pomimo sformułowania tezy, jakich 

konkretnie  dowodów  oczekuje,  jakich  brakuje  i  na  jakie  okoliczności  powinny  być 

przedstawione w ramach procedury samooczyszczenia 

Instytucja  „self-cleaning”  wynikająca  z  normy  przepisu  art.  110  ust.  2  PZP  jest  procedurą 

pozwalającą  wykonawcy  na  udział  w  postępowaniu,  mimo  występowania  wobec  niego 

niektórych  przesłanek  wykluczenia  z  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  publicznego. 

Instytucja  samooczyszczenia  może  być  zastosowana  w  przypadku  wystąpienia 

obligatoryjnych przesłanek wykluczenia, o których mowa w art. 108 ust 1 pkt. 1, 2 i 5 i 6 lub 

art. 109 ust. 1 pkt 2-10 PZP (fakultatywnych przesłanek wykluczenia).  

Samooczyszczenie  jest  procedurą,  w  której  Wykonawca  podlegający  wykluczeniu  może 

wykazać zamawiającemu, że jest on zdolny do wykonania zamówienia, pomimo że zachodzą 

wobec niego podstawy wykluczenia postępowania. Wykonawca powołujący się na instytucję 

samooczyszczenia  musi  wykazać,  iż  zastosował  odpowiednie  środki,  zapobiegające 

powtórzeniu  się  zaistniałych  nieprawidłowości,  w  realizowaniu  przez  niego  zamówienia  w 

przyszłości. Tym samym, udowadnia, iż daje rękojmię rzetelnego wykonywania udzielonego 

zamówienia,  gdyż  zauważył  istnienie  problemu  oraz  podjął  odpowiednie  środki,  które 

zapobiegają  nieprawidłowościom  w  przyszłości.  (patrz:  M.  Stachowiak  w  Dzierżanowski 

Włodzimierz i in. Prawo zamówień publicznych. Komentarz WPK 2021,  Lex). 

Inicjatywa  w  zakresie  procedury  samooczyszczenia  co  do  zasady  należy  do  wykonawcy. 

Zamawiając  bezpośrednio  od  wykonawcy  powinien  dowiedzieć  się  o  podstawach  oraz 

okolicznościach wykluczenia oraz o podjętych przez wykonawcę działaniach, których skutkiem 

ma  być  uniknięcie  wykluczenia  w  prowadzonym  przez  zamawiającego  postępowaniu  o 

udzielenie  zamówienia  publicznego  .  Powyższe  oznacza,  iż  ciężar  dowodu  w  zakresie 

udowodnienia, iż wykonawca skutecznie przeprowadził procedurę samooczyszczenia (a nie w 

sposób  dorozumiany)  spoczywa  na  wykonawcy.  Przeprowadzona  przez  wykonawcę 

procedura  samooczyszczenia,  następnie  ocenia  przez  Zamawiającego  nie  powinna  budzić 

jakichkolwiek  wątpliwości  co  do  rzetelności  jej  przeprowadzania  Tym  samym,  należy 

stwierdzić, iż procedura samooczyszczenia nie powinna być pozorna tylko rzeczywista. 

Stanowisko Zamawiającego, iż „zamawiający nie będzie mógł uwzględnić nawet obszernych 

wyjaśnień  złożonych  przez  wykonawcę,  jeśli  nie  będą  poparte  dowodami”  nie  jest 

samodzielnym stanowiskiem Zamawiającego, tyko w brew twierdzeniom Odwołującego m na 

poparcie  w  doktrynie  i  orzecznictwie.  J.  Jarnicka  w  red.  Jaworska  Prawo  Zamówień 

Publicznych Komentarz 2022 wyd. 4  Legalis) twierdzi, iż wykonawca powinien przedstawić 

dowodu  na  potwierdzenie,  że  przedsięwziął  stosowne  środki.  Ponieważ  uznanie,  że 

wykonawca  nie  podlega  wykluczeniu,  pomimo  że  zaistniała  ku  temu  przesłanka,  stanowi 

wyjątek  od  reguły,  przepisy  w  zakresie  samooczyszczenia  należy  interpretować  wąsko. 

Zamawiający  powinien  zaniechać  wykluczania  dopiero  gdy,  wykonawca  rzeczywiście 

udowodnił  swoją  rzetelność  przez  wykazanie  rzeczywistego  podjęcia  środków 

samooczyszczenia.  KIO  wskazała,  że  „Najważniejszym  krokiem  w  procedurze 

samooczyszczenia  jest  przedstawienie  dowodów,  które  potwierdzają  przyjęte  przez 

wykonawcę  działania  w  celu  oczyszczenia  się  z  zarzutów  wykluczenia”.  (wyrok  KIO  z 

15.04.2021r. KIO 627/21, KIO 630/21, KIO 657/21, K10658/21) 

Zamawiający nie jest inicjatorem ani „wykonawcą” procedury samooczyszczenia tym samym 

nie jest uprawniony do wskazania wykonawcy, który korzysta z tej procedury ,jakich konkretnie 

dowodów  oczekuję,  jakich  brakuję  i  na  jakie  okoliczności  Jedynie  przedstawienie 

wyczerpujących wyjaśnień popartych dowodami, ale takim dowodami jakie wykonawca uzna 

w  okoliczności  danej  sprawy,  za  odpowiednie  może  spowodować  uznaniem  przez 

Zamawiającego,  procedury  samooczyszczenia  względem  wykonawcy  za  skuteczną. 

Potwierdza to również stanowisko doktryny wskazują, iż „Zamawiający nie jest zobowiązany 

do poszukiwania informacji czy domagania się dowodów na potwierdzenie przeprowadzenia 

procedury  samooczyszczenia  przez  wykonawcę.  (Gawrońska  -Baran Andrzela  i  in.  Prawo 

zamówień  publicznych.  Komentarz  aktualizowany  Lex/el.  2023r  r.).  Wnioskowanie  przez 

Zamawiającego dowodów lub wskazywanie okoliczności, które miałby być nimi udowodnione 

zdaniem  Zamawiającego,  naruszałoby  wynikającą  z  art.  110  ust.  2  PZP  zasadę,  ciężaru 

dowodu, który spoczywa na wykonawcy korzystającemu z procedury  samooczyszczenia, a 

nie Zamawiającym. 

Odp.  ad.2.  Zarzut  pominięcia  przy  badaniu  wyjaśnień  złożonych  w  związku  z  procedurą  

samooczyszczenia Golden Line p. z o.o. przez Zamawiającego stanu faktycznego sprawy a 

mianowicie faktu, że Odwołujący nie zapłacił nigdy żadnej kary ze względu na to, że żadna 

kara nie została na niego nałożona, jak także to, że żaden podmiot nie wystąpił do niego o 

naprawienie szkody. 

Odwołujący zarzuca Zamawiającemu pominięcie przy badaniu wyjaśnień złożonych w związku 

z procedurą samooczyszczenia wykonawcy stanu faktycznego sprawy, a mianowicie faktu, że 

Odwołujący nie zapłacił  nigdy  żadnej  kary  ze względu na  to,  że żadna kara  nie została na 

niego nałożona. Jak również, że żaden podmiot nie wystąpił do niego o naprawienie szkody. 

Stanowisko  Odwołującego  zawarte  w  odwołaniu  nie  jest  tożsame,  ze  stanowiskiem 

przedstawionym przez tegoż wykonawcę na etapie złożenia wyjaśnień w ramach procedury 

samooczyszczenia. 

Golden  Line  sp.  z.  o.o.  w  ramach  złożonych  wyjaśnień  pismem  z  dnia  12  maja  2023  r.  w 

zakresie  spełnienia  przez  spółkę  przesłanki  wynikające  z  art.  110  ust.  2  pkt  1  PZP  tj. 

naprawienia  lub  zobowiązania  się  do  naprawienia  szkody  wyrządzonej  przestępstwem, 

wykroczeniem lub swoim nieprawidłowym postępowaniem, w tym poprzez zadośćuczynienie 

pieniężne oświadczył, ze jego udział w porozumieniu  mającym na celu zakłócić naruszenie 

konkurencji  w  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  prowadzonego  przez 

Zamawiającego-Mazowiecką Instytucję Gospodarki Budżetowej MAZOVIA nie doprowadził do 

powstania  szkody.  W  związku  z  powyższym  Wykonawca  odstępuję  od  wykazania  działań 

wymienionych  w  art.  110  ust.  2  pkt  1  ze  względu  na  ich  bezprzedmiotowość,  tym  samym 

wykonawca de facto odstąpił od wykazania przedmiotowej przesłanki samooczyszczenia. 

Z  wyjaśnień  zdaniem  Zamawiającego,  nie  jest  możliwe  ustalenie  takich  elementów  stanu 

faktycznego  jak okoliczność,  ponoszona na  etapie odwołania tj.  że Odwołujący nie zapłacił 

nigdy żadnej kary ze względu na to, że żadna kara nie została na niego nałożona. Jak również, 

że żaden podmiot nie wystąpił do niego o naprawienie szkody. 

W związku powyższym ww. zarzuty ponoszone względem Zamawiającego są nieprawdzie i 

nie mają uzasadnienia w zgromadzonej dokumentacji przetargowej. 

Zamawiający zwraca uwagę, iż zgodnie z art. 110 ust. 2 pkt I PZP, wykonawca powołujący się 

na  procedurę  samooczyszczenia  powinien  wykazać  naprawienie  lub  zobowiązanie  się  do 

naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem, wykroczeniem lub swoim nieprawidłowym 

postępowaniem, w tym poprzez zadośćuczynienie pieniężne. Golden Line Sp. z o.o. na etapie 

złożenia wyjaśnień w zakresie procedury samooczyszczania nie podjęła próby udowodnienia, 

iż  zgodnej  z  jej  oświadczeniem  szkoda  faktycznie  nie  powstała,  jak  również  wykazania,  iż 

Zamawiający w postępowaniu którego doszło do naruszenia zasad uczciwej konkurencji nie 

dochodzi od niego naprawienia szkody lub zadośćuczynienia. 

Złożone przez Wykonawcę oświadczenia na etapie pisemnego odwołania do KIO w zakresie 

nie zapłacenia przez Golden Line sp. z o. o. żadnej kary ze względu na to, że żadna kara nie 

została  na    niego  nałożona.  Jak  również,  oświadczenia  że  żaden  podmiot  nie  wystąpił  do 

Odwołującego  o  naprawienie  szkody  oraz  oświadczenia  o  gotowości  Odwołującego  do 

naprawienia ewentualnej szkody należy uznać na etapie odwołania za spóźnione. 

Golden  Line  jako  wykonawca  stosujący  procedurę  samooczyszczenia  zobowiązany  był 

wykazania 

spełnienia 

wszystkich 

przesłanek 

składających 

się 

na 

procedurę 

samooczyszczenia na etapie złożenia wyjaśnień w tym zakresie Zamawiającemu. 

Ponadto, należy zauważyć, iż zachodzi sprzeczność pomiędzy stanowiskiem Odwołującego, 

w  zakresie  konieczności  wykazania  działań  wymienionych  w  art.  110  ust.  2  pkt.  1  PZP  na 

etapie  złożenia  wyjaśnień  w  ramach  procedury  samooczyszczenia,  a  aktualnym 

prezentowanym stanowiskiem zawartym w pisemnym odwołaniu. 

Ad. 3 Zarzut nieuznania przez Zamawiającego wyjaśnień w zakresie zerwania więzi z M. C. w 

ramach prowadzonej działalności gospodarczej pod firmą MC Suppllies M. C. 

Zgodnie z art. 110 ust. 3a PZP wykonawca powinien zerwać wszelkie powiazania z osobami 

lub podmiotami odpowiedzialnymi za nieprawidłowe postępowanie wykonawcy. 

Sąd Okręgowy w Warszawie prawomocnym wyrokiem z 25 czerwca 2021 r. orzekł, że Golden 

Line  sp.  z  o.o.  brała  udział  w  zmowie  z  a  MC  Supplies  M.  C.  mającej  na  celu  zakłócenie 

procedury przetargowej, czym utrzymał w mocy wyrok KIO z dnia 16 marca 2021r. KIO 431/21. 

Z ustaleń Sądu wynika, iż Porozumienie wykonawców stanowiło czyn nieuczciwej konkurencji 

i polegało na wspólnym uzgodnieniu treści składanych ofert, wspólnym przygotowaniu ofert, a 

w  szczególności  uzgodnieniu  warunków  cenowych  dla  asortymentu  wymaganego.  W  tym 

miejscu  należy  podkreślić,  iż  przesłanka  wykluczenia  z  wykonawcy  z  powodu  czynu 

nieuczciwej  konkurencji,  godzi  bezpośrednio  w  jego  rzetelność  w  związku  z  powyższym 

badanie spełnienia  przesłanek samooczyszczenia powinno być wnikliwe w szczególności w 

zakresie  udowodnienia  przez  wykonawcę  zerwania  wszelkich  powiązania  z  osobami  lub 

podmiotami odpowiedzialnymi za nieprawidłowe postępowanie wykonawcy. Z treści złożonych 

wyjaśnień wynika, iż wykonawcy biorący udział w porozumieniu byli partnerami handlowymi 

na długi okres przed przystąpieniem do porozumienia co może wskazywać na szeroki zakres 

powiązań  gospodarczych  między  wykonawcami,  nie  tylko  w  zakresie  zawartej  zmowy 

handlowej. Golden Line sp. z o.o. oświadczyła, iż zawarła z MC Supplies M. C. umowę na 

podstawie, której nabyła zorganizowaną cześć przedsiębiorstwa MC Supplies M. C. w postaci 

wszelkich  praw  i  środków  produkcji  do  marki  Wirksam  Drucken.  Zdaniem  Odwołującego 

zawarcie przedmiotowej umowy stanowi dowód zerwania  współpracy między wykonawcami, 

a  tym  samym  wypełnienia  przesłanki  z  art.  110  ust.  3a  PZP.  Odnosząc  twierdzenia 

Odwołującego do ustalonego zakresu zmowy stanowiącej czy nieuczciwej konkurencji należy 

wskazać,  iż  zawarcie    przedmiotowej  umowy  między  wykonawcami  nie  stanowi  dowodu 

zerwania wszelkich powiązań pomiędzy przedsiębiorcami. 

Odnosząc się kwestii zbycia wyodrębnionej części przedsiębiorstwa należy wykazać, iż mamy 

do czynienia z szeregiem szereg sukcesji singularnych. Oznacza to przyjęcie osobno każdego 

z praw składających się na przedsiębiorstwo(Uchwała SN IIICZP 45/08). W przypadku sukcesji 

singularnej  wywołuje  ona  skutek  jednie  miedzy  stronami  umowy  i  wymaga  konieczności  

uwzględnienia przepisów kc o zmianie wierzyciela lub dłużnika (art. 509 i następne).  

Zdaniem  Zamawiającego,  zawarcie  ww.  umowy,  nastąpiło  w  celu  zabezpieczenia  realizacji  

wcześniejszych zobowiązań Golden Line sp. z o.o. co stanowi przejaw dalszego wspierania 

się  wykonawców,  w  sytuacji  gdy  celem  ww.  przepisu  jest  wykazanie  przez  podmiot 

uczestniczący  w zmowie trwałego zerwania wszelkich powiązań z osobami lub podmiotami 

odpowiedzialnymi za nieprawidłowe postępowanie wykonawcy. 

W związku z powyższym Zamawiający wnosi o oddalenie odwołania Golden Linie sp. z o.o. w 

całości. 

Zdaniem Zamawiającego wykonawca Golden Line p. z o.o. na podstawie o art. 226 ust. I pkt 

2  lit. a i art. 110 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 1 1 września 2019 r. prawo zamówień publicznych 

(Dz.U.  z  2022  r.,  1710  ze  zm.)  zwana  dalej  „PZP”  skutkujące  zdaniem  Odwołującego 

nieprawidłowym odrzuceniem oferty pomimo, iż nie zachodzą przesłanki odrzucenia, o których 

mowa w art. 226 ust. I pkt 2 lit. a PZP. 

W  trakcie  rozprawy  strony  i  obecny  przystępujący  po  stronie  zamawiającego,  przedstawili 

stanowiska.  

Krajowa Izba Odwoławcza  uwzględniając  dokumentację  postępowania  o  udzielenie 

zamówienia  publicznego,  biorąc  pod  uwagę  stanowiska  stron  i  uczestnika 

postępowania  przedstawione  w  pismach  procesowych,  jak  też  podczas  rozprawy, 

stwierdziła,  iż  odwołanie  w  zakresie   przedstawionych  przez  odwołującego  zarzutów,  

nie zasługuje na uwzględnienie. 

Niesporne jest, iż możliwość uwolnienia się z sankcji wykluczenia z postępowania o udzielenie 

zamówienia  publicznego  wymaga  udowodnienia  przez  wykonawcę  zamawiającemu,  iż  w 

stosunku  do  wykonawcy  –  tu  odwołującego,  zachodzą  trzy,  spełnione  łącznie,  przesłanki  

przewidziane w art. 110 ust. 2 pkt 1-3 ustawy pzp, w tym w pkt 3 ustępu drugiego, dodatkowo 

wyspecyfikowane w punktach od a) do d).  

Słusznie  zauważa  odwołujący,  że  regulacja  w  art.  110  ust.  2  pzp  ma  charakter  generalny  i 

może  dotyczyć  różnych  stanów  faktycznych  wynikających  z  wielorakich  możliwych 

nieprawidłowych zachowań wykonawców, mających różny przebieg i skutki, dlatego również 

działania wskazane w tym przepisie nie zawsze będą miały jednakowy przebieg i wagę, zatem 

powinny  być  dostosowane  do  konkretnego  zindywidualizowanego  stanu  faktycznego 

dotyczącego  analizowanego  zachowania.  To  indywidulne  podejście  wskazuje  na  potrzebę 

prowadzenia przez  zamawiającego postępowania z uwzględnieniem wszystkich okoliczności 

istotnych    dla  oceny,  czy  wykonawca  skutecznie  dokonał  tzw.  samooczyszczenia  swoimi 

działaniami, a działania i  ich skutki przedstawił zamawiającemu.  

Przy tym można zauważyć, że zamawiający ocenia czynności wykonawcy w celu uznania, czy 

są one wystarczające do wykazania jego rzetelności, co wynika z art. 110 ust. Ustawy pzp. W 

konsekwencji  zindywidualizowanego  postępowania  w  sprawie,  nie  ma  też  znaczenia 

okoliczność  przedstawiona  przez  odwołującego,  że  w  szeregu  innych  postępowań  z  jego 

udziałem, zamawiający uznawali za skuteczne działania podjęte w celu samooczyszczenia.  

Przypominając,  że  przywołany  parokrotnie  powyżej  przepis  wymaga  od  wykonawcy 

udowodnienia swojego stanowiska, Izba podziela pogląd przedstawiony przez odwołującego, 

że dowodami mogą być nie tylko dokumenty pochodzące od podmiotów trzecich, w tym np. 

stanowiska urzędowe i dokumenty prywatne, opinie biegłych, lecz w ich poczet można również 

zaliczać  wyjaśnienia  własne  wykonawcy,  oczywiście  w  wyniku  pozytywnej  oceny  ich 

wiarygodności. Wszak także w postępowaniu odwoławczym (art. 538 pzp), jak i procedurze 

porównywalnej, tj. w kodeksie postępowania cywilnego uznaje się za dowody przesłuchanie 

stron (art. 299 kpc). 

W zakresie pierwszej przesłanki wymaganej dla oczyszczenia wykonawcy tj. naprawienia lub 

zobowiązania  się  przez  niego  do  naprawienia  szkody  wyrządzonej  jego  nieprawidłowym 

postępowaniem,  skład  orzekający  podziela  stanowisko  odwołującego  co  do  faktu,  że  z 

ustalonego stanu faktycznego nie wynika, by instytucja zamawiająca - Mazowiecka Instytucja 

Gospodarki  Budżetowej  MAZOVIA  poniosła  szkodę  w  wyniku  zmowy  z  udziałem 

odwołującego. Wiarygodne w tym zakresie, przy braku odmiennych dowodów, są wyjaśnienia 

wykonawcy,  iż  od  lutego  2021  r.  do  chwili  obecnej,  zamawiający  ten  nie  poniósł  szkody  w 

następstwie  niespornych,  a  niepożądanych  zachowań  wykonawców.  Doświadczenie  obrotu 

gospodarczego  wskazuje,  że  w  razie  zaistnienia  szkody,  w  tym  np.  zaistnienie  przesłanek 

zapłaty kar umownych, podmiot taki, jako zamawiający w zakresie zamówień publicznych,  nie 

rezygnuje  wspaniałomyślnie  ze  swoich  roszczeń,  co  więcej,  jest  zobligowany  do  ich 

dochodzenia pod rygorem odpowiedzialności z przepisów o dyscyplinie finansów publicznych.   

Zatem przy oczywistej implikacji: „jeżeli wystąpiła szkoda, to należy ją naprawić”, a w stanie 

faktycznym  sprawy  szkoda  nie  wystąpiła,  to  nie ma  podstaw  do  jej  naprawienia;  następnik 

takiego zdania logicznego o treści „należy ją naprawić” byłby naturalnie fałszywy. 

W  konsekwencji  także  rozważania  co  do  naprawienia  szkody  lub  pieniężnym 

zadośćuczynieniu,  stają  się  bezprzedmiotowe.  Brak  szkody  w  rozpoznawanej  sprawie 

oznacza w konsekwencji, iż przesłanka egzoneracyjną z art. 110 ust. 2 pkt 1) musi być uznana 

za spełnioną i korzystną dla wykonawcy. 

W  odniesieniu  do  kolejnej  przesłanki    tj.  wyczerpującego  wyjaśnienia  faktów  i  okoliczności 

nieprawidłowego  postępowania  przy  aktywnej  współpracy  z  odpowiednimi  organami  lub 

zamawiającym wypada przypomnieć, że zgodnie z wyrokiem ETS C-387/19 wskazany został 

minimalny zakres okoliczności, które muszą zostać udowodnione stosownie do art. 57 ust. 6 

dyrektywy i odpowiednio w art. 110 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp. Odwołujący w rzeczywistości nie 

wykazał,  iż  podejmował  taką  współpracę  przed  i  w  związku  z  ubieganiem  się  o  udzielenie 

zamówienia  w  ramach  procedury  samooczyszczenia,  która  wymaga  jego  inicjatywy.  Skład 

orzekający  ocenia  zatem  dokumenty  przedstawione  zamawiającemu  w  postępowaniu, 

natomiast dodatkowe dowody złożone na rozprawie – dokumenty od i do UOKIK pozostają 

bez  wpływu  na  ocenę  decyzji  zamawiającego,  w  tym  znaczeniu,  że  nie  mogą  uzupełniać 

procedury i prowadzić faktycznie do podważenia oceny zamawiającego w oparciu o dowody, 

których ten nie mógł ocenić przed podjęciem decyzji o wykluczeniu z postępowania. Trudno 

przy tym bronić twierdzenia o aktywnej współpracy, rozumianej jako aktywność wykonawcy, w 

sytuacji,  gdy  w  sprawie  tej  inicjatorem  ustalenia  czynu  nieuczciwej  konkurencji  był  Urząd 

Ochrony Konkurencji i Konsumentów, a jakakolwiek forma deklarowanej własnej współpracy 

z tą instytucją po ustaleniach KIO i Sądu Okręgowego nie była inicjowana przez odwołującego.  

Izba  nie  odnosi  się  do  twierdzenia  o  potrzebie  uzupełnienia  tych  dowodów,  jako  że 

wykraczałoby  to  poza  zakres  zarzutów,  którymi  jest  związana.  Nie  można  uznać,  iż 

Odwołujący  przedstawił  w  sposób  wyczerpujący  okoliczności  w  jakich  miało  dojść  do 

popełnienia czynu nieuczciwej konkurencji, w szczególności dość okrojone są informacje co 

do czasu, w jakim miało dojść do zmowy.  

Zatem, w ocenie składu orzekającego, odwołujący nie wykazał należycie spełnienia przesłanki 

„uwalniającej” z art. 110 ust. 2 pkt 2) ustawy pzp. 

Odnośnie trzeciej przesłanki, Izba nie kwestionuje przedsięwzięć wykonawcy przewidzianych 

w art. 110 ust. 2 pkt 3 litery b, c oraz d, uznając okoliczności za wykazane. 

Znaczącą wątpliwość budzi natomiast sprawa wyjaśnień w zakresie zerwania więzi z M. C. w 

ramach prowadzonej działalności gospodarczej pod firmą MC Suppllies M. C., tj. stwierdzenia, 

czy odwołujący wypełnił przesłankę zerwania wszelkich powiązań z osobami lub podmiotami 

odpowiedzialnymi za nieprawidłowe postępowanie. 

Jakkolwiek  można  przyjąć  za  logiczne  wnioski  o  potrzebie  zabezpieczenia  już  zawartych 

umów, co miało uzasadniać wykupienie praw do produktu, brak jest przekonującego dowodu, 

czy  rzeczywiście  doszło  ostatecznie  zaprzestania  współpracy  z  uczestnikiem  zmowy.  Tu 

deklaracja  o  takiej  sytuacji  jest  niewystarczająca,  w  odróżnieniu  od  chociażby  wcześniej 

wspomnianego zobowiązania do naprawienia szkody. 

Skoro  zatem  dwie  spośród  trzech  przesłanek  pozwalających  na  uznanie,  iż  doszło  do 

skutecznego  samooczyszczenia  przez  odwołującego,  nie  zostały  wykazane,  a  w  istocie, 

udowodnione, zamawiający zasadnie uznał, że wykonawca Golden Line p. z o.o. na podstawie 

o art. 226 ust. 1 pkt 2a i art. 110 ust. 2 i 3 ustawy pzp złożył ofertę, która podlega odrzuceniu. 

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art. 

575 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 r, poz. 

1710 ze zm.)  oraz § 8 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 

2020  r.  w  sprawie  szczegółowych  rodzajów  kosztów  postępowania  odwoławczego,  ich 

rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu wysokości wpisu od odwołania (Dz. U. 

poz. 2437). 

                                                                           Przewodniczący:  …………………….. 

…………………….. 

……………………..